Tam Metin

ġuyun içine atıyolāmış (9-12), bizim tarlan öte vādır dere (14-27).
Bir örnekte -a ile ilgi kurulmuştur:
her tarafa fotōraf çekmişlē (5-240).
Ünsüzle biten kelimelere -nın, -nin, -nun, -nün şeklinde gelen ek aşağıdaki
örneklerde farklı kullanılmıştır:
dedeyin öldû gün (26-56), ölüyün öldû gün (26-84), eltiyin ōlu (26-169).
2.1.2.1.2 Yükleme Hâli
Yükleme hali için “+ı, +i, +yı, +yi” ekleri kulanılmaktadır. Ayrıca diftong
durumundaki ünlüler ile ünsüzlerin düşmesiyle kaynaşıp uzayan ünlüler de yükleme hali
yerine kullanılmaktadırlar:
onu topluyo bunu toluyo (2-62), üç denesiyi öldürdü herif (51-4), ġızımız manileri
bilerin ben (17-14), davşanı bālamış (34-74), sen hinci salçayı ġaynadin ya (46-118),
ġayvaltımızı yaparız (53-5), adam kendini yakmış (53-55); toprā (27-65), biz ġari
ġoyunculū bıraøkdıøk (20-15). bacaøk ġırılan (5-87); adem aleyisselam neden atmış cennetten
allah (30-16).
Eski Türkçe’den beri hal ekleri birbirinin yerine kullanılabilmektedir. Bulunma hali
aynı zamanda ayrılma hali olarak kullanılırdı. Yönelme ve yükleme hal eklerinde de böyle
bir durum söz konusudur Bazı dönemlerde ve ağızlarda yönelme için “+ı, +i” ve yükleme
hali için de “+a, +e” eki kullanılmıştır. Eski Uygur Türkçesindeki “+aġ, +eg” yükleme
halinin değişmesiyle, fiillerin rejimlerinin değişmesiyle veya ünlü daralmasından
kaynaklanan bir sebeple olabileceği görüşleri mevcuttur. Bölgemiz ağzında da yükleme hali
eki olan “+ı, +i” yaygın olarak yönelme hali yerine de kullanılmaktadır. Ancak bu ek
tamamen fonksiyon değiştirmemiştir. 62
62 Zeynep Korkmaz, “Batı Anadolu Ağızlarının Yazı Dilinden Ayrılan İsim Çekimi Ekleri ve Fonologie-
Morphologie Bağlantısı” Türk Dili Üzerine Araştırmalar.C. 2, Ankara 1985, s.222-231.
50