türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Karlılıkla likidite arasındaki ters yönlü ilişki banka yönetimini bu iki kavram<br />
arasında bir optimum nokta bulmaya itecektir. Banka yönetimi, kısa vadeli likidite<br />
ihtiyaçlarının karşılanması için belli miktarda hazır değerleri bankada tutmakla birlikte,<br />
öngörülemeyen likidite ihtiyaçlarının karşılanması için hemen ulaşılabilir yeni fonlama<br />
kaynaklarını da hazırda tutmak isteyecektir. Bunun dışındaki fon kaynaklarını ise<br />
karlılığı arttırmak için likit bir değer olarak tutmayacaktır. Öyleyse, bir bankanın<br />
karlılığını arttırabilmesi için kısa vadeli likidite ihtiyaçlarını tam olarak belirleyebilmesi<br />
yani ihtiyacından fazla likit değer bulundurmaması gerekmektedir. Bu nedenle banka,<br />
likidite gereksiniminin unsurları üzerinde dikkatle durmalıdır.<br />
Bir bankanın likidite gereksinimi temel olarak üç ana unsura ayrılabilir:<br />
• Kısa vadede likidite ihtiyacı, bankanın günlük olağan işlemlerinin bir sonucu<br />
olarak ortaya çıkan, kısa zamanda vadesi dolacak aktif <strong>ve</strong> pasif kalemler<br />
arasındaki farktan kaynaklanan likidite ihtiyacıdır. Örneğin bir hafta içinde<br />
vadesi dolacak mevduat ile kredi <strong>ve</strong> menkul değerler cüzdanı arasındaki fark,<br />
kısa vadede bankanın likidite ihtiyacı olarak ortaya çıkacaktır. Bu anlatımla<br />
hesaplaması oldukça kolay gözükse de belirsizlik unsurları da dikkate<br />
alındığında hesaplamanın hiç de kolay olmadığı görülecektir. Hesaplama<br />
sırasında karşılaşılacak en önemli belirsizlik, vadesiz unsurların davranış<br />
şekilleridir. Özellikle olağan üstü durumlarda (kriz ortamında) bu vadesiz<br />
unsurların nakde dönüşme olasılığı oldukça yüksektir.<br />
Vadesiz hesaplar istenildiği an geri ödenen hesaplardır. Bu kalemin<br />
hesaplamaya katılmasında ekonomik konjonktüre göre yol çizmek doğru kabul<br />
edilmektedir. Piyasanın bankaya gü<strong>ve</strong>ninin azaldığı yada genel bir ekonomik<br />
krizin baş gösterdiği durumlarda tüm vadesiz hesapları hemen çekileceğini<br />
varsaymak gerekmektedir. Diğer bir yol ise banka mevduat çekilişlerinin olağan<br />
<strong>ve</strong> olağanüstü dönemlere göre istatistiksel olarak hesaplanması <strong>ve</strong> ortalamalar<br />
ışığında bir vade yapısı kullanılmasıdır. 12<br />
12 Şakar, Hakan: Risk Yönetimi Açısından Bankalarda Aktif Pasif Yönetimi, İstanbul: Akdeniz<br />
Yayıncılık A.Ş. (2002), s.214<br />
9
Change language