türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
113<br />
• Spot döviz kurlarındaki dalgalanmalar, bankanın taşıdığı net döviz pozisyonu <strong>ve</strong><br />
bu pozisyonun oluşumunda etken olan döviz varlık <strong>ve</strong> yükümlülükleri ile döviz<br />
üzerine yazılmış türev ürünler, valörlü döviz alım-satım-arbitraj işlemlerinde kur<br />
riskine neden olur.<br />
• Emtia riski temelde spot <strong>ve</strong> forward fiyatlardaki oynaklığa bağlıdır. Spot fiyatlar<br />
sadece spot emtia işlemleri için kullanılırken, forward fiyatlar, vadeli emtia alım<br />
satımı <strong>ve</strong> emtia opsiyonlarında kullanılır.<br />
• Bir başka temel risk faktörü faiz oranlarıdır. Getirisi doğrudan ya da dolaylı<br />
olarak faiz oranı ile ilişkilendirilmiş tüm kıymetler faiz oranı riskine tabidir.<br />
Piyasa riski çerçe<strong>ve</strong>sinde açıklamaya çalıştığımız temel risk faktörleri arasında<br />
yer almakla birlikte, faiz oranı riskini ayrıca incelemek gerekir. Bundan önce ele<br />
aldığımız risk faktörleri, değeri piyasa şartlarında oluşan, dolayısıyla bir fiyat<br />
zaman serisine sahip risk faktörleridir. Oysa faiz oranlarının zaman serilerinde<br />
her piyasada bir süreklilik yoktur. Bunun nedeni faiz oranları ile vade arasındaki<br />
ilişkidir. Örneğin Libor oranları önceden belirlenmiş vadeler bazında ilan<br />
edildiğinden her iş günü için bu vadelerde bir faiz oranı kotasyonu temin etmek<br />
<strong>ve</strong> sürekliliği olan bir zaman serisi elde etmek mümkündür. Oysa bir tahvil bono<br />
piyasasında durum daha farklıdır. Böylesi bir piyasada önceden belirlenmiş,<br />
belli vadelerde kote edilen faiz oranları değil, işlem gören menkul kıymetlerin<br />
vade yapıları ile ilişkilendirilmiş faiz oranları gözlemlenir. Bu durumda bir risk<br />
faktörü olarak faiz oranlarının zaman serilerini elde etmek, başlı başına bir sorun<br />
olarak ortaya çıkmaktadır. Bu konu daha sonra <strong>ve</strong>rim eğrileri ile ilgili bölümde<br />
ayrıntılı olarak açıklanacaktır. Buraya kadar yaptığımız kısa açıklamalardan<br />
hareketle faiz oranının bir risk faktörü olarak ele alınmasında, üzerinde taşıdığı<br />
vadenin de etken olduğunu belirtelim. Bir başka önemli etken de faiz oranının<br />
ait olduğu piyasadır.<br />
Bankalar, piyasa riski hesaplamasına konu edeceği pozisyonlarını en azından<br />
yukarıda açıkladığımız risk faktörlerine ayrıştırmak zorundadırlar. Bu ayrıştırma işlemi,<br />
bankanın tuttuğu pozisyonun niteliği ile doğrudan ilişkilidir. Örneğin sadece 1000 USD
Change language