türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
122 Bu boşluk doldurma süreci piyasada işlem görmeyen bono ve tahvillerin olası piyasa fiyatlarının hesaplanmasının yanı sıra piyasada işlem görüyor olsa bile verim eğrisi hesaplamasına konu edilmeyen kuponlu tahvillerin piyasa fiyatlarının hesaplanmasında bir hata payı yaratabilir. Bu hata payının minimize edilmesi verim eğrisi modelinin başarısıyla doğrudan ilişkilidir ve üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Vadeler arasındaki boşlukları doldurmada yüksek hata payı taşıyan bir verim eğrisi modeli sadece fiyatlama hatasına değil, aynı zamanda yüksek hatalı bir serinin yarattığı piyasa riski ölçüm hatasına da neden olacaktır. Böylesi hatalı bir serinin volatilite hesaplamasına konu edilmesi piyasada gerçekte olmayan bir volatilitenin piyasa riski hesaplamalarında kullanılmasına ve hesaplamalarda sapma oluşmasına yol açacak ve piyasa riski ölçüm sonuçları güvenilir olmaktan çıkacaktır. İkinci temel problem ise, verim eğrisi hesaplamalarında kullanılan verilerin homojenliği sorunudur. Farklı işlem hacmi ve likidite niteliklerine sahip, farklı nakit akış yapıları olan ve bazen de farklı vergilendirme usullerine tabi olan menkul kıymetlerin aynı veri seti içinde toplanması ve verim eğrisi hesaplamasına konu edilmesi homojenlik sorunu yaratır. Bu sorun verim eğrisinin taşıdığı ortalama hatayı da arttırıcı bir unsurdur. Verim eğrisi hesaplamalarında kullanılan verilerin homojenliği sorunu menkul kıymetlerin fiyatlama zamanlarıyla da ilintilidir. Bu sorun özellikle Türkiye gibi yüksek volatiliteli ve menkul kıymet piyasalarının etkin çalışmadığı ülkelerde baş göstermektedir. Bu piyasalarda haber etkisi, likiditesi ve işlem hacmi yüksek kağıtlara girilen kotasyonlarda anında fiyat üzerinde etki yaratırken, az işlem hacmine sahip kağıtların kotasyonları eş zamanlı olarak güncellenmemekte ve bazen de bu az işlem hacimli kağıtların fiyatları hiç değiştirilmeden piyasada kapanış yapılmaktadır. Bu veriler verim eğrisi hatasını arttırmaktadır. Bir verim eğrisi oluşturmanın en önemli avantajı, ufak bir bilgi setinden hareketle, örneğin 10 tane sabit getirili ve kuponsuz menkul kıymetin faiz ve vade bilgilerini kullanarak çizdiğimiz verim eğrisinin, piyasada işlem görsün ya da görmesin tüm menkul kıymetlerin fiyatlarını elde edebileceğimiz bir faiz seti vermesidir.
123 Tahvillerin yanı sıra, verim eğrileri kullanarak faiz haddi türevlerini 49 de fiyatlandırabiliriz. 1.2.1. Verim Eğrilerinin Hesaplanması Faiz oranlarının vade yapısını açıklamakta temel olarak üç yaklaşım kullanılır. Bu yaklaşımlar; spot oranlar, forward oranlar ve par oranlardır. Aşağıda kısaca bu yaklaşımlar açıklanmıştır. 1.2.1.1. Spot Verim Eğrisi Piyasalarda işlem gören enstrümanlar bir iskonto oranı üzerinden fiyatlanabileceği gibi üzerinde kupon taşıyan enstrümanlar da bu piyasalarda işlem görebilir. Eğer herhangi bir piyasadan bir spot verim eğrisine esas veri seti elde edilmek isteniyorsa sadece bir iskonto oranı üzerinden fiyatlanan enstrümanların, örneğin iskontolu bonoların piyasada gözlemlenen değerleri kullanılabilir. Bu gözlemler spot verim eğrisinin elde edilmesi için yeterlidir. Ancak bazı piyasalarda iskontolu bonolar işlem görmeyebilir ya da işlem gören iskontolu bonoların vade yapısı piyasayı açıklamakta yeterli olmayabilir. Bu durumda kuponlu bonoların ima ettiği iskonto oranlarının hesaplanması önemli hale gelmektedir. Herhangi bir nakit akımı, kuponsuz nakit akımlarının bir kombinasyonu olarak görülebilir. Bir enstrümanı kendisinin nakit akım bileşenlerine ayırmak, nakit akımı içeren bir enstrümanın anlaşma tarihinden vadesine kadar aynı faiz haddi ile indirgenmemesi gerektiğinden son derece önemlidir. Bu gereklilik beraberinde kuponlu bonoların ima ettiği iskonto oranının nasıl hesaplanacağı sorusunu getirmektedir. Aşağıda Tablo 25’de yer alan bonolar üzerinde kupon taşıyan bonolardır ve verilen oranların hiç biri sıfır kupon oranı olarak kullanılamaz. Bu oranlardan hareketle bir spot verim eğrisi oluşturulabilmesi için aşağıdaki verilerden hareketle, her bir vade 49 Cap, Floor, IR Swap ve benzeri.
- Page 81 and 82: Grafik 5: Konveksite “dB/dy = -Dm
- Page 83 and 84: cinsinden dönüştürmek, yıldaki
- Page 85 and 86: PVBP = -verim eğrisinin eğimi x 0
- Page 87 and 88: Sonuç olarak bir banka portföyün
- Page 89 and 90: “N” yıl için her altı ayda b
- Page 91 and 92: Böylece 6 ayda bir faiz ödemesi y
- Page 93 and 94: • Sözleşmeyle belirlenen spread
- Page 95 and 96: Tablo 15: Bono ve SWAP Nakit Akıml
- Page 97 and 98: durasyonu, “Dp“ de, bireysel bo
- Page 99 and 100: her zaman paralel olmadığı gibi,
- Page 101 and 102: • Bir başka varsayım; üzerinde
- Page 103 and 104: Analiz incelendiğinde bankanın va
- Page 105 and 106: Tablo 18: Varsayımsal X Bankası U
- Page 107 and 108: • Duyarlılık Analizinde yer ala
- Page 109 and 110: BİLANÇO DIŞI İŞLEMLER Türev F
- Page 111 and 112: 101 uygulayan klasik faiz oranı ri
- Page 113 and 114: 103 analiz, özellikle bankaya has
- Page 115 and 116: 105 değişikliğin banka bilanços
- Page 117 and 118: 107 senedi pozisyonu taşımamakta;
- Page 119 and 120: • Türev finansal araçlar; • V
- Page 121 and 122: 111 BIS, bankaların aldıkları ri
- Page 123 and 124: 113 • Spot döviz kurlarındaki d
- Page 125 and 126: 115 vadelerin risk faktörü olarak
- Page 127 and 128: 117 Uygulamada piyasa riskinin içs
- Page 129 and 130: CFt “t” yılındaki nakit akım
- Page 131: 1.2. Verim Eğrileri 121 Faiz oranl
- Page 135 and 136: 6 = %7.0048, r12 = %7.5963 için r1
- Page 137 and 138: 24 ve r30 veri iken 24r30 = %8.131
- Page 139 and 140: 129 Hem literatürde hem de uygulam
- Page 141 and 142: 131 Nelson Siegel yönteminde param
- Page 143 and 144: • standart normale sahip bir rass
- Page 145 and 146: “t”: kuponsuz bononun vadesi
- Page 147 and 148: 137 örnek setini kullanırsak, 5 a
- Page 149 and 150: 139 hesaplamaktır. Volatilite hesa
- Page 151 and 152: 141 dilimlere ayırarak veri güven
- Page 153 and 154: • , bir önceki dönemin getirisi
- Page 155 and 156: Haber etki eğrisi ise; değerine e
- Page 157 and 158: 147 Risk Metrics, üssel düzeltme
- Page 159 and 160: 149 uygulamaya başladığı RAROC'
- Page 161 and 162: 151 konu etmedikleri RMD hesaplamal
- Page 163 and 164: 153 lambda katsayısının azaltıl
- Page 165 and 166: 155 Yönetmelik maddelerinde de aç
- Page 167 and 168: 157 δ vektörünün elemanları, p
- Page 169 and 170: 159 Bu, her pozisyon için delta e
- Page 171 and 172: • “i” ve “j” yatırım ar
- Page 173 and 174: Bu durumda portföy varyansı; olar
- Page 175 and 176: Bu kavramsal çerçeveyi bir örnek
- Page 177 and 178: 167 otoritelerin genellikle en az b
- Page 179 and 180: 169 Giannopoulos(1998) and Barone A
- Page 181 and 182: 171 sağlayacak şekilde, getiriler
122<br />
Bu boşluk doldurma süreci piyasada işlem görmeyen bono <strong>ve</strong> tahvillerin olası piyasa<br />
fiyatlarının hesaplanmasının yanı sıra piyasada işlem görüyor olsa bile <strong>ve</strong>rim eğrisi<br />
hesaplamasına konu edilmeyen kuponlu tahvillerin piyasa fiyatlarının hesaplanmasında<br />
bir hata payı yaratabilir. Bu hata payının minimize edilmesi <strong>ve</strong>rim eğrisi modelinin<br />
başarısıyla doğrudan ilişkilidir <strong>ve</strong> üzerinde önemle durulması gereken bir konudur.<br />
Vadeler arasındaki boşlukları doldurmada yüksek hata payı taşıyan bir <strong>ve</strong>rim eğrisi<br />
modeli sadece fiyatlama hatasına değil, aynı zamanda yüksek hatalı bir serinin yarattığı<br />
piyasa riski ölçüm hatasına da neden olacaktır. Böylesi hatalı bir serinin volatilite<br />
hesaplamasına konu edilmesi piyasada gerçekte olmayan bir volatilitenin piyasa riski<br />
hesaplamalarında kullanılmasına <strong>ve</strong> hesaplamalarda sapma oluşmasına yol açacak <strong>ve</strong><br />
piyasa riski ölçüm sonuçları gü<strong>ve</strong>nilir olmaktan çıkacaktır.<br />
İkinci temel problem ise, <strong>ve</strong>rim eğrisi hesaplamalarında kullanılan <strong>ve</strong>rilerin<br />
homojenliği sorunudur. Farklı işlem hacmi <strong>ve</strong> likidite niteliklerine sahip, farklı nakit<br />
akış yapıları olan <strong>ve</strong> bazen de farklı <strong>ve</strong>rgilendirme usullerine tabi olan menkul<br />
kıymetlerin aynı <strong>ve</strong>ri seti içinde toplanması <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rim eğrisi hesaplamasına konu<br />
edilmesi homojenlik sorunu yaratır. Bu sorun <strong>ve</strong>rim eğrisinin taşıdığı ortalama hatayı da<br />
arttırıcı bir unsurdur. Verim eğrisi hesaplamalarında kullanılan <strong>ve</strong>rilerin homojenliği<br />
sorunu menkul kıymetlerin fiyatlama zamanlarıyla da ilintilidir. Bu sorun özellikle<br />
Türkiye gibi yüksek volatiliteli <strong>ve</strong> menkul kıymet piyasalarının etkin çalışmadığı<br />
ülkelerde baş göstermektedir. Bu piyasalarda haber etkisi, likiditesi <strong>ve</strong> işlem hacmi<br />
yüksek kağıtlara girilen kotasyonlarda anında fiyat üzerinde etki yaratırken, az işlem<br />
hacmine sahip kağıtların kotasyonları eş zamanlı olarak güncellenmemekte <strong>ve</strong> bazen de<br />
bu az işlem hacimli kağıtların fiyatları hiç değiştirilmeden piyasada kapanış<br />
yapılmaktadır. Bu <strong>ve</strong>riler <strong>ve</strong>rim eğrisi hatasını arttırmaktadır.<br />
Bir <strong>ve</strong>rim eğrisi oluşturmanın en önemli avantajı, ufak bir bilgi setinden<br />
hareketle, örneğin 10 tane sabit getirili <strong>ve</strong> kuponsuz menkul kıymetin faiz <strong>ve</strong> vade<br />
bilgilerini kullanarak çizdiğimiz <strong>ve</strong>rim eğrisinin, piyasada işlem görsün ya da görmesin<br />
tüm menkul kıymetlerin fiyatlarını elde edebileceğimiz bir faiz seti <strong>ve</strong>rmesidir.
Change language