türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk

türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk

fischer.laura14
from fischer.laura14 More from this publisher
27.06.2013 Views

İKİNCİ BÖLÜM PİYASA RİSKİ YÖNETİMİ 108 Piyasa riski yönetiminin konusu bankanın alım satım hesaplarının üzerinde taşıdığı riski sayısallaştırmak ve yönetmektir. Bu alım-satım hesapları; para ve sermaye piyasalarında sürekli alım ve satım işlemlerinde bulunmak amacıyla, kısa vadeli olarak, alım ve satım fiyatları arasındaki beklenen ya da gerçekleşen fiyat farklılıklarından ya da diğer fiyat ve faiz oranı değişikliklerinden faydalanmak amacıyla aldıkları ya da alım-satıma aracılık ya da piyasa yapıcılığı nedeniyle elde bulundurdukları finansal araçlardan veya söz konusu finansal araçlar ile ilgili pozisyonlardan kaynaklanan risklerden korunma ya da bu riskleri azaltma amacıyla yapılan türev araçlara ilişkin sözleşmelerden oluşan portföyün izlendiği bilanço içi ve dışı hesapları ve pozisyonları kapsar. Bu pozisyonlar banka bilançolarında tanımlandıkları isimleriyle şöyledir: • Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar (alım-satım hesapları) içinde yer alan menkul kıymetler; • Satılmaya hazır finansal varlıklar içinde yer alan menkul kıymetler; • Repo işlemlerine konu edilen menkul kıymetler; • Teminata verilen menkul kıymetler; • Repo işlemlerinden sağlanan fonlar; • Hisse senetleri; • Değerli maden pozisyonu; • Döviz pozisyonu;

• Türev finansal araçlar; • Valörlü döviz alış, satış ve arbitraj işlemleri v.s. 109 Piyasa riski ölçümlemeleri, iki temel risk bileşeni üzerine kurulmuştur. Bu bileşenler spesifik risk ve genel piyasa riskidir. Spesifik risk, getirisi faiz oranı ile ilişkilendirilmiş finansal araçlardan veya hisse senetlerinden oluşan pozisyonlarda, piyasa hareketleri dışında, bu pozisyonları oluşturan finansal araçları ihraç veya garanti eden ve ödeme yükümlülüğünü üstlenen kuruluşların yönetimlerinden ve mali bünyelerinden kaynaklanabilecek sorunlar nedeniyle meydana gelebilecek zarar riskidir. 37 Genel piyasa riski ise, bankanın alım-satım hesapları içinde yer alan; getirisi faiz oranı ile ilişkilendirilmiş borçlanmayı temsil eden finansal araçlara, hisse senetlerine, diğer menkul kıymetlere, bankanın bilanço içi veya bilanço dışı kalemlerinde yer alan, farklı döviz cinslerindeki tüm döviz varlıkları ve yükümlülüklerine, yukarıda belirtilen araçlara dayalı türev sözleşmelere ilişkin pozisyonların değerinde faiz oranları, hisse senedi fiyatları ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle meydana gelebilecek ve “faiz oranı riski”, “hisse senedi pozisyon riski” ve “kur riski” unsurlarından oluşan zarar riski olarak tanımlanmaktadır. 38 Piyasa riski ölçümlemelerinde kullanılan bu iki temel risk bileşenin sayısallaştırılmasında bankalar açısından iki seçenek bulunmaktadır. Bu seçeneklerden bir tanesi olan Standart Metot denetim otoriteleri tarafından uygulaması zorunlu tutulan bir piyasa riski sayısallaştırma yöntemidir. Bu yöntemin alternatifi olan piyasa riski içsel modelleri ise ancak denetim otoritelerinin iznine tabi olarak kullanılabilir. İçsel modeller arasında yer alan RMD (Riske Maruz Değer) yöntemi bankalar ve denetim 37 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun 31 Ocak 2002 tarihli 24657 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” 38 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme kurumunun 31 Ocak 2002 tarihli 24657 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”

İKİNCİ BÖLÜM<br />

PİYASA RİSKİ YÖNETİMİ<br />

108<br />

Piyasa riski yönetiminin konusu bankanın alım satım hesaplarının üzerinde<br />

taşıdığı riski sayısallaştırmak <strong>ve</strong> <strong>yönetm</strong>ektir. Bu alım-satım hesapları; para <strong>ve</strong> sermaye<br />

piyasalarında sürekli alım <strong>ve</strong> satım işlemlerinde bulunmak amacıyla, kısa vadeli olarak,<br />

alım <strong>ve</strong> satım fiyatları arasındaki beklenen ya da gerçekleşen fiyat farklılıklarından ya<br />

da diğer fiyat <strong>ve</strong> faiz oranı değişikliklerinden faydalanmak amacıyla aldıkları ya da<br />

alım-satıma aracılık ya da piyasa yapıcılığı nedeniyle elde bulundurdukları finansal<br />

araçlardan <strong>ve</strong>ya söz konusu finansal araçlar ile ilgili pozisyonlardan kaynaklanan<br />

risklerden korunma ya da bu riskleri azaltma amacıyla yapılan türev araçlara ilişkin<br />

sözleşmelerden oluşan portföyün izlendiği bilanço içi <strong>ve</strong> dışı hesapları <strong>ve</strong> pozisyonları<br />

kapsar. Bu pozisyonlar banka bilançolarında tanımlandıkları isimleriyle şöyledir:<br />

• Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar (alım-satım<br />

hesapları) içinde yer alan menkul kıymetler;<br />

• Satılmaya hazır finansal varlıklar içinde yer alan menkul kıymetler;<br />

• Repo işlemlerine konu edilen menkul kıymetler;<br />

• Teminata <strong>ve</strong>rilen menkul kıymetler;<br />

• Repo işlemlerinden sağlanan fonlar;<br />

• Hisse senetleri;<br />

• Değerli maden pozisyonu;<br />

• Döviz pozisyonu;

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!