Tam Metin

Şimdiki zaman eki çeşitlilik gösterir. Bu çeşitlilik yazı dilindeki şeklin iletişim
araçlarıyla yaygınlaşması ve yakın ilişkiler kuran köylerin birbirini etkilemesinden
kaynaklanmaktadır. Batı Grubu I. alt grupta şimdiki zaman için “-yo” kullanılmaktadır.
Bölgemiz ağzında bunun yanında “-i, -iy, -yi”nin yaygın olduğu “-ya” ile “-or”un da
şimdiki zamanı ifade ettikleri tespit edilmiştir.
Birinci teklik şahıs için diyin, diyorum; ikinci teklik şahısta “ŋ”li kullanımlar,
üçüncü teklik şahısta “r” ünsüzünün düştüğü halde ünlülede uzama olmadığı,üçüncü çokluk
şahısta biliyollā (biliyorlar), yapdırıyollar (yaptırıyorlar) şeklinde yazı dilinden farklı olan
kullanımlar görülmektedir.
Şimdiki zamanı ifade eden eklerden “-ya” ile “-or”un kulanımı yaygın değildir.
Derlemeler esnasında yazıya geçirilenler dışındaki konuşmalarımız sırasında da tüm şahıs
çekimlerine rastlayamadık.
Görülen geçmiş zaman ekinin ötümlü şekilleri yaygın bir kullanım alanına sahiptir.
Duyulan geçmiş zamanın birinci teklik şahıs çekiminde şahıs eki olarak -“In” da
kullanılmaktadır.
Gelecek zaman birinci teklik şahıs eki “-can, -cen”dir.
Tasarlama kiplerinde şekil ve fonksiyon açısından yazı dilinden faklı bir kullanım
bulunmamaktadır.
Diğer Anadolu ağızlarından farklı olarak görülen geçmiş zaman ile hikaye birleşik
zamanın haber kiplerinin, ek fiilin görülen geçmiş zaman çekiminde özellikle 3. teklik
şahısta “–n” ünsüzü türemektedir. Bu türeme, “annadırlādın” örneğinde üçüncü çokluk
şahısta tespit edilmiştir. Ancak tüm kullanımlara yayılmamıştır. Sonda görülen bu ünsüz
türemesi Uşak ilinde, üçüncü teklik şahsın geniş zamanın hikayesinde vardır.
Cevheri fiilin geniş zaman birinci teklik şahıs eki “-m” ve “-n”dir. Birinci çokluk
şahıs ekinde ise “-k, -øk” kullanımına seyrek de olsa rastlanır.
107