AutoCAD-2000 Eğitimi

www.autocadbeyni.com ©® 

AutoCAD Beyni Sertan TÜRKAN’DAN 

11 DERSTE 

AutoCAD-2000 

EĞİTİMİ 

Sayfa 1 / 1


Ders:0 

BAŞLANGIÇ 

Sayfa 1 / 5


ÇEKME MENÜLER “Pull-Down MENÜLER” 

Autocad 2000’de yedi adet çekme menü vardır. Ancak özelleştirme araçları ile çok değişik fonksiyonlara 

sahip yüzlerce menü hazırlama imkânına sahip olduğumuzu hatırlatalım. 

I. Dosya “File” Menüsü: 

Dosya “File” menüsü AutoCAD’in dosya yönetim merkezidir.Her türlü dosya işlemi burada yapılır. 

Yeni “New”: Yeni Çizim Yarat “Create New Drawing” iletişim kutusu ile yeni bir çizim dosyası 

açabiliyoruz. 

Aç “Open”: Dosya Seç “Select File” iletişim kutusu ile daha önceden bilgisayara kaydetmiş olduğumuz 

dwg, dxf ve dwt uzantılı dosyaları (çizimleri) açabiliyoruz. 

Kaydet “Save”: Çizimimizi bilgisayarımızın sabit diskine veya flash disk gibi harici depolama 

alanlarına kaydedebiliyoruz. 

Farklı Kaydet “Save As”: Çizimi Farklı Kaydet “Save Drawing As” iletişim kutusu ile hazırlamış 

olduğumuz çizimizi istediğimiz bir uzantıda ve sürümde bilgisayarımızın sabit diskine veya flash disk 

gibi harici depolama alanlarına kaydedebiliyoruz. 

Dışa Aktar “Export”: Veri Aktar “Export Data” iletişim kutusu ile hazırlamış olduğumuz çizimimizi 

diğer çizim ve uygulama programlarında kullanmak üzere değişik uzantılarda kayıt edebiliyoruz. 

Yazıcı Kurulumu “Printer Setup”: Tercihler “Preferences” iletişim kutusunun Yazıcı “Printer” 

sekmesi ile yazıcı “printer” tanıtımı ve ilgili ayarlarını yapabiliyoruz. 

Çıktı Ön izleme “Print Preview”: Çıktı almadan önce çizimimizin çıktıda nasıl görüneceğini 

inceleyebiliyoruz. 

Yazdır “Print”: Yazdırma/Bastırma Ayarları “Print/Plot Configuration” iletişim kutusu ile çıktı /baskı 

ayarlarını yapabiliyoruz. 

Çizim Araçları “Drawing Utilities”: Bozuk çizimlerin tamiri, hata kontrolü, çizimde kullanmadığımız 

katman, blok, çizgi tipi, yazı tipi ve ölçülendirme tipi gibi maddelerinin temizliğini yapabiliyoruz. 

Çıkış “Exit”: Autocad Programından çıkıyoruz (Kaydetmeyi “Save” unutmuyoruz!!!). 

II. Düzenle “Edit” Menüsü: 

Düzenle “Edit” menüsü Autocad’in düzenleme araçlarını içerir. Windows programlarına aşina olanlarının 

sık sık kullandıkları araçların Autocad’teki uygulamalarıdır. 

Gerial “Undo”: Çizimde yapmış olduğumuz işlemleri istediğimiz kadar geri alabiliyoruz, yani bir 

bakıma silebiliyoruz. 

Tekraryap “Redo”: Gerial “Undo” ile geri aldığımız işlemi tekraryap “redo” ile yeniden 

getirebiliyoruz fakat bunu sadece bir işlem için yapabiliyoruz. 

Kes “Cut”: İstediğimiz çizim öğesini veya öğelerini başka bir alana kopyalamak (yapıştırmak) için 

kesebiliyoruz (silebiliyoruz). 

Kopyala “Copy”: Kopyalayıp (yapıştırmak) istediğimiz çizim öğesini (nesne) ve öğelerini seçiyoruz. 

Adres Kopyala “Copy Link”: Görüş alanımızdaki çizim nenelerini otomatik olarak kopyalama 

hafızasına alıyor. 

Yapıştır “Paste”: Kopyalamak için seçilmiş olan çizim öğesi (nesne) veya öğelerini istediğimiz yere 

yapıştırıyoruz (kopyalıyoruz). 

Özel Yapıştır “Paste Special”: Özel Yapıştır “Paste Special” iletişim kutusu ile değişik yapılarda 

yapıştırma işlemi yapabiliyoruz. 

Temizle “Clear”: İstediğimiz çizim öğesini veya öğelerini silebiliyoruz. 

III. Görünüm “View” Menüsü: 

Görünüm “View” menüsü Autocad’in çizim görünümlerinin ayarlandığı ve işlendiği bir alandır. 

Sayfa 2 / 5


Tekrar Çiz “Redraw”: Ekrandaki çizimler yeniden çizilir ve varsa küçük artılar “blipler” temizlenir. 

Tekrar Yarat “Regen”: Tekrar çiz “Redraw” ile aynı işleve sahiptir ayrıca ilgili verileri de yeniler 

(günceller) ve Tekrar çiz komutundan “ Redraw” biraz daha uzun sürer. 

Yaklaş “Zoom”: Çizimimize uzaktan veya yakından bakmak gibi çeşitli araçlar sunar. 

Kaydır “Pan”: Çizimizde istenilen yönlerde ve mesafelerde kaydırma yapılabilir. 

Kuşbakışı Görünüm “Aerial View”: Çizimize Autocad ekranında açılan minik bir Kuşbakışı “Aerial 

View” ekran ile istenilen yakınlaşma “zoom” oranlarında ve kaydırma “pan” değerlerinde kuşbakışı 

bakabiliriz. 

Model Alanı (Döşenmiş) “Model Space(Tiled)”: Güncel çalışma(tekli görünüm) alanımızdır. 

Model Alanı (Yüzer) “ Model Space(Floating)”: Çizimimizin birden fazla görünüşünü ekrana 

yerleştirebileceğimiz görünüm alanıdır. 

Kağıt Alanı “Paper Space”: Model Alanında çizdiklerimizin çıktı/baskı aldığımızda nasıl 

görüntülenmesini istiyorsak bu kağıt alanında “paper space” o düzenlemeleri yerleşimleri 

görüntüleyebiliriz. 

Döşenmiş Görüntüler “Tiled Viewports”: Ekran çalışma alanımızı istediğimiz biçimde, çeşitli ekran 

alanlarına ayırabileceğimiz kısımdır. 

Yüzer Görüntüler “Floating Viewports”: Paper Space çalışma alanında ekranı 

bölgelendirebileceğimiz kısımdır. 

İsimlendirilmiş Görünümler “Named Views”: Görüntü Kontrol “View Control” iletişim kutusu ile 

çizimizdeki çeşitli bakış açılarını isimlendirip, düzenleyebileceğimiz kısımdır. 

3B Bakış Noktası “3D Viewpoint”: Çalışma alanımıza 3-boyutlu olarak istenilen yön ve açılarda 

bakabileceğimiz kısımdır. 

3B Dinamik Görüntü “3D Dynamic View”: Perspektif görüntüde 3-boyutlu açıda gerekli ayarlamaları 

(kamera, döndürme gibi) yapabileceğimiz bir kısımdır. 

Gizle “Hide”: 3-Boyutlu çizimimizde görünmemesi gereken çizgileri gizler. 

Gölgelendir “Shade”: 3-Boyutlu çizimimizde, çizimize çeşitli değerlerde gölgelendirme yapabiliyoruz. 

Render: 3-Boyutlu çizimimizde çeşitli renk ve desen tonlarında kaplanmış görüntüler elde 

edebiliyoruz.İçerdiği çeşitli araçlar sayesinde çizimize malzemeler katabiliyor, sahne ve ışık ayarları 

yapabiliyoruz. Bitmap arka planlar ekleyebileceğimiz gibi bitki, insan gibi araçlarla da çalışabiliyoruz. 

Göster “Display”: Özel görüntü ayarlarını yapabiliyoruz.Autocad’in yazı modunu aktif hale 

getirebiliyoruz. 

Toolbars: Araçlar “Toolbars” iletişim kutusu ile çalışma alanımıza istediğimiz araç çubuklarını 

getirebildiğimiz gibi gereksiz olan araç çubuklarını da kaldırabiliyoruz. Ayrıca kendimize ait çeşitli özel 

araç çubukları ve butonlar imal edebiliyoruz. 

IV. Yerleştir “Insert “Menüsü: 

Yerleştir “Insert” menüsü Autocad ortamında ürettiğimiz çizim blokları ve çizimler ile başka platformlarda 

üretilen çizimlerin Autocad ortamına değerlendirilmesini içerir. 

Yerleştir “Insert”: Yerleştir “Insert” iletişim kutusu ile daha önceden üretilmiş olan çizim blokları ile 

dosyaları Autocad ortamına yerleştiriliyor (çok kullanılan bir ifadeyle insert ediliyor). 

Dış Referans”External Referance”: Bu kısımda çoklu çizimler için ortak bir çizim dosyasının 

(tamamen ortak noktalardan oluşturulmuş olmalı) oluşturulmasını ve kullanılmasını içeriyor. 

3D Studio”3D Studio”: 3D Studio Dosya İçe Aktar “File Import” iletişim kutusu ile .3ds uzantılı 

dosyalar Autocad ortamına aktarılıyor. 

ACIS Solid: ACIS Dosyası Seç “Select ACIS File” iletişim kutusu ile .sat uzantılı dosyalar Autocad 

ortamında açılıp görüntülenebiliyor. 

Çizim Veri Tabanı Değişimi “Drawing Exchange Binary”: DXB Dosyası Seç “Select DXB File” 

iletişim kutusu ile .dxb uzantılı dosyalar Autocad ortamına açılabliyor. 

Sayfa 3 / 5


Windows Resim Dosyası “Windows Metafile”: Import WMF iletişim kutusu ile Windows tabanlı 

resim dosyaları grafik ortamına alınabiliyor. 

Özetlenmiş Betik Dosyası “Encapsulated Post Script”: Betik Dosyası Seç “Select PostScript File” 

iletişim kutusu ile .eps ve .ps uzantılı yazı dosyaları işlenebiliyor. 

OLE Nesne “OLE Object”: Nesne Yerleştir “Insert Object” iletişim kutusu ile başta yazı ve resim 

dosyaları olmak üzere birbirinden çok farklı formatta dosyaları Autocad ortamına aktarabiliyoruz. 

(Fakat aktaracağımız dosyanınöncelikle bu formatı destekleyen programlarda hazırlanması gerekiyor). 

V. Biçimlendir “Format” Menüsü: 

Biçimlendir “Format” menüsü Autocad’de çalışma araçlarımız için gerekli ayarlamaların yapıldığı ve verilerin 

girildiği alandır. 

Tabaka “Layer”: Tabaka &Çizgi Tipi Özellikleri “Layer Linetype Properties” iletişim kutusu ile 

katman oluşturma, oluşturulan katmanlara çeşitli özellikler aktarma, katman silme, dondurma, kapatma, 

açma gibi birçok işlemler yapılabiliyor. 

Renk “Color”: Renk paleti ile istenilen renk güncelleniyor. 

Linetype: Tabaka &Çizgi Tipi Özellikleri “Layer Linetype Properties” ile yeni çizgi tipleri sisteme 

yüklenebiliyor veya silinebiliyor. 

Yazı Sitili “Text Style”: Yazı Sitili “Text Style” iletişim kutusu ile yeni yazı tipleri 

oluşturabiliyor,sisteme değişik yazı tipleri atanabiliyor ve var olan yazı tiplerinde çeşitli değişiklikler 

yapılabiliyor. 

Ölçü Sitili “Dimension Style”: Ölçü Sitili “Dimension Styles” iletişim kutusu ile çeşitli ölçülendirme 

sitilleri hazırlanabiliyor ve ilgili ölçülendirme ayarları yapılabiliyor. 

Nokta Sitili “Point Style”: Nokta Sitili “Point Style” iletişim kutusu ile değişik noktalar 

hazırlanabiliyor ve bunların boyutları ayarlanabiliyor. 

Çoklu Çizgi Sitili “Multiline Style”: Çoklu Çizgi Sitili “Multiline Styles” iletişim kutusu ile yeni 

çoklu çizgi sitilleri hazırlanabiliyor ve istenilen özelliklerde ayarlamalar yapılabiliyor. 

Birimler “Units”: Birimler Kontrol “Units Control” iletişim kutusu ile Autocad ortamında kullanmak 

istediğimiz birim tarzını istediğimiz özelliklerde ayarlayıp, değiştirebiliyoruz. 

Kalınlık “Thicknees”: Çizdiğimiz çizgilere kalınlık veriyor veya istediğimiz değerde değişiklik 

yapabiliyoruz. 

Çizim Limitleri “Drawing Limits”: Çizim limit değerlerini sol-alt ve sağ-üst olmak üzere giriyoruz. 

Yeniden İsimlendir “Rename”:Yeniden İsimlendir “Rename” iletişim kutusu ile çizimde 

kullandığımız nesnelerin (katmanların, blokların, ...) isimlerini değiştirebiliyoruz. 

VI. Araçlar “Tools” Menüsü: 

Araçlar “Tools” menüsü, Autocad’in sistem değerlerini, araçlarını ve Autocad için hazırlanmış özelleştirme 

programlarının yüklenme araçlarını içerir. 

Yazım “Spelling”: Autucad’in sözlük aracıdır. 

Sorugu “Inguiry”: Autocad sorgu, ölçüm ve hesap araçlarını içerir. Alan, hacim, mesafe, kütle hesabı 

ve çizim ile ilgili sorgulama komutlarını barındırıyor. 

Uygulama Yükle “Load Application”: AutoLISP, ADS ve Dosya Yükle “Load AutoLISP, ADS and 

Files” iletişim kutusu ile Autocad için hazırlanmış özel programlar yüklenir. Lisp dosyaları basit bir 

yapı içerir ve Autocad’in kendi içerisindeki birçok eksik yönünü giderdiği gibi var olan özelliklerini 

kuvvetlendirir. 

Betik Çalıştır “Run Script”: Betik Dosyası Seç “Select Script File” iletişim kutusu ile Autocad için 

hazırlanmış betik “script” dosyaları yüklenir. 

Resimleri Görüntüle “Display Image”: Bitmap resimler, tif ve tga uzantılı resimler görüntülenir ve 

ayrıca Autocad ortamında bmp, tif ve tga uzantısında çizim kaydı yapılabilir. 

Sayfa 4 / 5


Harici Veri Tabanı “External Database”: Autocad ortamında bir veritabanı hazırlanıp, dış 

veritabanları kullanılabilinir. 

Nesne Çıtçıt Ayarları “Object Snap Settings”: Nesne Çıtçıt Ayarları “Osnap Settings” iletişim kutusu 

ile nesne yakalama modları ayarlanıyor. 

Çizim Araçları “Drawing Aids”: Çizim Araçları “Drawing Aids” iletişim kutusu ile bazı Autocad 

çizim yardımcı sistem değerlerini ayarlayabiliyoruz. Bunlar karelaj modu “grid mode”, çıtçıt modu 

“snap mode” ve diğer sistem modlarıdır. 

KKS “UCS”: Autocad’in koordinat sistemi ile ilgili bazı ayarlarını içerir. 

Tutamaçlar “Grips”: Tutamaçlar “Grips” iletişim kutusu ile tutamaç “grip” ayarları yapılıyor. 

Seçim “Selection”: Nesne Seçim Ayarları “Object Selection Settings” iletişim kutusu ile çizim seçim 

elemanlarının çeşitli özellikleri ayarlanıyor. 

Nesne Grup “Object Group”: Nesne Gruplama “Object Grouping” iletişim kutusu ile çizim içinde 

kolaylık sağlaması amacıyla gerekirse gruplandırma yapılabiliyor. 

Tablet “Tablet”: Bilgisayar ile birlikte bir Tablet aracı kullanılacaksa, gerekli sistem ve tanıtma 

ayarları yapılıyor. 

Menüleri Özelleştir “Customize Menus”: Menü Özelleştirme “Menu Customization” iletişim kutusu 

ile özel olarak hazırlanmış harici Autocad menüleri yükleniyor ayrıca gereksiz menülerde silinebiliyor. 

Tanımlamalar “Preferences”: Tanımlamalar “Preferences” iletişim kutusu ile Autocad programının 

ana sistem değişkenleri düzenlenebiliyor. Otomatik Kaydetme “Automatic Save” süresi, kaydetme “save 

“uzantısı ,dosya tanıtımları, printer ayarları, görsel ayarlar, kişisel ayarlar, render kalite ayarları gibi. 

VII.Çizim “Draw” Menüsü: 

Çizim “Draw” menüsü Autocad’in her türlü çizim elemanlarını, 2-boyutlu ve 3-boyutlu çizim araçlarını, yazı 

ve tarama fonksiyonlarını içerir. 

Çizgi “Line”: Çizgi çizer. 

Işın “Ray”: Bir nokta referansı boyunca çizgiler(ışın) çizer. 

Referans Çizgi “Construction Line”: Bir doğrultu boyunca referans çizgisi çizer. 

Çoklu Çizgi “Multiline: Et kalınlıklı çizgi çizer. 

Sürekli Çizgi “Polyline”: Birbirine bağımlı (bütünleşik) bir çizgi grubu çizer. 

3B Sürekli Çizgi “3D Polyline”: 3-Boyutlu çalışma için bütünleşik çizgi grubu çizer. 

Poligon “Polygon”: Çokgen çizer (3 kenardan, 1025 kenara kadar). 

Dikdörtgen “Rectangle”: Dikdörtgen çizer. 

Yay “Arc”: Yay çizer. 

Çember “Circle”: Çember çizer. 

Halka “Donut”: Katı dolgulu daire çizer. 

Çubuk “Spline”: Birbirine bağımlı eğriler çizer. 

Elips “Ellipse”: Elips çizer. 

Öbek “Block”: Öbek “Block” yapar ve onları nitelendirir. 

Nokta “Point”: Nokta yapar ayrıca çizimlerde nokta ile ilgili çeşitli uygulamalar yapar (bölme,ölçme 

gibi). 

Tarama “Hatch”: Çizimler için tarama yapar. 

Sınır “Boundary”: Tarama için sınır hazırlar. 

Bölge “Region”: Çizimlerden bir bölge oluşturur. 

Yazı “Text”: Autocad ortamında yazı yazılmasını sağlar. 

Yüzeyler “Surfaces”: 3-Boyutlu yüzeyler oluşturur. 

Katılar “Solids”: 3-Boyutlu katı cisimler oluşturur ve onlar ile ilgili işlemler yapar. 

Sayfa 5 / 5


Ders:1 

AutoCAD’E GİRİŞ 

Sayfa 1 / 5


Amerika Birleşik Devletlerinin en büyük yazılım firmalarından olan Autodesk Inc.’in ürünü 

AutoCAD, bilgisayar destekli çizim ve tasarım programıdır. Sürekli geliştirilen AutoCAD’in çizim 

dosya uzantısı .dwg, dünya endüstriyel çizim standardı olarak kabul edilmiştir. AutoCAD genel 

amaçlı bir tasarım ve çizim programı olduğundan herhangi bir meslek dalına yönelik olarak 

oluşturulmamıştır. Gerek 2 boyutlu, gerek 3 boyutlu çalışmaları ile sağladığı avantajlar, kullanım 

kolaylığı ile mimarlıktan, reklamcılığa, makine mühendisliğine, elektronik mühendisliğine ve pek 

çok meslek dalındaki kullanıcılar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. 

1.1 Autocad 2000 İçin Gerekli Donanım İhtiyaçları 

· Pentium 133 veya daha yüksek işlemci 

· 32 MB RAM (en az), 64 MB veya 128 MB (tavsiye edilen) 

· Windows 95, Windows 98 veya Windows NT 4.0 bir işletim sistem 

· Programı ilk defa yüklemek için 4 X CD ROM 

· Sistem klasöründe · 50 MB boş alan 

· 64 MB disk swap hacmi (en az) 

· Fare veya işaretleme cihazları 

· 256 renk ve 800 x 600 çözünürlükte ekran kartı 

1.2 Çizim Ortamına Geçiş 

Başlangıç İletişim Kutusu “Start Up” 

AutoCAD 2000 çalıştırıldığında kullanıcı karşısına bir başlangıç İletişim kutusu çıkar bu 

İletişim kutusu (Startup) çizim ortamına geçmeden önce kullanıcılara çeşitli seçenekler sunar. 

Var Olan Bir Çizimi Açmak “Open a Drawing” 

Daha önceden çizilmiş ve kaydedilmiş çizim dosyalarını açmak için kullanılır. Select a File 

listesi en son açılmış dört çizimi listeler ve istenilen bir çizimi açar. Mevcut başka bir çizim açılmak 

istenirse İletişim kutusundan Browse düğmesi tıklanmalıdır. Eğer AutoCAD ile çalışırken mevcut bir 

çizim açılmak istenirse File menüden Open’ı seçmek yeterlidir. 

En Baştan Başla “Start From Scratch” 

Herhangi bir ayar yapmadan çizime en baştan başlamanın yolu Start from Stactch (Baştan 

Başla) düğmesine tıklamaktır. Bu buton seçildiğinde yeni çizim sayfası için iki ölçü sisteminden biri 

seçilir. 

Ön tanımlı Ayar “Default Setting” ayar kutusundan İngilizce “English” radio düğmesi 

işaretlenerek OK düğmesine tıklanırsa AutoCAD, acad.dwt şablonunu esas alır ve varsayılan çizim 

sınırları 12x9 inç olarak kabul eder. 

Ön tanımlı Ayar “Defult Setting” ayar kutusundan Metric radio düğmesi işaretlenerek OK 

düğmesi seçilirse AutoCAD, acadiso.dwt şablonunu esas alır. Varsayılan çizimin sınırlarını 429x297 

milimetre olarak kabul eder. 

Sayfa 2 / 5


Şablon Kullan “Use a Template” 

Başlangıç “Startup” İletişim kutusundan Şablon Kullan “Use a Template” düğmesi tıklanırsa 

kullanıcı karşısına daha önceden oluşturulmuş 50’yi aşkın çizim şablonu “drawing template”, her 

şablon hakkında açıklama bilgisi “Template Description” ve ayrıca seçilen şablonun küçük bir 

görünümü ekrana gelir. Listelenen şablonlar haricinde bir şablon seçilmek istenirse Araştır “Browse” 

düğmesine tıklamak gerekir. 

Mevcut şablonlar haricinde kullanıcı tarafından oluşturulan özel şablonlar da kullanılabilir. 

Bunun için file menüsünden aç “open” seçilerek şablon olarak kullanılacak çizim dosyası açılmalıdır. 

Daha sonra yine file menüden farklı kaydet “save as” seçilmelidir. Burada kayıt ismi metin kutusunun 

altında kayıt tipi olarak AutoCAD şablon dosyası ”AutoCAD drawing template file” (*.dwt) 

seçilmelidir. Kayıt ismi de girilip OK tıklandığında kullanıcı karşısına çıkan şablon tanımı “template 

description” İletişim kutusuna şablon için tanıtım bilgileri girilebilir. OK düğmesi tıklatılırsa yeni 

şablon kaydedilerek Şablon olarak kullan “use a template” iletişim kutusundaki yerini alır. 

Sihirbaz Kullan “Use a Wizard” 

Gelişmiş Ayarların “Advanced Setup”, Hızlı Ayarların “Quick Setup” yapıldığı kısımlardır. Bu 

iki seçenekte sihirbaz yardımıyla çizim alanı ve çizim birimleri ile ilgili ayarlar yapılabilir. Gelişmiş 

Ayarlarda “Advanced Setup” Hızlı Ayarlara “Quick Setup” göre daha gelişmiş ayarlar yapılabilir. 

Gelişmiş Ayarlar ”Advanced Setup” 

Gelişmiş Ayarlarda “Advance Setup” Units (Birimler) - Angle (Açı) Angle Measure (Açı 

Ölçüsü) - Angle Direction (Açı İlerleme Yönü) - Area (Alan) gibi ayarlar yapılabilir. 

Units (Birimler); kısmında çizimde kullanılacak ölçü birimi verilir. Burada Scientific 

(Bilimsel), Decimal (Ondalıklı), Engineering (Mühendislik), Architectural (Mimari), Fractional 

(Kesirli) gibi seçeneklerden istenilen çizim birimi seçilebilir. Ayrıca bu birimlerin hassaslığı Precision 

kısmından verilebilir. 

Angle (Açı); kısmında çizimde kullanılacak açı birimi verilir. Decimal Degrees (Ondalık 

Derece), Deg/Min/Sec (Derece/Dakika/Saniye), Grads (Grad), Radians (Radyan), Surveyor (Arazi 

Ölçümü) gibi seçeneklerden istenilen açı birimi seçilebilir. Yine Precision kısmından hassaslık ayarı 

yapılabilir. Hassaslık ayarı tam sayı veya kesirli sayı (virgülden sonra en fazla sekiz basamak 

kullanılabilir) olarak yapılabilir. 

Angle Measure (Açı Başlangıcı); kısmında başlangıç açısının (0°) yönü belirtilir. East (Doğu), 

North (Kuzey), West (Batı), South (Güney) gibi yönler seçilebilir veya kullanıcı tarafından başlangıç 

açısı (0°) Other seçeneği ile verilebilir. Genelde 0 derece doğu yönünde seçilmektedir ve kabul 

görmüştür. 

Angle Direction (Açı İlerleme Yönü); kısmında girilen açıların hangi yönde ilerleyeceği tesbit 

edilir. Counter-Clockwise (Saat Yönünün Tersi) veya Clockwise (Saat Yönü) gibi iki seçenekten biri 

seçilerek açının tarama yönü girilebilir. 

Area(Alan); kısmında kullanılacak olan çizim kağıdının ölçüleri verilir. Width ile genişlik ve 

Length ile uzunluk ölçüleri verilebilir. 

Sayfa 3 / 5


Hızlı Kurulum “Quick Setup” 

Quick Setup’ta Units (Birimler) ve Area (Alan) gibi ayarlar yapılabilir. Hızlı ayar gelişmiş 

ayara göre daha kısıtlıdır. Units ve Area ayarları gelişmiş ayarda yapıldığı gibidir, ancak bu iki 

seçenekte gelişmiş ayarda bulunan hassaslık (Precision) kısmı yoktur. 

Bu ayarların büyük kısmı AutoCAD’e giriş haricinde AutoCAD menü içerisinde Format 

menüden Units seçilerek de yapılabilir. Alan ayarı ise yine AutoCAD içerisinde Limits komutuyla 

gerçekleştirilebilir. 

1.3 Koordinat Sistemleri 

Koordinat girmenin en basit ve temel yolu mutlak koordinatlardır. Mutlak koordinatlar x,y,z 

şeklindedir. Mutlak koordinatların kullanımında tüm koordinat değerlerinin orijin 0,0’a göre ifade 

edildiği unutulmamalıdır. Bu orijin noktası Limits komutuyla değiştirilebilir. Diğer bir koordinat girme 

biçimi nispi koordinatlardır. Nispi koordinatlar @ x,y,z şeklindedir. Bu kullanım ile son girilen 

koordinatın yeni bir orijin verilir veya 0,0 noktası olması sağlanır. Bu olay girilen koordinatları 

karışıklıktan kurtarır. 

1.3.1 2 Boyutlu (2B) “(2D)” Koordinat Girişi 

Dik Koordinatlar 

Dik veya dikdörtgen koordinat sistemi, geometriyi koordinat içinde tam mesafelerinde 

yerleştirmek için kullanılır. Bir koordinat genellikle X ve Y diye tanımlanan birbirinden virgülle 

ayrılmış iki sayıdan meydana gelmektedir. Koordinat eksenleri birbirine dik iki çizgiden oluşur. Bu iki 

çizginin kesiştiği yer orijin ismini alır. Orijin için kullanılan koordinatlar 0,0’dır. Tüm pozitif yönler 

orijinden yukarı ve sağa doğru hareket eder. Negatif yönler ise aşağı ve sola doğru hareket 

eder.Koordinat eksenleri 4 çeyreğe ayrılmıştır. Her çeyrekte X ve Y pozitif ve negatif değerler 

alabilir. Böylece istenilen yöne uygun olarak pozitif ve negatif değerler girilerek çizim 

gerçekleştirilebilir. AutoCAD’te çizime başlandığı zaman ekran görüntüsü dik koordinat sisteminin 1. 

çeyreğini yansıtır. 0,0 orijin noktası ekranın sol alt köşesine yerleşmiştir.Geçerli ekran büyüklüğü ise 

ekranın sağ üst koordinatı ile ölçülür. 

Bu değer açılışta Start Up menüsünden veya çizim ortamında Limits komutu kullanılarak da 

değiştirilebilir. 

Kutupsal (Açısal) Koordinatlar 

Kutupsal koordinatlarda veri girişinde açı önem kazanır. Kutupsal bir koordinat girmek için 

açılı parantez (


@ Mesafe < Yön biçimindeki nispi kutupsal koordinat modunu kullanmak için mesafe ve 

yönün bilinmesi gerekir. @ sembolü önceki noktayı 0,0 noktası olarak ayarlar yön, < sembolünü takip 

eder ve kutupsal yön olarak izleyen sayı okunur. Yönü belirtilen açı varsayılan yönden başka bir yön 

belirlenmemişse saat ibresinin tersi yönünde artar. @ sembolü önceki noktayı 0,0 noktası olarak 

ayarlar. 

1.3.2 3 Boyutlu (3B) “(3D)” Koordinat Girişi 

3 Boyutta koordinat girişi, 2 boyuttaki koordinatların girilmesiyle aynıdır ancak üçüncü boyut 

olan Z ekseni ilave edilir. 3 Boyutlu çizim yapıldığında dünya koordinat sistemi (WCS) yada kullanıcı 

koordinat sisteminde (UCS) koordinatların X, Y ve Z değerleri girilmelidir. 

Silindirik Koordinatlar 

2B kutupsal koordinat girişine benzer fakat XY düzlemine dik, kutupsal koordinata ilave bir 

mesafe vardır. 

Mutlak silindirik koordinatlarda veri girişi Mesafe < Açı - XY, Z - mesafe değerini belirtir 

ve ona uygun veri girişi ile uygun noktayı belirler. Mesela 6


Ders:2 

ÇİZİM AYARLARI 

Sayfa 1 / 13


2.1 Units (Birimler) Komutu 

Koordinat ve açı biçimini kontrol eder ve hassasiyeti tayin eder. 

Çizilen her nesne, birimlerle ölçülür. Bu nedenle çizime başlamadan önce birim değerini 

belirlemek gerekir. 

Örneğin çizimdeki bir birim gerçek nesne bir milimetreye eşittir gibi. Nesne üzerindeki uzunluklar ve 

açılar için birim çeşidi ve birimde ondalık kısmı ayıran virgülden (nokta) sonra gelen hane sayısı 

belirlenir. Çizim birim ayarları, koordinat ve açı değeri girişlerini AutoCAD’in nasıl yorumlayacağını, 

koordinat birimlerin çizim ve diyalog kutularında kutularında nasıl görüntüleneceğini belirler. 

Çizim birimleri ile ölçülendirme birimleri aynı çeşit ve hassasiyette ayarlanabilecekleri gibi 

farklı ölçülendirme birimi değerine de ayarlanabilir. Çizim birimleri çizim için dosya açarken 

belirlenmediyse veya belirlenen birim değiştirilmek istenirse UNITS komutu kullanılır. 

Bu komutu kullanabilmek için 

· Format Menüden Units 

· Komut Penceresinden (Command) Units girilir. 

Drawing Units diyalog kutusu ekrana gelir. 

Seçenekleri: 

Lenght (uzunluk) güncel ölçme birimini ve bu birimin hassasiyetini belirler. 

Type (tip); ölçme birimi için güncel biçimi ayarlar. Ölçü birimi tipleri ise Architectural 

(mimari), Decimal (ondalık), Engineering (mühendislik), Fractional (kesirli) ve Scientific 

(bilimsel)’dir. 

Precision (hassasiyet); güncel birimin ondalık hane sayısını belirtir. 

Angle (açı) güncel açı birimini ve bu açının hassasiyetini belirtir. 

Type (tip); güncel açı biçimini, tipini ayarlar. 

Precision (hassasiyet); güncel açı biçiminin ondalık hane sayısını belirtir. 

Clockwise (saat ibresi dönüş yönü); pozitif açıların saat ibresi dönüş yönünde arttığını gösterir. 

Varsayılan yön, saat ibresi dönüş yönünün tersi yönüdür. 

Sayfa 2 / 13


Drawing Units for AutoCAD DesingCenter Blocks (AutoCAD tasarım merkezi blokları için 

çizim birimleri); AutoCAD DesingCenter vasıtasıyla yapılan blok yerleştirmelerinde kullanılan ölçü 

birimini kontrol eder. Oluşturulmuş blok birimleri, burada belirtilen birimlerden farklı ise bu seçenekte 

belirtilen birimlerle yerleştirilir. 

Sample Output (örnek çıktı); birim ve açıların güncel ayarlarının bir örneğini gösterir. 

Direction (yön); Direction Control (yön kontrolü) diyalog kutusunu gösterir. 

2.1.1 Direction Control Diyalog Kutusu 

Temel açıyı kontrol eder. Temel açı, sıfır derecenin hangi yönden başlayacağını belirtir. 

Base Angle (temel açı); temel açının yönünü ayarlar. 

East (doğu); temel açıyı doğuya ayarlar. 

North (kuzey); temel açıyı, 90 derece kuzeye ayarlar. 

West (batı); temel açıyı, 180 derece batıya ayarlar. 

South (güney); temel açıyı, 270 derece güneye ayarlar. 

Other (diğer); pusulanın temel yönlerinden farklı bir yöne ayarlar. 

Angle (açı); açıyı ayarlar ancak other seçeneği seçili iken aktifleşir. 

Pick an Angle (açıyı seç); açı, işaretleme cihazı kullanılarak belirtilen iki noktayı birleştiren 

hayali hat esas alınarak belirlenir. 

2.2 Limits Komutu 

Çizimin ve ızgara görüntüsünün sınırlarını ayarlar ve kontrol eder. 

Çizim sınırları iki boyutludur, sol alt ve sağ üst koordinat noktasıyla belirlenir. Çizim sınırları 

ayarlandığında AutoCAD, girilen koordinatları, çizim sınırıyla kısıtlar. Çizim sınırlarının belirttiği 

alan, ızgara noktalarıyla gösterilebilir. Zoom komutunun seçenekleri kullanılarak bu husus 

görülebilir. Zoom All seçeneği, çizim sınırlarını ekrana getirir. Çizim sınırları ile çizdirim sınırları 

birbirinden farklı olabilir. Çizimden çıktı alınacağında, çizdirim alanı olarak çizim sınırları da 

belirtilebilir. 

Sınırlar model boşluğunda modelin ölçekli büyüklüğünden biraz daha büyük olabilir fakat 

kağıt alanında, kağıt büyüklüğü ile aynı sınırlara sahip olmalıdır. 

Sayfa 3 / 13


Kağıt boşluğunda bulunurken LIMITS komutuyla kağıt kenar boşluklarına veya arka zemine 

müdahale edilemez. Bu durumda sınırlar hesaplanır ve seçilmiş kağıt büyüklüğüne göre yerleşim 

ayarlanır. Kağıt kenar boşlukları ve arka zeminin görüntüsü, OPTIONS komutuyla ekrana 

gelen Options diyalog kutusunun Display sekmesindeki Layout elementsbölgesinden denetlenebilir. 

Limit komutunu kullanmak için 

· Format menüden Drawing Limits 

Komut Penceresinden (Command) limits (veya şeffaf kullanım için’limits) girilir. 

Command: Limits 

Reset Model space limits: 

Specify lower left corner or [ON/OFF] : (Çizimin sol alr köşesini belirtiniz) 

Specify upper right corner : (Çizimin sağ üst köşesini belirtiniz) 

Limits komutunun seçenekleri: 

Lower-Left Corner (sol alt köşe); çizim sınırının sol,alt köşesinin X ve Y koordinatlarını 

belirtir. 

On (açık); sınır denetimini açar. Sınır denetimi açık olduğunda çizim sınırları dışına nokta 

girilmesi red edilir. Çember gibi nesnelerin bir kısmı, sınır dışına taşabilir. 

Off (kapalı); sınır denetimini kapatır fakat güncel sınır değerleri muhafaza edilir. 

Upper right corner (sağ üst köşe); çizim sınırının sağ üst köşesinin X ve Y koordinatlarını 

belirtir. 

Çizim boyutlarını A3’ten A4’ e değiştirmek için 

Command: LIMITS 

Reset Model space limits: 

Specify lower left corner or [ON/OFF] : 0,0 

Specify upper right corner : 210,297 

2.3 Grid (ızgara) Komutu 

Güncel görünüm alanındaki ızgara noktalarını gösterir. 

Sayfa 4 / 13


Bu komutu kullanmak için Komut Penceresinden (Command) Grid (veya şeffaf kullanım için 

grid) girilir. 

Izgara (GRID), LIMITS komutuyla belirlenen sınırlar içerisinde bulunan noktalardan 

oluşan bir desendir. Izgara kullanımı, çizimin altına ızgara kağıdı (kareli kağıt. gibi) yerleştirmeye 

benzetilebilir. Izgara açık olduğunda güncel görünüm alanı, ızgara köşelerine yerleşen noktalarla 

kaplanır. 

Izgara, bir başka komut yürülükte iken açılabilir ve kapatılabilir. Izgara, çizim çıktısında 

görünmez. 

Izgaranın yararları: 

· Nesnelerin hizalanmasına ve nesneler arasındaki mesafenin görülmesine yardım eder. 

· Izgara, çizim sınırını görmemizi sağlar. 

· Güncel olarak çalışılan çizim alanını ve çizdirme seçeneği olarak çizilecek alanı tanımlar. 

· Çizimin ızgara sınırları dışına taşmasını önler. 

Seçenekler: 

Grid Spacing (X) (ızgara aralığı X yönünde); ızgarayı belirtilen değere ayarlar. Snap aralığı 

belirli ise, ızgara aralığı için girilen değeri x izlerse (mesela 2x), ızgara alığı snap aralığının girilen 

değer kadar katı olur. Örneğin snap aralığı 10 birim ise grid aralığı için 2x girilmesi, ızgara aralığını 20 

birim yapar. 

On (açık); ızgarayı açar, güncel aralıkla görünür yapar. 

Off (kapalı); ızgarayı kapatır, görünmez yapar. 

Izgara noktalarının açık veya kapalı yapılması F7 veya CTRL+G tuşuna basmakla veya durum 

çubuğundaki GRID üzerine tıklamakla sağlanabilir. 

Snap (kenetle); ızgara aralık değerinin, Snap (kenetle) değerine eşit olmasını sağlar. 

Aspect (oran); varsayılan olarak ızgara aralığı X ve Y yönünde birbirine eşittir. Aspect 

ızgaraya farklı X ve Y aralıkları ayarlar. Aspect değerini x takip ederse bu, çizim birimi cinsinden 

tanımak yerine kenetleme aralığıyla Aspect değerinin çarpılacağını gösterir. 

Aspect seçeneği, güncel kenetleme stili, izometriğe ayarlandığında var olmaz. 

Izgarayı açmak veya kapatmak, ızgara değerini ayarlamak için Dsettings komutu da 

kullanılabilir. 

Izgara aralıkları, görüntülenmek için çok yakın ise aşağıdaki mesaj alınır. Bu mesaj, 

çizimi Zoom komutuyla büyültme veya küçültme yaptığınızda da alınabilir. 

Sayfa 5 / 13


Grid too dense to display (Izgara görüntülenmek için fazla yoğun) 

Bu durumda ızgara görünmez, ızgarayı güncel görüntülenen alana uygun bir değere 

ayarlamanız gerekir. Daha büyük ya da daha küçük bir değer denemek gerekir. 

2.4 Snap (Kenetle) Komutu 

İmlecin hareketini tanımlanmış aralıklara dayalı olarak kısıtlar. Kenetleme açık olduğunda 

imleç, ızgara noktalarına kenetlenir veya yapışır. Kenetleme ızgarası görünmez. Kenetleme, bir başka 

komut yürürlükte iken açılıp kapatılabilir. 

Kenetleme aralığı, ızgara aralığıyla aynı olmak zorunda değildir. Mesela grid aralığı 10 birim, 

snap aralığı 5 birim olabilir. Tersi durum ve her ikisinin de aynı olması da söz konusu olabilir. 

Kenetleme modunun açık veya kapalı yapılması ve kenetleme noktaları arasındaki mesafenin 

ayarlanması SNAP komutuyla yapılabilir. 

Kenetleme ızgarası döndürülebilir, farklı X ve Y aralıkları verilebilir, standart veya isometrik 

ızgaraya ayarlanabilir. Snap(kenetleme) modunun açık veya kapalı yapılması; durum çubuğu 

üzerindeki SNAP üzerine tıklanarak, SNAP komutu kullanarak, CTRL+B veya F9 tuşuna basarak 

sağlanabilir. 

Bu komutu kullanabilmek için 

Komut Penceresinden (Command) Snap girilir. 

Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] : 5 

Seçenekler: 

Snap Spacing (kenetleme aralığı); snap modunu girilen değerde aktif yapar. 

On (açık); snap modunu, güncel çözünürlük, dönme ve kenetleme ızgarası stilini kullanarak 

aktif yapar. 

Off (kapalı); snap modunu kapatır, fakat güncel ayarlar unutulmaz, saklanır. Aspect (Oran) 

Kenetleme ızgarasının yatay (X yönü) ve düşey (Y yönü) aralığını 

ayrı ayrı belirtir. Bu seçenek, isometrik kenetleme ızgarası için geçerli değildir. 

Rotate (döndür); güncel UCS'nin XY düzlemine paralel dikdörtgen ızgara istenmediği 

durumlarda, orijini ve kenetleme ızgarasının dönmesini ayarlar. Dönme açısı, güncel UCS'ye göre 

yapılır. -90 iles 90 derece arasındaki değerler girilebilir. 

Style (stil); kenetleme ızgarasının standart ya da isometrik seçilmesini sağlar. 

Sayfa 6 / 13


Standard (standart); güncel UCS'nin XY düzlemine paralel dikdörtgen ızgara oluşturur. X ve 

Y yönündeki aralıklar birbirinden farklı olabilir. 

Spacing (aralık); kenetleme ızgarasının aralığını belirtir. 

Aspect (oran); kenetleme ızgarasının yatay (X yönü) ve düşey (Y yönü) aralığını ayrı ayrı 

belirtir. 

Isometric (izometrik); yatayla 30 ve 150 derece açı yapan, ızgara noktalı isometrik grid 

meydana getirir. İsometrik kenetleme döndürülebilir. 

İzometrik düzlem:Top (üst) ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla 30 ve 150 derece, Left (sol) 

ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla 90 ve 150 derece, Right (sağ) ise ızgara noktaları ve çapraz 

yatayla 30 ve 90 derecelik açı yapar. 

Type (tip); kenetleme tipini belirtir. 

Polar (kutupsal) kenetlemeyi, kutupsal izleme açılarına ayarlar. 

Grid (Izgara) Kenetleme değerini, ızgara değerine ayarlar. 

Kenetlemeyi açmak veya kapatmak, kenetleme değerlerini ayarlamak için DSETTINGS 

komutu da kullanılabilir. 

2.5 Isoplane Komutu 

Güncel izometrik düzlemi belirtir. 

Bu komutu kullanmak için 

Komut Penceresinden 

Command Isoplane 

Enter isometric plane setting [Left/Top/Right] : (Seçenek giriniz veya Enter tuşuna basınız) 

Snap (kenetleme) modu isometriğe ayarlı ve açık olduğunda, ızgara noktaları, yatayla 30 

derecelik açıda yerleşir. 

Kenetleme modu açık ve kenetleme stili Isometric'e ayarlı olduğunda isometrik düzlemde 

imleç hareketleri standart düzleme göre farklı olur. CTRL+E tuşlarına veya F5 tuşuna 

basılarak; left, top ve right isometrik düzlemlere geçiş yapılabilir. Isoplane komutuyla da 

isometrik düzlem seçimi yapılabilir. İsometrik düzlemde imleç görünüşü, hareketi 

ve Ellipsekomutunun isometric circle (isometrik çember) seçeneğiyle çizilen çemberin yönelimi farklı 

olur. 

Sayfa 7 / 13


Seçenekleri: 

Left (sol mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 150 derece eksenleri boyunca yöneltir. 

Top (üst mod); snap ve grid hizalamasını 30 ve 150 derece eksenleri boyunca yöneltir. 

Right (sağ mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 30 derece eksenleri boyunca yöneltir. 

2.6 Durum Satırındaki Çizim Modları 

Snap : Snap modunu açar ve kapatır. 

Grid : Grid modunuı açar, kapatır. 

Ortho : Dik modu açar ve kapatır. Ortho’nun açık olması imleci, güncel koordinat sisteminin x 

ve y eksenlerine paralel hareket ettirir. Bu mod sayesinde yatay veya düşey çizgiler kolayca çizilebilir. 

Polar : Kutupsal modu açar, kapatır. 

Osnap : Nesne kenetleme modunu açar, kapatır. 

Otrack : Nesne kenetleme izlemesi modunu açar kapatır. 

Model : Model boşluğu kağıt alanı arasında geçiş sağlar. 

Durum satırında yer alan bu çizim modları üzerinde sağ tuş menülerinden On (aç) Off (kapat) ve 

Setting (ayar) imkanı sağlanmıştır. 

Sayfa 8 / 13


2.7 Dsetttings Komutu 

Kenetleme modu, ızgara, kutupsal ve nesne kenetleme izlemesi için çizim ayarlarını belirtir. 

Bu komutu kullanmak için 

Tools menüden Drafting Setting 

· Kısayol menüsü olarak durum çubuğundaki Polar üzerinde sağ tuşu tıklanır ve settings 

seçilir. 

Komut penceresinden (Command) Dsettings girilir. 

Bu komutta AutoCAD Drafting Settings diyalog kutusunu gösterir. Drafting Settings diyalog 

kutusunda Snap and Grid sekmesi, Polar Tracking sekmesi ve Object Snap sekmesi bulunmaktadır. 

2.7.1 Snap and Grid Sekmesi 

Sayfa 9 / 13


Snap On ve Grid On onay kutucuklarının yanında Snap (kenetle) ve Grid (ızgara) Snap 

type&style ve Polar spacing bilgilerinin bulunduğu dört bölge bulunur. Snap ve Grid ayarlarını belirtir. 

Snap On : Snap modunu açar veya kapatır. Snap modu durum satırındaki Snap üzerine 

tıklanarak, F9 tuşuna basarak ya da Snapmode sistem değişkenini kullanarak açılıp kapatılabilir. 

Snap (kenetle) : Ekranda hayali bir ızgara varmışcasına, imlecin tıklamalarda bu ızgaranın 

düğüm noktalarına kenetlenmesini sağlar. Kenetleme noktası ile uyumlu olmayan bir nokta 

girildiğinde nokta AutoCAD tarafından en yakın kenetlenme noktasına konur. Snap On (açık) 

olduğunda aşağıdaki ızgara ölçülerine göre kenetlenme aktif durumdadır. 

X Spacing (X aralığı); x ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve 

gerçek sayı olmalıdır. 

Y Spacing (Y aralığı); y ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve 

gerçek sayı olmalıdır. 

Angle (Açı); kenetlenme ızgarasının dönme açısını belirtir. 

X Base (temel X); kenetlenme ızgarası için X ekseni yönünde temel nokta belirler. 

Y Base (temel Y); kenetlenme ızgarası için Y ekseni yönünde temel nokta belirler. 

Grid On (ızgara açık) : Grid modunu açar veya kapatır. Grid modu durum satırındaki Grid 

üzerine tıklanarak veya F7 tuşuna basılarak ya da Gridmode sistem değişkeni kullanılarak da açılıp 

kapatılabilir. 

Grid (ızgara) : İmlecin belirli aralıklarla hareketi için ekranı noktalarla kafes ızgaraya böler. 

Noktalı ızgara, kullanımda referanstır ve çizimin bir parçası değildir. Izgara izleri silinmese de bu izler 

yazıcıdan alınmaz. Noktalar arsında X, Y boşluğu tanımlanabilir. 

Grid X Spacing (ızgara X aralığı); x ekseni yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır. 

Grid Y Spacing (ızgara Y aralığı); y ekseni yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır. 

Polar Spacing (kutupsal aralık) : Kutupsal ayarları denetler. 

Polar Distance (kutupsal mesafe); snap çeşidi polar snap olduğunda kenetlenme mesafesini 

ayarlar. Bu değer sıfır ise, kutupsal kenetlenme mesafesi Snap X Spacing için bu değeri kabul eder. 

Snap Type&Style (kenetleme tipi ve stili) : Snap modu ayarlarını denetler. 

Grid Snap (ızgara kenetleme); snap tipini gride göre ayarlar. 

Sayfa 10 / 13


Rectangular Snap (dikdörtgen kenetleme); Snap çeşidini standart dikdörtgen sanp moduna 

ayarlar. Snap tipi, grid snap’a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç, dikdörtgen snap gride 

kenetlenir. 

Isometric Snap (izometrik kenetleme); snap çeşidini izometrik kenetleme moduna ayarlar. 

Snap tipi, Grid snap’a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç, isometric snap grid’e kenetlenir. 

Polar Snap (kutupsal kenetleme); snap çeşidini kutupsal snap moduna ayarlar. Snap tipi, polar 

snap’a ayarlı ve Snap modu açık olduğu zaman imleç, kutupsal izleme noktasından başlamaya göre 

Polar tracking sekmesinde yazılı kutupsal hizalı açılar boyunca kenetlenir. 

2.7.2 Polar Tracking Sekmesi 

AutoTrack ayarlarını denetler. 

Polar Tracking On (kutupsal izleme açık) : Kutupsal izlemeyi açar ve kapatır. Kutupsal 

izleme, F10 tuşuna basılarak veya AUTOSNAP sistem değişkeni kullanılarak da açıp kapatılabilir. 

Polar Angle Settings (kutupsal açı ayarları) : Kutupsal izlemede kullanılan açıları ayarlar. 

Increment Angle (Artış açısı); Kutupsal izleme yollarını göstermek için kullanılan kutupsal 

artış açısını ayarlar. Herhangi bir açı girilebilir veya listeden 90, 60, 45, 30, 22.5, 18, 15, 10 ve 5 

derecelik açılardan biri seçilebilir. 

eder. 

Additional Angles (ilave açılar); kutupsal izleme için listede mevcut olan açılara, açı ilave 

New (yeni) 10 taneye kadar kutupsal izleme açısı ilave eder. Delete (Sil) Seçilmiş ilave açıları siler. 

Object Snap Tracking Settings (nesne kenetleme izleme ayarları): Nesne kenetleme izlemesi 

için seçenekler kurar. 

Track Orthogonally Only (sadece dik şekilde izle); nesne kenetleme izlemesi açık 

olduğunda kazanılmış nesne kenetleme noktaları için sadece dik (yata y/düşey) nesne kenetleme 

izleme yollarını gösterir. Bu ayar, polarmode sistem değişkeniyle de denetlenir. 

Track Using All Polar Angle Settings (tüm kutupsal açı ayarlarını kullanarak izle); nesne 

kenetleme izlemesi belirli noktalar üzerinde olduğunda imlecin kazanılmış nesne kenetleme 

noktaları için herhangi bir kutupsal açı izleme yolu boyunca izlemesine izin verir. DİKKAT Durum 

satırı üzerindeki Polar ve Otrack'ın tıklanması da kutupsal kenetlemeyi ve nesne kenetleme 

izlemesini açar ve kapatır. 

Polar Angle Measurement (kutupsal açı ölçüsü) : kutupsal izleme açılarının ölçü esasını 

ayarlar. 

Sayfa 11 / 13


alır. 

Absolute (mutlak); kutupsal izleme açıları için güncel kullanıcı koordinat sistemini esas 

Relative to Last Segment (son parçaya göre); kutupsal izleme açıları için son oluşturulan 

nesneyi esas alır. 

Osnap Modu: Nesne kenetleme ayarlarını denetler. 

Bu moda geçebilmek için 

· Object Snap araç çubuğundan Object Snap Settings seçilir. 

· Tools Menüden Drafting Setttings seçilir ve Object Snap sekmesi tıklanır. 

Komut (Command) penceresinden osnap komutunu girilir. 

· Çizim alanında mouse sağ tuşu basılı iken shift’e basarak Osnap Settings seçilir. 

AutoCAD bu komutta Drafting Settings diyalog kutusunun Object Snap sekmesini ekrana 

getirir. 

Seçenekler: 

2.7.3 Object Snap Sekmesi 

Object Snap On (nesne kenetleme açık) : Koşan nesne kenetlemeleri açar ve kapatır. Osnap 

Snap modes altındaki seçilmiş nesne kenetlemeleri, nesne kenetleme açık iken aktiftir. Bu ayar 

Osmode sistem değişkeniyle de ayarlanır. Kısayol olarak çizim alanında F3 tuşuda bu iş yapar. 

Osnap Snap Tracking On (nesne kenetleme izlemesi açık) : Nesne kenetleme izlemesini açar ve 

kapatır. İmleç, nesne kenetleme noktalarına dayalı yolları izleyebilir. Nesne kenetleme izlemesini 

kullanmak için bir veya daha fazla nesne kenetlemeyi açılmalıdır. Kısayol olarak çizim alanında F11 

tuşu da bu iş yapar. 

Nesne kenetleme modları ya da osnap modları, bir noktanın nesne üzerindeki durumunu 

belirtir. Her mod ayrı bir yerleşimi belirtir. Bu Snap mod kullanıcı tarafından kapatılıncaya veya başka 

mod girilinceye kadar aktif durumdadır. Drafting Settings diyalog kutusundaki Object Snap 

sekmesinden yapılan seçimler yine bu sekmeden kaldırılıncaya veya durum çubuğundan Osnap OFF 

yapılıncaya kadar geçerli ve kalıcıdır. Object Snap’tan yapılan kenetlemeler yalnızca bir defaya 

mahsustur. 

Object Snap Araç Çubuğu 

Temporary Track Point; osnap tarafından kullanılan geçici nokta oluşturur. 

From; geçici referans noktasından offsetle. 

Endpoint; nesnenin veya çizginin en yakında olan ucunu, bitim noktasını veya köşesini 

yakalayarak kenetlenir. 

Sayfa 12 / 13


Midpoint; Çizgi ve yayların ota noktasını yakalar. 

Intersection; iki nesnenin veya çizginin kesiştiği noktayı yakalar. 

Apparent Intersection; kesişmeyen ve birbirine paralel olmayan iki çizginin plan düzlemindeki 

izdüşümlerinin sanal kesişme noktasını bulur ve yakalar. 

Extension; yayların veya çizginin sanal uzantısına kenetlenir. 

Center; çember ve yayların merkez noktalarını yakalar. 

Quadrandt; çember ve yayların kritik çeyrek noktalarını yakalar (0°, 90°, 180°, 270 °) 

Tangent; Bir çember veya yaya teğet oluşturacak noktalardan en yakınını yakalar. 

Perpendicular; son işaretlenen noktadan bir nesneye 90 derece saplanan sanal bir doğrunun varış 

noktasını yakalar. 

Parallel; belirli bir çizgiye paralel kenetlenir. 

Node; AutoCAD nesnesi olan noktaları yakalar. 

Nearest; bir nesne üzerinde imlece en yakın noktayı yakalar. 

None; tanımlanmış Object Snap işlevlerini iptal eder. 

Clear All (tümünü temizle) : Tüm nesne kenetleme modlarını kapatır. 

Select All (tümünü seç) : Tüm nesne kenetleme modlarını açar. 

Sayfa 13 / 13


Ders:3 

ÇİZİM KOMUTLARI 

Sayfa 1 / 10


Line (Çizgi) Komutu: Girilen iki nokta arasında çizgi çizer. Bu çizgi, 2B düzleminde veya 3B 

uzayda olabilir. Bu komut bilgisayar destekli tasarımın en temel komutudur. 

Bu komutu kullanmak için; 

Draw menüden Line 

· Draw araç çubuğundan 

Komut penceresinden (Command) line girilir. 

Komut satırında çizgi çizebilmek için önce birinci nokta (Specify First Point) sonra ikinci nokta 

(Specify Next Point) işaretçi ile yada koordinat kullanarak girilir. Girilen bilgiler kullanılarak bu iki 

nokta arasında çizgi çizme işlemi gerçekleştirilir. Bu işlemi bitirmek için komut penceresine C (Close) 

yazmak yeterlidir. Eğer birbirini takip eden çizgiler varsa bir kare gibi, komut penceresine C harfi 

girilmeden önce sonraki noktalar verilerek çizime devam edilebilir. Bu sayede böylesi çizimlerde 

sürekli olarak line komutunu kullanmak yerine bir defa komutu kullanarak çizim gerçekleştirilebilir. 

Polyline (Bileşik Çizgi) Komutu: İki boyutlu bileşik çizgi çizer. En basit tanımıyla Polyline, 

Line’a benzeyen ama birbirine eklenmiş çizgi ve Arc(yay) parçalarından (segmentlerden) 

oluşmuş bir çizgi topluluğudur. Yalnız normal çizgiden en büyük farkı, sonuçta kaç parçadan 

oluşursa oluşsun tek bir nesnedir. Çizim sonucunda bileşik çizgi seçildiğinde tüm parçaların 

seçildiği görülür. 


· Draw menüden Polyline 

· Draw araç çubuğundan 

Komut penceresinden (Command) Pline girilir. 

Komut girildiğinde seçenekler komut penceresinde görünür. 

Arc (yay); bileşik çizgiye bir yay parçası ilave eder. Bu seçimin alt seçenekleri de bulunmaktadır. 

Endpoint of Arc ile, yay parçası çizer son noktadan bileşik çizginin önceki parçasına teğet şekilde 

başlar. Angle ile, başlangıç noktasından itibaren yayın kapsadığı açı verilir. Center ile, çizilecek yayın 

merkezi verilir. Radius ile, yay parçasının yarıçapı verilir. Close ile, bileşik çizgiyi yay parçası ile 

kapatır. Direction ile, yayın başlama yönünü belirtir. Halfwidth ile, geniş bileşik çizginin kenarlarından 

birine olan genişlik girilir. Line ile, yay çizim seçeneğinden çıkar ve başlangıçtaki Polyline iletisine 

geri döner. Second Pt ile, ikinci noktayı ve üç noktadan geçen yayın uç noktası belirtilir.Undo ile, 

bileşik çizgiye ilave edilen en son çizilmiş yayı kaldırır. Width ile, bir sonraki çizilecek yayın genişliği 

belirtilir. 

Sayfa 2 / 10


Close (kapat); bileşik çizginin başlangıç noktasına kapalı bileşik çizgi oluşturan bir çizgi çeker. 

Halfwidth (yarı genişlik); çizgi yarı genişliği girilir.Farklı bir değer girilmedikçe başlama yarı 

genişliği varsayılan bitirme yarı genişliği olarak kabul edilir. 

Length (uzunluk); önceki parçayla aynı açıda belirtilen uzunlukta çizgi parçası çizer. Bileşik 

çizgi parçasının önceki parçası yay ise AutoCAD yeni yayı eskisine teğet olarak çizer. 

Multiline (Çok Çizgi Veya Çoklu Çizgi) Komutu: Birbirine paralel çoklu çizgi çizer. 

Multiline iki nokta arasında çizgi çizilirken bünyesinde 16 adete kadar paralel çizgiyi 

barındırır. Genellikle temel, duvar, çatı gibi katmanlı yapı elemanlarını çizerken kolaylık 

sağlar. 


Draw menüden Mulitline 

Draw araç çubuğundan 

Komut penceresinden (Command) Mline girilir. 

Bu komutun seçeneklerini komut penceresinden görmek mümkündür. 

Justification (hizalama); sanal çizgi hattının çoklu çizginin neresinde olacağını belirtir. Top çoklu 

çizginin üstünde, Zero çoklu çizginin merkezinde, Bottom çoklu çizginin altında gibi üç seçimi vardır. 

Scale (ölçek); multiline’nın kalınlık ölçeğini ayarlamaya yarar başka ifade ile çoklu çizgiler arasındaki 

mesafenin ayarı için kullanılır. Çizgi ölçeğini etkilemez. 

Style (biçim); daha önceden ayarlanan çoklu çizgi biçemlerini çağırmaya yarar. Listeyi görmek için 

“?” girmek yeterlidir. Çoklu çizgi biçemi oluşturmak için Format menüden Multiline Style seçilir veya 

komut penceresinden mlstyle girmek gerekir. Böylece kullanıcılar kendi çoklu çizgi biçimlerini 

oluşturabilir. 

Construction Line (Yardımcı Çizgi) Komutu: Sonsuz çizgi çizer. Bu çizgiler çizimlerde 

yardımcı çizgi olarak kullanılır. Bu çizgiler hayali olarak sonsuza ulaşırlar ve çizim içerisinde 

yapısal bir görev üstlenmezler. Referans amaçlı kullanılırlar istenildiğinde seçilebilir ve 

silinebilirler 


Draw menüden Costruction Line 


Sayfa 3 / 10


Komut penceresinden (Command) xline girilir. 

Komut penceresindeki seçenekleri; 

Hor (horizontal - yatay); ekranda seçili tek noktadan geçen yatay eksene (x) paralel doğrultuda sonsuz 

çizgi çizer. 

Ver (vertical - düşey); ekranda seçili tek noktadan geçen dikey eksene (y) paralel doğrultuda sonsuz 


Ang (angle - açı); belirli bir noktaya göre verilen açının doğrultusunda sonsuz çizgi çizer. 

Bisect (bisector - açıortay); birinci ve ikinci çizginin arasında kalan açının açıortayından geçen sonsuz 


Offset (öteleme); sonsuz çizgiyi belirli bir mesafede ötelenmiş olarak çizmek için kullanılır. 

Ray (Işınsal Çizgi/Işın) Komutu: Yarı sonsuz çizgi çizer. Bu yarı sonsuz çizgilerde sonsuz 

çizgiler gibi yani construction line gibi yardımcı çizgi olarak kullanılır. Yarı sonsuz çizgi, 

başlama noktası belirli olan ve sonsuza uzanan çizgidir. 


Draw menüden Ray 

Komut penceresinden (Command) ray girilir. 

Herhangi bir seçimi yoktur sadece başlangıç noktası girildikten sonra sıra ile nokta seçilerek 

yardımcı yarı sonsuz çizgiler çizilebilir. 

Rectangle (Dikdörtgen) Komutu: Dikdörtgen çizer. Bu komut dikdörtgeni bileşik çizgi 

kullanarak oluşturur. Bir köşe noktası ve aynı köşenin dikdörtgen üzerindeki olası köşegenini 

girerek, kenarları birbirine 90 derece dik bir dikdörtgen çizer. 


Draw menüden Rectangle 


Komut penceresinden (Command) rectang veya rectangle girilir. 

Seçenekleri; 

Chamfer (pah kır); çizilecek dikdörtgen için pah kırma mesafesini ayarlar. 

Elevation (yükseklik); çizilecek dikdörtgenin yükseliğini (Z yönündeki) belirtir. 

Fillet (kavislendir/yuvarlat); çizilecek dikdörtgenin kavis yarıçapını belirtir. 

Sayfa 4 / 10


Thickness (kalınlık); çizilecek dikdörtgenin kalınlığını belirtir. 

Width (genişlik); çizilecek dikdörtgenin bileşik çizgi genişliğini belirtir. 

Edge (kenar); Çokgenin birinci kenar uç noktalarının belirlenmesiyle tanımlanan kenar uzunluğuyla 

çizilmesini sağlar. 

Polygon (Çokgen) Komutu: Çokgen çizer. Polygon eşit uzunluktaki kapalı bir bileşik çizgidir. 

Çokgenin kenar sayısı 3’den 1024’e kadardır. 


Draw menüden Polygon 


Komut penceresinden (Command) Polygon girilir. 

Seçenekleri; 

Center of Polygon (çokgenin merkezi); çizilecek çokgenin merkezi tanımlanır. 

Inscribed in Circle (çembere içten teğet); ekranda gelen yarıçap iletisine, çokgenin tüm köşelerinin 

içten teğet olduğu hayali çember yarıçapı girilir. Çizilecek çokgen, yarıçapı girilen çemberin içerisine 

çizilmesi istendiğinde bu seçenek kullanılır. 

Circumscribed about Circle (çembere dıştan teğet); ekranda gelen yarıçap iletisine, çokgenin 

tüm kenarlarının orta noktalarının dıştan teğet olduğu hayali çember yarıçapı girilir. Çizilecek çokgen, 

yarıçapı girilen çemberin dışarısına çizilmesi istendiğinde bu seçenek kullanılır. 

Spline (Eğri Çizgi) Komutu: Belirlenen noktalardan geçen bir eğri çizer. AutoCAD BSpline 

olarak bilinen özel bir eğri tipini kullanır. Spline, düzensiz eğri oluşturmak için kullanışlıdır. 

Spline komutu özelde NURBS eğriler olarak tanımlanabilecek genelde spline denilen eğriler 

üretir. Spline, ardışık verilen noktalar arasında tolerans içerisinde eğriler uydurur. NURBS 

(nonuniform rational B-spline) matematiği, bir eğri sınıfını ve yüzey verisini depolar ve 

tanımlar. 


Draw menüden Spline 


Komut penceresinden (Command) Spline girilir. 

Seçenekleri; 

First Point (birinci nokta); eğrinin başlanacağı nokta girilir. 

Sayfa 5 / 10


Next Point (sonraki nokta);birinci noktadan sonra girilen noktalar sonraki nokta olarak adlandırılır ve 

enter tuşuna basılıncaya kadar ek spline eğri parçaları ilave eder. Enter tuşundan sonra AutoCAD 

başlama teğeti belirlenmesini ister. 

Close (kapat); birinci nokta gibi birleşme teğeti sağlayan son noktanın tanımlanmasıyla spline eğri 

kapatılır. 

Fit Tolerance (tolerans uyum); güncel spline eğrinin uyması için toleransı değiştirir. Eğri yeni 

toleransa göre uydurularak yeniden tanımlanır. 

Start Tangent (teğet başlat); eğrinin birinci ve son noktaları için teğetliği tanımlar. 

Object (nesne); 2B veya 3B ikinci veya üçüncü dereceden spline uygun bileşik çizgiyi eşdeğer bir 

spline’a dönüştürür ve bileşik çizgiyi siler. 

Point (Nokta) Komutu: Nokta nesnesi çizer. 


· Draw menüden Point (Single point) 


Komut penceresinden (Command) Point girilir. 

Seçenekleri; 

Pdmode; çizilecek nokta çeşitini oluşturur. 

Pdsize; girilecek noktanın büyüklüğünü kontrol eder. 

Nokta çeşit ve büyüklüğü Ddptype komutunun yanısıra Format menüden Point Style diyalog 

kutusundan da seçilebilir. Bu diyalog kutusundan istenen bir nokta çeşiti seçilir. Ayrıca bu diyalog 

kutusunda noktanın büyüklüğü yüzde olarak Point size kutusuna yazılabilir. Bu büyüklüğün nasıl 

anlaşılması gerektiği ise iki radio butonundan birini seçerek verilebilir. Bunlardan Set Size Relative to 

Screen kutusu seçilirse, nokta büyüklüğü ekrana göre tesbit edilir. Set Size in Absolute Units seçilirse, 

nokta büyüklüğü çizim olarak kabul edilir ve sabit kalır. 

Circle (Çember) Komutu: Belirli ölçüler içerisinde çember çizer. 


Draw menüden Circle 

Sayfa 6 / 10



Komut penceresinden (Command) Circle girilir. 

Seçenekleri; 

Center Point (merkez noktası); merkez noktası ve yarıçap değerlerini alarak çember çizer. 

Radius (yarıçap); çizdirilecek olan çemberin yarıçapı verilir. 

Diameter (çap); çizdirilecek olan çemberin çapı verilir. Verilen çap merkez noktadan itibaren 

geçerlidir. 

3P (üç nokta); çizilecek çemberi çevresi üzerinde verilen üç noktayı referans alarak bu noktalara 

dayalı olarak çizer. 

2P (iki nokta); çizilecek çemberi verilen iki nokta arasını çemberin çapı kabul ederek bu iki 

noktaya dayalı olarak cizer. 

TTR-Tangent, Tangent, Radius (teğet, teğet, yarıçap); yarıçapı girilen çemberi iki noktaya 

veya nesneye teğet olacak şekilde çizer. 

Bu seçimlerle birlikte altı değişik şekilde çember çizilebilir. 

Bunlar Center ve radius (merkez ve yarıçap), Center ve diameter (merkez ve), Tree point cirles (üç 

noktadan geçen çemberler), Two point circles (iki noktadan geçen çemberler), Tangent circles (teğet 

çemberler), Tangent three point circles (üç noktaya teğet çemberler) olarak sıralanabilir. 

Ellipse Komutu: Elips veya eliptik yaylar çizer. 


Draw menüden Ellipse 


Komut penceresinden (Command) Point girilir. 

Seçenekleri; 

Axis Enpoint (eksen uç noktası); birinci eksen kendi iki noktası ile tanımlanır. Bu eksenin açısı elipsin 

açısını belirler. Bu seçenek altında da seçimler vardır. Distance (mesafe), ikinci ekseni eliptik yayın 

merkezinden veya birinci eksenin orta noktasından belirtilen noktaya kadar mesafe olarak tanımlar. 

Rotation (dönme), elipsin büyük küçük eksen oranını, çemberi birinci eksenin etrafında döndürerek 

Sayfa 7 / 10


tanımlar. Değer büyüdükçe küçük büyük eksen oranı da büyür. 0 ile 89,4 derece arasında bu açı sıfır 

olursa çember otraya çıkar. 

Arc (yay); eliptik yay çizer, birinci eksen açısı eliptik yayın açısını belirler. Axis Enpoint, birinci 

eksenin başlangıç noktasını belirler. Start Angle (başlama açısı), yayın başlama açısını belirler. End 

Angle (bitirme açısı), 0 dereceden itibaren yayın bitim açısını belirler. 

Included Angle (kapsanan açı), başlama açısına nispetle ölçülen eliptik yayın kapsadığı açıyı 

belirtir. Parameter (parametre), AutoCAD eliptik yayı parametrik vektör eşitliğini kullanarak çizer. 

Parameter seçeneği altında diğer seçenekler; Start Parameter (başlama açısı), başlama açısını 

parametrik vektör eşitliğini kullanarak tanımlar. Start Parameter seçeneği Angle modundan 

Parameter moduna geçiş sağlar. Angle (açı), eliptik yayın başlama açısını tanımlar. Angle seçeneği 

Parameter modundan Angle moduna geçiş imkanı tanır. Bu mod, elipsin nasıl hesaplanacağını 

belirtir. 

Center (merkez); belirtilen noktayı merkez olarak kullanır ve eliptik yay çizer. 

Arc (Yay) Komutu: Belirtilen değerlerde yay çizer. 


Draw menüden Arc 


Komut penceresinden (Command) Arc girilir. 

Seçenekleri; 

Start Point (başlama noktası); yayın başlama noktasını belirtir. 

Center (merkez); buradan yayın parçası olduğu çemberin merkezi girilir. Çünkü yay bir çember 

parçasıdır. 

End (bitim noktası); çizilecek yayın bitim noktası belirtilir. 

Chord Lenght (kiriş uzunluğu); kiriş uzunluğu pozitifse küçük yayı,negatifse büyük yayı saat ibresi 

yönünün tersi yönünde çizer. 

Angle (açı); Başlangıç noktasından merkez noktasını kullanarak belirli kapsanan açı kadar saat ibresi 

dönüş yönünün tersinde yay çizer. 

Direction (yön); yayı belirtilen yönde başlatır. 

Radius (yarıçap); başlama noktasından bitiş noktasına saat ibresi dönüş yönünün tersi yönünde küçük 

yayı çizer,yarıçap değeri negatif ise büyük yay çizer. 

Draw menüden Arc seçeneği ile yay çizmek için bir çok yöntem vardır bunlar; 

Sayfa 8 / 10


Üç noktadan geçen yay – Başlangıç, merkez ve bitim noktası – Merkez, başlangıç ve bitim noktası – 

Başlangıç, merkez ve taranan açı – Başlangıç, merkez ve kiriş boyu – Başlangıç, bitim ve yarıçap – 

Başlangıç, bitim ve taranan açı – Başlangıç, bitim ve başlama yönü – Merkez, başlangıç ve uzunluk – 

Merkez, başlangıç ve taranan açı – Önceki yay veya çizginin devamı şeklindeki seçeneklerdir. 

Trace (İz) Komutu: İki boyutta katı çizgiler çizer. 


Komut penceresinden (Command) Trace’e girilir. 

Trace’in uç noktaları, çizgi ekseni üzerindedir ve daima dörtgen şeklinde kesilir. Trace undo 

seçeneğine sahip değildir. Fill modu açık olduğunda içi dolu, fill modu kapalı olduğunda içi boş katı 

çizgi çizer. Daha önceden çizilmiş trace çizgileri için fill modu değiştirildiğinde çizimi güncellemek 

için regen komutu girilmelidir. Fill ve regen komutu command (komut) penceresinden girilir. 

Region (Bölge) Komutu: bulunan nesnelerin seçim setinden region nesnesi oluşturur. 


Draw menüden Arc 


Komut penceresinden (Command) Arc girilir. 

Trace (bölge)’ler kapalı şekiller veya döngülerden oluşan iki boyutlu alanlardır. Döngü, kendi içinde 

kesişmeyen sınıra sahip düzensel alanı tanımlayan birleştirilmiş eğrilerdir. Döngüler, çizgi, bileşik 

çizgi, çember, yay, elips, eliptik yay, 3B yüz, iz ve katı dolguların bileşimi olabilir. Döngüyü oluşturan 

nesneler ya kapalı olmalı ya da diğer nesnelerle uç noktaları paylaşılan kapalı alan biçiminde olmalıdır. 

Nesneler aynı düzlemde olmalıdır. Orijinal nesneler taranırsa, ilişkili tarama kaybolur. 

Sketch (Serbest El Çizgisi) Komutu: Eskiz çizer. Serbest el eskizleri, bir çok çizgi 

parçasından meydana gelir. 


Komut penceresinden (Command) Sketch girilir. 

Seçenekleri; 

Record increment (kayıt adımı); çizgi parçası uzunluğunu tanımlar. İşaretleme cihazı, çizgi üretmek 

için adım değerinden daha büyük bir değer kadar hareket ettirilmelidir. Record increment değeri 

arttıkça çizgi hassaslığı azalmaktadır. Yumuşak çizgiler bu değer arttıkça sertleşmektedir. 

Pen (kalem); eskiz kalemini yukarı kaldırır ve aşağı indirir. 

Sayfa 9 / 10


Exit-Enter (çık); eskizi yapılan geçici çizgilerin sayısını kaydeder ve rapor eder sonra komutu sona 

erdirir. 

Quit (terket); Sketch komutunun başlamasından veya record seçeneğinin kullanımından sonra eskizi 

yapılan tüm geçici çizgileri gözardı eder. 

Erase (sil); geçici çizginin herhangi bir kısmını çizer kalem aşağıda ise yukarı kaldırır. 

Connect (bağla); kalemi son eskiz yapılan çizginin uç noktasından veya son erase işleminden eskize 

devam etmek için aşağı indirir. 

Period (süre); kalemi aşağı indirir ve son eskiz çizgisinin uç noktasından kalemin güncel konumuna 

düz bir çizgi çizer ve kalemi yukarı kaldırır. 

Donut (Halka) Komutu: İçi dolu çember çizer. 


Draw menüden Donut 

Komut penceresinden (Command) Donut’a girilir. 

Halka geniş yay parçalarından oluşan kapalı bir bileşik çizgidir. Halkanın içi Fill komutunun ayarına 

göre yani açık kapalı durumuna bağlı olarak dolu veya boş olur. Halka çizmek için iç çap, dış çap ve 

merkezi belirtmek gerekir. İç çap sıfır olursa içi dolu çember elde edilir. 

Boundary (Sınır) Komutu: Kapalı bir alan veya bileşik çizgi üretilir. 


Draw menüden Boundary 

Komut penceresinden (Command) Boundary girilir. 

AutoCAD bu komutta Boundary Creation diyalog kutusunu ekrana getirir. 

Seçenekler; 

Advanced Options (gelişmiş ayarlar); sınırı oluşturmak için kullanılan yöntemler belirlenir. Bunlar 

boundary set (sınır seti), Island detection (ada tanımlama), ve object type (nesne tipi)’dir. Nesne tipi ve 

ada tanımlama yönteminin iki seçeneği vardır. 

Internal Point (iç nokta); kapalı alanı biçimlendiren mevcut nesnelerden sınır üretir. 

Seçenekler ayarlandıktan sonra çizimdeki sınırları oluşturmak için Pick Points düğmesi seçilir. 

Sayfa 10 / 10


Ders:4 

GÖRÜNTÜ KONTROL KOMUTLARI 

Sayfa 1 / 6


Zoom Komutu: Güncel görünüm alanındaki nesnelerin görünüş büyüklüğünü 

değiştirir, büyültür veya küçültür. 


View menüden Zoom, 

Kısayol olarak çizim alanında mouse sağ tuşu ile realtime zoom yapmak için 

zoom‘u seçmek, 

Komut penceresinden (Command) Zoom girilir. 

Birçok çizim boyut olarak küçük ve detaylı olarak çalışmak gerekebilir böylesi durumlarda 

zoom komutu kullanılarak detaylar büyütülebilir. Bazı durumlarda ise çizim çok büyük olabilir 

çizimin tamamını görmek için çizimden uzaklaşmak gerekir bu durumlarda ise zoom komutu ile 

çizimi kullanıcıdan uzaklaştırıyor hissi verilerek çizimin tamamı görülebilir ancak detayları görmek 

güçleşir. 

Zoom komutu ile içeri zoom yapıldığında nesne yakına gelirken dışarı zoom yapıldığında 

nesne kullanıcıdan uzaklaşır. Zoom komut bu işlemleri yaparken çizim ölçeği ile oynamaz. 

Seçenekleri: 

Scale (ölçek); büyültme küçültme ölçeğidir. Sayısal değerler girilerek orijinal 

boyuttaki çizimi büyültme küçültme imkanı verir. Mesela bu değer yerine 2 girilirse 

normal çizim iki kat büyür. Zoom işlemi bir önceki ekranın merkez noktasını 

merkez olarak kullanır. Büyültme veya küçültme işlemi mevcut görüntüye bağımlı 

olarak hesaplanır. Zoom işleminde sadece pozitif değerler kullanılır bu nedenle 

ekranda küçük görüntü isteniyorsa 0 ile 1 arasındaki değerler kullanılmalıdır. 

Mesela girilen değer 0.5 olursa görüntü yarım kat küçülür. 

All (tümü); ekranda çizilmiş olan tüm çizimin değişmesine neden olur. Eğer çizim 

görüntü sınırlarını aşarsa All seçeneği sınırların dışına taşan çizim kısımlarını da 

ekranda görüntüleyerek tüm çizimi ekrana sığdırır. 

Center (merkez); zoom merkezini tanımlamaya izin verir. Çalışılan birimde bir 

değer veya yükseklik girmek gerekir. Girilen bu değerler ile merkez nokta dahilinde 

zoom işlemi yapılır. 

Dynamic (dinamik);dinamik büyültme küçültme yapma imkanı sağlar. Bu seçeneği 

aktifleştirmek için diğerlerinde olduğu gibi zoom alt seçeneklerinde seçeneklerin 

baş harfini girmek yeterlidir. Dinamik zoom seçildiğinde mevcut ve mümkün olan 

ekran bakış alanı seçimlerini gösteren pencereler sunulur. 

Sayfa 2 / 6


Merkezleme penceresi görüntüyü merkez sayılacak istenilen bir yere taşır, sol mouse tuşuna 

basıldıktan sonra dinamik zoom yapma imkanı veren pencere ekrana gelir. İstenilen büyüklük kadar 

pencere ayarlanır ve enter tuşuna basarak dynamic zoom işlemine son verilir. 

Zoom In (içeri zoom); ekrandaki görüntüyü merkezini koruyarak iki kat büyütür. 

Zoom Out (dışarı zoom); ekrandaki görüntüyü merkezini koruyarak iki kat 

küçültür. 

Zoom Extents (kapsama zoomla); limits ayarlarına bakmaksızın o ana kadar 

çizilmiş görünür durumdaki tüm nesneleri ekrana sığdırır. 

Zoom Window (pencere zoomla); çizimin belirli bir alanını seçme penceresi içine 

alarak ekran boyuna büyütür. 

Zoom Previous (önceki zoom); önceki zoom görüntülerine sıra ile döner. Bu işlem 

defalarca tekrar edilebilir. 

Zoom Realtime (gerçek zamanlı zoom); çizime imleç yardımıyla yaklaşıp 

uzaklaşmayı sağlar. Standart araç çubuğunda bulunan zoom realtime tıklandığında 

imleç büyüteç şeklini alır. Mouse yardımıyla ekrana tıklatılarak aşağı yukarı hareket 

ettirilir. Yakınlaşma veya uzaklaşmada çizim merkezi esas alınır. Klavyeden iki kez 

enter tuşuna basıldığında realtime zoom imlecine ulaşılabilir. Mouse sol butonuna 

basılarak ekranın alt kısmına doğru çekilirse çizim uzaklaşır yani küçülür. Tersi bir 

işlemde yani mouse sol butonuna basıp ekranın yukarısına doğru çekilirse çizim 

yaklaşır ve nesne büyür. 

Pan (Görüntü Kaydır) Komutu: Güncel görünüm alanında görüntülenen çizimi 

hareketlendirir. 


View menüden Pan, 

Kısayol olarak nesne seçilmemiş durumda, çizim alanında mouse sağ tuşu 

tıklayarak Pan seçilir, 

Standart Toolbar’dan, 

Komut penceresinden (Command) Pan girilir. 

Pan komutu genelde zoom komutuyla birlikte kullanılır. Kullanıcı daha fazla detay görmek 

için büyültme-küçültme yapmak ve aynı ölçekte kalarak kısa bir süre için büyültme-küçültme 

ekranını kaydırmak isteyebilir. Pan komutu bunu yerine getirir. 

Pan komutu, çizim alanını ekrana göre kaydırır ve çizimdeki nesnelerin yerleşim 

koordinatlarında bir değişiklik yapmaz. 

Bu komutun Seçenekleri: 

Sayfa 3 / 6


Pan Realtime; bu seçim yapıldığında imleç el simgesine dönüşür. İşaretleme cihazı 

üzerindeki seç düğmesi aşağı doğru bastırılarak çizimin güncel yerleşimi güncel 

görünüm alanı koordinat sistemine göre sabitlenir. Çizimi farenin sol tuşu ile 

tıklayıp istenilen yere taşımak mümkündür. Çizim artık imleçle aynı yönlü olarak 

hareket eder. 

Kaydırma sırasında çizim sınırlarından çok fazla uzaklaştığında, el imlecinin yanında bir 

çubuk ve çizim kapsamına erişilecek yeri gösteren bir ok görünür. Dört farklı durum hakkında yani 

kapsamın yukarda, aşağıda, solda ve sağda olduğu hakkında bilgi verir. 

Pan Point; bu seçimde ekranda iki nokta verilir. Bunlar base point veya 

displacement ve second point noktalarıdır. Çizim bu iki noktanın aralığında ve 

veriliş yönünde kayar. Çizim alanı, ekrana göre kaydırılır, çizimdeki nesnelerin 

yerleşim koordinatlarında değişiklik olmaz. Ekranda yer değiştirme için bir nokta ve 

ikinci nokta için bir başka koordinat girmek gerekir. Mesafe ve açı yer değiştirme 

(Displacement) olarak adlandırılır. AutoCAD mesafe ve açıyı hesaplar ve Pan 

işlemini gerçekleştirir. 

Pan Left; ekrana bakış için bizi sola ilerletir çizimi ise sağa kaydırır. 

Pan Right; ekrana bakış için bizi sağa ilerletir çizimi ise sola kaydırır. 

Pan Up; ekrana bakış için bizi yukarı ilerletir çizimi ise sağa aşağı kaydırır. 

Pan Down; ekrana bakış için bizi aşağıya ilerletir çizimi ise yukarıya 

kaydırır. 

Pan Kısa Yol Menüsü 

Zoom ve Pan fare sağ tuş menüsü; 

Pan komutu aktif iken Pan kısayol menüsündeki seçenekler kullanılarak Pan komutundan 

çıkılabilir, Zoom veya 3Dorbit komutuna geçiş yapılabilir. Pan kısayol menüsüne ulaşmak için Pan 

komutu aktif olduğunda çizim alanında fare sağ tuşuna tıklamak yeterlidir. 

Exit (çık); Pan veya Zoom komutunu iptal eder. 

Pan (kaydır); Pan komutuna geçiş yapar. 

Zoom; gerçek zamanlı zoom’a geçiş yapar. 

3D Orbit (3D yörünge); 3Dorbit komutuna geçiş yapar. 

Zoom Window (pencereye zoom); dikdörtgen pencereyle belirtilen 

alanı görüntülemek için zoom yapar. 

Zoom Original (orijinale zoom); orijinal görünümü yeniden yükler. 

Zoom Extents (kapsama zoom); çizim kapsamını görüntülemek için 

zoom yapar. 

Pan komutu ile saydam görüntü kaydırma işlemi yapılabilir. Diğer bir komut hafızada iken 

komut satırına Pan yazıp Enter tuşuna basılırsa bu işlem gerçekleştirilebilir. 

Saydam büyütme-küçültme taşımalarda var olan kurallar saydam taşıma için de geçerlidir. 

Sayfa 4 / 6


Redraw Komutu: Güncel görünüm alanındaki görüntüyü yeniden tazeler. 


View menüden Redraw 

Komut penceresinden (Command) Redraw girilir. 

AutoCAD çizim alanında çizim yaptıktan sonra çizim alanında küçük artılar oluşur. Bir süre 

sonra bu artılar rahatsız edici olabilir. Bu durumda AutoCAD’de, artı şeklinde gözüken bu pikselleri 

tamamen temizlemek için redraw komutunu kullanmak gerekir. Bu komut ekranı siler ve o ana kadar 

yapılan tüm çizimleri yeniden yerleştirir. 

Zoom gibi bazı komutlar redraw komutunu otomatik olarak devreye sokar. Bu yüzden bu tür 

komutları kullanmadan önce redraw komutunu kullanmaya gerek yoktur. 

Redrawall Komutu: Görünüm alanındaki görüntüyü yeniden çizer, işaretçi piksel 

artılarını temizler. Redrawall işlemi tüm görünüm alanlarına redraw komutunun 

uygulanmasıdır. 


Standart Toolbar’dan , 

View menüden Redraw, 

Komut penceresinden (Command) Redrawall girilir. 

Regen (Yeniden Türet) Komutu: Çizimi yeniden üretir ve mevcut görünüm alanını 

yeniler. 


View menüden Regen 

Komut penceresinden (Command) Regen girilir. 

AutoCAD bu komut çalıştırıldığında çizimin veri tabanını yeniden oluşturur. Tüm nesnelerin 

ekran koordinatlarını yeniden hesaplar. Redraw komutundan farklıdır veri tabanından silinen çizgi, 

nokta gibi bilgileri temizlemekle kalmayıp aynı zamanda çizgi bitim noktalarını, taralı alanları 

yeniden hesaplar. Zoom, pan ve view gibi komutlar otomatik yeniden oluşturma işlemine neden 

olurlar. Karmaşık yüzey veya katı modellerle düzenleme yapılırken hide, shade, render gibi 

görselleştirme işlemlerinden sonra regen yapmak gerekir. 

Regenall Komutu: Çizimi yeniden üretir, görünüm alanlarını tazeler ve çizim veri 

tabanını yeniden indeksler. 


View menüden Regen All 

Komut penceresinden (Command) Regenall girilir. 

Regenall çizimi yeniden ürettiği gibi tüm nesneler için ekran koordinatlarını yeniden hesaplar. 

Optimum görüntü ve nesne seçim performansı için çizim veri tabanını oluşturarak sıralar. 

Sayfa 5 / 6


Dsviewer Komutu: Aerial View penceresini açar. Aerial View penceresi, çizim 

üzerinde kuş bakışı görünüş alma aracıdır. Aerial View penceresi ayrı bir pencere 

içerisinde tüm çizimin görünüşünü gösterir. Aerial View penceresinin açılması ile 

komut girmeden zoom ve pan işlemleri yapılabilir böylece istenilen yere girilebilme ve 

konumlanabilme imkanı tanır. 


View menüden Aerial View, 

Komut penceresinden (Command) Dsviewer girilir. 

Aerial View penceresi tüm çizimi kalın çizgili bir dikdörtgen içerisinde gösterirken bazı 

seçenekler de sunar. 

Aerial View penceresindeki görünüş menüsü olan View Menu seçenekleri: 

Zoom In (içeri zoom); Aerial View penceresindeki çizimin büyüklüğü güncel bakış 

merkezinde ikilik faktörle yapılan içeri zoomla artar. 

Zoom Out (dışarı zoom); Aerial View penceresindeki çizimin büyüklüğü güncel bakış 

merkezinde ikilik faktörle yapılan dışarı zoomla azalır. 

Global; tüm çizimi ve Aerial View penceresindeki güncel çizimi gösterir. 

Aerial View penceresindeki ayarlar menüsü veya seçenekler menüsü olarak bilinen Options 

Menu seçenekleri; 

Auto Viewport (otomatik görünüm alanı); görünüm alanının model boşluğu 

görünümünü otomatik olarak gösterir. Bu seçenek kapalı olduğunda veya seçili değil 

iken Aerial View penceresini aktif görünüm alanı ile güncel olarak eşleştirmez. 

Dynamic Update (dinamik güncelleme); her bir çizimde Aerial View penceresi 

herhangi bir işlem yapmadan kendisini günceller. Ancak bu seçenek kapalı olduğunda 

Aerial View penceresine tıklama yapılıncaya kadar kendisini güncellemez. 

Güncellemedeki kasıt çizilen bir nesne veya çizginin de anında Aerial View 

penceresinde görünmesidir. 

Realtime Zoom (gerçek zamanlı zoom); çizim alanı Aerial View penceresi 

kullanılarak zoom yapıldığında gerçek zamanlı olarak güncellenir. 

Sayfa 6 / 6


Ders:5 

NESNE DÜZENLEME İŞLEMLERİ 

Sayfa 1 / 10


AutoCAD çizim alanında oluşturulan nesnelerin üzerinde çeşitli değişiklikler yapma ihtiyacı 

hissedebiliriz. AutoCAD, bu konuda da birçok kolaylık sağlamaktadır. Nesneleri düzelemek için 

başvurabileceğimiz araçlardan bir kısmı, hep ekranda duran Modify-I araç çubuğunda, bir kısmı da 

sonradan açabileceğimiz Modify-II araç çubuğunda yer almaktadır. Bunların hepsinin aynı araç 

çubuğunda yer almamasının nedeni ise, daha az kullanılan araçların, sık kullanılan araçların bulunduğu 

araç çubuğunda yer kaplamasını engellemektir. 

Üzerinde düzenleme yapacağımız tüm nesneleri öncelikle seçmemiz gerekir. Nesneyi ya da nesneleri 

seçtikten sonra girilen komut, bazı iletiler görüntüleyecek ve bu iletilere cevaplar isteyecektir. 

Düzenleme işlemlerinde her basamağı enter tuşu ile onaylamak gerekir. Düzenleme komutunu 

girmeden önce de nesne seçimi yapılabilir. Bu sekilde nesne seçildiğinde, nesnenin kritik noktalarında 

tutamaçlar ( Grip) belirecek, bu tutamaçlardan birisi işaretlendikten sonra düzenleme komutuna 

girildiğinde AutoCAD, nesne seçmemizi beklemeyecektir. 

Nesneler üzerinde yapılacak değişiklikleri iki ana başlık altında toplamak mümkündür: 

4.1 Geometrik Düzenleme Araçları 

Bu başlık altında nesnelerin boyutlarına, açılarına, sayılarına yönelik düzenlemeler işlenecektir. 

Erase (Sil) Komutu: Çizim alanındaki istenmeyen nesneleri siler. Modify I araç çubuğundan bu 

komutu seçtikten sonra, nesneyi seçip Enter tuşuna basmamız nesnenin silinmesi için yeterlidir. 

Command: _erase (Erase komutunu seçiyoruz) 

Select objects: 1 found (Silinecek nesnemizi seçiyoruz) 

Select objects: (Enter tuşuna basarak silme işlemini gerçekleştiriyoruz) 

Move (Taşı) Komutu: Seçilen nesneleri, bulundukları koordinattan, başka bir koordinata taşımak 

için kullanılır. Nesne seçildikten sonra, yer değişimi için bir temel nokta ve bu temel noktanın yeni 

yerleşim noktası işaretlenerek taşıma işlemi gerçekleştirilir. 

Command: _move (Move komutunu seçiyoruz) 

Select objects: 1 found (Yeri değiştirilecek olan nesneyi seçiyoruz ) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçme işlemini sonlandırıyoruz) 

Base point or displacement: (Taşıma işlemi için nesne üzerinde (dışında da olabilir) bir temel nokta 

belirliyoruz ) 

Second point of displacement: (Nesnenin yeni koordinatlarını işaretliyoruz. (Bu noktaya 

bir önceki adımda seçilen temel nokta yerleşecektir)) 

Copy (Kopyala) Komutu: Seçilen nesnenin bir ya da birden fazla kopyasını belirtilen noktalarda 

oluşturur. 

Sayfa 2 / 10


Command: _copy (Copy komutunu seçiyoruz) 

Select objects: 1 found (Kopyalanacak nesneyi seçiyoruz A’daki çokgen) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçimine son veriyoruz) 

/Multiple: (Temel noktayı belirliyoruz ) 

Second point of displacement: (Temel noktaya göre kopya nesnenin yerini belirliyoruz ) 

Nesnenin birden fazla kopyası isteniyorsa, Multiple seçeneği kullanılır. 

Command: _copy (Copy komutunu seçiyoruz) 

Select objects: 1 found (Kopyalanacak nesneyi seçiyoruz ) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçme işlemini sonlandırıyoruz) 

/Multiple: Multiple (Multiple seçeneğini seçiyoruz) 

Base point: (Kopyalama işleminde esas alınacak temel noktayı belirliyoruz ) 

Second point of displacement: (Temel noktaya göre 1. kopyanın koordinatlarını belirliyoruz ) 

Second point of displacement: (Temel noktaya göre 2. kopyanın koordinatlarını belirliyoruz ) 

Second point of displacement: (Enter’a basarak kopyalama işlemini sonlandırıyoruz) 

Offset (Ötele) Komutu: Mevcut nesneden belirlenen uzaklıkta yeni bir nesne oluşturur. Burada ki 

öteleme terimi paralel kopyalama anlamındadır. 

Command: _offset (Offset komutunu seçiyoruz) 

Offset distance or Through : 30 (Paralel kopyanın nesneden uzaklığını belirliyoruz) 

Select object to offset: (Paralel kopyası alınacak nesneyi seçiyoruz ) 

Side to offset? (Paralel kopyanın hangi tarafta olacağını işaretleyerek belirtiyoruz ) 

Select object to offset: (Enter’a basarak komuttan çıkıyoruz) 

Mirror (Aynala) Komutu: Nesnenin simetrik kopyasını oluşturur. Komut seçildikten sonra 

aynalanacak, diğer bir deyişle simetrik kopyası çıkartılacak nesne seçilir. Daha sonra simetri 

eksenini oluşturacak hattın iki uç noktasının koordinatları işaretlenir. Komut satırında görüntülenen 

“Eski nesneler silinecek mi?” sorusuna “Y” yada “N” ile cevap verilir. Soruya “Y” (Evet) cevabı 

verilirse, komut icra edildikten sonra çizim alanında sadece simetrik kopya; “N” (Hayır) cevabı 

verilirse simetrik kopya ve eski nesne beraber görüntülenir. 

Sayfa 3 / 10


Command: _mirror (Mirror komutunu seçiyoruz) 

Select objects: 1 found (Simetrik kopyası oluşturulacak nesneyi işaretleyerek seçiyoruz ) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemi sonlandırıyoruz) 

First point of mirror line: '_ddosnap (Simetri ekseninin birinci noktasını işaretliyoruz ) 

Second point: (Simetri ekseninin ikinci noktasını işaretliyoruz ) 

Delete old objects? (Eski nesneler silinsin mi? Sorusuna Hayır ile cevap veriyoruz) 

Bu işlemler sonucunda nesnenin paralel kopyası oluşturulur. 

Array (Dizi) Komutu: Seçilen bir çizim nesnesinin aynısını kopyalamak 

suretiyle, Polar (Dairesel) veya Rectangular(Dikdörtgen) dizi oluşturmak için kullanılır. Array 

komutu kullanıldığında önce nesne seçilmesi istenir. Daha sonra “Rectangular or Polar” sorusuyla 

dikdörtgen ya da dairesel dizi arasında seçim yapılması istenir. 

Rectangular (Dikdörtgen) Array: Seçilen nesnenin satır sütun dizilişinde; satır sütun 

sayılarını, satırlar ve sütunlar arasındaki uzaklıkları belirtmemizi istedikten sonra cismin 

kopyalarından oluşan dikdörtgen diziyi oluşturur. 

Command: _array (Array komutunu seçiyoruz) 

Select objects: 1 found (Diziyi oluşturacak nesneyi seçiyoruz) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemini sona erdiriyoruz) 

Rectangular or Polar array (/P): R (Dikdörtgen dizi oluşturacağımızı belirtiyoruz) 

Number of rows (---) : 3 (Oluşturulacak dizinin satır sayısını 3 olarak belirliyoruz) 

Number of columns (|||) : 2 (Oluşturulacak dizinin sütun sayısını 2 olarak belirliyoruz) 

Unit cell or distance between rows (---): 25 (Dizinin satırları arası 25mm olacak) 

Distance between columns (|||): 25 (Dizinin sütunları arası 25mm olacak) 

İletiler bu şekilde cevaplandıktan sonra, kopya nesnelerden meydana gelen 3x2’lik matris 

oluşur. 

Polar (Dairesel) Array: Seçilen nesnenin dairesel dizilişinde; dairenin merkez noktasını, 

daire üzerine kopyalanacak cisim sayısını, merkez çevresinde kaç derecelik kopyalama 

yapılacağını ve kopya cisimlerin daire merkezine göre döndürülüp döndürülmeyeceğini 

soduktan sonra cismin kopyalarından oluşan dairesel diziyi oluşturur. 

Command: _array (Array komutunu seçiyoruz) 

Sayfa 4 / 10


Select objects: 1 found (Diziyi oluşturacak nesneyi seçiyoruz) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemini sona erdiriyoruz) 

Rectangular or Polar array (/P):P (Oluşturulacak dizinin dairesel olacağını belirtiyoruz) 

Base/: (Dairenin merjez koordinatlarını işaretliyoruz) 

Number of items: 5 (Daire etrafına 5 adet cisim yerleştirilmesini istiyoruz) 

Angle to fill (+=ccw, -=cw) : (Merkez etrafında 360˚’lik kopyalama yapılmasını istiyoruz) 

Rotate objects as they are copied? (Cismin kopyalarının merkeze göre dödürülmesini istiyoruz) 

Son iletiye “N” (Hayır) cevabı verilirse kopya cisimler daire etrafında döndürülmemiş olarak 

kopyalanırlar. 

Rotate (Döndür) Komutu: Seçilen nesneleri, temel bir nokta etrafında istenilen açı kadar 

döndürür. 

Command: _rotate (Rotate komutunu seçiyoruz) 

Current positive angle in UCS: ANGDIR=counterclockwise ANGBASE=0 

Select objects: 1 found 

(Nesnemizi seçiyoruz) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemini sonlandırıyoruz) 

Specify base point: (Döndürme işlemi için temel noktayı seçiyoruz) 

Specify rotation angle or [Reference]: (Buraya açı değeri girebiliriz ancak yukardaki örnekte dönüş 

açısı mouse ile işaretlenerek belirlenmiştir) 

Stretch (Ger/Sündür) Komutu: Bir nesneyi sündürmek için, sündürme temel noktası ve daha 

sonra iki yer değiştirme noktası belirtmek gerekir. Bu noktalar belirlendikten sonra nesnenin belirli 

bir kısmı herhangi bir doğrultuda çekilip uzatılabilir ya da kısaltılabilir. 

Command: _stretch (Stretch komutunu seçiyoruz) 

Select objects to stretch by crossing-window or crossing-polygon... (Gerilecek olan A,B,C kenarlarını 

seçiyoruz) 

Select objects: Specify opposite corner: 3 found 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçimini bitiriyoruz) 

Specify base point or displacement: (D noktasını seçiyoruz) 

Specify second point of displacement: (Mouse’u yukarıya sürükleyip son noktayı işaretliyoruz) 

Sayfa 5 / 10


Scale (Ölçekle) Komutu: AutoCAD’de çizimler, çizim birimi adı verilen birime göre çizilirler. Bu 

birime dayanarak belirli ölçekte çizilen bir çizimin ölçeği Scale komutuyla değiştirilebilir. Seçilen 

nesnenin ölçeği belirlenen bir temel noktaya göre gerçekleştirilir. Komut icra edildikten sonra 

temel nokta eski koordinatlarını korur. Bu nedenle temel noktanın yeri, nesneye göre iyi tespit 

edilmeli, görüntüyü ekrandan dışarı çıkartmamak için özen gösterilmelidir. 

Command: _scale (Scale komutunu seçiyoruz) 

Select objects: 1 found (Şekildeki nesneyi seçiyoruz) 

Select objects: (Enter’a basarak nesne seçimini bitiriyoruz) 

Specify base point: (Şekildeki A noktasını seçiyoruz) 

Specify scale factor or [Reference]: 0.5 (Çizimin ölçeğini 0,5 katsayısıyla çarpıyoruz) 

Length (Uzat) Komutu: Nesnelerin uzunluğunu ve yayların açılarını değiştirmek için kullanılır. 

Lengthen kapalı nesneleri etkilemez. Seçilen nesnenin yükseltme yönünün, UCS’nin Z eksenine 

paralel olması gerekmez. Nesnenin uzatma eyleminden etkilenecek kısmı, değiştirilecek nesneleri 

seç ( Select object to change) iletisini cevaplarken tıklanan uca yakın kısmıdır. Bu komut 

kullanıldığında aşağıdaki seçenekler sunulur. 

Object selection: Nesnenin uzunluğunu ya da açısını gösterir. 

Delta: Nesnenin uzunluğunu, seçim noktasına en yakın uç noktasından seçim noktasına ölçülen 

mesafe kadar değiştirir. Yayın açısını, yayın istenilen uç noktasından ölçülen aralık kadar değiştirir. 

Girilen pozitif değer nesneyi uzatır, negatif değer kısaltır. 

Delta Length: Nesnenin uzunluğunu belirtilen aralık kadar değiştirir 

Object: Seçilen nesnenin uzunluğunu ayarlar. 

Undo: Lengthen ile yapılan son değişikliği geri alır. 

Angle: Seçilen yayın açısını belirlenen açı kadar değiştirir. 

Pecent: Nesnenin uzunluğunu ve yayların açısını, toplam uzunluğun veya açının belirtilen yüzdesine 

ayarlar. 

Total: Seçilen nensnenin uzunluğunu, sabit uç noktalarıyla tanımlanan toplam mutlak uzunluğa 

ayarlar. Seçilen yayın toplam açısını belirtilen toplam açıya ayarlar. 

Dynamic: Dinamik sürükleme modunu açar. Seçilen nesnenin uzunluğunu, kendi uç noktasının 

sürüklendiği yeri esas alarak değiştirir. AutoCAD, uç noktasını istenilen uzunluğa veya açıya taşırken 

diğer uç sabit kalır. 

Command: _lengthen (Lengthen komutu seçiyoruz) 

Select an object or [DElta/Percent/Total/DYnamic]: (A kenarını uzatmak üzere seçiyoruz) 

Current length: 61.1364 (A kenarının uzunluğu hesaplanıyor) 

Sayfa 6 / 10


Select an object or [DElta/Percent/Total/DYnamic]: DE 

Enter delta length or [Angle] :50(A kenarının uzunluğunu 50 birim artırıyoruz) 

Select an object to change or [Undo]:(Uzatma işlemini B ucundan itibaren yapmak için B’ye yakın 

bir nokta işretliyoruz) 

Trim (Buda) Komutu: Kesişen nesnelerde istenmeyen fazlalıkları budayarak silmek amacıyla 

kullanılır. Bu komut kullanılırken önce kesen kenarlar ( Select cutting edges...), sonra nesnelerin 

budanacak kısımları (Select object to trim) işaretlenir. 

Çemberler ve çizgilerin hepsi birbirini kesen kenar olarak işlem görecekleri için kesen kenar olarak 

nesnelerin tümü seçilmiş, daha sonra çizimde görünmesi istenmeyen kısımlar mouse ile işaretlenerek 

budanmıştır. 

Extend (Daya/Yasla) Komutu: Bir nesneyi bir başka nesneyle temas edinceye kadar uzatarak 

yaslar. Bu komut yay, eliptik yay, çizgi, 2D veya 3D bileşik çizgi, ray gibi nesnelere uygulanabilir. 

Nesneyi dayamak istediğimiz sınır kenarları tanımlayan nesneleri daha sonra komutu 

uygulayacağımız nesnenin uzatılacak kısmını işaretlediğimiz anda komut icra edilir. 

Object to Extend: uzatılacak nesnenin dayanacağı sınır nesnesini ifade eder. Enter tuşuna 

basılıncaya kadar nesne seçimine devam edilir. 

Project: Nesneler yaslandığında AutoCAD’in kullandığı Projeksiyon modunu belirtir. 

None: Projecsiyon belirtmez. 3D uzayda sadece sınır kenarlarıyla kesişen nesneleri yaslar. 

Ucs: Güncel kullanıcı koordinat sisteminin XY düzlemi üzerine projeksiyon yapar. AutoCAD 

3D uzayda sınır nesneleriyle kesişmeyen nesneleri yaslar.Üzerine projeksiyon yapar. AutoCAD 3D 

uzayda sınır nesneleriyle kesişmeyen nesneleri yaslar. 

View: Güncel bakış istikameti boyunca projeksiyon yapar. 

Edge: Uzatılacak nesnelerin birbirleriyle buluşma şansının olup olmdığını kontrol etmemizi 

sağlar. 

Extend: Yaslanacak kenarı, yaslanması gereken kenarın sanal uzantısına doğru uzatır. 

No Extend: Nesne uzantısını 3D uzayda, sınır nesnesiyle gerçekten kesişiyorsa yaslar. 

Undo: Extend ile yapılan son değişiklikleri geri alır. 

Command: _extend (Extend komutunu seçiyoruz) 

Select boundary edges: (Projmode = UCS, Edgemode = No extend) (Yaslanma kenarını tanımlıyoruz) 


Select objects: (Nesne seçim işlemini bitiriyoruz) 

Sayfa 7 / 10


/Project/Edge/Undo: (Nesneyi uzamasını istediğimiz ucuna yakın bir 

noktadan seçiyoruz) 

Break (Kır) Komutu: Bütün olan bir nesnenin belirli bir kısmını silmeye veya nesneyi kırmaya 

(İki veya daha fazla parçaya bölmek) yarar. Break komutu; çizgi, yay, çember, elips, bileşik çizgi, 

trace, 2D polyline, 3D polyline, donut vb. birçok nesneye uygulanabilir. 

Command: _break Select object: (Break komutunu seçtikten sonra kırılacak nesne olarak A 

nesnesini işaretliyoruz) 

Enter second point (or F for first point): f (Kırma işleminin iki nokta arasında olması için “F” (first) 

seçeneğini seçiyoruz) 

Enter first point: (1. noktamızı işaretliyoruz) 

Enter second point: (2. noktamızı işaretliyoruz) 

Bazen nesne üzerinde silme yapılmadan sadece bir noktadan kırma işlemi yapılabilir. Bu işlemi 

yapmak için nesne kırılacak noktada seçilir, ikinci noktanın girilmesi istendiğinde birinci noktayı 

belirlemek amacı ile @ tuşuna basılır. 

Command: _break Select object: (Break komutunu ve sonra kırılacak çizgiyi seçiyoruz) 

Enter second point (or F for first point):f(İki nokta seçimi yapabilmek için “F”’yi seçiyoruz) 

Enter first point: (Birinci nokta olarak çizginin orta noktasını seçiyoruz) 

Enter second point: @ (İkinci nokta olarak birinci noktayı seçmek için @ tuşuna basıyoruz) 

Fillet (Yuvarla) Komutu: Kenar veya köşe oluşturan iki nesnenin, kenar veya köşelerini yarıçapı 

belirlenen bir yay ile yuvarlaklaştırır. TRIMMODE sistem değişkeni 1’e ayarlı ise, Fillet, kavis 

yayının uç noktalarını kesen çizgileri budar. Seçilen çizgiler kesişmiyorsa AutoCAD onları 

uzatır. Fillet komutu aynı zamanda katıların kenarlarını da kavislendirir. TRIMMODE sistem 

değişkeni 0’a ayarlı ise komut uygulandığında kavis yayının uç noktalarını kesen çizgiler 

budanmaz. Fillet komutu çalıştırıldığında “R” seçeneği seçilerek kavis yarıçapı ayarlanabilir. 

Yarıçap ayarı yapıldıktan sonra Fillet komutu tekrar çalıştırılır. 

Command: _fillet (Fillet komutunu seçiyoruz) 

(TRIM mode) Current fillet radius = 10.0000 (Kavis yarıçapı 10mm. Bunu kabul etmek için Enter’a 

basıyoruz) 

Polyline/Radius/Trim/: (A çizgisini seçiyoruz) 

Select second object: (B çizgisini seçiyoruz) 

Chamfer (Pah Kır) Komutu: Birbirini kesen ya da uzantıları birbirini kesen iki doğru veya 

kenara açılı pah kırar. TRIMMODE sistem değişkeni 1 ise, Chamfer komutu uygulandığında pah 

Sayfa 8 / 10


kırılırken doğru fazlalıkları budanır, 0 ise doğru fazlalıkları olduğu gibi kalır. Bileşik çizgi, çizgi, 

eğri, ray, xline ve 3D nesne kenarlarına pah kırma işlemi uygulanabilir. Birbirine paralel olmayan 

çizgi çiftlerine de pah kırma uygulanabilir. Bu çizgiler aynı noktada birleşip köşe oluşturmak 

zorunda değildirler. Hatta birbirlerinin üzerinden de geçebilirler. Bir pahın, iki ana parametresi 

vardır: 

Pahın ilk kenardan kırptığı kısım, 

Pahın ikinci kenardan kırptığı kısım. 

Command: _chamfer (Chamfer komutunu seçiyoruz) 

(TRIM mode) Current chamfer Dist1 = 30.0000, Dist2 = 20.0000 (Önceden belirlenmiş pah 

uzunlukları) 

Polyline/Distance/Angle/Trim/Method/: (A çizgisini seçiyoruz) 

Select second line: (B çizgisini seçiyoruz) 

4.2 Nesne Özelliklerini Düzenleme 

AutoCAD çizim nesnelerinin bir takım özellikleri vardır. Bu özellikler kalıcı değildir, kolaylıkla 

değiştirilebilir. Bu özellikleri değiştirmenin en kolay yolu Properties (Özellikler) penceresini 

kullanmaktır. Bu pencere açılıp çizim alanında herhangi bir yere konumlandırılabilir, istenilen 

boyutlara getirilebilir. Properties penceresi açık iken çizim alanında çalışılabilir. 

Properties penceresi açık iken, çizim alanında herhangi bir nesne seçilirse, bu nesneye ait özellikler 

görüntülenir. 

4.2.1 AutoCAD Nesnelerinin Özellikleri 

Color: Nesneler için rengi belirtir. Renk listesinden Other’ın seçilmesi, Select 

Color diyalog kutusunu ekrana getirir. 

Layer: Nesnenin güncel katmanını belirtir. Liste, güncel çizimdeki tüm katmanları 

gösterir. 

Linetype: Nesnenin güncel çizgi tipini belirtir. Liste, güncel çizimdeki tüm çizgi 

tiplerini gösterir. 

Linetype Scale: Nesnenin çizgi tipi ölçek faktörünü belirtir. 

Plot Style: Lists NORMAL, BYLAYER, BYBLOCK ve bunların yanında güncel Plot 

Style Table’da bulunan plot sitillerini listeler. 

Plot Style Table: Güncel Plot Style Table’ı belirtir. 

Plot Table Attached To: Model boşluğu veya kağıt düzlemine güncel Plot Style 

Table’ın iliştirilip iliştirilmediğini belirtir. 

Plot Table Type: Mevcut Plot Style Table’larının tipini gösterir. 

Lineweight: Nesnenin çizgi ağırlığını belirtir. Liste güncel çizimde bulunan tüm çizgi 

ağırlıklarını gösterir. 

Sayfa 9 / 10


Hyperlink: Hyperlink’i grafik bir nesneye iliştirir. Tanımlama hyperlink’e atanmışsa 

tanımlama, atanmamışsa URL gösterilir. 

Thicness: Güncel 3D katı kalınlığını ayarlar. Bu özellik tüm nesnelere uygulanamaz. 

5.2.2 Özellik Eşleştirme 

Matchprop komutu bir nesnenin özelliklerini başka nesne veya nesnelere kopyalar. Komut 

kullanıdığında bir nesnenin; 

Color (Renk) 

Layer (Katman) 

Linetype (Çizgi Tipi) 

Linetype Scale (Çizgi Tipi Ölçek Faktörü) 

Thicness (Kalınlık), 

Text Properties (Metin Özellikleri) 

Dimension Properties (Ölçü Özellikleri), 

Hatch Properties (Tarama Özellikleri) gibi kendine iliştirilmiş özellikleri bir başka 

nesneye aynen kopyalanır. 

Command: Matchprop (Matchprop komutunu giriyoruz) 

Select Source Object: (Kaynak nensne olan elips’i seçiyoruz) 

Current active settings = color layer ltype ltscale thickness text dim hatch 

Settings/: 1 found (Hedef nesne olan beşgen’i seçiyoruz) 

Settings/: (Enter ile onaylayarak komuttan çıkıyoruz) 

Sayfa 10 / 10


Ders:6 

İZOMETRİK ÇİZİMLER 

Sayfa 1 / 3


Dik izdüşüm çizimleri veya çok görünüşlü çizimler parça üretimi için gereklidir. Parça üretim işlemi 

yapılırken önce başlıca görünüşler hazırlanır daha sonra diğer görünüşlere yansıtılır ve son olarak 

nesneyi tanımlayan ve büyüklüğünü belirten ölçüler ilave edilir. Ancak burada açıklanması gereken 

önemli bir nokta var: Çok görünüşlü bu çizimler karmaşık olduğu zaman bu çizimlerin okunması ve 

anlaşılması hayli zorlaşmaktadır. Bu gibi karmaşık çizimlere sahip parçaların neye benzediğini 

anlamak ve çizimi daha kolay okuyabilmek için izometrik çizim dediğimiz aslında iki boyutlu olan 

fakat çizimde üç boyutluymuş gibi görünen çizimlerden yararlanılmaktadır. 

6.1 İzometrik Çizim Esasları 

İzometrik çizimler diğer görünüşleri ortaya çıkartmak için bir açıyla eğilen ve çizimi 3D gibi gösteren 

aldatıcı 2D çizimlerdir. 30°’lik açılarla biçimlenen yönlerde nesnenin gerçek ölçüleri gösterilir. 

İzometrik çizimlerdeki eğim, yatay taban çizgisi ve düşey çizginin kesişiminden başlayan sağa ve sola 

doğru 30°’lik açılardır. Nesnenin genişlik ve derinlik ölçüleri bu 30° lik açılar boyunca, yükseklik 

ölçüsü ise düşey eksen boyunca yapılır. İzometrik çizimler 3D olmadıkları için bir bakış noktasından 

izometrik çizim yapıldığında başka bir bakış noktasından görünüm elde edilemez. Başka bir bakış 

noktasından görünüm elde edebilmek için tamamen farklı bir çizim yapmak gerekecektir. 

İzometrik çizim yapabilmek için herşeyden önce Snap komutu kullanılarak izometrik moda geçilir: 

Command: Snap 

Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] : S 

Enter snap grid style [Standard/Isometric] : I 

Specify vertical spacing : 1 

Burada ilk önce komut satırından Snap komutu verilmiş. Görüntülenen iletiye “S” ile cevap verilerek 

ızgara stilinin değiştirileceği, bir sonraki iletiye “I” ile cevap verilerek izometrik düzlemlere geçileceği 

son iletide ise ızgara aralıklarının 1mm olacağı belirtilmiştir. Izgara kullanılmayacaksa bu komut 

kümesinden hemen sonra “F9” tuşuna basılarak Snap modu kapatılabilir. Böylece izometrik moda 

geçme işlemi tamamlanır. 

AutoCAD izometrik çizimlerin kolaylıkla yapılabilmesi için üç ayrı eksen destekler: Sol ( Left), Sağ 

(Right) ve Üst (Top). Bir izometrik eksen modundan bir başkasına geçmek için Ctrl+E tuş takımına 

basmak yeterlidir. Ctrl+E tuş takımına her basışta Sol,Üst ve Sağ izometrik düzlemler sırayla aktif hale 

gelir. 

İzometrik düzlemlere geçtikten sonra izometrik çizimler bu düzlemler üzerinde AutoCAD çizim 

komutları kullanılarak çizilir. Çember (Circle) çizimi dışındaki diğer çizimler aynı standart çizim 

alanında yapıldığı gibi yapılır. İzometrik düzlemde çember çizimi farklıdır çünkü izometrik 

düzlemlerde çemberler yukarıdaki çizimde de görüldüğü gibi çemberden çok birer elipse 

benzemektedir. Bu nedenle izometrik düzlemlerde çemberler Circle komutu ile değil Ellipse komutu 

ile çizilir. Elips komutu izometrik çember oluşturmak için özel bir seçenek sunar. Bu seçenek sadece 

izometrik moda geçildiği zaman verilir. İzometrik düzlemde çember oluşturma işlemi aşağıdaki 

şekilde yapılır. 

Sayfa 2 / 3


Command: _ellipse 

Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center/Isocircle]: I 

Specify center of isocircle: 25,80 

Specify radius of isocircle or [Diameter]: 30 

Burada ilk önce izometrik düzlemde ellipse komutu girilmiş, ilk iletiye “I” ile cevap verilerek 

izometrik çember çizimi yapılacağı, sonraki iletide izometrik çemberin merkez koordinatları, son 

iletide ise izometrik çemberin yarıçapı belirtilmiştir. Bu işlemlerden sonra 25,80 merkez koordinatlı ve 

30 mm yarıçaplı izometrik çember elde edilmiştir. 

Sayfa 3 / 3


Ders:7 

UCS (KULLANICI KORDİNAT SİSTEMİ 

Sayfa 1 / 8


UCS ifadesi ingilizce isminden de anlaşılabileceği gibi kullanıcı koordinat sistemi anlamındadır. 

Dünyada bir tek koordinat sistemi vardır ve bu nereye giderseniz gidin değişmez. Ancak bilgisayar 

dünyasında her şey sanal alemde gerçekleştiği gibi AutoCAD çizimlerinizde sanal olarak 

çizilmektedir. Bu sanal ortamda koordinat sistemi kullanıcının isteğine göre değiştirilebilir ve bu 

koordinat sistemlerinin sayısı sonsuzdur. İşte kullanıcının tanımladığı bu değişik koordinat 

sistemlerinin her birine UCS denir. 

Her koordinat sisteminin bir başlangıç noktası olmak zorundadır. Dünya koordinat sisteminin 

başlangıç noktası (0,0,0) olarak tanımlanmıştır. İki boyutta çalışılıyorsa (0,0) noktası da y eterli 

olacaktır. AutoCAD’de dünya koordinat sistemi WCS olarak adlandırılır. 

Plan: AutoCAD’de plan üç boyutlu bir uzayda nesneye önden bakış noktasının adıdır. 

Yani plan, bir görünüş ismidir. 3D uzayların sayısı, sonsuz UCS koordinatlarına bağlı 

olarak sonsuz olduğu için, plan görünüşlerinin sayısıda sonsuzdur. AutoCAD’de çalışırken 

herhangi bir anda plan komutu verilirse, o an geçerli olan UCS’nin yada dünya koordinat 

sisteminde çalışılıyorsa WCS’nin önden görünüşüne geçilir. 

Çalışma Düzlemi: Çalışma düzlemi herhangi iki eksenin oluşturduğu düzlemdir. 

Genellikle plan düzleminde yani XY düzleminde çalışılır. Bu işleri kolaylaştırmanın bir 

yoludur. Çalışma düzlemlerinin sayısı da sonsuzdur. Çizim yaparken değişik çizim 

alanlarına geçerek kolay bir şekilde çalışılabilir. Örneğin: Bir binanın kat planlarını 

çizerken XZ, binanın cephe görüntüsü üzerinde çalışırken XY çalışma düzlemini 

kullanmak akıllıca bir iştir. 

Elevation: 3D uzayda Z koordinatının değeridir. Bu komut kullanılarak nesnelere XY 

düzlemine göre bir yükseklik kazandırılır. Burada XY düzleminin yüksekliği 0 olarak 

kabul edilmiştir. Bu söyleneni ispat etmek açısından, başlangıç noktasının koordinat 

değerlerine bir göz atalım: Bilindiği 3D uzayda başlangıç noktasının koordinat değerleri 

(0,0,0)’dır. Bu da şu anlama gelir: X ve Y eksenlerinin kesiştiği noktada Z ekseninin 

değeri yani yükseklik te sıfırdır. 

UCS Simgesi: AutoCAD açıldığında çizime WCS’de plan görünüşünde başlanır. Bunu 

anlamak için ekranın sol alt köşesinde bulunan birbirine dik iki oktan oluşan simgeye 

bakmak yeerlidir. UCS simgesi o anda geçerli olan UCS’nin orijinini ve eksenlerin 

yönünün kısa yoldan öğrenmemizi sağlar. Eğer geçerli koordinat sistemi dünya koordinat 

sistemi ise UCS simgesi üzerinde okların kesiştiği noktada “W” harfi görülür.UCS simgesi 

ekranda görünmüyorsa komut satırına Ucsicon yazıp, verilen iletiye On yazarak cevap 

verilmesi, UCS simgesinin görüntülenmesini sağlayacaktır. 

Command: Ucsicon 

Enter an option [ON/OFF/All/Noorigin/ORigin] : ON 

Sayfa 2 / 8


Eğer birden çok bakış penceresi ile çalışılıyorsa UCS simgesini açmak için On cevabını yazmadan 

önce All ile tüm bakış pencerelerini seçmeliyiz. Aksi takdirde yapılan açma ve kapama işlemleri 

sadece geçerli pencereyi etkileyecektir. 

Command: Ucsicon 

Enter an option [ON/OFF/All/Noorigin/ORigin] : All 

Enter an option [ON/OFF/Noorigin/ORigin] : On 

Yukarıda ki komut iletisinde görülen Noorigin seçeneği ise UCS simgesinin orijinden bağımsız olarak 

ekranın sol alt köşesinde görüntülenmesini sağlar. Noorigin alternatifi seçildiğinde çizim alanında 

orijin noktası değişse bile UCS simgesi ekranın sol alt köşesinden ayrılmayacaktır. Bu işlem bazı 

karışık çizimlerde kullanıcı açısından yararlı olacaktır. 

Yine Ucsicon komutu verildikten sonra görüntülenen komut iletisinde Off alternatifi seçilirse UCS 

ikonu görüntülenmeyecek Orijin seçilirse daha önceden başlangıç noktasından bağımsız hale getirilen 

UCS simgesi yeniden orijine yerleştirilecektir. 

Eğer UCS’ye hizalı veya paralel olmayan bir bakış noktasından plan alınırsa, ekrandaki UCS 

simgesinin yerinde bir kırık kalem simgesi görüntülenir. Bu durumda iken çizimde düzenleme yapmak 

çok zor hatta imkansızdır bile diyebiliriz 

7.1 UCS Değiştirmek Ve Saklamak: 

Üçüncü boyutta AutoCAD’e hakim olmanın anahtarı olan UCS araçları ve komutları, 3 boyutlu 

uzayda kullanıcı koordinat sisteminin konumunu ayarlamaya yarar. Bunun yanında, iki boyutlu 

nesnelerin konumlarını ve yükselme ( Extrusion) doğrultularını da verir. Önce UCS ve UCS II araç 

çubuklarında bulunan seçenekleri inceleyelim. 

Hazır UCS Seçmek (Present UCS): Hazır UCS seçenekleri içinden, o an işimize yarayacak 

olanı seçmemizi sağlar. Bu işlemi UCS II araç çubuğunda görülen açılır liste kutusunu açıp 

istediğimiz UCS’yi seçerek yapabiliriz. 

Move: AutoCAD boş bir çizim paftasıyla ilk açıldığında orijin noktası (0,0,0) ekranın sol alt 

köşesinde yer alır. Bu orijin noktasının yerini değiştirmek, kullanıcı koordinat sistemini, eski 

eksenlerine paralel olarak bir yerden bir yere taşımak demektir.Move, geçerli UCS’nin X, Y, Z 

doğrultularına dokunmadan yeni UCS’nin orijinini çizim alanıda başka bir noktaya taşır. 

Noktanın yerini başlıca üç yöntemle verebiliriz. 

Sezgisel olarak işaretleyerek, 

Nesnelere kenetleyerek, (Snap) 

X, Y ve Z koordinatlarını girerek. 

Command: UCS 

Sayfa 3 / 8


Current ucs name: *NO NAME* 

Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] 

: Move 

Specify new origin point or [Zdepth]: 100,100,100 

Yukarıdaki komut satırlarıyla çizim alanının orijin noktası (0,0,0)’ dan (100,100,100) noktasına 

taşınmıştır. 

3 Point (3Nokta): Hem UCS’nin orijin noktasını hem de eksenlerin yönünü en kolay 

değiştirmenin yolu budur. Komut girildikten sonra çizim alanında sırasıyla orijin noktası, X 

ekseni üzerinde bir nokta ve Y ekseni üzerinde bir nokta işaretlenerek UCS sistemi değiştirilir. 

Burada dikkat edilmesi gereken X ekseni üzerindeki nokta ile Y ekseni üzerindeki noktadan 

başlangıç noktasına çizilen doğruların aynı düzlemde ve birbirine dik olmasıdır (çünkü 

koordinat sisteminde eksenler birbirine dik olmak zorundadır) 

Command: Ucs 

Current ucs name: *WORLD* 


: N 

Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] : 3 

Specify new origin point : 

Specify point on positive portion of X-axis : 

Specify point on positive-Y portion of the UCS XY plane : 

Yukarıdaki komut satırları AutoCAD Text penceresinden alınmıştır. Burada 3 Point komutu kullanılıp 

UCS sistemi bir nesneye kenetleme yolu ile değiştirilmiştir. 

Z Axis Vector: Bir orijin noktası verip ardından artı değerli bir Z ekseni belirtildiği zaman 

yeni bir UCS tanımlar. Koordinatların birbirine dik olma zorunluluğu olduğundan diğer 

koordinatlarda Z ekseni ardından sürüklenir. 

Command: ucs 

Sayfa 4 / 8




: N 

Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] : ZA 

Specify new origin point : 

Specify point on positive portion of Z-axis : 

Burada ilk önce UCS komutu girlmiş, ardından yeni bir UCS tanımlanacağını belirtmek için New 

alternatifi daha sonra yeni UCS’nin orijini ve artı yönde bir Z değeri belirtilerek değiştirileceğini 

bildirmek için Zaxis alternatifi seçilmiş, sonra nesne kenetleme modlarından yararlanarak mouse ile 

orijin ve artı değerli bir Z noktası işaretlenerek yeni bir UCS tanımlanmıştır. 

Object UCS: Çizilmiş bir cismin ya da nesnenin, çizilirken oluşturulmuş özgün koordinat 

sistemine hizalayarak yeni bir UCS oluşturur. Bu nesne yay, çember, ölçü, çizgi, nokta, 2 

boyutlu bileşik çizgi, çokgen, dikdörtgen, 3 boyutlu yüzey, metin, blok olabilir; 3 boyutlu 

bileşik çizgi, 3 boyutlu ağ, eğri veya elips olamaz. 

Command: ucs 



: N 

Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] : OB 

Select object to align UCS: ( Burada çizim alanından herhangi bir nesne seçilerek UCS bu nesneye 

hizalanabilir.) 

View UCS: Cephe görünüşlerinden UCS oluşturmak için çok kullanışlı bir komuttur. Yeni bir 

UCS’yi ekrana baktığımız açıya dik olarak oluşturur. Oluşan yeni UCS’nin +Z ekseninin yönü 

bize doğrudur (Ekrana bakarken). Aşağıdaki komut kümesi AutoCAD text penceresinden 

alınmıştır. 

Command: Ucs 



: New 

Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] : View 

Sayfa 5 / 8


X Axis Rotate: O anda geçerli UCS’mizi, bir dönme açısı sorduktan sonra X ekseni 

etrafında belirlenen açı kadar çevirir. Başlangıç noktasının yeri değişmez, değişen YZ 

düzleminin yönelimidir. 

Command: Ucs 



: New 

Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] : X 

Specify rotation angle about X axis : 45 

Yukarıdaki komut kümesi sonucunda geçerli UCS, X ekseni etrafında 45°’lik açı ile döndürülmüştür. 

Y Axis Rotate: O anda geçerli UCS’mizi, bir dönme açısı sorduktan sonra Y ekseni etrafında 

belirlenen açı kadar çevirir. Başlangıç noktasının yeri değişmez, değişen XZ düzleminin 

yönelimidir. 

Command: ucs 



: N 

Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] : Y 

Specify rotation angle about Y axis : 60 

Yukarıdaki komut kümesi sonucunda geçerli UCS, Y ekseni etrafında 60°’lik açı ile döndürülmüştür. 

Z Axis Rotate: O anda geçerli UCS’mizi, bir dönme açısı sorduktan sonra Z ekseni etrafında 

belirlenen açı kadar çevirir. Başlangıç noktasının yeri değişmez, değişen XY düzleminin 

yönelimidir. 

Command: Ucs 



: New 

Sayfa 6 / 8


Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] : Z 

Specify rotation angle about Z axis : 30 

Yukarıdaki komut kümesi sonucunda geçerli UCS, Z ekseni etrafında 30°’lik açı ile döndürülmüştür. 

Previous UCS: Önceki UCS’ye geri dönüş sağlar. AutoCAD hafızasında 10 adet UCS 

saklayabilir. Komut her kullanıldığında geçerli olan UCS’den bir önceki UCS geçerli olur. 

Command: Ucs 



: Prev 

World: O anda geçerli olan UCS hangisi olursa olsun, UCS başlangıçtaki haline yani WCS 

koordinatlarına geri döner. 

Command: Ucs 



: ( Burada default değer World olduğu için bunu kabul etmek için sadece Enter tuşuna 

basmamız yeterli olacaktır) 

Save UCS: Yukarıda açıklanan yöntemlerden herhangi birini kullanarak değiştirdiğimiz ve o 

anda geçerli olan UCS’mizi, bir isim vererek saklamamızı sağlar. 

Command: Ucs 



: S 

Enter name to save current UCS or [?]: GüneyBati 

Yukarıdaki komut kümesi ile geçerli olan UCS’mizi “GüneyBatı” ismi ile saklamış oluruz. 

Delete UCS: Bir isim ile saklanmış olan UCS’yi hafızadan siler. Şimdi örnek olması açısından 

az önce oluşturduğumuz UCS’yi silelim: 

Command: Ucs 

Current ucs name: GüneyBati 

Sayfa 7 / 8



: Del 

Enter UCS name(s) to delete : GüneyBati 

Deleted 1 UCS name. 

Restore UCS: Önceden ad verilip saklanmış UCS’lerden birini geçerli duruma getirir. 

Komutu girdikten sonra hafızada saklı olan UCS’lerden birinin adını girmek yeterlidir. 

Command: ucs 



: Restore 

Enter name of UCS to restore or [?]: Güney 

Yukarıdaki komut kümesi sonucunda AutoCAD geçerli UCS’yi hafızada saklı bulunan “Güney” 

isimli UCS ile değiştirir. 

Aslında geçerli UCS’ye isim vererek saklama, bir isim verilerek saklanmış olan UCS’yi silme veya 

ismini değiştirme, hafızada saklı olan başka bir UCS’yi geçerli UCS haline getirmenin daha kolay bir 

yolu var: UCS diyalog kutusu. Bu diyalog kutusunu ekrana getirmek için çekme menüden sırasıyla 

Tools>Named UCS seçenekleri tıklanır. 

Çizim alanındayken oluşturulan herhangi bir UCS’ye bir isim vererek saklamak için UCS diyalog 

kutusu açılır. Bu diyalog kutusunda o an geçerli fakat henüz bir isim verilerek saklanmamış olan UCS 

Unnamed ismi ile görüntülenir. Unnamed ismi üzerinde sağ tıklayıp açılan menüden Rename 

alternatifi seçilerek geçerli olan bu UCS yeni bir isimle saklanabilir. Aynı yöntemle hafızadaki diğer 

UCS’lerin isimleride değiştirilebilir. Bu diyalog kutusunda listelenen diğer UCS’ler seçilip Set Current 

butonuna tıklayarak geçerli UCS haline getirilebilir. Listelenen bu UCS’lerden herhangi biri seçilip 

Delete butonuna basılarak hafızadan silinebilir. 

Sayfa 8 / 8


Ders:8 

3 BOYUTLU MODELLEME 

Sayfa 1 / 13


Gerçek yaşamda her cismin 3 boyutu vardır: Uzunluk, genişlik ve yükseklik. Bunları 

kağıt üzerinde üstten, önden, yandan gibi farklı açılardan gözlemlemeye çalıştığımızda, aynı 

anda ancak iki boyutu algılayabiliriz. İnsan gözü her gerçek cismi perspektif görüntüsüyle 

gördüğü gibi, algılama yeteneği de iki boyutlu düzlemlere çizilmiş yada yansıtılmış üç boyutlu 

görüntüleri çözümleyerek gerçek cismi beyninde canlandırabilmesini sağlar. 

Bilgisayar destekli tasarımın sağladığı en önemli avantajlardan birisi de nesneleni 3D (üç 

boyutlu) olarak tasarlanabilmesidir. Mühendisler bilgisayar destekli tasarımın olmadığı zamanlarda bir 

nesneyi üretebilmek için o nesnenin üç veya daha fazla görüntüsünden (sol yan, ön ve üst görünüşler) 

faydalanırlardı. Mühendislik bu görünüşlerden yararlanarak nesnenin neye benzediğini anlayabilme 

yeteneği kazandırır. Bilgisayar destekli tasarımda ise nesne 3 boyutlu olarak tasarlanır. Nesne 

üretildiğinde nasıl görünecekse bilgisayar ekranında o şekilde görüntülenir. 

Üç Boyutlu Uzay: Her biri diğerine iki doğrultuda dik X, Y, Z eksenleri ile 

tanımlanmış sanal boşluk olarak tanımlanabilir. Tasarımcı ürününü üç boyutlu uzay 

içinde oluştururken, farklı aşamalarda, bu eksenlerden en az ikisini kullanmak 

zorundadır. 

Koordinat: Üç boyutlu uzayda bir noktanın konumu diyebiliriz. Sanal üç eksene 

göreceli olarak konum saptamaya yarar. (X,Y,Z) ifaesi ile yazı diline çevrilir. 

Orijin: (X,Y,Z) eksenlerinin üçünün birden kesiştiği başlangıç noktası olarak 

tanımlayabiliriz. Bu noktanın koordinatları (0,0,0)’dır. 

Wireframe: Dilimizde Telkafes/Telçerçeve model terimi olarak kullandığımız bir 

görüntüleme yöntemidir. Burada bir cismin kenarlarının doğru ve eğrilerden oluşmuş 

çerçeveler ile tanımlanması söz konusudur. Wireframe modelin kenarları arasında 

yüzeyler bulunmadığı için içi boş görünür. AutoCAD’in kullanıma sunduğu 3D 

polyline, spline gibi bazı nesneler ile tel kafes modeller oluşturulabileceği gibi 

AutoCAD’in 3D uzayına yerleştirilen herhangi bir 2D nesne 3D tel kafes modele 

dönüştürülebilir. 

Surface: Üç boyutlu uzayda iki çizginin arasını dolduran sonsuz incelikte katman yani 

soyut yüzeydir. Bir yüzey modelin kenarlarının arası doludur ve içini göstermez. Bu tip 

3D modellemede oluşturulacak 3D nesnenin nokta ve kenar bilgilerinin yanında yüzey 

bilgileride tanımlanır. Bu yönüyle de yüzey modelleme tel kafes modellemye göre 

karmaşık bir yapıya sahiptir. Nokta kenar ve yüzeyleri tanımlanan bu 3D nesnenin içi 

boştur. Bu tipte oluşturulan modeller yüzey kaplı oldukları için katı modeller gibi 

kaplanabilir, gölgelendirilebilirler. 

3D diyalog kutusunu ekrana getirmek için menüler yardımıyla Draw>Surfaces>3D 

Surfaces seçilir. Buradaki temel nesnelerden herhangi biri seçilip bu nesne için gerekli boyut bilgileri 

girilerek istenilen nesne elde edilir 

Sayfa 2 / 13


Mesh: Dilimizde örgü ya da ağ denen Mesh, bir cismin eğri yüzeylerini olabildiğince 

az hatayla tanımlayabilmek için biraraya gelmiş küçük, düz çokgen 

yüzeylerin oluşturduğu bütünleşik yüzey grubudur. Ağın gözeneklerinin sıklığı, yüzey eğriliğinin daha 

hassas tanımlanabilmesini sağlar. 

Solid: Dilimize katı nesne olarak çevirebiliriz. Matemetiksel olarak eksiksiz olan ve 

hiçbir özelliğinin tanımında kuşkuya yer bırakmayan fiziksel cisim anlamına gelir. 

AutoCAD’in sağladığı temel üç boyutlu katılar birbirine eklenerek ya da birbirinden 

çıkartılarak 3 boyutlu katı nesneler oluşturulur. AutoCAD kutu, koni, silindir, küre, 

takoz ve simit gibi temel üç boyutlu şekllerin kullanılmasını sağlar. 

AutoCAD’in sunduğu bu temel nesnelerin birbine eklenmesini birbirine yapıştırma, birbirinden 

çıkarılmasını bir nesnenin üzerinde diğer nesne şeklinde bir oyma olarak örneklendirebiliriz 

Bu modellemeleri bir örnekle somutlaştıralım: Bakır telleri birbirine lehimleyerek bir küp 

oluşturduğumuzu düşünelim. Sadece bu bakır tel ve lehim noktalarından oluşan nesne telkafes 

(Wireframe) modele bir örnektir. Bu küp üzerine kağıt kapladığımızda bir yüzey model ( Surface) 

elde edilir. Bu küp ağaç, demir vb. bir malzemeden içi dolu olarak yapılırsa elde edilen modele katı 

model (Solid) ismi verilir. 

8.1 3D Yüzey Kaplanmış Modeller 

AutoCAD’de üç boyutlu modellemenin ilk aşaması 3 boyutlu yüzeylerdir. Tel kafes modelin bittiği 

yerde 3 boyutlu yüzey kaplama başlar. 3 boyutlu yüzelerin ilk aşaması kalınlıklı çizgi, sonra ki 

aşaması geometrik standart yüzey nesneleri ve son aşaması da farklı nesnelerin birbirleriyle etkileşimi 

sonucu ortaya çıkan türetilmiş yüzeylerdir. Şimdi sırasıyla bunlar hakkında bilgi sahibi olalım. 

Kalınlıklı Çizgi: Bir çizginin kalınlığı onun üçüncü boyuttaki uzantısı anlamına gelir. 

Çizginin üçüncü boyuttaki uzantısı bir yüzeydir. Kalınlıklı çizgiyi çizmeden önce 

komut satırına aşağıdaki ifadeleri yazmak gerekir. 

Command: elev 

Specify new default elevation : 25 

Specify new default thickness : 60 

Bu komutlar ve değerler girildikten sonra o anda geçerli olan UCS’nin XY düzleminden 25 birim 

yüksekte ve kalınlığı 60 birim olan nesnelerle çalışılabilir. Bu nesne çizgi, yay, çember ya da 

dikdörtgen olabilir. 

8.1.1 Geometrik Yüzeyler (Surfaces) 

AutoCAD, zengin bir ilkel yüzey oluşturma setine sahiptir: Surfaces. Bu yüzeyler doğru kullanılarak 

pek çok üç boyutlu nesne oluşturulabilir. Yüzeyler Face denile levhalarla kaplıdır ve içleri boştur. 

Sayfa 3 / 13


Buradaki Surface ve Mesh modeller;Hide veya Shade gibi görüntüleme işlemleri yapılıncaya değin 

tel çerçeve görüntüsü verecektir. Yüzey nesneler aynı katı modeller gibi malzeme kaplanabilir ve 

gerktiğinde geometrileri üzerinde değişiklikler yapılabilir. Bu yüzden modelimizin üzerinde 

değişiklikler yapmak istersek katı modeller yerine 3 boyutlu yüzeyler ile çalışmak daha iyi olacaktır. 

Fakat bu nesneleri katı cisimlerle karıştırmamak gerekir. 3 boyutlu yüzey nesneler, katı nesneler gibi 

birbirlerine eklenemez, birbirlerinden çıkartılamazlar. 

Burada önemli olan bir nokta daha var: Surftab değişkeninin değeri. Eğri yüzeylerin kalitesi 

açısından Surftab1 veSurftab2 değişkenlerinin değerlerini yükseltmekte yarar vardır. Fakat bu 

değerler çok yüksek tutulursa performans düşecektir. Bunun için bu değişkenlere 16-32 arasında bir 

değer vermek yeterli olacaktır. 

3 Boyutlu Yüzeylerin Toplu Gösterimi 

Box ( Kutu ): 3 Boyutlu kutu şeklinde, çokgen mesh (göze/ağ) çizer. 

Pyramid ( Piramid ): Piramid veya tetrahedron oluşturur. 

Wedge ( Takoz ): X ekseni boyunca sivrilen eğimli yüze sahip, dik açılı, takoz şekilli 

çokgen ağ oluşturur. 

Dome ( Kubbe ): Küresel çokgen mesh’in üst yarısını oluşturur. 

Sphere ( Küre ): Küresel çokgen mesh oluşturur. 

Cone ( Koni ): Koni şekilli çokgen mesh oluşturur. 

Torus ( Halka ): Güncel UCS’nin XY düzlemine paralel halka çokgen mesh oluşturur. 

Dish ( Çanak ): Küresel çokgen mesh’in alt yarısını oluşturur. 

Mesh ( Göze/Ağ): Ağ boyunca her yönde çizilen çizgi sayısını belirleyen, M ve N 

büyükleri olan düzlem mesholuşturur. M ve N için 2-256 arası değer girilebilir. 

AutoCAD’in tanıdığı 3 boyutlu yüzey gözeleri; Hide, Render veya Shademode kullanılıncaya kadar, 

tel kafes olarak görünür. 

3D komutuyla oluşturulan nesneleri açık bir biçimde görmek için, bakış yönü 3Dorbit, 

Dview veya Vpointkomutlarıyla ayarlanmalıdır. 

Surfaces araç çubuğundan da görüleceği üzere birçok yüzey oluşturma seçeneği vardır. Bunlar aşağıda 

tanıtılmıştır. 

2 Boyutlu Dolgu ( 2D Solid ) : Bu araç içi dolu bir çokgen oluşturur. Bu çokgen çeşitli 

dörtgenlerden oluşturulur. Bu içi dolu çokgelere yükseklik ( Extrude) kazandırılırsa kolaylıkla katı 

nesneye dönüşürler. FakatRegion nesneler gibi üzerlerine ekleme çıkarma işlemleri yapılamaz. 

Dörtgenleri oluşturmak için ilk noktayı, sonra ikinci noktayı, ikinci noktaya diyagonal olarak ters 

yönde üçüncü noktayı, son olarakta birinci noktaya diyagonal olarak ters yönde dördüncü noktayı 

girmeliyiz. Böylece içi dolu birinci dörtgenimizi elde etmiş oluruz. Bundan sonra kaldığımız yerden 

Sayfa 4 / 13


devam ederek ve her seferinde bir önceki noktaya köşegensel olarak ters yönde bir nokta işaretleyerek 

2 boyutlu Solid’imizi çizmiş oluruz. 

3 Boyutlu Yüz ( 3D Faces ): 3 boyutlu uzayda nesnelerin aralarını opak levhalarla ya 

da yüzeylerle doldurma işlemlerinde oldukça işe yarayan bir AutoCAD aracıdır. Bu 

nesnenin kulanılması şu şekildedir: Başlangıç noktasıda dahil olmak üzere 4 nokta ile, 

en az üçgen bir yüzey tanımlanabilir. 3D Face ile cisimleri tek seferde yüzeylerle 

bezeyip yüzey haline getirmek olanaklı. Kaplanan bu yüzeyler, nesneye Hide işlemi 

uygulandıktan sonra farkedilebilirler. 

Box (Kutu): Üç boyutlu dikdörtgen prizma biçiminde bir kutu çizer. 

Wedge (Takoz): Dikdörtgen yüzeylerinden biri XY düzlemine paralel olan bir üçgen 

prizma çizer. 

Pyramid (Piramit): Tabanı dörtgen veya üçgen iki çeşit piramit çizer. Piramitte önemli 

öğeler taban ve yüksekliktir. 

Cone (Koni, Kesik Koni veya Silindir): Koniler genelde iki türlüdür. Sivri uçlu ve 

kesik koni. Ancak kesik koni ile silindir de elde edilebilir. Koni ve silindirde önemli 

öğeler dairesel taban ve düz ya da eğik yüksekliktir. 

Sphere (Küre): Merkezin etrafına düzgün bir küre çizer. 

Dome (Kubbe): Merkezin etrafına düzgün bir kubbe çizer. 

Dish (Çanak): Bir merkezin etrafına düzgün bir çanak ya da diğer adıyla ters kubbe 

çizer. 

Torus (Halka/Simit): Bir merkezin etrafına 3 boyutlu bir halka ya da daha güzel bir 

deyişle simit çizer. Simit, çember biçiminde bükülmüş bir tüpten oluşur. 

Edge ( Kenar ): Üç boyutlu yüzey kenarlarının görünürlüğünü değiştirir. 3Dface’ler 

aynı düzlemde birden fazla ise bu durumda bunların istenmeyen birleşme çizgileri 

meydana gelebilir. İstenmeyen bu çizgiler Edge ile görünmez yapılır. 

3D Mesh (3 boyutlu Ağ / Örgü / Göze): Serbest şekilli çokgen göze oluşturur. Sonlu 

elemanlar analizinde ve topoğrafik modeller oluşturmada yaygın olarak kullanılır. 

Command: _3dmesh 

Enter size of mesh in M direction: 3 

Enter size of mesh in N direction: 3 

Specify location for vertex (0, 0): (A noktasını seçiniz) 

Specify location for vertex (0, 1): (B noktasını seçiniz) 

Specify location for vertex (0, 2): (C noktasını seçiniz) 

Specify location for vertex (1, 0): (D noktasını seçiniz) 

Specify location for vertex (1, 1): (E noktasını seçiniz) 

Sayfa 5 / 13


Specify location for vertex (1, 2): (F noktasını seçiniz) 

Specify location for vertex (2, 0): (G noktasını seçiniz) 

Specify location for vertex (2, 1): (H noktasını seçiniz) 

Specify location for vertex (2, 2): (I noktasını seçiniz) 

8.1.2 Hareketli Yüzeyler 

Her zaman sabit noktaların arasında olduığumuz yüzeylerle çalışamayız, bazen gereksinim 

duyduğumuz yüzeyler hareket eden çizgilerin izlediği yollardan da oluşabilir. Bu yöntemlerle elde 

edebileceğimiz yüzeyleri, diğer yüzey oluşturma araçlarıyla elde edebilmemiz oldukça zor, hatta bazen 

imkansızdır. Bu nedenle her teasarımcı hareketli yüzeyler oluşturmayı bilmelidir. Ayrıca hareketli 

yüzeyler zaman kazandırıcıdır. Hareketli tabiri, cismin oluşturulurken kenar çizgilerinin bir kereye 

mahsus hareket ettirilmesinden ileri gelmektedir. 

Surface Of Revolution (Döner Yüzey): Bu yöntemle oluşturulan yüzeylere, çevrilmiş 

yüzey de diyebiliriz. Çevirme yüzey,revsurf komutu kullanılarak bir profilin seçilmiş 

eksen etrafında döndürülmesiyle oluşturulabilir. Çevirme yüzeyinin 

yoğunluğunuSurftab1 ve Surftab2 sistem değişkenleri denetler. 

Command: Revsurf 

Current wire frame density: SURFTAB1=6 SURFTAB2=6 

Select object to revolve: (Döndürülecek nesne olarak A ve B yaylarını seçin) 

Select object that defines the axis of revolution: (Dönme ekseni olarak C çizgisini seçin) 

Specify start angle : (Çevirme işlemi O˚’den başlatılıyor, bu açı değeri isteğe bağlı olarak 

değiştirilebilir) 

Specify included angle (+=ccw, -=cw) : (Dönme açısını 360 olarak ayarlayıp Enter’a Basın) 

Tabulated Surface (Ötelenmiş Yüzey): Tekrarlayan yüzeyler de denilebilir. Bir 

tanımlama eğrisi (profil) ve yön vektöründen üretilmiş yüzeyler olarak tanımlanır. 

Profil yön vektörü boyunca ilerletilerek yüzey elde edilir. 

Sayfa 6 / 13


Command: Tabsurf 

Select object for path curve: (Ötelenecek nesne olarak A’daki polyline’ı seçin) 

Select object for direction vector: (Ötelenme yön vektörü olarak B’deki çizgiyi seçin) 

Bu komutlar sonucunda şekilde görülen A bileşik çizgisi bir yüzey haline gelmiştir. 

Ruled Surface (Sınırlandırılmış Yüzey): Bir öğenin dört uç noktasının seçilebildiği 

her yerde 3 boyutlu yüzler çalışır. İki doğru ve ya iki eğri nesne arasında bir yüzey 

oluşturmak için sınırlandırılmış yüzey aracı kullanılır. Bu iki sınır nesnesi arasındaki 

ağın yoğunluğun Surftab1 sistem değişkeni denetler. Sınırlandırılmış yüzeyler, çizgiler, 

yaylar, çemberler veya noktaların herhangi bir bileşimi arasına yerleştirilebilir. 

Command: Rulesurf 

Current wire frame density: SURFTAB1=32 

Select first defining curve: (Birinci sınır nesnesi olarak A’daki yay seçildi) 

Select second defining curve: (İkinci sınır nesnesi olarak B’deki yay seçildi) 

Bu işlemler sonucunda A ve B’deki yaylar ile sınırlandırılmış bir yüzey oluşturuldu. 

Edge Defined Patch (Kenar Tanımlı Yüzey): Kenar tanımlı yüzey ( Edge Surface) 

veya Coons yüzey örtüsü, birbirine temas eden dört öğe kenarıyla tanımlanmış bir 

yüzeydir. Bu yüzeyin tek şartı, dört öğe kenarının kendi uç noktalarında bir diğerine 

değmesidir. Öğeler; çizgiler, yaylar veya bileşik çizgilerin herhangi bir bileşimi olabilir. 

Yüzey gözesi iki yönde üretildiğinden dolayı, gözenin 

yoğunluğunu Surftab1 ve Surftab2 sistem değişkenleri kontrol 

eder. Edgesurf komutunun genel kullanımı aşağıdaki şekildedir. 

Command: Edgesurf 

Current wire frame density: SURFTAB1=32 SURFTAB2=32 

Select object 1 for surface edge: (A’daki yayı seçiniz) 

Select object 2 for surface edge: (B’deki yayı seçiniz) 

Select object 3 for surface edge: (C’deki yayı seçiniz) 

Select object 4 for surface edge: (D’deki yayı seçiniz) 

Bu işlemler sonucunda yukarıda görülen dört yayı kenar kabul eden bir yüzey oluşturulmuştur. 

8.2 Katı Modelleme 

Buraya kadar, tel kafes modellerin görünmez çizgilerinin atılarak yüzeyle nasıl 

kaplanabildiğini veya düz bir 2 boyutlu kağıt yaprağı üzerinde temel görünüşleri yansıtma maksadıyla 

yüzey kaplama yapılması gerektiğini gördük. Tel kafes modellerin sahip olduğu sınırlama; esas olarak 

içinin, kaplansa bile boş olmasıdır. Bu noktada, katı modelleme söz konusu olur. Bu çeşit modeller, tel 

kafes modellerden bilgi olarak daha çok doğrudur. Çünkü bir katı nesnenin, kütle özellikleri, ağırlık 

merkezi, yüzey alanı, atalet momenti vb. konuları hesap edilerek analiz edilebilir. Katı model, hepsi 

ilkellere örnek olan kutular, silindirler, takozlar, küreler, koniler gibi bir dizi seri işlemle tasarımı 

Sayfa 7 / 13


başlatır. Sonra bu inşa blokları, belirli değişme komutları kullanılarak birbirine eklenir veya 

birbirinden çıkartılır. Katı modelde daha gerçekçi bir görünüm elde etmek için kavisler ve pahlar 

oluşturulabilir. Katı modelden modelin kesiti boyunca, 2 boyutlu görünüşler çıkartılabilir. 

İster basit ister karmaşık olsun, tüm nesneler basit geometrik şekil veya ilkellerin bir birleşimidir. 

Aşağıda görülen Solids araç çubuğu bu basit ilkellerin oluşturulmasına fırsat tanır. Bu basit nesneler 

oluşturulunca, son nesneyi biçimlendirmek için şekiller birleştirilir ya da çıkartılır. Şimdi 

sırasıyla Solids araç çubuğumuzda yer alan katı ilkelleri oluşturma araçlarını inceleyelim. 

Box (Kutu): 3 boyutlu bir kutunun katı bir ilkelini inşa eder. Kutunun bir köşesi diğer 

köşesine çapraz yerleştirilir. Kutunun tamamını tanımlamak için bir yükseklik değeri 

atanır. Küp aşağıdaki komut iletisindeki uygun tercihlerin seçimiylede inşa edilebilir. 

Bir kutunu üç boyutunun tümü biliniyorsa katı kutu, uzunluk, genişlik ve yükseklik 

değerlerinin girilmesiyle oluşturulabilir. 

Command: Box 

Specify corner of box or [CEnter] : 100,140,0 (A noktasının koordinatları (100,140,0) olarak 

belirlendi) 

Specify corner or [Cube/Length]: L (Kutu uzulukları değer olarak girilecek) 

Specify length: 100 (A noktası ile B noktası arası 100 birim) 

Specify width: 60 (B noktası ile C noktası arası 60 birim) 

Specify height: 200 (B noktası il D noktası arası 200 birim) 

Sphere (Küre): Bu komut yüzeyindeki tüm noktaların merkeze eşit mesafede olduğu 

bir küre inşa eder. Küre aşağıdaki komut iletilerinde uygun veriler ile inşa edilir. 

Command: _sphere 

Current wire frame density: ISOLINES=16 

Specify center of sphere : 100,100,0 

Specify radius of sphere or [Diameter]: 50 

Burada kürenin merkezi çizim alanında (100,100,0) olarak belirlenmiş, kürenin yarıçapının da 50 

birim olacağı bildirilmiştir. 

Cylinder (Silindir): 3 boyutlu katı bir silindir çizer. Silindirin merkez ekseni güncel 

UCS’nin Z ekseni boyunca uzanır. 

Sayfa 8 / 13


Command: _cylinder 


Specify center point for base of cylinder or [Elliptical] : 100,100,0 (Silindirin merkez noktası 

(100,100,0) olarak belirlendi) 

Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 20 (Yarıçap 20 birim) 

Specify height of cylinder or [Center of other end]: 25 (Yükseklik 25 birim) 

Cone (Koni): Bir koninin katı ilkelini, dairesel veya eliptik tabanla merkez noktanın 

belirli bir yüksekliğini birleştirerek inşa eder. 

Şekil 8.13’te, dairesel ve eliptik tabanlar üzerine inşa edilmiş iki farklı koni görülmektedir. 

Elips tabanlı koni için taban elipsinin merkezini, böylece ilk eksenin başlangıcını ve sonra bitişini, 

diğer eksenin ilkinden uzaklığını ve yüksekliğini işaretliyoruz. 

Command: _cone 


Specify center point for base of cone or [Elliptical] : 100,100,0 (Taban dairesinin merkezi 

(100,100,0). Elips tabanlı bir koni için buraya Elliptical iletisi girilmelidir) 

Specify radius for base of cone or [Diameter]: 20 (Koni tabanı yarıçapı 20 birim) 

Specify height of cone or [Apex]: 50 (koni yüksekliği 50 birim) 

Wedge (Takoz): Bir başka katı ilkel, kesilmiş bir kutudan meydana gelen takozdur. 

Takozun tabanı güncel UCS’ye paralel çizilir. Eğimli yüzey X ekseni boyunca sivrilir. 

Bu komutun iletileri Box komutuna çok benzer. 

Command: _Wedge 

Specify first corner of wedge or [CEnter] : 100,100,0 (Takozun bir köşesi (100,100,0) 

koordinatlarına yerleştirildi) 

Specify corner or [Cube/Length]: L (Boyutlar birim olarak girilecek) 

Specify length: 20 (Takozun uzunluğu 20 birim) 

Specify width: 30 (Takozun genişliği 30 birim) 

Specify height: 40 (Takozun yüksekliği 40 birim) 

Sayfa 9 / 13


Torus (Halka): Bir çember, aynı düzlemdeki çember benzeri bir çizgi etrafında 

döndürüldüğü zaman halka meydana gelir. Halka, ya yarıçap ya da çap yöntemi 

kullanılarak inşa edilebilir. 

Command: _Torus 


Specify center of torus : 100,100,0 (Halkanın merkezi: 100,100,0 koordinatları) 

Specify radius of torus or [Diameter]: 60 (Halkanın yarıçapı: 60 birim) 

Specify radius of tube or [Diameter]: 20 (Tüpün yarıçapı: 20 birim) 

8.2.1 Türetme Katılar 

Her zaman hazır geometrik nesnelerle çalışma imkanına sahip olmayabiliriz. Buna ek olarak geometrik 

katı nesneler, modelimizin gerektirdiği esnekliğe sahip olmayabilir. Tasarım sürecinde çeşitli 2 

boyutlu nesnelerden yola çıkarak 3 boyutlu nesneler oluşturmaya da gerek duyulabilir. Bunlar iki alt 

başlıkta incelenecektir. Extrude ve Revolve. Aslında yüzeylerle de benzer işlemler yapılmıştı. Ancak 

buradaki nesnelerimiz katı ve içi dolu olduğundan daha kullanışlı ve esnek bir yapıya sahiptir. 

Extrude (Yükselterek Katılaştırma): Bu komut, bir katıyı extrüzyon yoluyla yani 

yükseklik ekleyerek (uzatarak) oluşturur. Sadece bileşik çizgilere, çokgenlere, elipslere, 

çemberlere, kapalı spline’lara, simitlere ve bölgelere yükseklik eklenebilir. İçinde blok 

bulunan nesnelere uygulanamaz. Nesneler seçilince bir uzatma yüksekliği isternir. 

Revolve (Döndürerek Katılaştırma): Revolve komutu, bir katıyı, bir nesneyi dönme 

ekseni etrafında döndürerek oluşturur. Sadece kapalı bileşik çizgiler, çokgenler, 

çemberler, elipsler, kapalı spline’lar, halkalar ve bölgeler döndürülebilir. Nesneler 

grubu bileşik çizgi değilse, Pedit komutu kullanılarak nesneler grup haline getirilir. 

Şekil 8.17’de ilk önce polygon komutuyla bir sekizgen oluşturulmuş, daha sonra bu sekizgen 

belirlenen bir eksen çizgisi etrafında döndürülmüştür. 

Command: revolve 


Select objects: 1 found (Burada çokgen mouse ile seçildi) 

Select objects: (Enter tuşu ile nesne seçme işlemi sonlandırıldı) 

Specify start point for axis of revolution or 

define axis by [Object/X (axis)/Y (axis)]: (Dönme ekseninin başlangıç noktası işaretlendi) 

Specify endpoint of axis: (Dönme ekseninin bitiş noktası belirlendi) 

Sayfa 10 / 13


Specify angle of revolution : (Döndürülme açısı 360 derece olarak belirlendi) 

8.2.2 Katıları Düzenlemek 

Katı nesneleri oluşturduktan sonra, onlar üzerinde çok çeşitli geometrik düzenlemeler yapabiliriz: kesit 

alabilir, arakesit çıkartabilir, birbirine ekleyip, birbirinden çıkartabiliriz. 

Slice (Dilimle): Slice komutu ile bir ya da birden fazla katı, bir kesme düzlemi 

yardımıyla kesilebilir. AutoCAD tek bir nesneyi dilimliyorsa bunlardan biri kesme 

düzleminin bir tarafında, diğeri ise diğer tarafındadır. Bunlardan işimize yarayanını 

bırakıp diğerini silebiliriz. 

Kesme düzlemi olarak kullanılabilecekler: 

Object: Kesme düzlemini; çember, elips, dairesel veya eliptikal yay, 2D spline, 2D 

bileşik çizgi parçası ile hizalar. 

Zaxis: XY düzlemi üzerinde iki nokta işaretleyerek, bunlara dik bir kesme düzlemi 

oluşturur. 

View: Güncel görünüm alanının görüntü düzlemini kesme düzlemine hizalar. Belirtilen 

nokta, kesme düzleminin yerleşimini tanımlar. 

XY/YZ/ZX: Kesme düzlemini güncel UCS’nin XY/YZ/ZX düzlemiyle hizalar. 

Belirtilen nokta kesme düzleminin yerleşimini tanımlar. 

3points: Kesme düzleminin ekseriyetle nesne üzerinde işaretlenecek 3 nokta ile 

tanımlanmasını sağlar. 

Yandaki şekilde dilimlenmiş bir katı görülmektedir. Bu işlem aşağıdaki komutlarla gerçekleştirilmiştir. 

Katı nesne yukarıda öğrendiğimiz Box ve Cylinder komutları yardımıyla çizilmiştir. Silindirler kutu 

üzerinden çıkartılıp, nesneye Hideişlemi uygulanarak görünmez çizgiler ortadan kaldırılmıştır. 

Command: slice 

Select objects: 1 found (Burada katı cisim seçiliyor) 

Select objects: (Seçilecek başka nesne olmadığından Enter ile seçim işlemi sonlandırılıyor) 

Specify first point on slicing plane by [Object/Zaxis/View/XY/YZ/ZX/3points] 

: (Kesme düzlemini oluşturacak birinci nokta giriliyor) 

Specify second point on plane: (Kesme düzlemini oluşturacak ikinci nokta giriliyor) 

Specify third point on plane: (Kesme düzlemini oluşturacak son nokta giriliyor) 

Specify a point on desired side of the plane or [keep Both sides]: (Kesme işleminden sonra nesnenin 

alıkonulacak tarafından bir nokta işaretleniyor) 

Sayfa 11 / 13


Section (Kesit Al): Bazen kesit görünüşler yardımıyla iç detayları görmek 

faydalıdır. Section komutu nesneleri dilimlemeden bir kesit görünüş elde etmemizi 

sağlıyor. Komutun kullanımı Slice komutuyla benzerlik gösteriyor. Yalnızca son 

aşamada kesit alınacak nesnenin bir yanını saçmemiz gerekmiyor. 

Command: Section 

Select objects: 1 found (Nesneyi seçiyoruz) 

Select objects: (Enter ile seçimi bitiriyoruz) 

Specify first point on Section plane by [Object/Zaxis/View/XY/YZ/ZX/3points] 

: ZX (ZX düzleminde bir kesit istiyoruz) 

Specify a point on the ZX-plane : (Kesit düzleminin başlangıç noktası olarak alttaki büyük 

dairenin sol çeyreğini seçiyoruz) 

Interfere (Arakesit): AutoCAD’de iki katı kesiştiğinde bir arakesit oluşur. Bu arakesit bazen 

bildiğimiz geometrik yollarla elde edemeyeceğimiz nesneler oluşturmamızı sağlar. Bunları açıkxlamak 

amacıyla birbiri ile kesişen iki koni çizelim ve arakesitini elde edelim. 

Command: interfere 

Select first set of solids: (Birinci katıyı seçiyoruz) 



Select second set of solids: (İkinci katıyı seçiyoruz) 



Comparing 1 solid against 1 solid. 

Interfering solids (first set): 1 

(second set): 1 

Interfering pairs: 1 

Create interference solids? [Yes/No] : Y (Arakesit oluşturulsun mu? sorusunu evet ile 

cevaplıyoruz) 

Sayfa 12 / 13


Union (Birleştir): Bu komutun amacı iki katı ilkeli tek nesne haline getirmektir. Önce 

birleştirilecek katılar uygun şekilde konumlandırılır, sonra Union komutu çalıştırılıp, 

katılar teker teker seçilir. Burada katıların seçiliş sırası önemli değildir. 

Subtract (Çıkart): Subtract aracı Union’dan farklı olarak, aynı matematikteki çıkartma 

işlemi gibi çalışır. Bir katıdan bir veya daha fazla katının çıkartılması için çok yararlı 

bir araçtır. Birbirine değen iki katı çizildikten sonra Subtract komutu çalıştırılır ve 

öncelikle eksiltilecek katı seçilir daha sonra çıkan katı ya da katılar seçilir. 

Command: subtract 

Select solids and regions to subtract from .. 

Select objects: 1 found (Ana katı olarak büyük silindiri seçiyoruz) 

Select objects: (Enter ile seçim işlemini bitiriyoruz) 

Select solids and regions to subtract .. 

Select objects: 1 found (Yarıçapı küçük olan silindiri seçiyoruz) 

Select objects: (Enter ile seçimi ve işlemi bitiriyoruz) 

Intersection (Arakesit Yap): Daha önceden öğrendiğimiz Interfere komutuyla aynı 

şekilde çalışır, yani birbiriyle kesişen katılar arasındaki arakesiti oluşturur. 

Ancak Interfere komutunda; arakesit oluşturulduktan sonra arakesiti oluşturan katılar 

silinmiyordu. Arakesiti görebilmek için, bu ana katıları başka bir yere taşımak 

gerekiyordu. Burada ise arakesit oluşturulur oluşturulmaz, ana katılar silinir. Çizim 

alanında sadece oluşturulan arakesit kalır. 

Command: intersect 

Select objects: 1 found (Arakesiti alınacak ilk nesneyi seçiyoruz) 

Select objects: 1 found, 2 total (Arakesiti alınacak ikinci nesneyi seçiyoruz) 

Select objects: (Seçim işlemine Enter tuşu ile son verip işlemi bitiriyoruz) 

Intersect komutu çok dikkatli kullanılmalıdır, çünkü bu komuttan sonra ana nesneler silinmekte ve bu 

ana nesnelerin geri getirilmesi bazen imkansız olmaktadır. 

Sayfa 13 / 13


Ders:9 

TARAMA TEKNİKLERİ 

Sayfa 1 / 9


CAD dilinde bir bölgeyi taramak ile bir tarama deseniyle doldurmak aynı anlama gelir. Tarama her 

zaman için çizimlerin ayrılmaz bir parçasıdır. Bir çizimin anlamlı bir hale getirilebilmesi için tarama 

yapılması gereklidir. Tarama dokuları çizim öğeleri arasındaki farkları belirlemede en büyük 

yardımcımızdır. Farklı malzemelere farklı tarama desenleri verebileceğimiz gibi, farklı işlevlere sahip 

öğelere farklı tarama desenleri atama yoluna da gidebiliriz. 

AutoCAD, kapalı bir aları veya belirli bir sınırı Bhatch ve Hatch komutlarını kullanarak 

tarayabilir. Bhatch ilişkili ve ilişkisiz taramalar yapar. İlişkili taramalar kendi sınırlarına bağlıdır ve 

sınırlar değiştiğinde güncellenir. İlişkisiz taramalar kendi sınırlarından bağımsızdır. Bhatch, taranacak 

alan içinde bir nokta seçildiğinde sınırları otomatik olarak tanır. 

9.1 Hatch Komutu 

Mevcut veya hayali bir çerçevenin içini taramak için komut satırına Hatch yazarak ulaşılan bir araçtır. 

Gerektiğinde kapalı bir nesneyi seçerek de içini tarayabiliriz. Tabii bir tarama deseninin ölçeğini ve 

güncel UCS’nin X ekseniyle (normalle) yaptığı açıyı belirlemiş olmak koşuluyla. 

Command: hatch 

Enter a pattern name or [?/Solid/User defined] : Ansi31 

Specify a scale for the pattern : 0.5 

Specify an angle for the pattern : 

Select objects to define hatch boundary or , 


Select objects: 

Komut iletilerinden de görüldüğü gibi komut girildikdikten sonra, tarama deseni isim verilerek 

(Ansi31) belirlenmiştir, tarama ölçeği 0.5 ve taramanın X ekseni ile yapacağı açı 45° olarak 

belirlendikten sonra komut icra edilmiştir. 

Şeklin sağ tarafına yerleştirilen çizimin amacı Hatch komutunun iyi olmayan bir yönünü 

göstermektir: Hatch komutu ile yapılan taramalar sınırlarından bağımsızdır. Bu nedenle sınırlarda 

yapılan bir değişiklik tarama dokusunu etkilemez. Böyle durumlarda yapılan tarama silinip yeni bir 

tarama işlemi yapılmalıdır. 

9.2 Bhatch (Boundary Hatch/Sınır Tarama) 

AutoCAD 2000’de Draw menüden Hatch komutu seçildiğinde veya Bhatch komutu 

klavyeden girildiğindeBoundary Hatch adını taşıyan bir diyalog kutusu görüntülenir. 

Bu diyalog kutusunda bulunan sekmeler ise Quick ve Advanced sekmeleridir. 

9.2.1 Quick Sekmesi 

Type: Tarama deseni çeşidini kurar 

Sayfa 2 / 9


Predefined: Önceden tanımlanmış AutoCAD tarama desenlerini ifade eder. 

Seçildiğinde Pattern düğmesi etkinleşir. 

User Defined: Güncel çizgi tipleri kullanılarak çizimde desen çizgileri oluşturur. Kullanıcı 

tanımlı desende çizgilerin açısı ve aralıkları denetlenebilir. 

Custom: Müşterinin ürettiği ve .pat uzantılı dosyada saklanan tarama desenlerinin 

kullanılmasını sağlar. Müşteri tanımlı desenlerin açısı ve ölçeği denetlenebilir. 

Pattern: Önceden tanımlanmış desenleri listeler. Listenin en üstünde altı adet önceden 

kullanılmış desen görülür. 

Swatch:Seçilen desenin ön görünümünü gösterir. Burası tıklanarak Hatch Pattern 

Pallette diyalog kutusuna (önceden tanımlanmış tüm desenlerin listelendiği diyalog kutusu) 

geçilebilir. 

Custom Pattern: Mevcut müşteri desenlerini listeler. 

Angle:Tarama deseninin, güncel UCS’nin X eksenine göre açısını belirler. 

Scale: Tarama deseninin ölçeğini belirler. 

Relative to Paper Space: Tarama desenini, kağıt düzlemi birimine göre ölçekler. 

Spacing: Kullanıcı tanımlı desendeki çizgilerin aralıklarını belirtir. 

ISO Pen Width: Seçilen kalem genişliğine göre ISO önceden tanımlanmış deseni ölçekler. 

9.2.2 Advanced Sekmesi 

AutoCAD’in sınırları nasıl oluşturacağı ve tarayacağını tanımlar. 

Island Detection Style: Dış sınır içinde kalan iç sınırlara ada denebilir. En dıştaki tarama sınırı 

içinde kalan adalar için yöntem belirtir. Çizimde taranacak alan içinde ada yoksa Island 

Detection sitilinin seçilmesi etki yapmaz. 

Normal: İç içe adaları bir dolu, bir boş olacak şekilde tarar. 

Outher: İç içe adalardan sadece en dıştakini tarar. 

Ignore:En dıştaki sınır içinde kalan adaları dikkate almadan tüm adaları tarar. 

Object Type: Yeni sınır nesnesinin tipini belirtir. AutoCAD, sınırı region veya polyline olarak 

oluşturur. Bu seçenek sadece Retain Boundraies seçiliyse aktiftir. 

Retain Boundraies: Tarama sırasında oluşturulan geçici tarama sınırının çizime ilave edilip 

edilmemesini sağlar. 

Boundary Set: Nokta seçerek sınır tanımlaması yapıldığında nesne setini AutoCAD noktaları 

analiz ederek sınırı tanımlar. Seçilen sınır seti, sınır tanımlamak için Select Object kullanıldığında 

etkilenmez. Varsayılan olarak sınır tanımlamak için Pick Point kullanıldığında AutoCAD, güncel 

Sayfa 3 / 9


görünüm alanında görünür nesneleri analiz eder. Sınır setinin yeniden tanımlanmasıyla bazı nesneler 

görünmez yapılmaksızın gözardı edilebilir. 

Current Viewport: Güncel görünüm alanındaki görünür her şeyden sınır seti tanımlar. Güncel 

sınır seti varken bu seçeneğin seçilmesiyle güncel set gözardı edilir ve güncel görünüm alanındaki 

görünür her şey kullanılır. 

Existing Set: New düğmesiyle seçilmiş nesnelerin sınır setini ifade eder. New ile sınır seti 

oluşturulmamışsa bu seçenek yoktur. 

New: Sınır seti oluşturmak için bu seçenek seçildiğinde diyalog kutusu geçici olarak kapanır ve 

nesne seçilmesini belirten ileti verilir. AutoCAD, yeni sınır seti oluşturmak için seçilen nesnelerden 

sadece taranabilir nesneleri gösterir. 

Island Detection Method: En dış sınır içinde kalan nesnelerin ihtiva edilip edilmeyeceğini 

belirtir. 

Flood: Adaları sınır nesnesi olarak ihtiva eder. 

Ray Casting: Belirtilen noktadan en yakın nesneye çizgi gönderir ve sonra saat ibresinin 

dönüşünün tersi yönünüde sınırı izler, böylece sınır nesneleri olarak adaları dışarda tutar. 

Pick Point: Bir alanı biçimlendiren mevcut nesnelerden bir sınır belirler. AutoCAD’in bu seçeneği 

kullanarak nesneleri nasıl belirleyeceğini seçilmiş Advanced sekmesindeki Island Detection 

Method’a bağlıdır. Pick Point seçildiğinde diyalog kutusu geçici olarak kapanır ve AutoCAD nokta 

seçimi için ileti verir. Nesne seçilirken kısayol menüsünü görmek için çizim alanında herhangi bir 

yerde sağ tuşa tıklarız. Son girilen seçimi geri almak için Undo yapabilir, seçim yöntemin 

değiştirebilir, ada tanıma stilini değiştirebilir veya taramayı önizleme yapabiliriz. 

Select Object: Tarama için belirlenen nesneleri seçer. Diyalog kutusu geçici olarak kapanır ve 

AutoCAD nesne seçimi için ileti verir. 

Select Object kullanılarak sınır tanımlandığında AutoCAD, iç nesneleri otomatik olrak teşhis etmez. 

Nesneleri, güncelIsland Detection Style’e göre seçilmiş sınır içindeki nesneleri taramak için 

seçmeliyiz. Select Object her seçildiğinde, önceki seçim seti temizlenir. 

Remove Islands: Pick Point kullanıldığında AutoCAD’in ada olarak tanıdığı nesnelerden 

herhangi birini sınır tanıma işlemine dahil etmez. Bu işlem ile dış sınır kaldırılamaz. 

View Selections: Diyalog kutusu geçici olarak kaybolur ve tarama ayarlarıyla güncel olarak 

tanımlanmış sınırların son olarak gözden geçirilmesini sağlar. 

Inherit Properties: Belirlenen sınırları, bir nesnenin tarama özelliklerini kullanarak tarar. 

Özellikleri alınmak istenen ilişkili tarama nesnesi seçildikten sonra, çizim alanında sağ tuşa tıklanır ve 

sınırı oluşturmak üzere Select Object ve Pick Internal Point seçenekleri arasında geçiş yapmak için 

kısayol menüsü kullanılır. 

Double: Kullanıcı tanımlı desenler için, çapraz tarama oluşturmak amacıyla orijinal çizgilere 

90°’de konumlanmış ikinci çizgiler seti çizer. 

Composition: Taramanın, ilişkilimi ilişkisizmi olacağını denetler. 

Sayfa 4 / 9


Assosiative: İlişkili tarama yapar. 

Nonassosiative: İlişkisiz tarama yapar. 

Preview: Diyalog kutusu geçici olarak yok olur ve güncel tarama ayarlı, güncel seçim seti 

gösterilir. Bu seçenek, sınırları tanımlamak için nokta belirtilmemiş veya nesene seçilmemişse aktif 

olmaz. 

9.3 Nokta Kullanarak Tarama Yapma 

Doğrudan noktalar kullanarak bir tarama sınırı tanımlanabilir. Mesela çizimin kesitinde küçük 

bir tarama deseni olması istenebilir. Bu durumda tarama Hatch komutuyla nesne seçmeden noktalarla 

tanımlanır. 

Command: Hatch 

Enter a pattern name or [?/Solid/User defined] : ansi37 (Tarama deseni ismi verilerek 

belirleniyor) 

Specify a scale for the pattern : (Tarama ölçeği:1) 

Specify an angle for the pattern : (Tarama açısı: 0°) 

Select objects to define hatch boundary or , 

Select objects: (Taranacak bir nesne seçilmeden entere basılıyor) 

Retain polyline boundary? [Yes/No] : (Tarama sınırlarının noktalarla belirleneceği bildiriliyor) 

Specify start point: (1. Nokta seçiliyor) 

Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]: (2. Nokta seçiliyor) 






Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]: (Nokta seçilimini sonlandırmak için Enter’a tuşuna 

basılıyor) 

Specify start point for new boundary or : (Tarama işlemini gerçekleştirmek için Enter 

tuşuna basılıyor) 

9.4 Standart Tarama Desenleri 

Sayfa 5 / 9


AutoCAD’in, bir kesit tarama işlemi yapıldığı zaman kullanabileceği desenleri Hatch Pattern 

Pallette diyalog kutusunda görebiliriz. Tarama ihtiyaçlarının çoğunu karşılamak üzere Ansi, Iso, Other 

Predefined ve Custom sekmelerinde toplam 68 desen sağlanmıştır. Çoğu kullanıcıların, bu desenlerin 

tümünü kullanmadığıda bir gerçektir. 

Desenler, acat.pat ve acadiso.pat dosyalarında saklanır. Bu desenlerin açısı ve ölçeği 

denetlenebilir. Other Predefined sekmesinde bulunana Solid deseni kullanılırken, sınır kapalı olmalı 

ve kendini kesmemelidir. Tarama alanı bir veya birden fazla ada ihtiva ediyorsa bunlar da 

kesişmemelidir. 

Sayfa 6 / 9


Tablo 9.1 AutoCAD'de kulanılan tarama desenleri 

Doku Adı Açıklaması 

Solid Tek renk raster doku 

Angle Çelik kaplama, seramik karo yerine de kullanılabilir 

Ansi31 Demir, tuğla, taş duvar 

Ansi32 Çelik 

Ansi33 Bronz, pirinç, bakır 

Ansi34 Plastik, lastik, kauçuk 

Ansi35 Ateş tuğlası veya ateşe dayanıklı bir malzeme 

Ansi36 Mermer, arduaz, cam 

Ansi37 Kurşun, çinko, magnezyum, ses/ısı/elektrik yalıtıcısı 

Ansi38 Alüminyum 

AR-B816 8x16 cephe kaplama plakası 

AR-B88 8x8 cephe kaplama plakası 

AR-Brstd Standart derzli tuğla 

AR-Conc Beton 

AR-Hbone 45° açıyla döşenmiş tuğla 

AR-Parq1 2x12 parke zemin kaplaması 

AR-Rroof Teras çatı kaplaması 

AR-Rshk Kiremitli çatı kaplaması 

AR-Sand Kum 

Box Çelik kutu 

Brass Prinç 

Brick Tuğla tipi yüzey kaplaması 

Brstone Tuğla ve taş karışık 

Clay Kil 

Cork Mantar 

Cross Bir dizi artı (+) 

Dash Kesikli çizgi 

Dolmit Jeolojik kaya katmanı 

Dots Bir dizi nokta 

Earth Zemin veya toprak (yer altı) 

Escher Escher dokusu 

Flex Esnek malzeme 

Grass Çimen 

Sayfa 7 / 9


Grate Izgara, kafes 

Hex Altıgenler 

Honey Bal peteği 

Hound Sık tarama 

Insul Yalıtkan malzeme 

Iso2W100 Kesikli çizgi 

Iso3W100 Kesikli boşluklu çizgi 

Iso4W100 Uzun noktalı çizgi 

Iso5W100 Uzun çift noktalı çizgi 

Iso6W100 Uzun üç noktalı çizgi 

Iso7W100 Noktalardan oluşmuş çizgi 

Iso8W100 Uzunlu kısalı kesik çizgi 

Iso9W100 Tek uzunlu çift kısalı kesikli çizgi 

Iso11W100 Noktalı çizgi (normal) 

Iso10W100 Noktalı çift kesikli çizgi 

Iso12W100 Çift noktalı kesikli çizgi 

Iso13W100 Çift noktalı çift kesikli çizgi 

Iso14W100 Üç noktalı kesikli çizgi 

Iso15W100 Üç noktallı çift kesikli çizgi 

Line Paralel yatay çigiler 

Mudst Çamur ve kum 

Net Yatay/düşey ızgara, ağ 

Net3 Üçgen ızgara (Network dokusu 0-60-120) 

Plast Plastik malzeme 

Plast1 Plastik malzeme 

Sacncr Beton 

Steel Çelik malzeme 

Square Hizalı küçük kareler 

Swamp Bataklık alan 

Trans Isı iletken malzeme 

Triang Eşkenar üçgenler 

Zigzag Zikzaklı doku, basamak eğrisi 

9.5 Taramaları Düzenleme 

Sayfa 8 / 9


Gerek tarama sınırları gerekse tarama desenleri düzenlenebilir. İlişkili taramanın sınırları 

düzenlenecekse desen, geçerli sınırlar içerisinde düzenleme sonuçlarına göre güncellenir. İlişkili 

taramalar bulunduğu katman kapalı olsa bile güncellenir. Tarama deseni değiştirilebilir. 

Tarama İlişkisinin Kaldırılması: Herhangi bir anda tarama ilişkisi kaldırılmak 

istenirse, Hatchedit komutu kullanılabilir. Bu komut kullanıldığında ilişkili tarama nesnesi seçimi için 

ileti verir. Nesne seçildikten sonra Hatchedit diyalog 

kutusunda Composition altındaki Nonassociative işaretlenir. 

Tarama Sınırları ve Desenlerinin Düzenlenmesi: Tarama sınırları kopyalanabilir, taşınabilir, 

sündürülebilir vs. İlişkili taramalar, kendi sınırlarında yapılan herhangi bir değişikliğe uyum sağlamak 

için güncellenir. İlişkisiz taramalar güncellenmez. Sınır geometrisi düzenlenen bir tarama deseni 

seçilirse, tarama deseni, tüm sınır seçilmedikçe aynı olacaktır. Tarama deseninin ilişkili kalması 

istenirse sadece sınır geometrisi seçilmeli, tarama deseni seçilmemelidir. İlişkili taramanın iç sınır 

geometrisi seçilmek istenirse, tarama otomatik olarak güncellenir. Dış sınır geometrisinin tamamı veya 

bir parçası silinirse, tarama daima aynı kalır. 

Retain Boundaries seçeneğiyle seçilerek oluşturulmuş bir taramanın, polyline sınırı kopyalandığında, 

polyline kopyalanır fakat orijinal sınır kopyalanmaz. 

Mevcut tarama deseninin açısı veya aralığı değiştirilebilir, katı dolgu ( Solid) veya AutoCAD’in 

sağladığı önceden tanımlı desenlerden biriyle yer değiştirilebilir. Yeni tarama desenleri de 

tanımlanabilir. Mevcut tarama desenini silmek te mümkündür. 

Hatchedit komutu girildiğinde Hatch Edit diyalog kutusu ekrana gelir. Bu diyalog kutusu Boundary 

Hatch diyalog kutusuna benzerdir. 

Sayfa 9 / 9


Ders:10 

ÇİZİMİ ÖLÇÜLENDİRMEK 

Sayfa 1 / 29


Ölçülendirme AutoCAD ile çizim yapan çoğu kullanıcının ilk anda gözünde büyüyen bir işlemler 

dizisidir. AutoCAD’de çizilen nesnelerin ölçülendirilmesi çok önemlidir. Çizilen nesnelerin imal 

edilebilmesi için, pafta üzerindeki nesnelerin kesinlikle ölçülendirilmesi gerekir. 

AutoCAD, nesneleri ölçülendirmek için bir çok imkan sağlar. Çok farklı şekillere sahip nesnelerin 

ölçülendirilmesi, bir çok farklı yöntemle yapılır. Ölçülendirmeyi çabuk yapabilmek için ölçülendirme 

sitilleri oluşturulabilir ve çizimdeki ölçülerin endüstri ve proje standartlarına uygunluğu sağlanabilir. 

AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme teknikleri; doğrusal ölçülendirme, hizalı ölçülendirme, açısal 

ölçülendirme, yarıçap ve çap ölçülendirme, temel çizgi ve sürekli çizgi ölçülendirmedir. 

10.1 Ölçülendirme Esasları 

Bir ölçülendirmenin bileşenlerinden bahsetmeden önce önemli bir unsuru hatırlatalım: nesneye ait 

çizgilerin, sınır veya başlık blokları hariç, çizimin en kalın çizgileri olduğunu biliyoruz. Ölçülendirme 

çizgileri çizimde görülen en ince çizgiler olmalıdır. 

Ölçülendirmenin kalbi, her iki uçtaki ok başı yerleşimleriyle kolaylıkla tanımlanan ölçü çizgisidir. 

Ölçü yazısı, ölçü çizgisi ortadan kırılmayacak şekilde ölçü çizgisinin üzerine yerleştirilir. Ölçü 

çizgileri, ok başları için sınırlayıcı olarak rol oynayan çizgiler yerleştirilerek sınırlanır. Bu çigiler 

bağlama çizgileri adını alır ve nesneye temas etmeksizin nesne yakınından başlar. Çap ve yarıçap 

ölçülerini yerleştirmek için kısa yatay çizgili, meyilli bir çizgiden oluşan klavuz çizgisi kullanılmıştır. 

Klavuz çizgileri çizime not ilave etmek için de kullanılır. 

10.2 Ölçülendirme Kavramları 

Tasarım dört kısma ayrılabilir. Bunlar: Çizim, bilgi ilavesi, görünüşlendirme ve çizdirmedir. Bilgi 

ilavesi sırasında tasarımcı, tasarım elemanlarının büyüklüğü ve malzemesi gibi veya tasarımın imali 

için notlar gibi bilgilerle iletişim kurmak için çizime yazı, sayı ve diğer semboller ilave eder. Ölçüler 

çizimin genel bilgileridir. Nesenenin geometrik boyutlarını, nesneler arasındaki mesafeleri veya açıları, 

bir unsurun X,Y koordinatlarını gösterir. 

AutoCAD ölçülendirmenin tipini üç temel ( linear: Doğrusal, radial: Çap veya Yarıçap 

ve angular: açısal) sağlar. Linear ölçülendirme horizontal, vertical, aligned, rotated, ordinate, 

baseline ve continued ölçülendirmeleri içine alır. 

10.3 Ölçülendirme Elemanları 

Her ne kadar ölçülendirmeler tip ve görünüş olarak değişik olabilirse de ölçülerin çoğu, ölçü yazısı, 

ölçü çizgisi, bağlama çigisi ve ok başlarını ihtiva eder. 

Ölçü Yazısı: Gerçek ölçüyü gösterir. AutoCAD tarafından otomatik olarak hesaplanan ölçü 

kullanılabilir veya ölçü yazısı klavyeden girilen bir yazıyla değiştirilebilir. 

Ölçü Çizgileri: Ölçünün uzantısını gösterir. Ölçü çizgileri genellikle ölçünün başlangıç ve 

bitim noktalarını göstermek amacıyla her iki uçta ok başlarına sahiptir. Ölçü yazısı, ölçü çizgisi 

boyunca yerleştirilir. AutoCAD ekseriyetle ölçü çizgilerini ölçülen alan içine yerleştirir. Buradaki 

boşluk yeterli değilse, AutoCAD ölçü çizgilerini veya yazısını, ölçülendirme sitili için kurulan 

Sayfa 2 / 29


yerleştirme kurallarına bağlı olarak ölçülen alan dışına kaydırabilir. Açısal ölçülendirmelerde ölçü 

çizgisi yaydır. 

Bağlama Çizgileri: Ölçülendirilen nesneyi ölçü çizgisine bağlayan çizgilerdir. Bağlama 

çizgileri ölçü çizgisine dik çizilir, ancak eğik te yapılabilir.bağlama çizgileri ölçülendirilen nesneye 

temas etmemelidir. 

Ok Başları: Ölçü çizgisinin her iki ucunda ölçülendirmenin başlangıç ve bitim noktalarını 

göstermek üzere görüntülenirler. AutoCAD varsayılan olarak, içi dolu ok başı sembolü kullanır, ancak 

birçok ok başı sembolünü de kullanıma sunar. 

Merkez İşaretçisi: Çember ve yay gibi nesnelerin merkezini işaretler. Merkez (eksen) çizgileri 

merkez işaretçisinin uzantısıdır. Sadece merkez işaretçisi veya merkez işaretçisiyle birlikte merkez 

çizgileri kullanılabilir. 

10.4 Ölçü Biçemi Oluşturmak 

Ölçülendirme biçemi, ölçülerimizin görünüşünü ve davranışını tanımlayan, kaydedilmiş ölçülendirme 

ayarları takımıdır. Ölçülendirme biçemleri oluşturarak, ilgili tüm ölçülendirme sistem değişkenlerini 

ve çizimdeki tüm ölçülerin görünüşlerini ayarlayabiliriz. Dimstyle komutu Dimension Style 

Manager diyalog kutusunu ekrana getirir. 

Bu diyalog kutusu aşağıdaki işlemleri yapmak için kullanılır: 

· Ölçülendirme biçemlerini önizleme 

· Yeni ölçülendirme biçemleri oluşturma 

· Mevcut ölçülendirme biçemlerini değiştirme 

· Bir ölçülendirme biçemi üzerine yazma 

· Güncel ölçülendirme biçemini belirleme 

· Ölçülendirme biçemlerinin adını değiştirme ve silme 

Current Dimstyle: Güncel ölçülendirme biçemini gösterir. AutoCAD, biçemleri tüm 

ölçülendirmelere atar. Güncel biçem değiştirilmezse AutoCAD varsayılan Standart biçemi ölçülere 

atar. 

Styles: Çizimdeki tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir. Diyalog kutusu görüntülendiğinde 

AutoCAD, güncel biçemi aydınlatır. Farklı bir biçemi güncel yapmak istediğimiz anda bu alanda yeni 

biçemin adını seçip Set Current düğmesini tıklamamız yeterli olacaktır. 

List: Ölçülendirme biçemlerinin görünüşünü denetlemek için seçenekler sunar. 

All Styles: Tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir. 

Styles in Use: Sadece çizimde ölçüler tarafından referans alınan ölçülendirme biçemlerini 

gösterir. 

Sayfa 3 / 29


Don’t List Styles In Xrefs: Styles altında haricen referans alınan çizimlerdeki ölçülendirme 

biçemlerini göstermez. 

Set Current: Styles altındaki seçilmiş biçemi güncel yapar. 

New: Yeni ölçülendirme biçemlerini tanımlayabileceğimiz Create New Dimension Style 

diyalog kutusunu gösterir. 

Modify: Ölçülendirme biçemlerini değiştirebileceğimiz Modify Dimension Styles diyalog 

kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır. 

Override: Üzerine yazarak ölçülendirme biçemi yapmak için kullanabileceğimiz Override 

Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension 

Style diyalog kutusuyla aynıdır. AutoCAD, bu değişiklikleri kaydetmez. 

Compare: İki ölçülendirme biçeminin özelliklerini karşılaştırmak veya bir biçemin tüm 

özelliklerine bakmak için kullanılabilen Compare Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir. 

Create New Dimension Style Diyalog Kutusu: Yeni ölçülendirme biçemine ad verir, yeni 

biçemi başlatır ve yeni biçeme uygulamak istediğimiz ölçülendirme tiplerini gösterir. 

New Style Name: Yeni biçeme ad verir. 

Start With: Yeni biçemi başlatmak için kullanılmak istenilen biçemi kurar. Başlangıçta alınan 

biçemden farklı olan özellikler değiştirilir. 

Use For: Sadece özel ölçülendirme tiplerine uygulanan bir biçem oluşturur. 

Örneğin: Stanrdart biçem için yazı renginin siyah olduğunu farzedelim. Fakat sadece çap 

ölçülendirme yazılarında yazının yeşil olmasını istiyoruz. Bu durumda Start Withaltında Standard’ı 

seçip Use For altında Diameter’i seçeriz. Sonuçta yeni biçem adı verilmez. Çünkü, Standard’ın alt 

biçemi tanımlanmıştır. New Dimension Style diyalog kutusunda yazı rengini yeşille değiştirdikten 

sonra Diameter, Dimension Style Manager’da Standard’ın altında alt biçem olarak görünür. 

Cotinue: Yeni biçem özelliklerini tanımlayacağımız New Dimension Style Diyalog kutusunu 

gösterir. 

New, Modify ve Override Dimension Style Diyalog Kutuları: Ölçülendirme biçemleri için 

özellikler kurar. Create New Dimension Style diyalog kutusunda Continue’yi seçtikten sonra, New 

Dimension Style diyalog kutusundaki yeni biçemi başlatmak için, seçtiğimiz ölçülendirme biçeminin 

özelliklerini gösterir. 

Dimension Style Manager’daki Modify veya Override’dan birisinin seçilmesi Modify Dimension 

Style veyaOverride Dimension Style diyalog kutusunu gösterir. Bu diyalog kutularının içeriği, her ne 

kadar yeni bir biçem oluşturmaktan ziyade mevcut bir ölçülendirme biçemini değiştiriyor veya üzerine 

yazıyorsa da New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır. 

New, Modify, Override Dimension Style diyalog kutuları seçenekleri: 

Sayfa 4 / 29


10.4.1 Lines and Arrows Sekmesi 

Ölçü çizgileri, bağlama çizgileri, okbaşları ve merkez işaretçilerinin biçimini vs özelliklerini 

ayarlar. 

Dimension Lines: Ölçü çizgisi özelliklerini ayarlar. 

Color: Ölçü çizgisinin rengini göterir ve ayarlar. Color listesinin altındaki Other seçilirse, 

AutoCAD, Select Colordiyalog kutusunu ekrana getirir. Metin kutusuna renk adı veya numarası da 

girilebilir. 

Lineweight: Ölçü çizgisinin çizgi kalınlığını ayarlar. 

Extend Beyond Ticks: Ok başı için oblique, architectural, tick, integral kullanıldığı ve 

işaret kullanılmadığı durmlarda ölçü çizgisinin bağlama çizgisini taşma mesafesini belirtir. 

Baseline Spacing: Temel çizgi (paralel) ölçülendirmesinde ölçü çizgileri arasındaki mesafeyi 

ayarlar. 

Suppres: Bağlama çizgileri dış tarafa olduğunda ölçü çizgilerinin görünüp görünmemesini 

denetler. Dim Line 1 birinci ölçü çizgisini, Dim Line 2 ikinci ölçü çizgisini denetler. 

Extension Lines: Bağlama çizgilerinin görünürlüğünü denetler. 

Color: Bağlama çizgisinin rengini gösterir ve ayarlar. 

Lineweight: Bağlama çizgsinin çizgi kalınlığını ayarlar. 

Extend Beyond Dim Lines: Bağlama çizgisinin ölçü çizgisini aşma mesafesini belirler. 

Offset From Origin: Bağlama çizgilerinin, ölçünün tanımlandığı orijin noktalarından itibaren 

başlama mesafesini belirtir. 

Arrowheads: Ölçü ok başlarının görünüşünü denetler. Birinci ve ikinci ölçü çizgileri için farklı 

ok başları seçilebilir. 

Arrowsize: Ok başlarını büyüklüğünü gösterir ve ayarlar. 

Center Marks For Circles: Çap ve yarıçap ölçülendirmelerinde, merkez işaretçisi ve merkez 

çizgilerinin görünürlüğünü denetler. 

Type: Üç çeşit merkez işaretçisi sağlar: Mark (merkez işaretçisi), Line (merkez çizgis), None 

(merkez işaretçisi veya merkez çizgis yok) 

10.4.2 Text Sekmesi 

Ölçü yazısının biçimini, yerleşimini ve hizasını ayarlar. 

Text Appearance: Ölçü yazısı biçimini ve büyüklüğünü denetler. 

Sayfa 5 / 29


Text Style: Ölçü yazısı için güncel biçemi gösterir ve ayarlar. 

Text Style Düğmesi: Yazı sitillerinin tanımlandığı ve değiştirildiği Text Style diyalog 

kutusunu gösterir. 

Text Color: Ölçü yazısının rengini gösterir ve ayarlar. 

Text Hight: Güncel ölçü yazısı sitilinin yüksekliğini gösterir ve ayarlar. 

Scale Factor For Fraction Height: Ölçü yazısına göre iç içe ölçülerin ölçeğini ayarlar. 

Draw Frame Around Text: Ölçü yazısı etrafına çerçeve çizer. 

Text Placement: Ölçü yazısının yerleşimini denetler. 

Vertical Position: Ölçü çizgisi boyunca, ölçü yazısının düşey konumunu denetler. Düşey 

konum; Cetered (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin iki parçası arasında ortalı), Above (ölçü yazısı, ölçü 

çizgisinin yukarısına yerleşmiş) ve Outside (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin bir tarafında, ilk tanımlanan 

noktadan en uzağa yerleşmiş) seçeneklerinden birisi olabilir. 

JIS: Ölçü yazısını Japon Endüstri Standardına uygun şekilde yerleştirir. 

Horizontal Position: Ölçü çizgisi ve bağlama çizgisi yanında, ölçü yazısının yatay konumunu 

denetler. Buradaki seçeneklerde düşey konumdaki seçeneklerin aynısıdır. Bu üç seçenekten birisi 

seçilir. 

1 st Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca birinci bağlama çizgisi tarafına konumlar. 

2 nd Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca ikinci bağlama çizgisi tarafına konumlar. 

Over 1 st Extension Line: Yazıyı birinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar. 

Over 2 nd Extension Line: Yazıyı ikinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar. 

Offset From Dimension Line: Ölçü çizgisi, ölçü yazısını yerleştirmek için kırıldığında, ölçü 

yazısı etrafındaki mesafeyi ifade eden güncel yazı boşluğunu gösterir ve ayarlar. 

Text Alignment: Ölçü yazısının bağlanma çizgilerinin iç tarafında veya dış tarafındaki 

yönelimini (yatay veya hizalı) denetler. 

Horizontal: Yazıyı yatay konumda yerleştirir. 

Aligned With Dimension Line: Yazıyı ölçü çizgisine hizalandırır. 

ISO Standard: Yazı, bağlama çizgileri içerisinde olduğunda ölçü çizgisiyle hizalanır, fakat 

yazı bağlama çizgilerinin dışarısında olduğunda yatay olarak hizalanır. 

10.4.3 Fit Sekmesi 

Sayfa 6 / 29


Ölçü yazısı, okbaşları, klavuz çizgiler ve ölçü çizgisinin yerleşimini denetler. 

Fit Options: Bağlama çizgileri arasındaki boşluğa dayalı olarak, yazı ve ok başlarının bağlama 

çizgileri içerisine veya dışarısına yerleşimini denetler. Boşluk yeterli olduğunda AutoCAD, yazı ve ok 

başlarını daima bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde yazı ve ok başları fit seçeneğine 

göre yerleştirilir. 

Either the Text or the Arrows, Whichever Fits Best: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk 

olduğunda her ikisinide bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde AutoCAD, yazı veya ok 

başlarından en uygun olanını taşır. Ne yazı ne de ok başları için yeterli boşluk yoksa her ikisinide 

bağlama çizgileri dışarısına taşır. 

Arrows: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına 

yerleştirir. Sadece ok başları için yeterli boşluk varsa, ölçü yazısı bağlama çizgileri dışarısına taşınır. 

Boşluk ok başlarına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır. 

Text: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına 

yerleştirir. Sadece yazı için yeterli boşluk varsa, ok başları bağlama çizgileri dışarısına taşınır. Boşluk 

ölçü yazısına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır. 

Both Text and Arrows: Bağlama çizgileri arasına yazı ve ok başları sığmıyorsa her ikiside 

bağlama çizgileri dışarısına taşınır. 

Always Keep Text Between Ext. Lines: Yazıyı daima bağlama çizgilerinin arasına yerleştir. 

Suppress Arrows If They Don’t Fit Inside Extension Lines: Bağlama çizgileri arasında 

yeterli boşluk yoksa ok başlarını görüntülemez. 

Text Placement: Ölçü yazısı, ölçülendirme sitiliyle tanımlanan varsayılan konumdan hareket 

ettirildiğinde ölçü yazısının yerleşimini kurar. 

Beside the Dimension Line: Ölçü yazısı, ölçü çizgisinin yan tarafına yerleştirilir. 

Over the Dimension Line, with a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı ölçü 

çizgisine bağlayan bir klavuz ( Leader) oluşturur. Yazı ölçü çizgisine çok yakın olduğunda klavuz 

çizilmez. 

Over the Dimension Line, without a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı 

ölçü çizgisine bağlamaz. 

Scale For Dimension Features: Genel ölçülendirme ölçeği değerini veya kağıt düzlemi 

ölçeğini kurar. 

Use Overall Scale Of: Yazı ve ok başlarını içeren büyüklük, mesafe ve aralığı belirten tüm 

ölçülendirme stili ayarları için ölçek kurar. Bu ölçek ölçü derğerleriyle değişmez. 

Scale Dimension to Layout (Paper Space): Güncel model boşluğu görünüm alanı ve kağıt 

düzlemi arasınadaki ölçeğe dayalı ölçek faktörü belirler. 

Fine Tuning: İlave uydurma seçenekleri kurar. 

Sayfa 7 / 29


Place Text Manually When Dimensioning: Herhangi bir yatay hizalama ayarını görmezden 

gelir ve yazıyı,Dimension Line Location iletisinde belirtilen konuma yerleştirir. 

Always Draw Dim Line Between Ext Lines: AutoCAD ok başlarını, ölçülen noktalar dışına 

yerleştirdiğinde bile ölçü çizgisini ölçülen noktalar arasına çizer. 

10.4.4 Primary Units Sekmesi 

Ana ölçülendirme birimlerinin biçim ve hassasiyetini ayarlar. Ayrıca ölçü yazısının ön ve son ekleri de 

burada ayarlanır. 

Linear Dimensions 

Doğrusal ölçülendirmeler için biçim ve hassasiyeti kurar. Bu bölümdeki ayarlamalar: 

Unit Format: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini 

kurar. Scientific (Bilimsel),Decimal (Ondalık), Engineering (Mühendislik), Architectural 

(Mimari), Fractional (Kesirli) ve Windows Desktop(Windows masa üstü) seçeneklerinden birini 

seçebiliriz. 

Precission: Ölçü yazısında ondalık noktasından sonraki hane sayısını gösterir. 

Fractional Format: İç içe yığma için biçimi kurar. Diagonal, Horizontal ve Not 

Stacked seçeneklerinden birini seçebiliriz. 

Decimal Separator: Ondalık biçim için ayırıcı tanımlar. Bu ayırıcı nokta, virgül veya boşluk 

karakteri olabilir. 

Round Off: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, ölçü değerini yuvarlama 

kurallarını belirler. Bu yuvarlama işlemleri metin kutusuna girilen değere göre yapılır. Örneğin: metin 

kutusuna 0.25 değeri girilirse, tüm mesafeler en yakın 0.25 birime yuvarlatılır. Aynı şekilde, metin 

kutusuna 1.0 değeri girilirse AutoCAD, tüm ölçü mesafelerini en yakın tam sayıya yuvarlar. 

Prefix: Ölçü yazısındaki ön eki gösterir. Bu alana yazıyı girebilir veya özel sembolleri 

göstermek için kontrol kodlarını kullanabiliriz. Örneğin: %%c kontrol kodu, çap (ø) sembolünü 

gösterir. 

Suffix: Ölçü yazısındaki son eki gösterir. Burada da son ek yazısını girebilir veya özel kontrol 

kodlarını kullanabiliriz. 

Measurement Scale 

Ölçme ölçeği seçeneklerini tanımlanır. Bu bölüdeki ayarlamalar: 

Linear Scale Factor: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tiplerinde doğrusal 

ölçülendirmeler için ölçek faktörü belirler. AutoCAD, buraya girilen değerle ölçü değerlerini çarpar. 

Bu işlem yuvarlama ve tolerans değerlerine uygulanmaz. 

Apply to Layout Dimensions Only: Doğrusal ölçek değeri, sadece layout’larda oluşturulan 

ölçülere uygulanır. 

Sayfa 8 / 29


Zero Suppression 

Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sıfırlarının atılmasını denetler. Bu bölümdeki ayarlamalar: 

Leading: Tüm ondalıklı ölçülerde öndeki sıfırları atar. 

Trailing: Tüm ondalıklı ölçülerde sondaki sıfırları atar. 

0 Inches: Mesafe feet sisteminde tam sayı olduğunda, feet ve inch’in inç kısmını atar. 

Angular Dimensions 

Açısal ölçülendirmeler için güncel açı birimini gösterir. Bu bölümdeki ayarlamalar: 

Units Format: Açısal birim biçimini belirler. Decimal Degrees (ondalıklı 

derece), Degrees/Minutes/Seconds(derece/dakika/saniye), Grads (grad), Radians (radyan) 

veya Surveyor seçeneklerinden birini seçebiliriz. 

Precision: Açısal ölçülendirmeler için ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler. 


Önde ve sondaki sıfırların atılmsını denetler. Ayarlar diğer bölümlerdekilerle aynı. 

10.4.5 Alternate Units Sekmesi 

Alternatif ölçü birimlerinin birim açı ve ölçeğinin biçim ve hassasiyetini belirler. 

Display Alternate Units: Ölçü yazısına alternatif ölçü birimlerini ilave eder. 

Alternate Units 

Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini belirler. 

Units Format: Alternatif ölçülendirme biçimini belirler. Scientific, Decimal, Engineering, 

Architectural, Fractional ve Window Desktop seçeneklerinden birini seçebiliriz. 

Precision: Seçilen Units ( birimler) veya Angle (açı) biçimlerine dayalı olarak ondalık 

noktasından sonraki hane sayısını belirler. 

Multiplier for Alternate Units: Ana ve alternatif birimler arasında çevirme faktörü olarak 

kullanmak üzere bir çarpan belirtir. Alternatif birmlerin değerini tespit etmek için AutoCAD, tüm 

doğrusal mesafeleri (boyut ve koordinatlarla ölçülen), güncel koordinat ölçek değeriyle çarpar. Ölçek 

değeri açısal ölçüleri, yuvarlama ve tolerans değerlerini etkilemez. 

Round Distances To: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, alternatif 

birimleri yuvarlama kuralları belirler. Yuvarlama işlemi metin kutusuna girilen değere göre yapılır. 

Prefix: Alternatif ölçü yazısındaki, ön eki belirler. Buradaki metin kutusuna ön ek yazısı ya da 

özel kontrol kodları girilebilir. 

Sayfa 9 / 29


Suffix: Alternatif ölçü yazısındaki, son eki belirler. Buradaki metin kutusuna son ek yazısı ya 

da özel kontrol kodları girilebilir. 

Zero Suppression: Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemlerindeki sıfırların 

atılmasını denetler. 

Leading: Tüm ondalıklı ölçülerde soldaki sıfırları atar. 

Trailing: Tüm ondalıklı ölçülerde sağdaki sıfırları atar. 

0 Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç sistemindeki ölçünün feet kısmını atar. 

0 Inches: Mesafe feet sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç sisteminin inç kısmını atar. 

Placement :Alternatif birimlerin yerleşimini denetler. 

After Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerden sonra yerleştirir. 

Below Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerin altına yerleştirir. 

10.4.6 Tolerances Sekmesi 

Ölçü yazısı toleranslarının görüntü ve biçimini denetler. 

Tolerance Format 

Tolarans biçimini denetler. 

Method: Tolerans hesaplaması için yöntem belirler. 

None: Tolerans ilavesini kaldırır. 

Symmetrical: Ölçü değerine tolerans açıklaması olarak artı/eksi tek bir değişim değerini ilave 

eder. Bu seçenek seçildikten sonra Upper Value metin kutusuna girilen değer hesaplanan ölçü 

değerinden sora, başına ± işareti getirilerek görüntülenir. 

Deviation: Artı/eksi tolerans açıklaması ilave eder. AutoCAD, ölçü değerine farklı artı ve eksi 

tolerans değerleri uygulayabilir. İlave edilecek artı tolerans Upper Value metin kutusuna, eksi 

tolerans Lower Value metin kutusuna yazılır. 

Limits: Maksimum ve minimum değerlerin biri diğerinin üzerinde olacak şekilde gösterildiği 

sınır ölçüsü oluşturur. Maksimum değer Upper Value, minimum değer Lower Value metin kutularına 

yazılır. 

Basic: AutoCAD, ölçü etrafına tüm uzantılarını içine alacak şekilde kutu çizer. 

Precision: Ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler. 

Sayfa 10 / 29


Scaling for Height: Tolerans yazısı için güncel yüksekliği belirler. 

Vertical Position: Simetrik ve sapma (Deviation) toleransları için yazı hizalamasını denetler. 

Top: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının üstüyle hizalar. 

Middle: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının ortasıyla hizalar. 

Bottom: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının tabanıyla hizalar. 

Zero Suppression:Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemi ölçülerindeki sıfırların 




Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç’in feet kısmını atar. 

Inches: Mesafe feet ölçü sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç’in inç kısmını atar. 

Alternate Unit Tolerance 

Alternatif tolerans birimleri için hassasiyet ve sıfır atma kurallarını belirler. 

Ölçü biçemini oluşturduktan sonra, AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme tiplirini sırasıyla 

inceleyelim: 

Linear Dimension: Doğrusal ölçü vermeye yarar.Yatayda ( Horizontal) X eksenine, dikeyde 

(Vertical) Y eksenine paralel olarak en sık kullanılan ölçülendirme işlemini yapar. Ölçü çuzgisi iki 

bağlama çizgisinin arasında yer alır. Aracı seçtikten sonra nesne kenetleme araçlarını kullanarak 

ölçülecek aralığın ilk noktasını giriyoruz, ardından ikinci nokta isteniyor. Son olarak ölçü çizgisinin 

nesneden uzaklığını belirtiyoruz.. 

Command: _dimlinear (Dimension araç çubuğundan Dimlinear’ı seçiyoruz) 

Specify first extension line origin or : (Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz) 

Specify second extension line origin: (Ölçülecek aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz) 

Specify dimension line location or (Ölçü çizgisinin nesneden uzaklığını) 

[Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: 25 (25 birim olarak belirliyoruz) 

Dimension text = 65.1 (Belirlenen aralık arasındaki mesafe gösteriliyor) 

Aligned Dimension: Bir nesnenin herhangi bir çizgisine paralel ölçü veriyor. Bu çizginin normalle 

yaptığı açı ne olursa olsun, ölçü çizgisi ona hizalanıyor. Komut girildikten sonra ilk nokta, son nokta 

ve ölçü çizgisinin nesneden uzaklığı belirleniyor. 

Sayfa 11 / 29


Command: _dimaligned 

(Dimension araç çubuğundan Dimaligned’ı seçiyoruz) 

Specify first extension line origin or : 

(Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz) 

Specify second extension line origin: (Aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz) 


[Mtext/Text/Angle]: 5 (5 birim olarak belirliyoruz) 

Ordinate Dimension: Pafta üzerindeki herhangi bir noktanın o an için geçerli orijine göre X ve Y 

koordinatlarını saptar. Buna yatay ve düşeyde orijinden uzaklıkta diyebiliriz. Gerekirse komut 

satırından X-Datum ile, bir noktanın yalnızca orijinden X uzaklığını; Y-Datum ile, bir noktanın 

yalnızca orijinden Y uzaklığını elde edebiliriz. Komut girildikten sonra; ölçünün bağlanacağı nokta, 

ardından ölçü yazısının doğrultusu istenir. İmleci dikey olarak sürüklersek X uzaklığını, yatay olarak 

sürüklersek Y uzaklığını elde ederiz. 

Command: _dimordinate 

(Dimension araç çubuğundan Dimordinate’ı seçiyoruz) 

Specify feature location: (Pafta üzerinde bir nokta işaretliyoruz) 

Specify leader endpoint or [Xdatum/Ydatum/Mtext/Text/Angle]: 

Dimension text = 46.76 

(İmleci yatay yönde sürükleyip noktanın Y koordinatını belirliyoruz) 

Radius Dimension:Çember veya yay türü eğrisel nesneleri yarıçap vererek ölçülendirir. Komut 

girildikten sonra nesneyi ve nesnenin merkezi ile yarıçap çizgisi arasındaki açıyı belirliyoruz. Yarıçap 

ölçülendirme de, ölçü yazısının başına “R” karakteri ön ek olarak atanır. 

Command: _dimradius 

Select arc or circle: 

(Pafta üzerindeki eğrisel nesneyi işaretliyoruz) 


(Yarıçap 57.03mm olarak belirleniyor) 

Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: 

Sayfa 12 / 29


(Ölçü ifadesinin konumunu belirliyoruz) 

Diameter Dimension: Çember veya ya türü eğrisel nesneleri çap vererek ölçülendirir. Komut 

girildikten sonra pafta üzerinde eğrisel nesne ve ölçü ifadesinin konumu işaretleniyor. Çap 

ölçülendirmelerin de ölçü ifadesinin başına “ø” karakteri ön ek olarak eklenir. 

Command: _dimdiameter 

(Dimension araç çubuğundan Dimdiameter’ı seçiyoruz) 

Select arc or circle: (Çizim alanı üzerindeki eğrisel nesneyi seçiyoruz) 

Dimension text = 114.07 (Seçilen çemberin çapı 114.07mm olarak hesaplanıyor) 

Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin konumu belirliyoruz) 

Angular Dimension: Açısal ölçü, adından da anlaşılacağı gibi birbiriyle farklı yönelimde iki 

çizginin birbiriyle kaç derecelik açı yaptığını saptar. Komut girildikten sonra; açı yapan iki nesne ve 

açı ifadesinin yer alacağı nokta işaretleniyor. Açı ölçülendirmelerine AutoCAD, “°” karakterini son ek 

olarak ekler. 

Command: _dimangular (Dimension araç çubuğundan Dimangular’ı seçiyoruz) 

Select arc, circle, line, or : (Açı yapan nesnelerden ilkini seçiyoruz) 

Select second line: (Açı yapan ikinci nesneyi işaretliyoruz) 

Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin yerini işaretliyoruz) 

Dimension text = 59 (İki nesne arasındaki açı 59° olarak belirleniyor) 

Baseline Dimension: Bir temel başlangıç noktasındaki çizgiyi esas alıp, yeni ölçüleri ona paralel 

olarak ekleyerek ilerler. Yani her yeni ölçü çizgisi, bir kademe üste gelir. Bu yöntem Linear, 

Angular veya Ordinate ölçü verirken rahatlıkla kullanılabilir. 

Command: _dimbaseline (Dimension araç çubuğundan Dimbaseline’ı seçiyoruz) 

Select base dimension: (Esas alınacak çizgiyi belirliyoruz) 

Specify a second extension line origin or [Undo/Select] :(Birinci noktayı seçiyoruz) 


Specify a second extension line origin or [Undo/Select] : (İkinci noktayı seçiyoruz) 


Sayfa 13 / 29


Specify a second extension line origin or [Undo/Select]:(Üçüncü noktayı seçiyoruz) 


Specify a second extension line origin or [Undo/Select] : (Enter ile komuttan çıkıyoruz) 

Continue Dimension:Art arda aynı doğrultuda sürekli ölçü vermek için kullanılır. Komut 

kullanıldığında yeni ölçüler, bir önceki ölçüye eklenerek gider. 

Command: _dimcontinue (Dimension araç çubuğundan Dimcontinue’yu seçiyoruz) 

Specify a second extension line origin or [Undo/Select] : 

(Birinci noktayı seçiyoruz) 



(İkinci noktayı seçiyoruz) 


Specify a second extension line origin or [Undo/Select]: 

(Üçüncü noktayı seçiyoruz) 



(Komuttan çıkmak için Enter tuşuna basıyoruz) 

Select continued dimension: 

Leader: Çizime bazı tanımlamalar ve notlar eklemek için bir klavuz çizgi oluşturur. 

Tolerance: Ölçü değerindeki kabul edilebilir en fazla değişim aralığını tanımlamaya yarar. Bu 

komutla toleransın gerek değerini gerek türünü sayı ve sembollerle tanımlamak mümkündür. 

Center Mark: Çember veya yay türü nesnelerin merkezlerine, güncel ölçü biçeminde belirlenen 

biçimde bir merkez işareti koyuyor. Komut girildikten sonra çemberi veya yayı tıklamak yeterli 

Command: _dimcenter (Dimension araç çubuğundan Dimcenter’ı seçeneğini seçiyoruz) 

Select arc or circle: (Çizim alanındaki çemberi seçiyor ve merkez işareti yerleştiriyoruz) 

Sayfa 14 / 29


Ölçüleri Düzenlemek 

Çizim alanına yerleştirilen ölçülerin her türlü özellikleri gerektiğinde değiştirilebilir. 

Dimension Edit: Verilmiş ölçülerin gerek geometrisine gerekse içeriğine ilişkin bazı 

değişikliklere olanak tanır. Komut kullanıldığında komut satırında bazı seçenekler görülür: 

Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk haline 

getirir. 

New: Multiline Text Editor diyalog kutusunu açarak seçili metnin içeriğini 

değiştirebilmemize olanak tanır. 

Rotate: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açı ile döndürür. 

Oblique: Ölçü uzatma çizgilerini vereceğimiz bir açıyla yatırır. 

Dimension Text Edit: Ölçü metninin ölçü çizgisi üzerindeki konumunu ve yönelimini 

değiştirmeye yarar. Bu komut kullanıldığında dört seçenek sunulur: 

Left: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sola hizalar. 

Right: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sağa hizalar. 

Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk 

konumuna ve yönelimine döndürür. 

ÇİZİMİ ÖLÇÜLENDİRMEK 

Ölçülendirme AutoCAD ile çizim yapan çoğu kullanıcının ilk anda gözünde büyüyen bir işlemler 

dizisidir. AutoCAD’de çizilen nesnelerin ölçülendirilmesi çok önemlidir. Çizilen nesnelerin imal 

edilebilmesi için, pafta üzerindeki nesnelerin kesinlikle ölçülendirilmesi gerekir. 

AutoCAD, nesneleri ölçülendirmek için bir çok imkan sağlar. Çok farklı şekillere sahip nesnelerin 

ölçülendirilmesi, bir çok farklı yöntemle yapılır. Ölçülendirmeyi çabuk yapabilmek için ölçülendirme 

sitilleri oluşturulabilir ve çizimdeki ölçülerin endüstri ve proje standartlarına uygunluğu sağlanabilir. 

AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme teknikleri; doğrusal ölçülendirme, hizalı ölçülendirme, açısal 

ölçülendirme, yarıçap ve çap ölçülendirme, temel çizgi ve sürekli çizgi ölçülendirmedir. 

10.1 Ölçülendirme Esasları 

Bir ölçülendirmenin bileşenlerinden bahsetmeden önce önemli bir unsuru hatırlatalım: nesneye ait 

çizgilerin, sınır veya başlık blokları hariç, çizimin en kalın çizgileri olduğunu biliyoruz. Ölçülendirme 

çizgileri çizimde görülen en ince çizgiler olmalıdır. 

Sayfa 15 / 29


Ölçülendirmenin kalbi, her iki uçtaki ok başı yerleşimleriyle kolaylıkla tanımlanan ölçü 

çizgisidir. Ölçü yazısı, ölçü çizgisi ortadan kırılmayacak şekilde ölçü çizgisinin üzerine yerleştirilir. 

Ölçü çizgileri, ok başları için sınırlayıcı olarak rol oynayan çizgiler yerleştirilerek sınırlanır. Bu çigiler 

bağlama çizgileri adını alır ve nesneye temas etmeksizin nesne yakınından başlar. Çap ve yarıçap 

ölçülerini yerleştirmek için kısa yatay çizgili, meyilli bir çizgiden oluşan klavuz çizgisi kullanılmıştır. 

Klavuz çizgileri çizime not ilave etmek için de kullanılır. 

10.2 Ölçülendirme Kavramları 

Tasarım dört kısma ayrılabilir. Bunlar: Çizim, bilgi ilavesi, görünüşlendirme ve çizdirmedir. Bilgi 

ilvesi sırasında tasarımcı, tasarım elemanlarının büyüklüğü ve malzemesi gibi veya tasarımın imali için 

notlar gibi bilgilerle iletişim kurmak için çizime yazı, sayı ve diğer semboller ilave eder. Ölçüler 

çizimin genel bilgileridir. Nesenenin geometrik boyutlarını, nesneler arasındaki mesafeleri veya açıları, 

bir unsurun X,Y koordinatlarını gösterir. 

AutoCAD ölçülendirmenin tipini üç temel ( linear: Doğrusal, radial: Çap veya Yarıçap 

ve angular: açısal) sağlar. Linear ölçülendirme horizontal, vertical, aligned, rotated, ordinate, 

baseline ve continued ölçülendirmeleri içine alır. 

10.3 Ölçülendirme Elemanları 

Her ne kadar ölçülendirmeler tip ve görünüş olarak değişik olabilirse de ölçülerin çoğu, ölçü yazısı, 

ölçü çizgisi, bağlama çigisi ve ok başlarını ihtiva eder. 

Ölçü Yazısı: Gerçek ölçüyü gösterir. AutoCAD tarafından otomatik olarak hesaplanan ölçü 

kullanılabilir veya ölçü yazısı klavyeden girilen bir yazıyla değiştirilebilir. 

Ölçü Çizgileri: Ölçünün uzantısını gösterir. Ölçü çizgileri genellikle ölçünün başlangıç ve 

bitim noktalarını göstermek amacıyla her iki uçta ok başlarına sahiptir. Ölçü yazısı, ölçü çizgisi 

boyunca yerleştirilir. AutoCAD ekseriyetle ölçü çizgilerini ölçülen alan içine yerleştirir. Buradaki 

boşluk yeterli değilse, AutoCAD ölçü çizgilerini veya yazısını, ölçülendirme sitili için kurulan 

yerleştirme kurallarına bağlı olarak ölçülen alan dışına kaydırabilir. Açısal ölçülendirmelerde ölçü 

çizgisi yaydır. 

Bağlama Çizgileri: Ölçülendirilen nesneyi ölçü çizgisine bağlayan çizgilerdir. Bağlama 

çizgileri ölçü çizgisine dik çizilir, ancak eğik te yapılabilir.bağlama çizgileri ölçülendirilen nesneye 

temas etmemelidir. 

Ok Başları: Ölçü çizgisinin her iki ucunda ölçülendirmenin başlangıç ve bitim noktalarını 

göstermek üzere görüntülenirler. AutoCAD varsayılan olarak, içi dolu ok başı sembolü kullanır, ancak 

birçok ok başı sembolünü de kullanıma sunar. 

Merkez İşaretçisi: Çember ve yay gibi nesnelerin merkezini işaretler. Merkez (eksen) çizgileri 

merkez işaretçisinin uzantısıdır. Sadece merkez işaretçisi veya merkez işaretçisiyle birlikte merkez 

çizgileri kullanılabilir. 

10.4 Ölçü Biçemi Oluşturmak 

Sayfa 16 / 29


Ölçülendirme biçemi, ölçülerimizin görünüşünü ve davranışını tanımlayan, kaydedilmiş ölçülendirme 

ayarları takımıdır. Ölçülendirme biçemleri oluşturarak, ilgili tüm ölçülendirme sistem değişkenlerini 

ve çizimdeki tüm ölçülerin görünüşlerini ayarlayabiliriz. Dimstyle komutu Dimension Style 

Manager diyalog kutusunu ekrana getirir. 

Bu diyalog kutusu aşağıdaki işlemleri yapmak için kullanılır: 

· Ölçülendirme biçemlerini önizleme 

· Yeni ölçülendirme biçemleri oluşturma 

· Mevcut ölçülendirme biçemlerini değiştirme 

· Bir ölçülendirme biçemi üzerine yazma 

· Güncel ölçülendirme biçemini belirleme 

· Ölçülendirme biçemlerinin adını değiştirme ve silme 

Current Dimstyle: Güncel ölçülendirme biçemini gösterir. AutoCAD, biçemleri tüm 

ölçülendirmelere atar. Güncel biçem değiştirilmezse AutoCAD varsayılan Standart biçemi ölçülere 

atar. 

Styles: Çizimdeki tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir. Diyalog kutusu görüntülendiğinde 

AutoCAD, güncel biçemi aydınlatır. Farklı bir biçemi güncel yapmak istediğimiz anda bu alanda yeni 

biçemin adını seçip Set Current düğmesini tıklamamız yeterli olacaktır. 

List: Ölçülendirme biçemlerinin görünüşünü denetlemek için seçenekler sunar. 

All Styles: Tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir. 

Styles in Use: Sadece çizimde ölçüler tarafından referans alınan ölçülendirme biçemlerini 

gösterir. 

Don’t List Styles In Xrefs: Styles altında haricen referans alınan çizimlerdeki ölçülendirme 

biçemlerini göstermez. 

Set Current: Styles altındaki seçilmiş biçemi güncel yapar. 

New: Yeni ölçülendirme biçemlerini tanımlayabileceğimiz Create New Dimension Style 

diyalog kutusunu gösterir. 

Modify: Ölçülendirme biçemlerini değiştirebileceğimiz Modify Dimension Styles diyalog 

kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır. 

Override: Üzerine yazarak ölçülendirme biçemi yapmak için kullanabileceğimiz Override 

Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension 

Style diyalog kutusuyla aynıdır. AutoCAD, bu değişiklikleri kaydetmez. 

Compare: İki ölçülendirme biçeminin özelliklerini karşılaştırmak veya bir biçemin tüm 

özelliklerine bakmak için kullanılabilen Compare Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir. 

Sayfa 17 / 29


Create New Dimension Style Diyalog Kutusu: Yeni ölçülendirme biçemine ad verir, yeni 

biçemi başlatır ve yeni biçeme uygulamak istediğimiz ölçülendirme tiplerini gösterir. 

New Style Name: Yeni biçeme ad verir. 

Start With: Yeni biçemi başlatmak için kullanılmak istenilen biçemi kurar. Başlangıçta alınan 

biçemden farklı olan özellikler değiştirilir. 

Use For: Sadece özel ölçülendirme tiplerine uygulanan bir biçem oluşturur. 

Örneğin: Stanrdart biçem için yazı renginin siyah olduğunu farzedelim. Fakat sadece çap 

ölçülendirme yazılarında yazının yeşil olmasını istiyoruz. Bu durumda Start Withaltında Standard’ı 

seçip Use For altında Diameter’i seçeriz. Sonuçta yeni biçem adı verilmez. Çünkü, Standard’ın alt 

biçemi tanımlanmıştır. New Dimension Style diyalog kutusunda yazı rengini yeşille değiştirdikten 

sonra Diameter, Dimension Style Manager’da Standard’ın altında alt biçem olarak görünür. 

Cotinue: Yeni biçem özelliklerini tanımlayacağımız New Dimension Style Diyalog kutusunu 

gösterir. 

New, Modify ve Override Dimension Style Diyalog Kutuları: Ölçülendirme biçemleri için 

özellikler kurar. Create New Dimension Style diyalog kutusunda Continue’yi seçtikten sonra, New 

Dimension Style diyalog kutusundaki yeni biçemi başlatmak için, seçtiğimiz ölçülendirme biçeminin 

özelliklerini gösterir. 

Dimension Style Manager’daki Modify veya Override’dan birisinin seçilmesi Modify Dimension 

Style veyaOverride Dimension Style diyalog kutusunu gösterir. Bu diyalog kutularının içeriği, her ne 

kadar yeni bir biçem oluşturmaktan ziyade mevcut bir ölçülendirme biçemini değiştiriyor veya üzerine 

yazıyorsa da New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır. 

New, Modify, Override Dimension Style diyalog kutuları seçenekleri: 

10.4.1 Lines and Arrows Sekmesi 

Ölçü çizgileri, bağlama çizgileri, okbaşları ve merkez işaretçilerinin biçimini vs özelliklerini 

ayarlar. 

Dimension Lines: Ölçü çizgisi özelliklerini ayarlar. 

Color: Ölçü çizgisinin rengini göterir ve ayarlar. Color listesinin altındaki Other seçilirse, 

AutoCAD, Select Colordiyalog kutusunu ekrana getirir. Metin kutusuna renk adı veya numarası da 

girilebilir. 

Lineweight: Ölçü çizgisinin çizgi kalınlığını ayarlar. 

Extend Beyond Ticks: Ok başı için oblique, architectural, tick, integral kullanıldığı ve 

işaret kullanılmadığı durmlarda ölçü çizgisinin bağlama çizgisini taşma mesafesini belirtir. 

Baseline Spacing: Temel çizgi (paralel) ölçülendirmes inde ölçü çizgileri arasındaki mesafeyi 

ayarlar. 

Sayfa 18 / 29


Suppres: Bağlama çizgileri dış tarafa olduğunda ölçü çizgilerinin görünüp görünmemesini 

denetler. Dim Line 1 birinci ölçü çizgisini, Dim Line 2 ikinci ölçü çizgisini denetler. 

Extension Lines: Bağlama çizgilerinin görünürlüğünü denetler. 

Color: Bağlama çizgisinin rengini gösterir ve ayarlar. 

Lineweight: Bağlama çizgsinin çizgi kalınlığını ayarlar. 

Extend Beyond Dim Lines: Bağlama çizgisinin ölçü çizgisini aşma mesafesini belirler. 

Offset From Origin: Bağlama çizgilerinin, ölçünün tanımlandığı orijin noktalarından itibaren 

başlama mesafesini belirtir. 

Arrowheads: Ölçü ok başlarının görünüşünü denetler. Birinci ve ikinci ölçü çizgileri için farklı 

ok başları seçilebilir. 

Arrowsize: Ok başlarını büyüklüğünü gösterir ve ayarlar. 

Center Marks For Circles: Çap ve yarıçap ölçülendirmelerinde, merkez işaretçisi ve merkez 

çizgilerinin görünürlüğünü denetler. 

Type: Üç çeşit merkez işaretçisi sağlar: Mark (merkez işaretçisi), Line (merkez çizgis), None 

(merkez işaretçisi veya merkez çizgis yok) 

10.4.2 Text Sekmesi 

Ölçü yazısının biçimini, yerleşimini ve hizasını ayarlar. 

Text Appearance: Ölçü yazısı biçimini ve büyüklüğünü denetler. 

Text Style: Ölçü yazısı için güncel biçemi gösterir ve ayarlar. 

Text Style Düğmesi: Yazı sitillerinin tanımlandığı ve değiştirildiği Text Style diyalog 

kutusunu gösterir. 

Text Color: Ölçü yazısının rengini gösterir ve ayarlar. 

Text Hight: Güncel ölçü yazısı sitilinin yüksekliğini gösterir ve ayarlar. 

Scale Factor For Fraction Height: Ölçü yazısına göre iç içe ölçülerin ölçeğini ayarlar. 

Draw Frame Around Text: Ölçü yazısı etrafına çerçeve çizer. 

Text Placement: Ölçü yazısının yerleşimini denetler. 

Vertical Position: Ölçü çizgisi boyunca, ölçü yazısının düşey konumunu denetler. Düşey 

konum; Cetered (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin iki parçası arasında ortalı), Above (ölçü yazısı, ölçü 

çizgisinin yukarısına yerleşmiş) ve Outside (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin bir tarafında, ilk tanımlanan 

noktadan en uzağa yerleşmiş) seçeneklerinden birisi olabilir. 

Sayfa 19 / 29


JIS: Ölçü yazısını Japon Endüstri Standardına uygun şekilde yerleştirir. 

Horizontal Position: Ölçü çizgisi ve bağlama çizgisi yanında, ölçü yazısının yatay konumunu 

denetler. Buradaki seçeneklerde düşey konumdaki seçeneklerin aynısıdır. Bu üç seçenekten birisi 

seçilir. 

1 st Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca birinci bağlama çizgisi tarafına konumlar. 

2 nd Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca ikinci bağlama çizgisi tarafına konumlar. 

Over 1 st Extension Line: Yazıyı birinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar. 

Over 2 nd Extension Line: Yazıyı ikinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar. 

Offset From Dimension Line: Ölçü çizgisi, ölçü yazısını yerleştirmek için kırıldığında, ölçü 

yazısı etrafındaki mesafeyi ifade eden güncel yazı boşluğunu gösterir ve ayarlar. 

Text Alignment: Ölçü yazısının bağlanma çizgilerinin iç tarafında veya dış tarafındaki 

yönelimini (yatay veya hizalı) denetler. 

Horizontal: Yazıyı yatay konumda yerleştirir. 

Aligned With Dimension Line: Yazıyı ölçü çizgisine hizalandırır. 

ISO Standard: Yazı, bağlama çizgileri içerisinde olduğunda ölçü çizgisiyle hizalanır, fakat 

yazı bağlama çizgilerinin dışarısında olduğunda yatay olarak hizalanır. 

10.4.3 Fit Sekmesi 

Ölçü yazısı, okbaşları, klavuz çizgiler ve ölçü çizgisinin yerleşimini denetler. 

Fit Options: Bağlama çizgileri arasındaki boşluğa dayalı olarak, yazı ve ok başlarının bağlama 

çizgileri içerisine veya dışarısına yerleşimini denetler. Boşluk yeterli olduğunda AutoCAD, yazı ve ok 

başlarını daima bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde yazı ve ok başları fit seçeneğine 

göre yerleştirilir. 

Either the Text or the Arrows, Whichever Fits Best: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk 

olduğunda her ikisinide bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde AutoCAD, yazı veya ok 

başlarından en uygun olanını taşır. Ne yazı ne de ok başları için yeterli boşluk yoksa her ikisinide 

bağlama çizgileri dışarısına taşır. 

Arrows: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına 

yerleştirir. Sadece ok başları için yeterli boşluk varsa, ölçü yazısı bağlama çizgileri dışarısına taşınır. 

Boşluk ok başlarına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır. 

Text: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına 

yerleştirir. Sadece yazı için yeterli boşluk varsa, ok başları bağlama çizgileri dışarısına taşınır. Boşluk 

ölçü yazısına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır. 

Sayfa 20 / 29


Both Text and Arrows: Bağlama çizgileri arasına yazı ve ok başları sığmıyorsa her ikiside 

bağlama çizgileri dışarısına taşınır. 

Always Keep Text Between Ext. Lines: Yazıyı daima bağlama çizgilerinin arasına yerleştir. 

Suppress Arrows If They Don’t Fit Inside Extension Lines: Bağlama çizgileri arasında 

yeterli boşluk yoksa ok başlarını görüntülemez. 

Text Placement: Ölçü yazısı, ölçülendirme sitiliyle tanımlanan varsayılan konumdan hareket 

ettirildiğinde ölçü yazısının yerleşimini kurar. 

Beside the Dimension Line: Ölçü yazısı, ölçü çizgisinin yan tarafına yerleştirilir. 

Over the Dimension Line, with a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı ölçü 

çizgisine bağlayan bir klavuz ( Leader) oluşturur. Yazı ölçü çizgisine çok yakın olduğunda klavuz 

çizilmez. 

Over the Dimension Line, without a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı 

ölçü çizgisine bağlamaz. 

Scale For Dimension Features: Genel ölçülendirme ölçeği değerini veya kağıt düzlemi 

ölçeğini kurar. 

Use Overall Scale Of: Yazı ve ok başlarını içeren büyüklük, mesafe ve aralığı belirten tüm 

ölçülendirme stili ayarları için ölçek kurar. Bu ölçek ölçü derğerleriyle değişmez. 

Scale Dimension to Layout (Paper Space): Güncel model boşluğu görünüm alanı ve kağıt 

düzlemi arasınadaki ölçeğe dayalı ölçek faktörü belirler. 

Fine Tuning: İlave uydurma seçenekleri kurar. 

Place Text Manually When Dimensioning: Herhangi bir yatay hizalama ayarını görmezden 

gelir ve yazıyı,Dimension Line Location iletisinde belirtilen konuma yerleştirir. 

Always Draw Dim Line Between Ext Lines: AutoCAD ok başlarını, ölçülen noktalar dışına 

yerleştirdiğinde bile ölçü çizgisini ölçülen noktalar arasına çizer. 

10.4.4 Primary Units Sekmesi 

Ana ölçülendirme birimlerinin biçim ve hassasiyetini ayarlar. Ayrıca ölçü yazısının ön ve son ekleri de 

burada ayarlanır. 

Linear Dimensions 

Doğrusal ölçülendirmeler için biçim ve hassasiyeti kurar. Bu bölümdeki ayarlamalar: 

Unit Format: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini 

kurar. Scientific (Bilimsel),Decimal (Ondalık), Engineering (Mühendislik), Architectural 

(Mimari), Fractional (Kesirli) ve Windows Desktop(Windows masa üstü) seçeneklerinden birini 

seçebiliriz. 

Sayfa 21 / 29


Precission: Ölçü yazısında ondalık noktasından sonraki hane sayısını gösterir. 

Fractional Format: İç içe yığma için biçimi kurar. Diagonal, Horizontal ve Not 

Stacked seçeneklerinden birini seçebiliriz. 

Decimal Separator: Ondalık biçim için ayırıcı tanımlar. Bu ayırıcı nokta, virgül veya boşluk 

karakteri olabilir. 

Round Off: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, ölçü değerini yuvarlama 

kurallarını belirler. Bu yuvarlama işlemleri metin kutusuna girilen değere göre yapılır. Örneğin: metin 

kutusuna 0.25 değeri girilirse, tüm mesafeler en yakın 0.25 birime yuvarlatılır. Aynı şekilde, metin 

kutusuna 1.0 değeri girilirse AutoCAD, tüm ölçü mesafelerini en yakın tam sayıya yuvarlar. 

Prefix: Ölçü yazısındaki ön eki gösterir. Bu alana yazıyı girebilir veya özel sembolleri 

göstermek için kontrol kodlarını kullanabiliriz. Örneğin: %%c kontrol kodu, çap (ø) sembolünü 

gösterir. 

Suffix: Ölçü yazısındaki son eki gösterir. Burada da son ek yazısını girebilir veya özel kontrol 

kodlarını kullanabiliriz. 

Measurement Scale 

Ölçme ölçeği seçeneklerini tanımlanır. Bu bölüdeki ayarlamalar: 

Linear Scale Factor: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tiplerinde doğrusal 

ölçülendirmeler için ölçek faktörü belirler. AutoCAD, buraya girilen değerle ölçü değerlerini çarpar. 

Bu işlem yuvarlama ve tolerans değerlerine uygulanmaz. 

Apply to Layout Dimensions Only: Doğrusal ölçek değeri, sadece layout’larda oluşturulan 

ölçülere uygulanır. 


Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sıfırlarının atılmasını denetler. Bu bölümdeki 

ayarlamalar: 



0 Inches: Mesafe feet sisteminde tam sayı olduğunda, feet ve inch’in inç kısmını atar. 

Angular Dimensions 

Açısal ölçülendirmeler için güncel açı birimini gösterir. Bu bölümdeki ayarlamalar: 

Units Format: Açısal birim biçimini belirler. Decimal Degrees (ondalıklı 

derece), Degrees/Minutes/Seconds(derece/dakika/saniye), Grads (grad), Radians (radyan) 

veya Surveyor seçeneklerinden birini seçebiliriz. 

Sayfa 22 / 29


Precision: Açısal ölçülendirmeler için ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler. 


Önde ve sondaki sıfırların atılmsını denetler. Ayarlar diğer bölümlerdekilerle aynı. 

10.4.5 Alternate Units Sekmesi 

Alternatif ölçü birimlerinin birim açı ve ölçeğinin biçim ve hassasiyetini belirler. 

Display Alternate Units: Ölçü yazısına alternatif ölçü birimlerini ilave eder. 

Alternate Units 

Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini belirler. 

Units Format: Alternatif ölçülendirme biçimini belirler. Scientific, Decimal, Engineering, 

Architectural, Fractional ve Window Desktop seçeneklerinden birini seçebiliriz. 

Precision: Seçilen Units ( birimler) veya Angle (açı) biçimlerine dayalı olarak ondalık 

noktasından sonraki hane sayısını belirler. 

Multiplier for Alternate Units: Ana ve alternatif birimler arasında çevirme faktörü olarak 

kullanmak üzere bir çarpan belirtir. Alternatif birmlerin değerini tespit etmek için AutoCAD, tüm 

doğrusal mesafeleri (boyut ve koordinatlarla ölçülen), güncel koordinat ölçek değeriyle çarpar. Ölçek 

değeri açısal ölçüleri, yuvarlama ve tolerans değerlerini etkilemez. 

Round Distances To: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, alternatif 

birimleri yuvarlama kuralları belirler. Yuvarlama işlemi metin kutusuna girilen değere göre yapılır. 

Prefix: Alternatif ölçü yazısındaki, ön eki belirler. Buradaki metin kutusuna ön ek yazısı ya da 

özel kontrol kodları girilebilir. 

Suffix: Alternatif ölçü yazısındaki, son eki belirler. Buradaki metin kutusuna son ek yazısı ya 

da özel kontrol kodları girilebilir. 

Zero Suppression: Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemlerindeki sıfırların 


Leading: Tüm ondalıklı ölçülerde soldaki sıfırları atar. 

Trailing: Tüm ondalıklı ölçülerde sağdaki sıfırları atar. 

0 Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç sistemindeki ölçünün feet kısmını atar. 

0 Inches: Mesafe feet sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç sisteminin inç kısmını atar. 

Placement :Alternatif birimlerin yerleşimini denetler. 

After Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerden sonra yerleştirir. 

Sayfa 23 / 29


Below Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerin altına yerleştirir. 

10.4.6 Tolerances Sekmesi 

Ölçü yazısı toleranslarının görüntü ve biçimini denetler. 

Tolerance Format 

Tolarans biçimini denetler. 

Method: Tolerans hesaplaması için yöntem belirler. 

None: Tolerans ilavesini kaldırır. 

Symmetrical: Ölçü değerine tolerans açıklaması olarak artı/eksi tek bir değişim değerini ilave 

eder. Bu seçenek seçildikten sonra Upper Value metin kutusuna girilen değer hesaplanan ölçü 

değerinden sora, başına ± işareti getirilerek görüntülenir. 

Deviation: Artı/eksi tolerans açıklaması ilave eder. AutoCAD, ölçü değerine farklı artı ve eksi 

tolerans değerleri uygulayabilir. İlave edilecek artı tolerans Upper Value metin kutusuna, eksi 

tolerans Lower Value metin kutusuna yazılır. 

Limits: Maksimum ve minimum değerlerin biri diğerinin üzerinde olacak şekilde gösterildiği 

sınır ölçüsü oluşturur. Maksimum değer Upper Value, minimum değer Lower Value metin kutularına 

yazılır. 

Basic: AutoCAD, ölçü etrafına tüm uzantılarını içine alacak şekilde kutu çizer. 

Precision: Ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler. 

Scaling for Height: Tolerans yazısı için güncel yüksekliği belirler. 

Vertical Position: Simetrik ve sapma (Deviation) toleransları için yazı hizalamasını denetler. 

Top: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının üstüyle hizalar. 

Middle: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının ortasıyla hizalar. 

Bottom: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının tabanıyla hizalar. 

Zero Suppression:Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemi ölçülerindeki sıfırların 




Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç’in feet kısmını atar. 

Sayfa 24 / 29


Inches: Mesafe feet ölçü sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç’in inç kısmını atar. 

Alternate Unit Tolerance 

Alternatif tolerans birimleri için hassasiyet ve sıfır atma kurallarını belirler. 

Ölçü 

biçemini oluşturduktan sonra, AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme tiplirini sırasıyla inceleyelim: 

Linear Dimension: Doğrusal ölçü vermeye yarar.Yatayda ( Horizontal) X eksenine, dikeyde 

(Vertical) Y eksenine paralel olarak en sık kullanılan ölçülendirme işlemini yapar. Ölçü çuzgisi iki 

bağlama çizgisinin arasında yer alır. Aracı seçtikten sonra nesne kenetleme araçlarını kullanarak 

ölçülecek aralığın ilk noktasını giriyoruz, ardından ikinci nokta isteniyor. Son olarak ölçü çizgisinin 

nesneden uzaklığını belirtiyoruz.. 

Command: _dimlinear (Dimension araç çubuğundan Dimlinear’ı seçiyoruz) 

Specify first extension line origin or : (Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz) 

Specify second extension line origin: (Ölçülecek aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz) 


[Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: 25 (25 birim olarak belirliyoruz) 

Dimension text = 65.1 (Belirlenen aralık arasındaki mesafe gösteriliyor) 

Aligned Dimension: Bir nesnenin herhangi bir çizgisine paralel ölçü veriyor. Bu çizginin normalle 

yaptığı açı ne olursa olsun, ölçü çizgisi ona hizalanıyor. Komut girildikten sonra ilk nokta, son nokta 

ve ölçü çizgisinin nesneden uzaklığı belirleniyor. 

Command: _dimaligned 

(Dimension araç çubuğundan Dimaligned’ı seçiyoruz) 

Specify first extension line origin or : 

(Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz) 

Specify second extension line origin: (Aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz) 


Sayfa 25 / 29


[Mtext/Text/Angle]: 5 (5 birim olarak belirliyoruz) 

Ordinate Dimension: Pafta üzerindeki herhangi bir noktanın o an için geçerli orijine göre X ve Y 

koordinatlarını saptar. Buna yatay ve düşeyde orijinden uzaklıkta diyebiliriz. Gerekirse komut 

satırından X-Datum ile, bir noktanın yalnızca orijinden X uzaklığını; Y-Datum ile, bir noktanın 

yalnızca orijinden Y uzaklığını elde edebiliriz. Komut girildikten sonra; ölçünün bağlanacağı nokta, 

ardından ölçü yazısının doğrultusu istenir. İmleci dikey olarak sürüklersek X uzaklığını, yatay olarak 

sürüklersek Y uzaklığını elde ederiz. 

Command: _dimordinate 

(Dimension araç çubuğundan Dimordinate’ı seçiyoruz) 

Specify feature location: (Pafta üzerinde bir nokta işaretliyoruz) 

Specify leader endpoint or [Xdatum/Ydatum/Mtext/Text/Angle]: 


(İmleci yatay yönde sürükleyip noktanın Y koordinatını belirliyoruz) 

Radius Dimension:Çember veya yay türü eğrisel nesneleri yarıçap vererek ölçülendirir. Komut 

girildikten sonra nesneyi ve nesnenin merkezi ile yarıçap çizgisi arasındaki açıyı belirliyoruz. Yarıçap 

ölçülendirme de, ölçü yazısının başına “R” karakteri ön ek olarak atanır. 

Command: _dimradius 

Select arc or circle: 

(Pafta üzerindeki eğrisel nesneyi işaretliyoruz) 


(Yarıçap 57.03mm olarak belirleniyor) 

Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: 

(Ölçü ifadesinin konumunu belirliyoruz) 

Diameter Dimension: Çember veya ya türü eğrisel nesneleri çap vererek ölçülendirir. Komut 

girildikten sonra pafta üzerinde eğrisel nesne ve ölçü ifadesinin konumu işaretleniyor. Çap 

ölçülendirmelerin de ölçü ifadesinin başına “ø” karakteri ön ek olarak eklenir. 

Command: _dimdiameter 

(Dimension araç çubuğundan Dimdiameter’ı seçiyoruz) 

Sayfa 26 / 29


Select arc or circle: (Çizim alanı üzerindeki eğrisel nesneyi seçiyoruz) 

Dimension text = 114.07 (Seçilen çemberin çapı 114.07mm olarak hesaplanıyor) 

Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin konumu belirliyoruz) 

Angular Dimension: Açısal ölçü, adından da anlaşılacağı gibi birbiriyle farklı yönelimde iki 

çizginin birbiriyle kaç derecelik açı yaptığını saptar. Komut girildikten sonra; açı yapan iki nesne ve 

açı ifadesinin yer alacağı nokta işaretleniyor. Açı ölçülendirmelerine AutoCAD, “°” karakterini son ek 

olarak ekler. 

Command: _dimangular (Dimension araç çubuğundan Dimangular’ı seçiyoruz) 

Select arc, circle, line, or : (Açı yapan nesnelerden ilkini seçiyoruz) 

Select second line: (Açı yapan ikinci nesneyi işaretliyoruz) 

Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin yerini işaretliyoruz) 

Dimension text = 59 (İki nesne arasındaki açı 59° olarak belirleniyor) 

Baseline Dimension: Bir temel başlangıç noktasındaki çizgiyi esas alıp, yeni ölçüleri ona paralel 

olarak ekleyerek ilerler. Yani her yeni ölçü çizgisi, bir kademe üste gelir. Bu yöntem Linear, 

Angular veya Ordinate ölçü verirken rahatlıkla kullanılabilir. 

Command: _dimbaseline (Dimension araç çubuğundan Dimbaseline’ı seçiyoruz) 

Select base dimension: (Esas alınacak çizgiyi belirliyoruz) 

Specify a second extension line origin or [Undo/Select] :(Birinci noktayı seçiyoruz) 


Specify a second extension line origin or [Undo/Select] : (İkinci noktayı seçiyoruz) 


Specify a second extension line origin or [Undo/Select]:(Üçüncü noktayı seçiyoruz) 


Specify a second extension line origin or [Undo/Select] : (Enter ile komuttan çıkıyoruz) 

Continue Dimension:Art arda aynı doğrultuda sürekli ölçü vermek için kullanılır. Komut 

kullanıldığında yeni ölçüler, bir önceki ölçüye eklenerek gider. 

Command: _dimcontinue (Dimension araç çubuğundan Dimcontinue’yu seçiyoruz) 

Sayfa 27 / 29



(Birinci noktayı seçiyoruz) 



(İkinci noktayı seçiyoruz) 


Specify a second extension line origin or [Undo/Select]: 

(Üçüncü noktayı seçiyoruz) 



(Komuttan çıkmak için Enter tuşuna basıyoruz) 

Select continued dimension: 

Leader: Çizime bazı tanımlamalar ve notlar eklemek için bir klavuz çizgi oluşturur. 

Tolerance: Ölçü değerindeki kabul edilebilir en fazla değişim aralığını tanımlamaya yarar. Bu 

komutla toleransın gerek değerini gerek türünü sayı ve sembollerle tanımlamak mümkündür. 

Center Mark: Çember veya yay türü nesnelerin merkezlerine, güncel ölçü biçeminde belirlenen 

biçimde bir merkez işareti koyuyor. Komut girildikten sonra çemberi veya yayı tıklamak yeterli 

Command: _dimcenter (Dimension araç çubuğundan Dimcenter’ı seçeneğini seçiyoruz) 

Select arc or circle: (Çizim alanındaki çemberi seçiyor ve merkez işareti yerleştiriyoruz) 

Ölçüleri Düzenlemek 

Çizim alanına yerleştirilen ölçülerin her türlü özellikleri gerektiğinde değiştirilebilir. 

Dimension Edit: Verilmiş ölçülerin gerek geometrisine gerekse içeriğine ilişkin bazı 

değişikliklere olanak tanır. Komut kullanıldığında komut satırında bazı seçenekler görülür: 

Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk haline 

getirir. 

Sayfa 28 / 29


New: Multiline Text Editor diyalog kutusunu açarak seçili metnin içeriğini 

değiştirebilmemize olanak tanır. 

Rotate: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açı ile döndürür. 

Oblique: Ölçü uzatma çizgilerini vereceğimiz bir açıyla yatırır. 

Dimension Text Edit: Ölçü metninin ölçü çizgisi üzerindeki konumunu ve yönelimini 

değiştirmeye yarar. Bu komut kullanıldığında dört seçenek sunulur: 

Left: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sola hizalar. 

Right: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sağa hizalar. 

Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk 

konumuna ve yönelimine döndürür. 

Angle: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açıyla döndürür. 

Dimension Style: Ölçülendirmede kullanılan tüm parametreleri kontrol 

edebileceğimiz Dimension Styles diyalog kutusunu ekrana getirir. 

Dimension Update: Dimension Styles diyalog kutusunda herhangi bir biçemi güncel hale 

getirdikten sonra, o biçemin tüm özelliklerini, çizimdeki bir ölçü nesnesine aktarabilmemizi sağlar. 

Angle: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açıyla döndürür. 

Dimension Style: Ölçülendirmede kullanılan tüm parametreleri kontrol 

edebileceğimiz Dimension Styles diyalog kutusunu ekrana getirir. 

Dimension Update: Dimension Styles diyalog kutusunda herhangi bir biçemi güncel hale 

getirdikten sonra, o biçemin tüm özelliklerini, çizimdeki bir ölçü nesnesine aktarabilmemizi sağlar. 

Sayfa 29 / 29


Ders:11 

ÇİZİME YAZI EKLEMEK 

Sayfa 1 / 5


Bilgisayar destekli tasarımcılar, genellikle imal edilmesi için veya bir fikir vermesi için çizim 

yaparlar. Çizim yapıldığında ortaya çıkan pafta, aslında teknik adamların doğrudan haberleşme 

aracıdır. Fakat şu bir gerçek ki, çizim yapmak yani nesneleri çizmek, bu iletişimin sağlanmasında tek 

başına yeterli değildir. Sözün kısası: Paftada yazıların da olması gereklidir. Bazen bu yazılar çizimden 

daha anlatıcı bile olabilir. Paftanın kullanılışlığı bir yana estetiği açısından da bu yazıların doğru 

yerlerde, doğru ifadeli ve yeterli okunurlukta olmaları gereklidir. AutoCAD’in eski sürümlerinde 

olduğu gibi çizimde bir tek yazı sitili kullanmak mecburiyetide, AutoCAD R14’ten sonra kaldırıldı. 

Dolayısıyla AutoCAD R14 ve AutoCAD 2000 windows’un desteklediği tüm yazı sitillerini 

desteklemektedir. Bu yazı sitillerine Türkçe True Type fontlar da dahildir. 

11.1 Metin Biçemi Oluşturmak (Text Style) 

Yazı oluşturma sürecinde bazı aşamaları sırasıyla yerine getirmek güzel bir alışkanlıktır. İlk 

yapmamız gereken işlemlerden biri, yazı yazmaya başlamadan önce çizim dosyamızın içinde özgün 

metin biçemleri ya da metin biçemleri ( Text Style) oluşturmaktır. Her biçem bir yazı tipi (font), 

yükseklik, genişlik faktörü, geriye doğru yazılma vs. gibi bilgileri içerir. 

Metin biçemi oluşturma işlemini Style komutuyla veya Format çek menüden Text Style’i seçerek 

ekrana getireceğimiz diyalog kutusu yardımıyla yapabiliriz. 

Bu diyalog kutusunda bulunan seçenekler: 

Style Name: Mevcut metin stilleri içinden seçim yapmamızı sağlayan açılan liste kutusudur. 

New: Metin ile ilgili font ve diğer seçimlerimizi yeni metin sitili adı vererek saklamamızı 

sağlar. 

Rename: Daha önceden oluşturulmuş metin sitili adını değiştirmemizi sağlar. 

Delete: Daha önceden oluşturulmuş metin sitilini silmemizi sağlar. 

Font Name: Windows işletim sisteminde yüklü bulunan yazı tiplerinden birini buradan 

seçebiliriz. 

Font Style: Yazı tipiyle ilgili Regular (Normal), Bold (Kalın), İtalic (Eğimli) gibi seçenekler sunar. 

Height: Yazı yüksekliğinin birim cinsinden girilmesini sağlar. 

Backwards: Yazının geriye doğru aynadan görünür gibi ters yazılmasını sağlar. 

Upside-down: Yazını başaşağı yazılmasını sağlar. 

Vertical: Yazının yukarıdan aşağıya doğru yazılmasını sağlar. 

Width Factor: Genişlik faktörü. Yazının daha yayvan yazılmasını sağlar. 

Obliquing angle: Yazının eğimini belirleyen açıdır. 

Sayfa 2 / 5


Preview: Metin sitilinde yapılan tüm değişiklikleri ön izleme penceresidir. 

Eğim Açısı Ayarı: Değişik eğim ve dönme açılarını kullanarak oluşturulmuş yazılar. Eğik açı, 

yazının öne veya arkaya doğru eğimini tayin eder. Eğim açısını ayarlamak için, Oblique 

Angle özelliğini kullanırız. Eğim açısı, radyan olarak desteklenmelidir. Pozitif açı sağa, negatif açı 

sola doğru yönlendirir. 

11.2 Satırlı Metin (Single Line Text) 

Metin biçemini oluşturduktan sonra artık yazı yazmaya başlayabiliriz. Öncelikle AutoCAD’in hızlı ve 

pratik Dtextaracını tanıyalım. Dtext (dinamik metin) kullanıldığında, AutoCAD tarafından her metin 

satırı ayrı birer çizim nesnesi olarak kabul edilir. Bu araca komut satırına Dtext yazarak ya da çek 

menüden sırasıyla Draw>Text>Single Line Text seçenekleri seçilerek ulaşılabilir. Komut girildiğinde 

yazım için bazı ayarlamalar yapılması gerekir. Şimdi bu ayarlamalara sırayla bir göz atalım. 

Start Point: Bu ileti yazının başlayacağı noktayı ekranda belirtmemizi veya işaretlememizi 

ister. Yazı, “Text Insert” de denilen yazı ekleme noktasından itibaren yazılmaya başlar. Başlangıç 

noktası olarak bir nokta seçersek bu ekleme noktası yazımızın sol alt köşesi olacak ve oradan 

başlayarak yazımız yazılacaktır. 

Rotation Angle: Başlangıç noktası belirlendikten sonra, yazının yazılma açısı sorulur. Normale 

göre (güncel UCS’nin X ekseni) yatay yazacaksak açı değerini “0” olarak belirlemeliyiz. Son 

olarak Text iletisinin bulunduğu komut satırına tek satırlık metnimizi yazıyoruz. Ekleme çubuğu yazı 

büyüklüğünde ve yazılma açısında belirecektir. Metni ekranda yazılırken görebiliriz. Her satırın 

bitiminde Enter ile bir alt satıra geçebilir veya ekranda bir nokta tıklayarak, metnimizin soraki satırının 

başlangıç noktasını belirleyebiliriz. Yazımızı bitiripte son kez Enter ile onayladığımızda, yazı ekranda 

belirir ve komuttan çıkılır. 

Command: dtext 

Justify/Style/: (Burada yazının başlayacağı noktayı giriyoruz) 

Rotation angle : 30 (Burada yazının yazılış açısını örnek olarak 30° olarak belirledik) 

Text: İlk Satır (Birinci satırı yazdık satır sonunda metni Enter ile onayladık) 

Text: İkinci Satır (İkinci satırı yazdık satır sonunda metni Enter ile onayladık, başka yazı yazmak 

istenediğimiz için burada ikinci bir kez Enter’a basarak komuttan çıktık) 

Style: Eğer style’i seçersek, parantez içinde görmek koşulu ile “büyük” ismi verilen metin 

biçeminin etkin olduğunu öğreniyoruz. Bir başka sitilin ismini yazıp onaylarsak (örneğin “küçük”) 

yazı sitilini değiştirmiş oluruz. 

Command:dtext 

Justify/Style7:Style (Yazı sitilini değiştirmek için iletiyi Style yazarak cevaplıyoruz) 

Style name (or ?) : küçük (Etkin yazı sitilini “büyük”ten “küçük”e çeviriyoruz” 

Justify/Style7: (Ekranda yazının başlangıç noktasını işaretliyoruz) 

Sayfa 3 / 5


Rotation angle : 45 (Yazının yazılış açısını 45° olarak belirliyoruz) 

Text: Birinci Satır (Ekrana ilk satırımızı yazıyoruz) 

Text: İkinci Satır (Ekrana ikinci satırımızı yazıyoruz) 

Text: (Komuttan çıkmak için boş komut satırında Enter’a basıyoruz) 

Justify: Bu seçenek ile yazımızın yazılma yöntemini değiştirebiliriz. AutoCAD, Justify ile, 

metin ekleme noktasının yerini hassas olarak vermemize olanak tanıyor. Bu seçeneği seçtiğimiz 

zaman, karşımıza kelime işlemcilerden alışık olduğumuz bir dizi ileti çıkıyor. Align ve Fit dışındaki 

iletiler ise, yazının başlangıç noktasını belirlememizi sağlıyorlar. Şimdi sırasıyla bunların tümüne 

değinelim: 

Align/Fit/Center/Middle/Right/TL/TC/TR/ML/MC/MR/BL/BC/BR: 

· Align: Yazı, belirttiğimiz First text line point (Birinci metin noktası) ve Second text line 

point (İkinci metin noktası) noktaları arasına deforme olmadan sığacak gibi yazılıyor. Metin 

çizime eklenirken yazı tipi için tanımlanan yazı yüksekliği dikkate alınmaksızın, bu sığdırma 

işlemi yapılıyor. 

· Fit: Yazılacak yazı verilen iki nokta arasına yazı tipinin yüksekliği değişmemek koşulu ile 

sıkıştırılarak veya genişletilerk yazılıyor. Bu durumda yazının yerleştirilme noktası sol alt 

köşesi olur. 

· TL (Top Left): Metin, yukarıda ve sola dayalı. 

· TC (Top Center): Metin, yukarıda ve ortalanmış. 

· TR (Top Right): Metin, yukarıda ve sağa dayalı. 

· ML (Middle Left): Metin, Y ekseni yönünde sola hizalı ortalanıyor. 

· MC (Middle Center): Metin, Y ekseni yönünde sola doğru ortalanıyor. 

· MR (Middle Right): Metin, Y ekseni yönünde sağa hizalı ortalanıyor. 

· BL (Bottom Left): Metin, aşağıda ve sola dayalı. 

· BL (Bottom Center): Metin, aşağıda ve ortalanmış 

· BL (Bottom Left): Metin, aşağıda ve sağa dayalı. 

11.3 Mtext (Multline Text) Komutu 

Çok satırlı yazı yazımında kullanılır. Yazı birden fazla satırdan oluşsa da metin tek bir 

nesnedir. Mouse ile çerçeve içine alınan bölge Mtext alanı oluştumak için hazırlanır ve Multiline 

Text Editor bir kelime işlem programı gibi işlev görür.Multiline Text Editor diyalog kutusunda; 

font, font yüksekliği, kalın, italik, altı çizgili, geri al ( Undo), yazı rengi, sembol ayar seçenekleri 

sunulmuştur. Line Spacing sekmesinden çizgi aralığı, Find Replace sekmesinden ise yazının bulunup 

değiştirilmesi, Properties sekmesinden metnin sitili, yazını metin penceresi içindeki yerleşimi, metin 

penceresi genişliği ve metin penceresinin çizim alanında duruş açısı ayarlanabilir. 

11.4 Metnin Düzenlenmesi 

Sayfa 4 / 5


Yazı yazarken bir hata yapılırsa düzeltilmesi gerekir veya daha sonra yazının bir bölümü değiştirilmek 

istenebilir. Bu işlem Modify II araç çubuğundan Edit Text düğmesine tıklayıp veya Ddedit komutunu 

klavyeden yazıp, iletiye göre düzeltilecek metin seçilince Multiline Text Editor diyalog kutusu 

görüntülenir. Text kutusu içinde gelen metin üzerinde gerekli düzeltmeler yapılır. 

Metin ile ilgili düzenlemeler bunula sınırlı değil ise Properties komutu kullanılarak, düzenlenecek 

metin seçilir. Buradan metnin genel, text ve geometrik özelliklerinden istenilenler; renk, katman, çizgi 

itpi, yükseklik, açı vb. özellikleri düzenlenebilir. 

Sayfa 5 / 5

AutoCAD-2000 Eğitimi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?