Tam Metin

aŋılmıyodu (5-254), çaydan geçēkene bi sıøkı çekmiş ġavurlā ona (12-17), süpürüke
şahsinem de yanmış (24-10).
-a, -e: Bu ek ikilemelerde daha çoøk økarşımıza çıøkmaøktadır.
böyüttüm tek başıma aha bōle sürüye sürüye bunnarı ben (14-117), çevire çevire,
økaøktıra økaøktıra bişirdi (8-117), hırsızlıøk yapa yapa urdan sana ġari yerleşdilēmiş burē (9-4),
o økaynadı mı çevire çevire yapardıøk (9-36), birbirimize bōle gele gide çerkes oynu derlādi
(9-56).
-madan, -meden: Olumlu fiillere getirilen olumsuzluk ifade eden zarf fiil ekidir.
Eski Türkçede -madın, -medin 71 şeklindeki ek bölgemiz ağzında aşağıdaki şekillerde
kullanılmaktadır:
anası gēmeden yuvaya girmiş (13-55), yollā çamur olmadan (17-74), o økına
yaøkmadan göndermez ille nişanı ōsun (17-185), ikindi olmadan önce çıøkarlā (37-32),
acızlıøk görmeden mahabeti yaptıøk (43-15).
-ınca, -ince, -unca, -ünce: Fiillere -dığı zaman anlamı katan bu ek Eski Türkçede -
ġınça, -ginçe şeklindeydi. 72 Bölgemiz ağzında dört şekli de mevcuttur.
çıøkarınca babucu aldınan ġaçā adam (12-91), gerdirince bōle mekik hemen āzını açı
açıvuru (13-93), gözleme olunca bolluøk oluyo diyler (26-124), gözelce söylemiyince
tükkannarı (34-105), bilmeyince ni bilsin (5-244), paray āzına økısdırıverince gidip variy (6-
63), bitaa aşā oturunca būdan bicek kopmuş (6-213), genç bi ölü ölünce beyit atmaøk (59-
137).
-ıp, ip, -up, -üp: Fiilleri başka fiillere bağlar. Eklendiği fiile “ve” ile “-araøk, -erek”
anlamı katmaktadır. 73 Bölgemiz ağzında ekin ötümlü şekli de kullanılmaktadır. Anlamı
pekiştirmek için zarf fiil eki getirilen kelime tekrarlanmıştır.
71 Ergin, a.g.e., s. 343.
72 Bayraktar, a.g.e., s. 181.
95