You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
doldurulmuştur. Altıntepe surunun genişliği 12 m.yi geçmemektedir; yukarı kısmı ise<br />
0.52 x 0.15 m. boyutlarında iri kerpiçlerle örülmüştür. Sandık duvar tipi M.Ö. 15-13.<br />
yüzyılda Hitit başkenti Boğazköy'de ve Geç Hitit Şehri Devletlerinde, Kargamış ve<br />
Zincirli'de de kullanılmıştır. M.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Urartu sur<br />
duvarları üzerinde uygulanan bir yöntem de "rizalitli" plandır. Genelde çok katlı<br />
binaların dış ana duvarlarına uygulanan bu yöntemde, sur duvarından dışarı doğru<br />
çıkıntı yapan ve zayıf duvarları güçlendirme amacı taşıyan rizalit çıkıntılarının sur<br />
duvarları üzerine yerleştirilmesidir. Sur duvarı boyunca çok kez eşit, düzgün aralıklarla<br />
yer alan rizalit çıkıntıları çoğunlukla duvarların kesiştiği, dirsek yaptığı yerlere, yani<br />
köşe noktalarına yerleştirilmiştir. Statik açıdan duvarlara direnç sağlayan bu rizalit<br />
çıkıntıları duvardan 1 m.'den az bir çıkıntı yapmakta ve bu ölçü kaleden kaleye<br />
değişmektedir. Bu rizalit çıkıntıları aynı zamanda genel genel görünüm bakımından da<br />
dış mimariyi hareketlendiren bir unsur olmaktadır 240 Yine Asur kabartmalarından tespit<br />
edilebildiği kadarıyla, Toprakkale ve Adilcevaz'da bulunan tasvirler doğrultusunda,<br />
bütün kalelerin üst kısmında ve öne çıkıntı yapmış olan mazgallı siperlerin varlığı<br />
görülmektedir. Sur ile kale mazgal payeleri, ya uçları yuvarlatılmış üçgen ya da<br />
kademeli piramit şeklinde idiler. Böyle mazgallı siperlerin bulunması Urartu kalelerini<br />
savunan savaşçılara hem atış yapma hem de kendilerini koruma imkânı sağlamıştır.<br />
112<br />
Sonuç olarak, çok gelişmiş ve güçlü kaleler, Urartuluların savunma sistemine ne<br />
kadar çok önem verdiklerini açıkça göstermektedir. Hep saldırı veya savunma savaşı<br />
durumda olan Urartu Devleti'nin hayatiyetini sürdürebilmesi çoğu zaman hiç şüphesiz<br />
onun savunma tahkimatının gücüne bağlı idi. Bu sebepten dolayı Urartu kralları<br />
kusursuz bir koruma sistemini kurmak için çok çaba göstermişlerdir. Bu sistemin içine<br />
kaleler dışında garnizon, hudut karakolu, gözetleyen kule ve bunun gibi çeşitli askeri<br />
noktalar da girmiştir. 241<br />
240 Gündüz, 1994: 205.<br />
241 Yermukhamedova, 2005: 111.