türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
İKİNCİ BÖLÜM PİYASA RİSKİ YÖNETİMİ 108 Piyasa riski yönetiminin konusu bankanın alım satım hesaplarının üzerinde taşıdığı riski sayısallaştırmak ve yönetmektir. Bu alım-satım hesapları; para ve sermaye piyasalarında sürekli alım ve satım işlemlerinde bulunmak amacıyla, kısa vadeli olarak, alım ve satım fiyatları arasındaki beklenen ya da gerçekleşen fiyat farklılıklarından ya da diğer fiyat ve faiz oranı değişikliklerinden faydalanmak amacıyla aldıkları ya da alım-satıma aracılık ya da piyasa yapıcılığı nedeniyle elde bulundurdukları finansal araçlardan veya söz konusu finansal araçlar ile ilgili pozisyonlardan kaynaklanan risklerden korunma ya da bu riskleri azaltma amacıyla yapılan türev araçlara ilişkin sözleşmelerden oluşan portföyün izlendiği bilanço içi ve dışı hesapları ve pozisyonları kapsar. Bu pozisyonlar banka bilançolarında tanımlandıkları isimleriyle şöyledir: • Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar (alım-satım hesapları) içinde yer alan menkul kıymetler; • Satılmaya hazır finansal varlıklar içinde yer alan menkul kıymetler; • Repo işlemlerine konu edilen menkul kıymetler; • Teminata verilen menkul kıymetler; • Repo işlemlerinden sağlanan fonlar; • Hisse senetleri; • Değerli maden pozisyonu; • Döviz pozisyonu;
• Türev finansal araçlar; • Valörlü döviz alış, satış ve arbitraj işlemleri v.s. 109 Piyasa riski ölçümlemeleri, iki temel risk bileşeni üzerine kurulmuştur. Bu bileşenler spesifik risk ve genel piyasa riskidir. Spesifik risk, getirisi faiz oranı ile ilişkilendirilmiş finansal araçlardan veya hisse senetlerinden oluşan pozisyonlarda, piyasa hareketleri dışında, bu pozisyonları oluşturan finansal araçları ihraç veya garanti eden ve ödeme yükümlülüğünü üstlenen kuruluşların yönetimlerinden ve mali bünyelerinden kaynaklanabilecek sorunlar nedeniyle meydana gelebilecek zarar riskidir. 37 Genel piyasa riski ise, bankanın alım-satım hesapları içinde yer alan; getirisi faiz oranı ile ilişkilendirilmiş borçlanmayı temsil eden finansal araçlara, hisse senetlerine, diğer menkul kıymetlere, bankanın bilanço içi veya bilanço dışı kalemlerinde yer alan, farklı döviz cinslerindeki tüm döviz varlıkları ve yükümlülüklerine, yukarıda belirtilen araçlara dayalı türev sözleşmelere ilişkin pozisyonların değerinde faiz oranları, hisse senedi fiyatları ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle meydana gelebilecek ve “faiz oranı riski”, “hisse senedi pozisyon riski” ve “kur riski” unsurlarından oluşan zarar riski olarak tanımlanmaktadır. 38 Piyasa riski ölçümlemelerinde kullanılan bu iki temel risk bileşenin sayısallaştırılmasında bankalar açısından iki seçenek bulunmaktadır. Bu seçeneklerden bir tanesi olan Standart Metot denetim otoriteleri tarafından uygulaması zorunlu tutulan bir piyasa riski sayısallaştırma yöntemidir. Bu yöntemin alternatifi olan piyasa riski içsel modelleri ise ancak denetim otoritelerinin iznine tabi olarak kullanılabilir. İçsel modeller arasında yer alan RMD (Riske Maruz Değer) yöntemi bankalar ve denetim 37 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun 31 Ocak 2002 tarihli 24657 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” 38 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme kurumunun 31 Ocak 2002 tarihli 24657 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”
- Page 67 and 68: “Bilanço İçi Net Açık Fazla
- Page 69 and 70: Faiz oranı riski analizi yapılır
- Page 71 and 72: Grafik 1: Bono Fiyatı Cari Faiz Or
- Page 73 and 74: 84,15$’da, 8 yıllık bono ise 73
- Page 75 and 76: vadesine kalan gün sayısı, bir k
- Page 77 and 78: Tablo 12: Macaulay Durasyonu Dönem
- Page 79 and 80: D m D = (1 + y) Böylece; dB = −D
- Page 81 and 82: Grafik 5: Konveksite “dB/dy = -Dm
- Page 83 and 84: cinsinden dönüştürmek, yıldaki
- Page 85 and 86: PVBP = -verim eğrisinin eğimi x 0
- Page 87 and 88: Sonuç olarak bir banka portföyün
- Page 89 and 90: “N” yıl için her altı ayda b
- Page 91 and 92: Böylece 6 ayda bir faiz ödemesi y
- Page 93 and 94: • Sözleşmeyle belirlenen spread
- Page 95 and 96: Tablo 15: Bono ve SWAP Nakit Akıml
- Page 97 and 98: durasyonu, “Dp“ de, bireysel bo
- Page 99 and 100: her zaman paralel olmadığı gibi,
- Page 101 and 102: • Bir başka varsayım; üzerinde
- Page 103 and 104: Analiz incelendiğinde bankanın va
- Page 105 and 106: Tablo 18: Varsayımsal X Bankası U
- Page 107 and 108: • Duyarlılık Analizinde yer ala
- Page 109 and 110: BİLANÇO DIŞI İŞLEMLER Türev F
- Page 111 and 112: 101 uygulayan klasik faiz oranı ri
- Page 113 and 114: 103 analiz, özellikle bankaya has
- Page 115 and 116: 105 değişikliğin banka bilanços
- Page 117: 107 senedi pozisyonu taşımamakta;
- Page 121 and 122: 111 BIS, bankaların aldıkları ri
- Page 123 and 124: 113 • Spot döviz kurlarındaki d
- Page 125 and 126: 115 vadelerin risk faktörü olarak
- Page 127 and 128: 117 Uygulamada piyasa riskinin içs
- Page 129 and 130: CFt “t” yılındaki nakit akım
- Page 131 and 132: 1.2. Verim Eğrileri 121 Faiz oranl
- Page 133 and 134: 123 Tahvillerin yanı sıra, verim
- Page 135 and 136: 6 = %7.0048, r12 = %7.5963 için r1
- Page 137 and 138: 24 ve r30 veri iken 24r30 = %8.131
- Page 139 and 140: 129 Hem literatürde hem de uygulam
- Page 141 and 142: 131 Nelson Siegel yönteminde param
- Page 143 and 144: • standart normale sahip bir rass
- Page 145 and 146: “t”: kuponsuz bononun vadesi
- Page 147 and 148: 137 örnek setini kullanırsak, 5 a
- Page 149 and 150: 139 hesaplamaktır. Volatilite hesa
- Page 151 and 152: 141 dilimlere ayırarak veri güven
- Page 153 and 154: • , bir önceki dönemin getirisi
- Page 155 and 156: Haber etki eğrisi ise; değerine e
- Page 157 and 158: 147 Risk Metrics, üssel düzeltme
- Page 159 and 160: 149 uygulamaya başladığı RAROC'
- Page 161 and 162: 151 konu etmedikleri RMD hesaplamal
- Page 163 and 164: 153 lambda katsayısının azaltıl
- Page 165 and 166: 155 Yönetmelik maddelerinde de aç
- Page 167 and 168: 157 δ vektörünün elemanları, p
• Türev finansal araçlar;<br />
• Valörlü döviz alış, satış <strong>ve</strong> arbitraj işlemleri v.s.<br />
109<br />
Piyasa riski ölçümlemeleri, iki temel risk bileşeni üzerine kurulmuştur. Bu<br />
bileşenler spesifik risk <strong>ve</strong> genel piyasa riskidir.<br />
Spesifik risk, getirisi faiz oranı ile ilişkilendirilmiş finansal araçlardan <strong>ve</strong>ya hisse<br />
senetlerinden oluşan pozisyonlarda, piyasa hareketleri dışında, bu pozisyonları<br />
oluşturan finansal araçları ihraç <strong>ve</strong>ya garanti eden <strong>ve</strong> ödeme yükümlülüğünü üstlenen<br />
kuruluşların yönetimlerinden <strong>ve</strong> mali bünyelerinden kaynaklanabilecek sorunlar<br />
nedeniyle meydana gelebilecek zarar riskidir. 37<br />
Genel piyasa riski ise, bankanın alım-satım hesapları içinde yer alan; getirisi faiz<br />
oranı ile ilişkilendirilmiş borçlanmayı temsil eden finansal araçlara, hisse senetlerine,<br />
diğer menkul kıymetlere, bankanın bilanço içi <strong>ve</strong>ya bilanço dışı kalemlerinde yer alan,<br />
farklı döviz cinslerindeki tüm döviz varlıkları <strong>ve</strong> yükümlülüklerine, yukarıda belirtilen<br />
araçlara dayalı türev sözleşmelere ilişkin pozisyonların değerinde faiz oranları, hisse<br />
senedi fiyatları <strong>ve</strong> döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle meydana gelebilecek <strong>ve</strong><br />
“faiz oranı riski”, “hisse senedi pozisyon riski” <strong>ve</strong> “kur riski” unsurlarından oluşan zarar<br />
riski olarak tanımlanmaktadır. 38<br />
Piyasa riski ölçümlemelerinde kullanılan bu iki temel risk bileşenin<br />
sayısallaştırılmasında bankalar açısından iki seçenek bulunmaktadır. Bu seçeneklerden<br />
bir tanesi olan Standart Metot denetim otoriteleri tarafından uygulaması zorunlu tutulan<br />
bir piyasa riski sayısallaştırma yöntemidir. Bu yöntemin alternatifi olan piyasa riski<br />
içsel modelleri ise ancak denetim otoritelerinin iznine tabi olarak kullanılabilir. İçsel<br />
modeller arasında yer alan RMD (Riske Maruz Değer) yöntemi bankalar <strong>ve</strong> denetim<br />
37 Bankacılık Düzenleme <strong>ve</strong> Denetleme Kurumunun 31 Ocak 2002 tarihli 24657 sayılı Resmi Gazete’de<br />
yayımlanarak yürürlüğe giren, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine <strong>ve</strong> Değerlendirilmesine<br />
İlişkin Yönetmelik”<br />
38 Bankacılık Düzenleme <strong>ve</strong> Denetleme kurumunun 31 Ocak 2002 tarihli 24657 sayılı Resmi Gazete’de<br />
yayımlanarak yürürlüğe giren, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine <strong>ve</strong> Değerlendirilmesine<br />
İlişkin Yönetmelik”