Susam (ikinci ürün) tescil raporu. - Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon ...

T.C.
GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
Tohumluk Tescil Ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü
İKİNCİ SUSAM TESCİL RAPORU
10.7.2/1-1
ANKARA - 2013

10.7.2/1-1 SUSAM ÇEŞİDİNİN TESCİLİ HAKKINDA RAPOR
2011-2012 yıllarında tarımsal değerleri ölçme denemelerinde yer alan ve
denemelerdeki süresini tamamlayan aday çeşitler, halen tohumluk üretim programında olan
standart çeşitler ile birlikte iki yıl süreyle susam tarımına uygun bölgeler dikkate alınarak
seçilen lokasyonlarda denenmiştir. Bu denemelerin sonucunda tane verimi, yağ oranı ve yağ
verimi, fenolojik ve patolojik değerleri dikkate alınarak bir değerlendirme yapılmış ve karar
aşamasına gelinmiştir.
TDÖ denemeleri ile birlikte Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk (FYD) testleri 2 yıl
süre ile Yenikent (Ankara) de yapılmıştır. Aday çeşitlerin bu süre içinde homojenlik ve
durulmuşluğunun belirlenmesi amacıyla UPOV prensipleri dikkate alınarak her bir karakter
için en uygun dönemde gözlemler yapılmıştır. FYD testleri sonucu, aday çeşitlerin kendi
içlerinde üniform ve durulmuş olduğu tespit edilerek hakkında özellik belgesi düzenlenmiştir.
TDÖ denemelerinde her yıl elde edilen verilerle varyans analizi, 2 yıllık verilerle de
stabilite analizi yapılmış ve bu değerler grafiklerle desteklenmiştir.
10.7.2/1-1 : Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından ikinci ürün susam
tescil denemelerine alınması için başvurulan aday çeşit, 2010 yılında Antalya/Türkiye’ de
seleksiyon ile geliştirilmiştir. TDÖ denemelerinin değerlendirilmesi sonucu aday çeşit, 2 yıl ve
tüm lokasyonlar ortalamasına göre 117.6 kg/da tane verimi ile ab grubunda ve 2. Sırada yer
alarak standart çeşitler ortalamasının (110.3 kg/da) % 6.6 üzerinde bir verim potansiyeli
göstermiştir. Açık kahverengi tohum rengine sahip olan aday çeşit lokasyonlara göre 91 -
110 günde fizyolojik oluma gelirken, bitki boyu 121 – 172.6 cm olmuştur. Aday çeşidin
yapılan yağ analizlerinde ortalama % 51.9 ham yağ oranına ve 91.6 kg/da yağ verimi ile ab
gurubunda yer alarak standart çeşitler ortalamasına (92.4 kg/da) eşdeğer bir verim
potansiyeli göstermiştir.
Karar Tescil Komitesinindir
Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon
Merkez Müdürlüğü

Çizelge 1. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2011 Yılı Tane Verim Sonuçları (kg/da)
Çeşitler
Şanlıurfa
(Gündaş)
Manisa
(Beydere)
İzmir
(Menemen)
Genel
Ortalama
V.S.
1-10.7.2/1-1 14.9 c 126.5 a 151.1 bc 97.5 c 5
Arslanbey (st) 106.2 a 118.1 a 156.1 bc 126.8 a 1
27-224 101.6 a 71.6 c 158.0 bc 110.4 b 2
Bozova 1 108.1 a 53.6 d 167.4 ab 109.7 b 3
Baydar 2001 (st) 35.2 b 99.0 b 186.6 a 106.9 b 4
Özberk 82 (st) 47.4 b 91.1 b 147.7 c 95.4 c 6
Orhangazi 99(st) 48.1 b 74.5 c 153.1 bc 91.9 c 7
F
%CV
LSD
Lokasyon Ortalaması
Çeşitler
**
14.5
14.2
65.9
**
7.7
10.3
90.6
**
8.1
19.3
160.0
**
9.6
8.3
105.5
Çizelge 2. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2012 Yılı Tane Verim Sonuçları (kg/da)
Antalya
(Enstitü)
Şanlıurfa
(Koruklu)
Manisa
(Beydere)
İzmir
(Menemen)
Genel
Ortalama
1-10.7.2/1-1 117.1 b 68.7 b 126.3 a 218.9 132.7 a 1
Arslanbey (st) 73.2 c 124.1 a 89.2 b 204.6 122.8 ab 2
Baydar 2001 (st) 138.6 a 48.4 c 90.7 b 200.0 119.4 abc 3
Orhangazi 99(st) 101.8 b 37.3 c 84.4 b 214.1 109.4 bc 4
Özberk 82 (st) 102.9 b 43.5 c 123.9 a 149.4 104.9 c 5
F
**
**
**
ÖD
**
%CV
LSD
Lokasyon Ortalaması
10.1
16.7
106.7
16.4
16.2
64.4
4.8
7.6
102.9
20.5
-
197.4
18.4
15.4
117.8
V.S.

Çizelge 3. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2011–2012 Yılı Tane Verim Sonuçları (kg/da)
Çeşitler
Manisa
(Beydere)
Antalya
(Enstitü)
Şanlıurfa
(Koruklu)
İzmir
(Menemen)
Şanlıurfa
(Gündaş)
2011 2012 2012 2012 2011 2012 2011
Genel
Ortalama
1-10.7.2/1-1 126.5 126.3 117.1 68.7 151.1 218.9 14.9 117.6 ab 2
Arslanbey (st) 118.1 89.2 73.2 124.1 156.1 204.6 106.2 124.5 a 1
Baydar 2001 (st) 99.0 90.7 138.6 48.4 186.6 200.0 35.2 114.1 b 3
Orhangazi 99(st) 74.5 84.4 101.8 37.3 153.1 214.1 48.1 101.9 c 4
Özberk 82 (st) 91.1 123.9 102.9 43.5 147.7 149.4 47.4 100.8 c 5
F
%CV
LSD
Lokasyon
Ortalaması
101.8 102.9 106.7 64.4 158.9 197.4 50.4 111.8
Çizelge 4. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemelerinde Yer Alan Çeşitlerin Tane Verimine Ait Stabilite Parametreleri
Çeşitler
Ortalama Verim
(kg/da)
b
+, -sh
**
16.2
8.2
V.S.
a R² % CV
1-10.7.2/1-1 117.6 1.187 0.103 -14.997 0.836 22.0
Arslanbey (st) 124.5 0.642 0.125 52.707 0.504 25.2
Baydar 2001 (st) 114.1 1.203 0.093 -20.401 0.866 20.4
Orhangazi 99(st) 101.9 1.193 0.087 -31.455 0.878 21.5
Özberk 82 (st) 100.8 0.777 0.088 14.042 0.751 21.8
Genel Ortalama 111.8
Standartlar Ortalaması 110.3

Çizelge 5. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2011 Yılı Gözlem Değerleri
Çeşitler
Bitki Boyu
(cm)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
% 50
Çiçeklenme
(gün)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Fizyolojik
Olum
(gün)
İzmir
(Menemen)
Bitkide
Yan Dal
Sayısı
(adet/bitki)
Bitkide
Kapsül
Sayısı
(adet/bitki)
Hastalık ve Zararlılar
Rhizoctonia
Solani
(adet)
1-10.7.2/1-1 132.8 172.5 33 34 91 110 5 7 135 442 7 2
Arslanbey (st) 111.7 162.0 32 31 93 103 4 6 200 389 7 5
27-224 137.2 144.5 34 30 93 105 7 6 181 254 13 7
Özberk 82 (st) 142.9 155.8 33 33 93 109 7 6 160 315 5 5
Orhangazi 99(st) 147.6 154.3 33 30 92 107 7 5 146 255 5 3
Bozova 1 123.9 147.5 33 36 93 112 8 5 182 292 18 15
Baydar 2001 (st) 140.2 170.5 33 34 92 110 6 6 164 418 5 2
Çeşitler
Manisa
(Beydere)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Çizelge 6. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2012 Yılı Gözlem Değerleri
Şanlıurfa
(Koruklu)
Bitki Boyu
(cm)
Antalya
(Enstitü)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Şanlıurfa
(Koruklu)
% 50
Çiçeklenme
(gün)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Şanlıurfa
(Koruklu)
Fizyolojik Olum
(gün)
Antalya
(Enstitü)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Bitkide
Yan Dal Sayısı
(adet/bitki)
Manisa
(Beydere)
Bitkide
Kapsül Sayısı
(adet/bitki)
Verticillium
Fusarium
Solgunluğu
(adet)
1-10.7.2/1-1 121.5 121 172.6 156 44 34 30 104 96 99 97 3 4 6 6 81 86 202 303 7
Arslanbey (st) 126.8 96 136.6 164 44 33 32 103 94 104 99 2 2 5 6 124 69 281 244 21
Özberk 82 (st) 137.0 121 165.7 167 42 34 35 103 95 103 101 3 3 6 6 90 81 207 401 18
Baydar 2001 (st) 132.5 126 161.3 154 39 34 32 99 96 105 98 3 4 5 5 87 97 237 246 20
Orhangazi 99(st) 110.8 110 166.3 158 39 33 32 99 95 98 101 3 3 5 6 80 79 208 242 23
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Şanlıurfa
(Koruklu)
Antalya
(Enstitü)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Şanlıurfa
(Koruklu)
Antalya
(Enstitü)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
Manisa
(Beydere)
Hastalık
ve
Zararlılar
Verticillium
Fusarium
Solgunluğu
(adet)
Manisa
(Beydere)

Çizelge 7. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2011 Yılı Teknolojik
Analiz Değerleri (Ankara İl Kont.Lab.)
Çeşitler
Verimi
(kg/da)
İzmir
(Menemen)
Yağ verimi
(kg/da)
Ham Yağ
(%)
1000 tohum ağırlığı
(g)
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)
1-10.7.2/1-1 151.1 bc 80.9 bc 53.5 3.52 3.59
Baydar 2001 (st) 186.6 a 100.6 a 53.9 3.82 4.46
Bozova 1 167.4 ab 90.3 ab 53.9 3.96 3.55
27-224 158.0 bc 86.1 bc 54.5 3.48 3.38
Orhangazi 99(st) 153.1 bc 84.5 bc 55.2 3.66 3.59
Arslanbey (st) 156.1 bc 83.0 bc 53.2 3.18 3.29
Özberk 82 (st) 147.7 c 76.7 c 51.9 3.82 3.85
F
%CV
LSD
**
8.1
19.3
**
8.2
10.4
Çizelge 8. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2012 Yılı Teknolojik
Analiz Değerleri (Ankara İl Kont.Lab.)
Çeşitler
Verimi
(kg/da)
İzmir
(Menemen)
Yağ verimi
(kg/da)
Ham Yağ
(%)
Şanlıurfa
(Koruklu)
1000 tohum ağırlığı
(g)
1-10.7.2/1-1 204.6 102.3 50.3 3.18 3.18 3.51
Orhangazi 99(st) 214.1 112.2 52.4 3.20 3.78 3.35
Arslanbey (st) 218.9 102.9 46.7 3.55 3.70 3.92
Baydar 2001 (st) 200.0 102.4 51.2 3.40 4.04 3.13
Özberk 82 (st) 149.4 77.2 51.7 3.40 3.89 4.13
F
%CV
LSD
ÖD
20.5
-
ÖD
20.5
-
İzmir
(Menemen)
Manisa
(Beydere)

Çeşitler
Çizelge 9. II. Ürün Susam Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri 2011- 2012 Yılı Teknolojik Analiz Değerleri (Ankara İl Kont.Lab.)
Verimi
(kg/da)
İzmir
(Menemen)
2012 2011
Yağ verimi
(kg/da)
Ham Yağ
(%)
Verimi
(kg/da)
Yağ verimi
(kg/da)
Ham Yağ
(%)
Verimi
(Kg/da)
Genel Ortalama
Ham Yağ
(%)
Yağ verimi
(Kg/da)
1-10.7.2/1-1 204.6 102.3 50.3 151.1 80.9 53.5 177.9 51.9 91.6 ab 4
Baydar 2001 (st) 200.0 102.4 51.2 186.6 100.6 53.9 193.3 52.6 101.5 a 1
Orhangazi 99(st) 214.1 112.2 52.4 153.1 84.5 55.2 183.6 53.8 98.4 a 2
Arslanbey (st) 218.9 102.9 46.7 156.1 83.0 53.2 187.5 50.0 93.0 a 3
Özberk 82 (st) 149.4 77.2 51.7 147.7 76.7 51.9 148.6 51.8 77.0 b 5
F
%CV
LSD
*
16.3
15.6
VS