Tam Metin

Bigadiç’in Tarihi ve Etnik Yapısı
Tarihi M.Ö. 4000’li yıllara dayandırılan Bigadiç’in ilk sakinleri Misyalılar’dır.
Bölgede daha sonra Persler, Makedonlar (Büyük İskender), Romalılar ve Bizanslılar
hüküm sürmüştür. 25 Bölgeye gelen son unsur Türklerdir.
Sultan Alparslan’ın Malazgirt Ovasında (1071) kazandığı zaferden dört yıl sonra
İznik, Türkler (Selçuklular) tarafından zapt edildi. 26 1080 yılına gelindiğinde Süleyman Şah
devletin sınırlarını İstanbul Boğazı’na kadar dayandırdı. Ancak Haçlı Seferleri sırasında
Türkler İznik’i kaybederek Konya’ya çekilmek zorunda kaldılar. Bizans ise durumdan
faydalanarak Ege kıyılarına tekrar hâkim oldu. 27 Bizans’ın bu hâkimiyeti uzun sürmedi.
1113 yılında Türkler tekrar Marmara kıyılarına geldiler. İki yıl sonra bölgedeki hâkimiyet
Bizans’ın eline geçti. 17 Eylül 1176’da Bizans, Myriokephalon’da ağır bir yenilgiye
uğratıldı. 28
Selçuklu-Bizans mücadelesi 13. yüzyılda da devam etti. Fakat bu dönemde Selçuklu
Devleti, iç karışıklıklar ve Moğol istilası ile uğraştığından Bizans’a karşı mücadeleyi uç
beyleri yürüttü. Bu uç beylerinden biri olan Karesi Bey 29 , yüzyılın sonlarına doğru Misya
bölgesini ele geçirerek bir beylik kurdu. Onun hâkimiyet sahası bu günkü Balıkesir,
Çanakkale ve Bergama’yı kapsıyordu. Karesi Bey, Moğollardan kaçıp kendisine sığınan
Türkmenler ile Dobriçe’den Ece Halil kumandasıyla gelen Sarı Saltuk Türkmenlerini
Edremit’e yerleştirmek suretiyle bölgedeki Türk nüfusunu arttırmaya çalıştı. 30
Karesi Bey’den sonra beylik, oğulları Demirhan ve Yahşi Han arasında
paylaşılmıştır. Yahşi Han Bergama’ya sahip olurken Demirhan beyliğin geri kalanını elde
25
Özdemir, a.g.e., s. 21-32.
26
İznik, Süleyman Şah tarafından ele geçirilmiş ve Anadolu Selçuklularının başkenti yapılmıştır. (Bkz.
Osman Turan, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, İstanbul 1998, s. 285.
27
Ali Sevim, Türkiye Tarihi, Ankara 1989, s. 101, 112, 113. Türkleri Konya’ya kadar çekilmeye zorlayan I.
Haçlı Seferi’dir. (1097).
28
Özdemir, a.g.e., s. 37.
29
Karesi Bey Melik Danişmend Gazi’nin akrabasıdır. Babası Kalem Bey ile Anadolu Selçuklu Devleti’nin
Batı hududuna gelerek Bizans’a karşı faaliyetlerde bulunmuştur. Misya bölgesine hakim olarak burada bir
beylik kurmuştur. (İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri,
Ankara 1988, s. 96 v.d.).
30
Uzunçarşılı, a.g.e., s. 96, 97.
5