türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk

Likidite gereksinimini pasifler üzerinden karşılamak isteyen bir bankanın
başvuracağı öncelikli kalemler, mevduat ve bankalar arası para piyasasıdır. Bir ticari
banka açısından mevduat vazgeçilmez bir fon kaynağı ve tercih edilen bir seçenektir.
Ancak mevduatın tamamı bankanın serbest kullanımına bırakılmaz, banka belli oranda
zorunlu karşılık ayırmak zorundadır. Bu durum mevduatın maliyetini artıcı bir
unsurdur. Bu ek maliyet unsuruna rağmen tabana yayılmış bir mevduat, büyük
miktarlarda fon çıkışı riskini azalttığı için banka açısından sağlam bir fon kaynağıdır.
Bankalar arası para piyasası da bankalar açısından önemli bir fon kaynağıdır.
Ancak bu kaynak çok kısa vadeli yapısı nedeniyle piyasa koşullarından doğrudan
etkilenen, faiz oranı değişimlerine çok hassas bir kaynaktır. Faiz oranlarındaki ani
yükselmeler, bankalar arası para piyasası kullanılarak yapılan fonlamayı banka için
yüksek maliyetli hale getirecektir. Sendikasyon, seküritizasyon ya da tahvil ihracı daha
uzun vadeli fon kaynakları olarak bankaya likidite sağlamak için önemli araçlardır.
Likidite gereksiniminin karşılanamamasının yaratacağı likidite riski, bir
bankanın, nakit akışındaki dengesizlikler sonucunda, nakit çıkışlarını tam olarak ve
zamanında karşılayacak düzeyde ve nitelikte yeni nakit girişine veya mevcuduna sahip
olmaması ve bankanın kısa vadeli varlıklarının, kısa vadeli yükümlülüklerini ya da
beklenmeyen nakit çıkışlarını karşılayabilme gücünü kaybetmesi sonucunu doğurur. Bu
durum, bir bankanın bilançosu ve bilançosunda yer alan ürünlerin çeşitliliği dikkate
alındığında pek çok farklı nedenle oluşabilir. Bu nedenler, bir banka için içsel ya da
dışsal faktörlerden kaynaklanan çeşitli olayların gerçekleşmesiyle ortaya çıkar. Birkaç
örnek vermek gerekirse;
• Banka, vadesi gelen tüm borçları kadar kasada para veya başka türlü ödeme
vasıtasını kullanıma hazır tutmaz; çekilmesi beklenen miktar kadar tutar. Ancak,
bazı dönemlerde bankanın beklediği ölçülerde yeni mevduat gelmeyebilir. Bu,
genelde ekonominin içinde bulunduğu durum nedeni ile olabileceği gibi,
(alternatif yatırımların getirisinin artması, genel tasarruf hacminin düşmesi, faiz
gelirlerine yeni vergiler getirilmesi gibi), bankanın yeterince çaba göstermiyor
olması ve toplumdaki imajını yitiriyor olmasından da kaynaklanabilir. Vadesi
12