türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk
104 Bir bankanın faiz riskine maruz değerleri sadece yabancı kaynakları değildir. Özkaynakları da en az onun kadar bu riskten etkilenmektedir. Faizlerdeki dalgalanmalar özkaynağın piyasa değerini düşürebilmektedir. Sadece muhasebe kayıtlarına bakarak özvarlık hakkında yorum yapmak doğru değildir. Örneğin bankanın verdiği kredi ile topladığı mevduatın getiri ve gideri arasındaki fark muhasebede kar olarak gözükmektedir. Fakat bankanın yapması gereken elde edilen bu gelir ve gideri yeni faiz oranlarından geçmişe götürerek özkaynağı hesaplamak olmalıdır. Bu da bankanın özkaynağının piyasa değerini verecektir. 33 Dinamik simülasyonlarda ise, hesaplama günü itibarıyla mevcut faiz oranları uygun bir simülasyon metodu seçilerek belirli bir dönem için ileriye dönük simüle edilir. Yanı sıra bankanın mevcut bilanço büyüklükleri de bilanço kalemleri bazında aynı dönem için modellenir. Bilanço büyüklüklerine ilişkin modelleme, piyasa beklentilerine ve/veya banka stratejisine göre belirlenebildiği gibi geçmiş dönem verileri kullanılarak da yapılabilir. Modellenen faiz oranları çoğu zaman piyasa faiz oranlarıdır. Bu nedenle bu faiz oranları ile bankanın ürün bazında uyguladığı faiz oranları arasında mutlaka ilişki kurulmalı ve faiz modellemesi bu ilişki aracılığıyla piyasa genelinden banka özeline indirgenmelidir. Analize konu edilen dönem için hesaplanan yeni bilanço büyüklükleri ve simüle edilen faiz oranlarına göre hesaplanan net faiz gelir/gideri, belirlenen bir önceki dönemin net faiz gelir/gideri ile kıyaslanarak değişim bulunur ve bu dinamik simülasyon yoluyla hesaplanmış, gelirler yaklaşımına göre faiz oranı riski ölçümü olarak değerlendirilebilir. 2.1.4. Stres Testi Faiz oranı riski çerçevesinde stres testi uygulaması, faiz oranı riski ölçüm teknikleri içinde ayrıntılı olarak açıkladığımız duyarlılık analiz ya da simülasyona dayalı yaklaşımlar kullanılarak hesaplanmaktadır. Bu analizlerin faiz oranlarındaki veri 33 Şakar, Hakan: Risk Yönetimi Açısından Bankalarda Aktif Pasif Yönetimi, İstanbul: Akdeniz Yayıncılık A.Ş. (2002), s.42
105 değişikliğin banka bilançosunun ekonomik değeri ve gelirleri üzerinde yaratacağı etkilerin sayısallaştırılması üzerine kurulduğunu hatırlatmak gerekir. Stres testleri de, standart faiz oranı şoklarının 34 ya da öngörülen senaryolar çerçevesinde belirlenen faiz oranı değişimlerinin bankanın ekonomik değeri ve gelirleri üzerinde yaratacağı etkiyi sayısallaştırmakta ve bankanın özkaynaklarının bu etkiyi taşıyıp taşıyamayacağı üzerine yoğunlaşmaktadır. Faiz oranı değişimlerinin bankanın ekonomik değeri ve gelirleri üzerinde yaratacağı etkinin özkaynaklarla ilişkilendirilmesi nedeniyle, bankanın alım satıma konu ettiği bilanço kalemlerinde uğrayacağı öngörülen ekonomik değer ve gelir kayıpları hesaplama dışında bırakılmalıdır. Çünkü bu hesaplara ilişkin faiz oranı riski, piyasa riskine maruz tutar çerçevesinde değerlendirilmekte ve özkaynaklarla ilişkilendirilmektedir. 3. Kur Riski: Döviz kuru riski bankaların belirli bir bilanço yapısı oluştururken kaynak ve plasmanlarının döviz cinslerine ilişkin olarak almış oldukları kararların sonradan döviz kurundaki değişiklikler nedeniyle gelir kaybına ve bu kayba bağlı olarak özvarlığın piyasa riski kaybına, piyasa fiyatlarından özvarlık/aktif büyüklüğü oranı kaybı, nakit akımı zamanlamasında ve net bugünkü değerinde ortaya çıkabilecek olumsuz değişimler, aktif yapısındaki bozulmalar ve taahhütlerin yerine getirilememesi riski olarak tanımlanabilir. 35 34 Örneğin, YTL için 600 baz puan YP için 200 baz puan. 35 Şakar, Hakan: Risk Yönetimi Açısından Bankalarda Aktif Pasif Yönetimi, İstanbul: Akdeniz Yayıncılık A.Ş. (2002), s.172
- Page 63 and 64: • Bankanın faiz oranı riski öl
- Page 65 and 66: durum farklılaşmaktadır. Bu kred
- Page 67 and 68: “Bilanço İçi Net Açık Fazla
- Page 69 and 70: Faiz oranı riski analizi yapılır
- Page 71 and 72: Grafik 1: Bono Fiyatı Cari Faiz Or
- Page 73 and 74: 84,15$’da, 8 yıllık bono ise 73
- Page 75 and 76: vadesine kalan gün sayısı, bir k
- Page 77 and 78: Tablo 12: Macaulay Durasyonu Dönem
- Page 79 and 80: D m D = (1 + y) Böylece; dB = −D
- Page 81 and 82: Grafik 5: Konveksite “dB/dy = -Dm
- Page 83 and 84: cinsinden dönüştürmek, yıldaki
- Page 85 and 86: PVBP = -verim eğrisinin eğimi x 0
- Page 87 and 88: Sonuç olarak bir banka portföyün
- Page 89 and 90: “N” yıl için her altı ayda b
- Page 91 and 92: Böylece 6 ayda bir faiz ödemesi y
- Page 93 and 94: • Sözleşmeyle belirlenen spread
- Page 95 and 96: Tablo 15: Bono ve SWAP Nakit Akıml
- Page 97 and 98: durasyonu, “Dp“ de, bireysel bo
- Page 99 and 100: her zaman paralel olmadığı gibi,
- Page 101 and 102: • Bir başka varsayım; üzerinde
- Page 103 and 104: Analiz incelendiğinde bankanın va
- Page 105 and 106: Tablo 18: Varsayımsal X Bankası U
- Page 107 and 108: • Duyarlılık Analizinde yer ala
- Page 109 and 110: BİLANÇO DIŞI İŞLEMLER Türev F
- Page 111 and 112: 101 uygulayan klasik faiz oranı ri
- Page 113: 103 analiz, özellikle bankaya has
- Page 117 and 118: 107 senedi pozisyonu taşımamakta;
- Page 119 and 120: • Türev finansal araçlar; • V
- Page 121 and 122: 111 BIS, bankaların aldıkları ri
- Page 123 and 124: 113 • Spot döviz kurlarındaki d
- Page 125 and 126: 115 vadelerin risk faktörü olarak
- Page 127 and 128: 117 Uygulamada piyasa riskinin içs
- Page 129 and 130: CFt “t” yılındaki nakit akım
- Page 131 and 132: 1.2. Verim Eğrileri 121 Faiz oranl
- Page 133 and 134: 123 Tahvillerin yanı sıra, verim
- Page 135 and 136: 6 = %7.0048, r12 = %7.5963 için r1
- Page 137 and 138: 24 ve r30 veri iken 24r30 = %8.131
- Page 139 and 140: 129 Hem literatürde hem de uygulam
- Page 141 and 142: 131 Nelson Siegel yönteminde param
- Page 143 and 144: • standart normale sahip bir rass
- Page 145 and 146: “t”: kuponsuz bononun vadesi
- Page 147 and 148: 137 örnek setini kullanırsak, 5 a
- Page 149 and 150: 139 hesaplamaktır. Volatilite hesa
- Page 151 and 152: 141 dilimlere ayırarak veri güven
- Page 153 and 154: • , bir önceki dönemin getirisi
- Page 155 and 156: Haber etki eğrisi ise; değerine e
- Page 157 and 158: 147 Risk Metrics, üssel düzeltme
- Page 159 and 160: 149 uygulamaya başladığı RAROC'
- Page 161 and 162: 151 konu etmedikleri RMD hesaplamal
- Page 163 and 164: 153 lambda katsayısının azaltıl
105<br />
değişikliğin banka bilançosunun ekonomik değeri <strong>ve</strong> gelirleri üzerinde yaratacağı<br />
etkilerin sayısallaştırılması üzerine kurulduğunu hatırlatmak gerekir.<br />
Stres testleri de, standart faiz oranı şoklarının 34 ya da öngörülen senaryolar<br />
çerçe<strong>ve</strong>sinde belirlenen faiz oranı değişimlerinin bankanın ekonomik değeri <strong>ve</strong> gelirleri<br />
üzerinde yaratacağı etkiyi sayısallaştırmakta <strong>ve</strong> bankanın özkaynaklarının bu etkiyi<br />
taşıyıp taşıyamayacağı üzerine yoğunlaşmaktadır.<br />
Faiz oranı değişimlerinin bankanın ekonomik değeri <strong>ve</strong> gelirleri üzerinde<br />
yaratacağı etkinin özkaynaklarla ilişkilendirilmesi nedeniyle, bankanın alım satıma<br />
konu ettiği bilanço kalemlerinde uğrayacağı öngörülen ekonomik değer <strong>ve</strong> gelir<br />
kayıpları hesaplama dışında bırakılmalıdır. Çünkü bu hesaplara ilişkin faiz oranı riski,<br />
piyasa riskine maruz tutar çerçe<strong>ve</strong>sinde değerlendirilmekte <strong>ve</strong> özkaynaklarla<br />
ilişkilendirilmektedir.<br />
3. Kur Riski:<br />
Döviz kuru riski bankaların belirli bir bilanço yapısı oluştururken kaynak <strong>ve</strong><br />
plasmanlarının döviz cinslerine ilişkin olarak almış oldukları kararların sonradan döviz<br />
kurundaki değişiklikler nedeniyle gelir kaybına <strong>ve</strong> bu kayba bağlı olarak özvarlığın<br />
piyasa riski kaybına, piyasa fiyatlarından özvarlık/aktif büyüklüğü oranı kaybı, nakit<br />
akımı zamanlamasında <strong>ve</strong> net bugünkü değerinde ortaya çıkabilecek olumsuz<br />
değişimler, aktif yapısındaki bozulmalar <strong>ve</strong> taahhütlerin yerine getirilememesi riski<br />
olarak tanımlanabilir. 35<br />
34 Örneğin, YTL için 600 baz puan YP için 200 baz puan.<br />
35 Şakar, Hakan: Risk Yönetimi Açısından Bankalarda Aktif Pasif Yönetimi, İstanbul: Akdeniz<br />
Yayıncılık A.Ş. (2002), s.172
Change language