Tam Metin

SONUÇ
Bu çalışmada Balıkesir iline bağlı Bigadiç ilçesindeki ağız özellikleri ile derleme
sözlüğüne geçmemiş kelimelerin tespiti amaçlanmıştır. Derlemeler için günlük konuşmalar,
hatıralar yanında masal, kırklama, doğum ve ölümle ilgili uygulamalar ve çeşitli inanışlar
seçilmiştir. Böylelikle metinlerin farklı alanlarca kullanılabilmesi amaçlanmıştır.
Derlenen metinlerin incelenmesiyle Balıkesir Bigadiç Ağzı için ses bilgisi ve şekil
bilgisi açısından şu sonuçlara ulaşılmıştır:
Bigadiç, Batı Grubu I. Bölgeye dahildir, umumiyetle bu grubun özelliklerini
gösterir. İlçe sınırları içerisinde köken bakımından farklı gruplar yer aldığı için dil
özelliklerinde de farklılaşma görülmektedir, Örneğin Çepni köylerinde birinci çokluk kişi
eki olarak -ıøk, -ik de kullanılailmektedir.
Yazı dilinde bulunan “a, e, ı, i, o, ö, u, ü” ünlülerinin yanında “å, é, ĭ, į, ú, ű”
ünlüleri kullanılmaktadır.
Özellikle “g, ğ, k, l, n, r, v, y” ünsüzlerinin düşmesi, hece kaynaşması ve çift
ünlülerin kaynaşması ile uzun ünlüler meydana gelmektedir.
Boğumlanma süreleri normal uzunluktaki ünlülerden az olan kısa ünlülerden
düştüğü daha sıklıkla görülen “ĭ, į, ú, ű” dar ünlülerine rastlanmaktadır.
Bölgemizde ünlülerin büyük ünlü uyumuna uyduğu, yazı dilinde bu uyuma
uymayan yabancı kaynaklı kelimelerde bile çoğu kez bu uyma uyulduğu görülmektedir
(cenezesine, habarımız).
İnceltici özelliği bulunan “l, ç, ş, y” ünsüzlerinin yer aldığı kelimelerde, başta
şimdiki zaman eki olmak üzere bu ünsüzlerle oluşan eklerin getirildiği bazı durumlarda
büyük ünlü uyumu bozulmaktadır (duriy, burseye, āleşmişlē).
Bölgemiz ağzında küçük ünlü uyumuna uyulmaktadır. Yabancı kaynaklı kelimelerin
ikinci hecelerindeki yuvarlak ünlüler bu kurala uygun olarak telaffuz edilmektedir (motur,
huraz).
102