türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk

1.2.2. Dinamik Likidite Riski Analizi Modelleri
Yukarıda detaylı olarak açıklanan statik analizlerin, bankanın, analizin yapıldığı
tarih itibarıyla fotoğrafını çekmeye çalışan, gelecekteki olası iç ve dış faktörlerin
bilanço üzerindeki etkilerini dikkate almayan analizler olduğunu söylemiştik. Dinamik
likidite riski analizi ise, statik analizlerin göz ardı ettiği gelecekteki olası iç ve dış
faktörlerin bilanço üzerinde yaratacağı etkileri de dikkate alarak, bu etkileri
modellemeye çalışır. Bu modelleme süreci, banka bilançolarının detaylarıyla doğru
orantılı olarak çeşitlenmekte ve zorlaşmakla birlikte özünde bir bilanço tahmin modelini
barındırmalıdır. Dinamik likidite riski analizi modelleri ile cevap bulmaya çalıştığımız
soru, verilen kısıtlar ve koşular altında, örneğin üç ay ya da altı ay sonra banka
bilançosunun nasıl bir içeriğe sahip olacağıdır. Bu içerik, banka karının ne olacağından,
bilanço büyüklüklerine, bu büyüklüklerin vade yapılarından faiz yapılarına kadar hemen
her şeyi kapsayabilir. Bu kapsam genişledikçe daha karmaşık modelleme ihtiyacı da
artacaktır.
En basit anlatımla bir bilanço tahmin modelinin unsurları;
• Faiz ve kur tahmin modeli,
• Bilanço büyüklüğü tahmin modeli,
olarak tanımlanabilecek iki ana başlıkta incelenebilir. Bu modellerin istatistiksel mi,
ekonometrik mi yoksa kullanıcı tanımlı mı olacağı ya da karma bir modeller bütünü
olarak mı uygulanacağı her bankanın kendi ihtiyaçları ve bilanço yapısı doğrultusunda
vermesi gereken bir karar olacaktır. Bu nedenle dinamik analizin standart bir formülü,
yapısı ve uygulaması yoktur. Burada aktarmaya çalışacağımız dinamik analiz yapısı ise,
bizce dinamik likidite riski analizinin dayanak noktası olması gereken unsurlar
üzerinden aktarılacaktır.
43