fiEVÂH‹D-ÜN NÜBÜVVE

katin sûretindeki tecellîden yay›lm›fld›r. O hakîkatin varl›k
sûreti, önce rûhlar mertebesinde mücerret bir cevherdir ki,
fiâri’ [Resûlullah] “sallallahü aleyhi ve sellem” buna ba’zen
akl, ba’zen kalem, ba’zen rûh veyâ nûr buyurmufllard›r. Hadîs-i
flerîflerde; (Allahü teâlâ önce akl› yaratd›.) (Allahü teâlâ
önce kalemi yaratd›.) (Allahü teâlâ ilk önce benim rûhumu
veyâ nûrumu yaratd›.) buyurulmufldur. Farkl› ifâdeler,
de¤iflik i’tibârat sebebi iledir. Zîrâ ilk cevher olma mertebesi
birfleyden baflkas› için olamaz. Di¤er hakîkatlerin varl›k
sûreti o hakîkatin varl›k sûretinden dolay›d›r. Bu, mertebe
mertebe afla¤› inmifldir. Cismânî sûretde insan unsurundaki
ferdlerin ilki Âdem aleyhisselâmd›r. Onda nihâyet buldu.
Hakîkat-i insanî, önce mertebe-i kalem-i a’lâdaki akl-› evveldir.
Müteayyin olur. ‹kinci olarak, levh-i mahfûz mertebesindeki
nefs-i küllîdir, te’ayyün bulur. Üçüncü olarak, Arfl›
azîmdeki muhadded-i cihât-› mekân ve müstevây-› ism-i
rahmând›r. Dördüncü olarak, mertebe-i kürsiyyi kerîmdeki
müstevây-› ism-i rahîmdir. Beflinci olarak, yedinci gökdeki
felek-i zühal ve müstevây-› ism-i Rabd›r. Alt›nc› olarak, alt›nc›
gökdeki felek-i müflterî ve mazhar-› ism-i alîmdir. Yedinci
olarak, beflinci gökdeki, felek-i merîh ve sûret-i ism-i
kahhârd›r. Sekizinci olarak, dördüncü gökdeki, felek-i flems
ve âyine-i ism-i muhyîdir. Dokuzuncu olarak, üçüncü gökdeki
felek-i zühre ve mir’ât-› ism-i musavverdir. Onuncu olarak,
ikinci gökdeki, felek-i utârîd ve s›rr-› ism-i Bârîdir. Ondan
sonra birinci gökdeki felek-i kamer ve masdâr-› ism-i
Hâl›kd›r. Ondan sonraki âlem-i anâs›rda ve mevâlid-i selâseden,
baba sulbüne var›nca, gelip, ta’yîn ve temyîz gösterir.
Bu mertebelere mertebe-i istidâ’ derler. Yanî mertebe-i vedî’atd›r.
Baba sulbünden ana rahmine düflüp, karar k›lar. Bu
mertebeye mertebe-i istikrâr denir. Allahü teâlâ [En’âm sûresi
98.ci âyetinde meâlen], (Sizi tek bir nefsden yaratan
Odur) buyurmufldur. O nefs küllî nefsdir. Onlar için ana rahminde
istikrâr ve ata [baba] sulbünde ve sâir zikr olunan
mertebelerde istidâ’ vard›r.
Âdem ve di¤er Enbiyâ “aleyhimüsselâm” âlem-i flehâdet-
– 28 –