1. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16 Nisan 2004 SPOR ...

1. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16 Nisan 2004 

SPOR TURİZMİ VE KAPIDAĞ YARIMADASININ TURİZM AMAÇLI 

SPORTİF FAALİYETLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 

1.GİRİŞ 

475 

Öğr. Gör. Melih SERENGİL ( * ) 

Öğr. Gör. Dönüş ÇİÇEK ( * ) 

Dünya nüfusundaki hızlı artış, fert başına gelir düzeyinin yükselmesi, 

teknolojik gelişmeler, ulaştırma hizmetlerinde konfor ve hızın artması, yoğun iş 

yaşamının stresinden uzaklaşmak için tatilin lüks değil bir zorunlu ihtiyaç haline 

gelmesi, boş zamanları değerlendirme bilincinin yerleşmesi, ulusal ve uluslararası 

seyahat ve konaklama hareketlerinin büyük ölçüde gelişmesine neden olmuştur. 

Bu gelişmeler insanların boş zamanlarını daha aktif bir şekilde değerlendirme ve 

günlük olağan yaşamında bulamadığı, eksikliğini hissettiği, özlemini duyduğu 

bazı duygularını (dinlenmek, eğlenmek, ilgi duyduğu alanlarda faaliyette 

bulunmak, değişik kültürleri tanımak,vb), giderme isteğini arttırmış bu da turizmi 

etkileyerek değişik turizm türlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır (Boztepe 1996). 

Türkiye’de turizm denilince akla ilk olarak “deniz-kum-güneşe” yönelik 

turizm faaliyetleri gelmektedir. Yapılan yatırımlara bakıldığında da önemli bir 

çoğunluğun bu turizme yönelik olarak gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır. Ancak 

zamanla denizlerin kirlenmesi, başka turizm türlerine olan talebin dünya 

genelinde artması, Türkiye’de de Turizm Bakanlığı’nın, bu konuda çalışmalar 

yapmasını gerekli hale getirmiştir. Bu amaçla Turizm Bakanlığı 1993 yılında 

turizmin çeşitlendirilmesi konusunda bir takım çalışmalar başlatmıştır. Turizm 

sektörü, uzun yıllar turistik ürünün çeşitlendirilmemesi tek boyutlu turizm ürünü 

sunma politikası nedeniyle, tur operatörlerinin satış baskıları karşısında çaresiz 

kalmış ve bunların satış politikalarına bağımlı hale gelmiştir. Türkiye’de; 

mevsimlik yoğunlaşmayı önlemek, tur operatörlerinin satış baskılarına karşı daha 

güçlü olmak ve sektörel verimliliği arttırmak için, dünyada daha fazla talep gören 

turizm türlerinin belirlenmesi, Türkiye’de uygulanabilirliğinin araştırılması ve 

(*) Balıkesir Üniversitesi Erdek Meslek Yüksekokulu 

*


bunlarla ilgili teşvik çalışmalarına hız verilmesi gerekmektedir (Kozak ve 

diğerleri 2000). 

Uluslar arası seyahate katılanların giderek daha hareketli tatil ürünlerini 

tercih etmesi, spor organizasyonlarının yöresel ve ülkesel ekonomiye katkıları, 

spor ve turizm arasındaki var olan ilişki, spor turizminin turistik ürün 

çeşitlendirilmesinde dikkate alınması gereken bir alternatif olduğuna işaret 

etmektedir (Zorba ve diğerleri 2004). 

Turizm ve spor ilişkilendirildiğinde karşımıza spor turizmi ve turizm sporu 

olarak iki kavram çıkmaktadır. Spor turizminde spor birincil amaç olurken, turizm 

sporunda spor, tatilden sonra gelen, tatil içerisinde yer alan ikincil amaç 

olmaktadır. Spor turizmi de kendi içerisinde yarışma ve rekreasyonel spor olarak 

iki alt kategoriye ayrılmaktadır (Gammon and Robinson 1997). Yarışma sporu 

rekabet içeren, var olan performansı aşmak amacı ile yapılan ve müsabaka 

kazanmanın temel olduğu spor turizmidir. Bireylerin kendilerini yeniden 

yaratmalarını, sağlıklarına kavuşmalarını, yaşam kalitelerini yükseltmelerini ve 

yabancılaşmadan kurtulmalarını sağlamak amacı ile yapılan "herkes için spor" 

sloganında kristalleşen spor anlayışı ise rekreasyonel spor turizmidir. 

Bildiride, serbest zamanların değerlendirilmesinde, bilhassa, gelişmiş 

ülkelerde önemli bir yer tutan, sosyal ilişkileri geliştiren ve serbest zaman 

faaliyetlerinden biri olan spor kavramı, spor turizmi içerisinde rekreasyonel bir 

faaliyet olarak ele alınacaktır. İlk olarak sporun tanımı ve önemi üzerinde 

durulacak ardından sporun turizm ile olan ilişkisine değinilecektir. Çalışmanın son 

kısmında ise, Türkiye’nin önemli turistik destinasyonlarından biri olan ancak son 

yıllarda değişen turistik talebe cevap veremeyen Kapıdağ Yarımadası’nın 

özelliklerine uygun turizm amaçlı sportif faaliyetlerin uygulanabileceği alanlar 

araştırılarak tespit edilmeye çalışılacaktır. 

476


2.SPORUN TANIMI VE ÖNEMİ 

Özü gereği belli kurallara bağlı bir oyun olan spor, insanlık tarihi kadar 

eski bir geçmişe sahiptir. Genel anlamda spor, çağdaş kişiliğin oluşumundaki 

beden, ruh ve kafa unsurlarının koordineli eğitimidir (Demirhan 1992;Sunay 

2001). 

Bir başka tanıma göre spor, ferdin tabî çevresini beşeri çevre hâline 

getirirken elde ettiği kabiliyetleri geliştiren, belirli kurallar altında araçlı veya 

araçsız, ferdî veya toplu olarak, boş zaman faaliyeti kapsamı içerisinde veya tam 

zamanını alacak şekilde bütünleştirici, beden ve ruh sağlığını geliştiren, rekabetçi, 

dayanışmacı ve kültürel bir olgudur (Erkal 1986; Boztepe1996). 

Spor, spor insanın emrinde ve hizmetinde olursa (serbest zamanların 

kullanımına yönelik uğraş niteliği taşıyan, sağlıklı, zinde kalma vb amaçlar için 

yapılan spor) rekreasyon faaliyeti, eğer insan sporun emrine girerse o zaman da 

spor bir meslek özelliği taşıyarak elit spor denilen performans sporu olmakta ve 

rekreasyon faaliyeti kapsamı dışında kalmaktadır. Spor bu biçimi ile ulusal 

kahramanların yaratılması, tüm dünyanın tanıdığı süper yeteneklerin oluşması ile 

"daha hızlı, daha yükseğe, daha kuvvetli" ilkesine ulaşmaya çalışır (Boztepe 1996; 

Koruç 1997; http://www.sporbilim.com). 

Teknolojik ilerlemeler, çalışma hayatında büyük rahatlık sağlamakla 

birlikte insanın bedensel olarak yapacağı işi azaltmakta ve insanların daha az 

hareket etmelerine neden olmaktadır. Bu hareket azlığı “Hypokinetic Disease” 

(hareket azlığı hastalıkları) adı verilen yeni hastalıkların ortaya çıkmasına sebep 

olmaktadır. Bu hastalıklar arasında özellikle kalp- damar hastalıkları, en çok can 

alan hastalık grubunu oluşturmaktadır. Bu hareket azlığı ile başa çıkmak, insanın 

yaşam kalitesini yükseltmek, insanı fiziksel anlamda günlük yaşamdaki 

etkinlikleri daha kolay yapar hale getirebilmek amacı ile “yaşam boyu spor” 

olgusu doğmuştur. Bu olgu çeşitli dönemlerde, çeşitli ülkelerde “herkes için 

spor”, “sağlık için spor”, “kitle sporu” gibi değişik isimlerle anılmıştır 

(http://www.sporbilim.com/; http://www.terakki.org.tr). 

477


Bir serbest zaman uğraşı olarak yani amatörce yapılan şekliyle rekreaktif 

faaliyet özelliği taşıyan spor, rekreasyonun en kapsamlı, çeşitli ve ilgi çeken 

alanlarından birini oluşturmaktadır. Spor ve rekreasyon karşılıklı olarak 

birbirlerini etkilerler. Spor insanların rekreaktif gereksinimlerini karşılamada 

önemli bir hareket alanı sağlarken, rekreasyon da, sporun toplumsal 

yaygınlaşmasında ve sportif başarılar elde edilmesinde önemli roller üstlenmiştir 

(Şahin 1997; http://www.sporbilim.com ). 

Rekreasyonel bir araç olarak spor, insanların endüstrileşme ile beraber 

yaşam biçimlerini değiştirmeleri sonucu meydana gelen (bir taraftan şehir ve 

endüstriyel ortamlara taşınmaları, uygarlaşma ve hayat standartlarının yükselmesi, 

diğer taraftan da çalışma ortamının, kentleşmenin beraberinde getirdiği stres vb) 

zihinsel ve fiziksel eksikliklerin ortaya çıkardığı olumsuzlukları gidermek için 

önemli fonksiyonlar üstlenmiştir. İnsanın çalışma hayatındaki veriminin 

yükselmesi, yeni şeyler üretebilmesi, her şeyden önce insan olarak mutlu 

olabilmesi için, farklı etkinliklerle uğraşmasını ya da dinlenme ihtiyacının 

giderilmesini kaçınılmaz kılmaktadır. 

Spor ister sağlık, ister boş zamanları değerlendirme, isterse performans 

amacıyla yapılsın bireyin yaşamını zenginleştirmektedir. Bu nedenle çeşitli spor 

gruplarına katılım her yaşta insana önerilmektedir. 

3.SPOR VE TURİZM İLİŞKİSİ 

Dinlenme, eğlenme ve gelişme özellikleri ile bütünleşmiş olan turizm 

olayı rekreasyonun önemli bir yönünü ve önemli bir alanını oluşturmaktadır. 

Turizm genellikle dinlenme ve eğlenme amacı taşıyan serbest zamanı 

değerlendirme ihtiyacından kaynaklanmaktadır. Serbest zamandan anlaşılan, iş, 

uyku ve diğer temel ihtiyaçlar karşılandıktan sonra bireye kalan zamandır. İnsanın 

öz benliğine uygun ve yapmaktan zevk aldığı bir faaliyete katılması ile monoton 

modern hayat ve yaşam kavgasının sıkıcı havasından sıyrılarak kendisini bulması 

ve kendi duygularına ortak olacak, diğer insanlarla tanışıp kaynaşarak zevk içinde 

478


sosyal bir kişilik kazanması için serbest zamanda yapılan etkinlikler olarak 

tanımlanan rekreasyon, turizm ile yakından ilişkilidir (Gülez 1986; Erkan 1995; 

Erdoğan 1995; Akat 1997; http://www.sporbilim.com). Turizm ve rekreasyon, 

genel olarak, insanların yaşam kalitelerini ve yaşamdan tatmin düzeylerini 

artırmak yönünde etkide bulunmakta, her ikisinin de özünde serbest zaman 

değerlendirme ve dinlenme ortak noktaları oluşturmaktadır (Bakır 1990; 

Karaküçük 1999). 

Rekreasyon etkinliklerini turizmle ilgisi açısından şu şekilde 

sınıflandırmak olanaklıdır (Serarslan ve Bakır 1988): 

- Konut ve çevresinde yer alan faaliyetler 

- Yüksek düzeyde toplumsal kapsamlı faaliyetler 

- Kültür ve sanat yönlü faaliyetler 

- Genel açık alan faaliyetleri 

- Sportif faaliyetler 

Yukarıdaki faaliyetler dikkate alındığında, bir çok mal ve hizmetten 

meydana gelen turistik ürünün önemli bir bölümünü rekreasyon faaliyetlerinin 

oluşturduğu söylenebilir. 

Turizmde asıl amaç pazarlamadır. Diğer bir ifade ile turistik mal ve 

hizmetlerin doğrudan veya turizm aracıları yardımı ile üreticiden, son tüketici 

olan turiste akışı ve yeni turistik tüketim gereksinimlerinin ve arzularının 

yaratılması, karşılanması ile ilgili faaliyetlerin tümüdür. Bu amaçla, turisti otele, 

yöreye, bölgeye veya ülkeye davet etmek için turiste sunulacak hizmetler ve 

kaynaklar önemlidir (Boztepe 1996; Akat 1997; Hacıoğlu 2000; Usal 2001). 

Spor unsurunun bulunduğu turistik ürünü tüketiciye sunarken en doğru 

hizmet ile sunmak, talebin sürekli hale gelmesine, gelişme ve değişme sorunu 

yaşayan turistik tesislerin çeşitlenmesine, şimdiye kadar gelişmemiş bölgelerin 

kalite ve çekiciliğini artmasına neden olacaktır. Çoruh nehri üzerinde yapılan 

rafting, buna açık bir örnek olarak gösterilebilir (Boztepe 96). Ayrıca tüketici bu 

unsuru hizmet olarak beklediği gibi doğrudan talep yaratarak sporu, turizm amaçlı 

kullanmaktadır. 

479


Spor, turizmi iki yolla geliştirir. İlk olarak tatilleri esnasında sportif bir 

faaliyete (golf, kayak, rafting, olta balıkçılığı vb) katılmak isteyen turistler; ikinci 

olarak ise organizeli bir spor faaliyetine (olimpiyat oyunları, dünya kupası 

maçları) izleyici yada aktif olarak katılmak isteyen turistler yer alarak turizme 

katkıda bulunmaktadırlar. Burada birinci ayrımda spor, tatilden sonra gelen, tatil 

içerisinde yer alan ikincil amaç olarak turizmi etkilerken; ikinci ayrımda spor, 

birincil amaç olarak turizmi etkilemektedir (Sanderson ve diğerleri 2000; 

http://www.matkailu.org/). Kısaca, sporun turizme etkisi dikkate alındığında, spor 

tek bir sebep olabileceği gibi başka sebeplerin içerisinde de yer alabilir. 

Sportif faaliyetlerin rekreasyon faaliyetlerinden biri olduğu hatırlanacak 

olursa, turist ihtiyaç ve isteklerinden birinin de tatilleri sırasında sportif 

faaliyetlere katılma olanaklarının sunulması olduğu vurgulanmış olacaktır. Turiste 

spora katılma imkanlarının sunulması turistik ürünü daha ilginç hale getirecektir. 

Böylece turistik ürün çeşitlendirilerek hem turist memnun edilebilecek hem de 

kalış süresi uzatılarak ekonomik fayda sağlanmış olabilecektir (Serarslan ve Bakır 

1988). 

Her ne kadar toplumların spora bakış açıları ve spor yapma eğilimleri 

değişken olsa da, yapılan araştırmalar, rekreasyon amaçlı sportif faaliyetleri 

tercih eden insanların sayısının gün geçtikçe arttığını göstermektedir. Örneğin, 

Almanya'da halkın %61'i boş zaman etkinliklerinden biri olan sporu tercih 

etmektedirler. Ayrıca 1987 yılında Almanya'da 6-16 yaş arasındaki 190. 000 kişi 

üzerinde anket yoluyla yapılan bir araştırmada gençlerin %60'ının boş zamanlarını 

spor yaparak geçirdikleri görülmüştür (http://www.sporbilim.com). Turizmin, 

spor imkanlarının kullanılmasına, desteklenmesine ve sporun gelişmesine nasıl 

katkıda bulunacağını ve tatilde iken sportif faaliyetlere katılmanın önemini 

dikkatle gözden geçirmeyi amaçlayan bir araştırma İngiltere’de “Spor Konseyi” 

tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucuna göre, düzenli olarak spora 

katılanların tatil sırasında da spora katılmaya devam ettikleri, araştırma 

kapsamında bulunan beş ülkede (Fransa, Almanya., Hollanda, İspanya ve İsveç) 

480


resmi klüp ve ders yapısının dışında rekreasyonel spora doğru kuvvetli bir 

değişme olduğu tespit edilmiştir (Glyptis 1982). 

Serbest zamanlarda sportif faaliyetlere aktif katılmayı tercih etme oranının 

yüksek olmasındaki temel nedenler, sporun kişisel ve toplumsal özelliklerinden 

kaynaklanmaktadır. Ayrıca sportif faaliyetlerin; katılım kolaylığı, çalışma 

rahatlığı, her yaşın, her cinsin ve herkesin zevk ve isteklerine yanıt verebilecek 

tercih olanağı vardır. Sportif faaliyetler, sosyalleştirici, toplumsal birliği sağlayıcı, 

sağlık kazandırıcıdır. Hem spor hem de turizm dinlenme ve ruh/beden sağlığı 

ortak amacını taşıdığından spor turizmin doğal bir parçasıdır (Azaklı ve Özgür 

2004). 

4.SPOR TURİZMİNİN TANIMI VE BELİRLEYİCİ FAKTÖRLERİ 

Sporun yüzyılımız içinde gelişen teknoloji ile birlikte; özellikle ulaşım 

araçlarının gelişimi, seyahat anlayışlarının değişimi sporun günümüzde farklı bir 

konuma ulaşmasına neden olmuştur. Yarışma için yapılan organizeli spor, yine 

organizeli yapılan turistik ürün haline dönüşmüştür. 

Spor yapma ya da izleme isteği, insanların seyahat nedenlerinden biridir. 

Dünyanın her tarafında milyonlarca insan farklı oyunları, izlemek için seyahat 

eder. Özellikle olimpiyat oyunları gibi uluslararası spor organizasyonları 

milyonları harekete geçirir. Katılma yada seyretmek şeklindeki spor düşkünlüğü 

çoğu zaman geniş halk kitlelerinin ilgisinin bu alanlarda yoğunlaşmasına yol açar. 

Sosyal bilimciler bu ilgiyi “oyun” ya da “spor yaşamı” deyimi ile 

açıklamaktadırlar. Bundan maksat oyun oynamak, spor yapmak ya da seyretmek 

suretiyle hoşça vakit geçirmektir (Erdoğan 1995). 

Spor Turizmi, bir spor faaliyetinde bizzat yer almak ya da seyirci olarak 

katılmak amacıyla seyahat edilmesidir (Bakar 1996; Standeven and Knop 1999; 

Ross 2001; Ritchie ve Adair 2002). 

481


Spor turizmini, devamlı oturma yeri dışında yapılan dinlenme, gevşeme 

veya spor branşlarında gelişmeye yardımcı olan müsabaka ve turnuvalara bizzat 

katılma ya da izleme amacıyla seyahat eden spor meraklıları ile spor 

organizasyonları ve bunların yapıldığı veya yapılacağı yer ve tesisleri gezmek 

görmek isteyen spor meraklıları oluşturur (Toskay 1989). 

De Knop, sportif amaçlı faaliyetlere katılan turistleri, sportif faaliyetlerin 

düzenlendiği yer ve amaç faktörlerine göre altı gruba ayırmaktadır 

(http://www.ausport.gov.au/).Bu sınıflandırma aşağıdaki şekilde gösterilmektedir: 

Deniz-Kum ve 

Günese Yönelik 

Maceraya 

Yönelik 

Eglenceye Yönelik 

Spor 

Turizmi 

Kültürel Spora 

Yönelik 

Yarisma 

Amacina 

Yönelik 

Saglik Amacina 

Yönelik 

Şekil I. Sportif amaçlı faaliyetlere katılan turistleri, sportif faaliyetlerin düzenlendiği yer ve amaç 

faktörlerine göre sınıflandırılması (http://www.ausport.gov.au) 

Spor turizmi, çalışmanın giriş bölümünde anlatıldığı gibi, yarışma veya 

rekreasyonel olarak iki gruba ayrılabileceği gibi, uluslararası spor turizmi, aktif 

spor turizmi ve nostaljik spor turizmi şeklinde de ayrılabilmektedir (Ross 2001). 

Uluslararası spor turizmi, genel olarak olimpiyat oyunları ve dünya kupası 

futbol karşılaşmaları gibi organizasyonları içerir (1996 yılında yapılan Atlanta 

Dünya Olimpiyat oyunları ve 1994 yılında yapılan Dünya Kupası). Spor 

karşılaşmalarına bizzat katılmak amacıyla seyahat eden bireylerin oluşturduğu 

482


(Golf, tenis, balıkçılık, araçlı kar sporları, ve sörf ) aktif spor turizmi ve sporla 

ilgili düzenlenen ünlü organizasyonları kapsayan faaliyetler de (Knoxville’de 

bayanlar üniversite basketbol salonu ve New York Cooperstown’daki ünlüler 

beyzbol salonu gibi ) nostaljik spor turizmini oluşturur (Ross 2001). 

4.1. Spor Turizminin Belirleyici Faktörleri 

Spor turizminin belirleyici faktörleri şu şekilde sıralanabilir (Boztepe 

1996): 

4.1.1.Psiko-Sosyal Faktörler 

Ekonomik gelişim, tüm dünyada yapısal bir değişime neden olmuştur. Bu 

değişimler, kültürden politikaya kadar bir çok alanda kendini hissettirmiştir. 

Turizme katılanlar ile sportif faaliyet içinde yer alanların bu ekonomik büyüme ile 

beraber bir takım faktörlere bağlı olarak da değişkenlik gösterdiği söylenebilir. 

Turizm olgusunda meydana gelen gelişmeler ve değişimler turizmin büyük bir 

hareketlilik içine girmesi, sporun kitlelerin birlikte düşünüp, birlikte harekete 

geçtikleri bir olgu haline dönüşmesi spor turizmini oluşturmada etkin ve 

belirleyici bir faktör olmasına neden olmuştur. Bu hareketlilik, beraberinde birçok 

faktörleri de bu olgunun içine çekmiştir. 

Spor turizmine katılanların kavranması anlamına da gelebilecek faktörler 

sporun günlük yaşantının bir parçası haline gelmesi ve spor heyecanının turizme 

iştirak edenleri yeni arayışlara itmesi nedeni ile motivasyonun oluşmasına da 

neden olabilecektir. Hayatın esası, mutlu yaşamak ve mutlu yaşatmaktır. Bedensel 

sağlığın yerinde olması bu mutluluğun oluşmasında tek başına yeterli olamaz. 

Bireyin ruhsal ve sosyal yönlerden de sağlıklı olması gereklidir. Ne var ki, bireyin 

ruhsal (moral, ahlak) ve sosyal (entelektüel) iyilik halini bir anda elde etmesi 

mümkün değildir. 

Sosyal faktörler insan toplum ve çevre ilişkileri olarak değerlendirilecek 

olursa, spor turizmi içinde çok belirgin yerleri olan kavramlar olarak karşımıza 

çıkmaktadırlar. Özellikle sportif faaliyetin içinde bulunan bireyin bulunduğu 

çevre şartlarına ve toplumdaki değer yargılarına göre değerler oluşturması bireyin 

sosyalleşmesine ve entelektüel çevre bilincinin gelişmesine yardımcı olmaktadır. 

483


Örnek olarak, dünyanın sayılı futbolcularından oluşturulan bir karma futbol 

takımı ile Türk milli takımı karmasının bir futbol maçı sergilemesi ve bu 

organizasyondan elde edilen gelirin Bosnalı çocukların mutluluğu için harcanacak 

olması o futbol maçına gidecek olan seyircilerde bir motivasyon oluşmasına ve 

hem bireyin hem de kitlenin psiko sosyal açıdan tatmin olmasına neden olacaktır. 

4.1.2.Tıbbi faktörler 

Sanayileşme ve şehirleşmenin insan yaşamında çeşitli şekillerde etkin 

olmasının, bireylerde ve toplumlarda oluşturduğu hareketsizlik, psiko sosyal 

hastalıkların ortaya çıkmasına neden olmuştur. 

Doğa ve çevre insanın fizyolojik gelişimine neden olan etkileri spor 

turizminin oluşmasına yardımcı olurken; turizm olgusunun içinde spor 

faaliyetlerinin varlığı da turizm ile spor arasındaki ilişki açısından farklı bir boyut 

oluşmasına neden olmaktadır. Sağlıklı iklimde bulunma amacı güdülerek yapılan 

dağ turizmi ve dağ sporları, havanın temiz oluşu nedeni ile, deniz seviyesinden 

yükseklik, güneşlilik, normal sıcaklık değerleri ve havadaki bağıl nem oranının 

insan bünyesine ve sağlığına yaptığı olumlu etkilere sahiptir. Örnek olarak 

sporcuların yaklaşık 2500m yüksekliğinde bir dağ zirvesini tercih ederek kamp 

yapmaları fizyolojik bir gelişim olayını yakalamak içindir. Böyle bir olayın 

gerçekleşmesi içinde bu tür dağ zirvelerine uygun mekanlar ve tesisler inşa etmek 

gereklidir. Tesislerin sporcular için kurulması, o bölgeyi hazırlık dönemi içinde 

kullanan sporcuların ve idarecilerin o bölge için bir turistik canlılık sağlamalarına 

neden olur. Diğer taraftan da kamp zamanları dışında yine aynı bölgenin turizme 

yönelik olarak kullanılmasını cazip hale getirmek ve turizme katılanlar için sağlık 

turizmi anlayışı ile o bölgeyi canlı tutmak turizm açısından ekonomik fayda 

sağlar. Böylece; sosyal hastalıkların tedavisinde kullanılan mekanlar olma özelliği 

de taşımış olurlar. 

4.1.3.Ekonomik faktörler 

Turizm günümüzde yüksek döviz kazancı sağlayan ve gelişmekte olan ülkeler 

açısından ekonomik gelişme stratejilerinde anahtar bir sektör durumuna gelmiştir. 

Spor ise görüntüsü nedeni ile öncelikle harcamayı gerektiren bir olgu 

484


görünümünde olmasına rağmen, sonradan ortaya çıkan verimliliği ile anahtar 

konuma giren ikinci sektör olmuştur. Büyük ve küçük sportif organizasyonlar, 

ekonomik açıdan organizasyonu düzenleyen ülke veya bölge için bir kaynak teşkil 

etmektedirler. Turizmin ve sporun bu ekonomik büyüme karşısındaki ilgi alanında 

turizme katılanların sayısı ile spor yapanların veya sportif faaliyet içinde yer 

alanların sayısı ile doğru orantılı olarak yükselen bir grafik göstermektedir. 

5.TURİZM AMAÇLI YAPILAN SPORTİF FAALİYETLER 

Turistik tüketimin yapılacağı destinasyonun özelliği (coğrafik yapı, iklim, 

doğal veriler, üst yapı vb), turistik talebin hem nitelik hem de nicelik yönünden 

çeşitliliği gibi nedenler turizm amacı ile yapılan sportif faaliyetlerin 

sınıflandırılmasında farklı seçenekleri karşımıza çıkarmaktadır. Burada yapılan 

sınıflandırma, Turizm amacı ile yapılan sportif faaliyetlerin bir takım belirleyici 

özellikleri dikkate alınarak, oluşturulmuştur. Bunlar ; 

5.1.Scuba Dıvıng 

Aletli dalış olarak da adlandırılabilen Scuba Dıvıng, zaman içinde 

ihtiyaçları gidermek için yapılan faaliyetler olmaktan çıkarak, sportif bir hobi 

kimliğine bürünmüştür. 1959’a kadar sadece ilgili kişiler tarafından sistematik 

olarak sürdürülen dalışlar, bu tarihten sonra uluslar arası dalma sporu 

derneklerinin kurulması ile birlikte sportif amaçlarla düzenlenmeye başlanmıştır. 

Dünya Sualtı Aktiviteleri Konfederasyonu (CMAS), sualtı sporlarının dünya 

çapında otorite kuruluşudur. Türkiye’de geçerli olan “BSK”, “BSAC”,“CMAS”, 

“PADI”, “NAUI” vb. sertifikalarını veren dalış merkezleri bulmak mümkün 

olmaktadır (http://www.bookinturkey.com; http://www.voyagerbook.com/tr 

http://www.kulturturizm.gov.tr). 

5.2.Yelken 

Yelken sporu, ister olimpik bir spor dalı olarak yapılsın, ister bir dinlenme ve 

eğlence olarak ele alınsın, esasları ve kuralları değişmeyen, araçlı bir spordur. 

Yelken sporunu çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir. Bunlar; Optimist, Europe, 

485


420, Laser, Finn, 470, Pirat, Dragon, Radyo Kontrol Ve Handikap sınıfları olarak 

sıralanabilir ( http://www.istanbulyelken.org.tr; http://www.voyagerbook.com/tr ; 


5.3.Dağ Sporları 

Dağ sporları; dağlık yörelerde sürdürülen sportif amaçlı gezi, yürüyüş, 

tırmanma ve kayak uygulamalarını kapsayan, bireysel veya toplu olarak yapılan 

belirli araç ve gereçlerin doğa koşullarına ve yazılı kurallara uygun olarak 

kullanıldığı bir spor dalıdır (Ulu ve diğerleri 1998; Bakar 1996; 


5.4.Kış Sporları 

Belli araç ve gereçler kullanarak belirli kurallara uyularak belirli özelliklere 

sahip karlı ve buzlu ortamlar üzerinde bireysel veya toplu olarak yapılan serbest 

ve yarışma amaçlı spor uygulamalarıdır (Ulu ve diğerleri 1998; Bakar 1996). 

5.5. Yamaç paraşütü 

Yamaç paraşütü, birkaç yenilikçi havacı tarafından 1980'li yılların 

başlarında serbest paraşütlerle yamaçlardan koşarak havalanmaları ile başlamıştır. 

Zamanla paraşütlerin aerodinamik yapılarının gelişmesiyle birlikte performansları 

da artarak ve serbest paraşütlerden ayrılarak, planör, delta kanat gibi amacı uçuş 

olan bir alet haline gelmiştir. Günümüzde pilotların da tecrübesine bağlı olarak, 

yamaç paraşütü ile küçük tepelerden kalkılıp, yüzlerce metre yukarılara 

çıkılabilmekte ve saatlerce havada kalıp kilometrelerce uzaklara uçulabilmektedir. 

Katlandığında bir sırt çantasına sığacak kadar küçülebilmesi ve ağırlığının da çok 

az olması bazı dağcıların ilgisini çekmiş ve dağların zirvelerinden yamaç 

paraşütüyle uçarak inenler olmuştur. Belli sağlık koşulları içerisinde hemen 

herkes tarafından yapılabilecek olan yamaç paraşütünün öğrenilmesi de çok kolay 

olmaktadır (http://www.yamacparasutu.net;http://www.voyagerbook.com/tr/; 


486


Bunun için ülkemizde başvurulabilecek birçok kulüp, dernek, kurs, şahıs, 

şirket, vs. vardır 

5.6.Balon 

Dünyada ilk ortaya çıkışı 18.yy sonlarına uzanan balonla uçuş sporu 

ülkemizde de yoğun ilgi görmektedir. Uzun yıllardır bireysel sportif amaçlı 

yapıldığı gibi, turistik yörelerdeki yerel etkinliklerde balonla kent turları 

düzenlenebilmektedir. Balon, içine doldurulan sıvı propan gazının ısıtılması ile 

havalanır. Uygun rüzgarda (10 km/h'in altındaki) oldukça uzun süreler sakin bir 

uçuşla havada kalabilir. Ortalama seyir yüksekliği 500-1500 feet arasında olan 

balona yön vermek, irtifa kazandırıp kaybettirmek, hızını değiştirmek, tecrübeli 

bir pilot tarafından kolaylıkla yapılabilir (http://www.voyagerbook.com/tr; 


5.7.Trekking ve Hikking 

Trekking, doğa sporlarının en hafif kollarından biridir. Uzun ve yorucu 

yürüyüş anlamına gelir. Hikking ise günübirlik doğa gezisi anlamına gelir. 

Dilimize İngilizce'den geçen ve asıl anlamı “Güney Afrika’da kağnı ya da yaya 

olarak göç” olan "trekking" sözcüğü İngilizce'de "doğal engellerle dolu bir arazi 

parçasını herhangi bir ulaşım aracı kullanmaksızın yürüyerek aşmak" anlamına 

gelmektedir. Her yaştan insan tarafından trekking ve hikking yapılabilir. 

Trekking ve hikking de yürüyüş süresi parkurun zorluk derecesine göre değişiklik 

gösterir. Orta dereceli bir parkur yaklaşık olarak 5-6 saat sürer. Kalabalık ve 

gürültülü şehir hayatından bir an olsun uzaklaşmak, doğayla baş başa bir gün 

geçirmek, doğal yaşama bir gün olsun ayak uydurabilmek ve doğadaki 

güzellikleri grup arkadaşlarıyla paylaşmak isteyenlerin uğraştıkları bir spor 

faaliyeti olan trekking turları günübirlik olduğu gibi, daha uzun süreli de 

olabilmektedir.Yolculuğa genellikle sabah çok erken çıkılır. Günübirlik gezilerde, 

gezi bir günün içine sığdırılacağından amaç güne erken başlayarak zamanı 

olabildiğince iyi kullanmaktır (Akat 1997; Ulu ve diğerleri 1998; 

http://www.voyagerbook.com/tr ; 

487


5.8. Rafting: 

Debisi yüksek olan akarsuda bot ile yapılan bir sporudur. Turizm amaçlı 

yapılan sportif faaliyetler arasında önemli bir yere sahip olan bu spor; su hacminin 

ve nehir eğiliminin yüksek olduğu yerlerde kauçuk malzemeden yapılan şişme 

botlarla akarsuyu akış yönünde kat etme olarak da tanımlanabilir. Rafting için 

öncelikle yüzme bilmek ve beraberinde kesinlikle bu işi daha önce yapmış 

profesyonel kişilerin bulunması gerekmektedir (Bakar 1996; Akat 1997; 

http://www.voyagerbook.com/tr; http://www.2000.com.tr ; 

http://www.kulturturizm.gov.tr ). 

5.9.Windsurf 

Windsurf bir yelken sınıfı olmakla birlikte, diğer yelken sınıflarından 

farklı olarak dümeni yoktur ve dümen işlevi başka bir fonksiyonla yerine 

getirilmektedir. Windsurf sürtünmesi çok az, yelken alanı çok geniş olduğu için 

diğer sınıflardan çok daha süratli seyir yapabilen ve seri olan bir tekne sınıfıdır. 

Taşınması kolay olan Windsurf dinamik yapısından dolayı özellikle gençlerin 

tercih ettiği bir sportif faaliyettir (http://www.webpost.net). 

5.10. Siclo Turizm 

Doğal parkurlarda özellikle ormanlık ve dağlık alanlarda gruplar halinde 

bisiklet ile gerçekleştirilen bir turizm çeşididir. Gezintinin yapılacağı alanın 

özelliğine göre düz, mountain veya hafif motorlu olmak üzere 

sınıflandırılabilmektedir. Bisiklet turizmi günübirlik, haftalık veya dönemlik 

olabilmektedir. Dünyada 52 Bisiklet turizm merkezi bulunmaktadır. Özellikle son 

yıllarda “bisiklet festivali”veya”dağ bisikleti festivali”adları ile uygun parkurları 

bulunan turistik destinasyonlarda yoğun ilgi çekmektedir 

(http://www.bisikletdunyası.com). 

488


5.11. Atlı Doğa Yürüyüşü 

Ormanlık ve uygun parkurları bulunan alanlarda atlar ile gerçekleştirilen 

bir faaliyettir. Yeni başlayanlar ve tecrübeli biniciler için, binicilik dersleri ve at 

sırtında geziler düzenlenmektedir . Uzman binici antrenörler eşliğinde saatlik, 

günlük ve haftalık binicilik dersleri verilebilmektedir.Yetişkin ve normal boyutlu 

atların yanı sıra çocukların da ilgisinin çekilebilmesi için “Pony”türü atlarda bu 

tip yürüyüşlere dahil edilebilmektedir (http://www.hotel-berkeranch.com/tr). 

5.12. Kampçılık 

Doğaya giden herkesin kampçılıkla ilgili kendine göre farklı yaklaşımı 

olmaktadır. Kimi için karavan veya motor-karavanla televizyondan jeneratöre 

hatta küçük bulaşık makinesine kadar birçok araç-gereci konaklayacağı yere 

taşıyarak yaptığı etkinliktir. Kimi içinse sırt çantası, çadır vb ile gerçekleştirilen 

bir etkinliktir. Genel olarak değerlendirilirse kampçılık diğer amaçlara ulaşmada 

yardımcı temel bir etkinliktir denilebilir. Bu amaçlar doğrultusunda bazı turistler 

kamp için önceden belirlenmiş alanları tercih ederken; bazıları da, doğada el 

değmemiş yerleri tercih etmektedir. Kamp malzemelerinin çoğu gidilen yere göre 

değişik özellikler göstermektedir (http://www.kampcılık.com/; Bakar 1996). 

5.13. Jeep Safari 

Genellikle 4x4 özelliğine sahip araçlar ile yapılan dağ, orman içi ve 

ulaşılması güç alanlara yapılan araçlı gezilerdir. Kısa ve uzun süreli safariler 

yapılabildiği gibi, trekking, hikking ve kampçılık ile de birleştirilebilir. Doğal 

güzelliklere ulaşmanın yanı sıra özellikle bakir alanlardaki köy veya yerleşim 

birimlerine yapılan kısa soluklu ziyaretler sosyo-kültürel anlamda değer 

kazanmaktadır (http://www.gizlicennetler.com/). 

5.14. Sportif Olta Balıkçılığı 

Yerli ve yabancı amatör balıkçıların maddi bir kazanç sağlamaksızın, 

belirlenen kurallar çerçevesinde, bu amaçla ayrılmış iç sular ve denizlerde 

yaptıkları bir turizm etkinliğidir (http://www.kkgm.gov.tr). 

489

5.15. Triatlon 


Dünyada ilk kez 1974 yılında ABD’de düzenlenen triatlon, uluslararası 

karşılaşmalarda sırası ile yüzme, bisiklet ve koşu olmak üzere üç bölümden 

oluşan sportif amaçlı bir yarışma olarak tanımlanabilir. Kısa (olimpik), orta ve 

uzun mesafe olarak üç kategoriye ayrılmaktadır. Türkiye’de dört merkezde 

(Erdek, Alanya, Çeşme, İstanbul) uluslararası düzeyde düzenlenmektedir 

(http://members.Iycos.co.uk) 

5.16. Av Turizmi 

Av turizmi döviz kazandırıcı etkisi bakımından ekonomiye önemli katkılar 

sağlayabilecek bir potansiyele sahip, kent yaşamından ve yoğun çalışma 

ortamından sıkılan insanlara, dinlenme, spor yapma ve içgüdülerinde yatan 

avlanma tutkusu gereksinimini karşılama olanağı sunan bir turizm çeşididir 

Türkiye'de avcılık, 1937 tarihli 3167 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu 

doğrultusunda, her yıl toplanan Merkez Av Komisyonu ile Milli Parklar ve Av- 

Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü çerçevesinde yapılmaktadır 

(http://www.onlineavcilik.com; http://www.voyagerbook.com/tr). 

6.KAPIDAĞ YARIMADASI’NIN TURİZM AMAÇLI SPORTİF 

FAALİYETLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 

Kapıdağ, Marmara Denizi’nin güney kıyısı ortasında, Küçük Asya’ya 

1500 metre kalınlığında dar ve kısa bir Berzah (tombolo) ile bağlı, takriben 300 

kilometre karelik üçgen şeklinde bir yarımadadır (Ertüzün 1964). Berzahının 

genişliği 1700m. uzunluğu ise 1500m’dir. Yarımadanın kuzey kıyıları girintiliçıkıntılı, 

kuzeybatı yamaçları da oldukça diktir. Arazi engebeli olup irili ufaklı 

tepecikler mevcuttur. Bu tepelerin en büyüğü 803m. yüksekliğine sahip olan 

Dedebayırı’dır (Güçlü 1999). 

Kapıdağ Yarımadası üzerinde yirmi köy, iki belde (Karşıyaka, Ocaklar), 

bir ilçe merkezi (Erdek) bulunuyor. Tarihte oynağı rol ile eşsiz bir define 

490


özelliğine sahip Kapıdağ, Zeytin ve Tavşan Adaları, Palata Çeşmesi, Çifteoluk ve 

Apostol’u, Muhla Kalesi, Kirazlı Manastırı, Hadrianus Tapınağı, Amfiteatrı, 

Kyzikos Tiyatrosu gibi tarihi, kültürel ve doğal güzellikleri ile yüzyıllar boyu 

insanların ilgisini çekmiş önemli bir destinasyondur. 

Kapıdağ Yarımadası 1950’li yıllarda iç turizm hareketlerinin odak noktası 

haline gelmiş ancak 1980 yılların ortalarından sonra alt yapı yatırımlarının 

öncelikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde yoğunlaştırılması nedeni ile cazibesini 

yitirmiştir. Günümüzde, Kapıdağ Yarımadası ve merkezi durumunda bulunan 

Erdek yine de iç turizmin merkezlerinden birisi durumundadır (Serengil 2001). 

Erdek, kapıdağ yarımadası’nın güney-batı kıyısında, kuzey rüzgarlarına 

kapalı küçük ve şirin bir kasabadır (Ertüzün 1964). 

Turistik faaliyetlerin yoğunluğu ve turizm türü açısından bakıldığında 

Kapıdağ Yarımadası’ndaki turizm genellikle deniz turizmidir. Kapıdağ 

Yarımadası’nın tarihi, kültürel ve ekolojik ürünlerinin yeterince tanınmaması veya 

tanıtılamaması, Ege ve Akdeniz’deki turistik çekim gücüne sahip diğer 

destinasyonlara göre deniz ve güneş sezonunun kısa olması, rekreasyonel 

faaliyetlerin yetersizliği gibi nedenlerle tatilini sadece oyun eğlence ve denizin 

ötesine taşıyan, heyecan arayan değişen turizm talebine doğal olarak yanıt 

verememektedir. Bu da bölgede farklı turizm faaliyetlerinin ön plana 

çıkarılmasını kaçınılmaz kılmaktadır. 

Kapıdağ Yarımadası’nın coğrafi konumu ve özellikleri dikkate 

alındığında, potansiyel kaynaklarını, gerekli düzenlemeler yaparak turizmin 

hizmetine sunması, turizm çeşitlendirmesinde önemli bir yere sahip olan turizm 

amaçlı sportif faaliyetlerin bazılarının bu bölgede hayata geçirilerek 

uygulanabilmesini sağlayacaktır. 

Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yönetmeliği gereğince “Sportif faaliyetin 

bir turizm hareketi olarak uygulanması bir seyahat acentalığı hizmetidir” hükmü 

özellikle gruplar halinde, organize olmuş bir şekilde planlanmasını ve 

gerçekleştirilmesini öngörmektedir. Bu nokta da turizm amaçlı sportif faaliyetlere 

yönelik hizmet veren seyahat acentalarının ilgilerinin bu bölgeye çekilmesi büyük 

önem taşımaktadır. Böylece bölgenin sadece deniz turizmine hizmet veren bir 

491


destinasyon olmadığı, farklı çekim gücüne sahip unsurlarının da olduğunun ilgili 

çevrelerce bilinmesi sağlanacaktır. 

Kapıdağ Yarımadası’nda yerel yönetimlerin, ilgili kurum ve kuruluşların, 

turizme yönelik hizmet veren işletmelerin ilgilerinin çekilerek bu konuda ortak 

hareket etmeleri sağlanmalıdır. Böylece aşağıdaki tabloda belirtilen birtakım 

sportif faaliyetlerin bölgede uygulanmasını sağlanabilecek ve değişen turistik 

talebe cevap verilebilecektir. Bütün bunların sonucunda da bölgede turizm 

hareketlerinin canlanacaktır. 

Aşağıdaki Tablo I ve Harita I ‘de Kapıdağ Yarım Adası’nda Turizm 

amaçlı sportif faaliyetler için kaynak teşkil edebilecek alanlar verilmiştir. 

492

Sıra 

No 


Turizm Amaçlı Sportif Faaliyetler İçin Kapıdağ Yarımadası’ndaki 

Kaynak Teşkil Edebilecek Alanlar 

Turizm Amaçlı 

Sportif Faaliyetler 

Alan 

1 Trekking Yukarı Yapıcı,Ormanlı ve Kestanelik Üçgeni 

2 

Hikking 

3 Sportif Olta 

Balıkçılığı 

4 

5 

Scuba Diving 

Windsurf 

Tablo 1:Turizm Amaçlı Sportif Faaliyetler İçin Kapıdağ Yarımadası’ndaki 

Kaynak Teşkil Edebilecek Alanlar (Bu tablo, Erdek ve Ocaklar Belediyesi ile 

Köy Muhtarlıklarının da konu ile ilgili görüşleri alınarak hazırlanmıştır. Kapıdağ 

Yarımadası’nda uygulanabilecek olan turizm amaçlı sportif faaliyetler için bir 

örnek teşkil etmekle birlikte daha kapsamlı bir envanter çıkarılarak tablo 

genişletilebilir). 

493 

Çadırlı Konaklama Olanağı Bulunan Tüm Ormanlık 

Alanlar 

Tüm Kıyılar ile birlikte özellikle İlhanlar-Karşıyaka 

Açısı 

Çayağzı, Kestanelik, İlhanlar, Kerne ve Ormanlı 

Burnu 

Kestanelik,Turanköy,Martı Kayası,Kavaklıdere-Kum 

ve Soğuksu Burunları 

6 Optimist Düzler-Askeri Kamplar Düzlemi 

7 Paragliding Kerne,Eğit Koyu,Ormanlı Burnu,Ocaklar ve Narlı 

8 

9 

Siclo Turizm 

Atlı Doğa Yürüyüşü 

Tüm Kıyı Şeridi-Gerekli düzenlemeler Yapıldığında 

Kapıdağ’ın iç kesimleri 

Gerekli Dinlenme Parkurlarının Bulunduğu Orman 

İçleri 

10 Kampçılık Erdek,İlhanlar,Doğanlar,Ormanlı,Kocaburgaz 

11 

12 

Jeep Safari 

Av Turizmi 

Ulaşılabilecek Tüm Alanlar,Yukarı Yapıcı-Kirazlı 

Manastır Hattı (trekking ve hikking ile birleştirilebilir) 

Kapıdağ Yüksek Ormanlık Alanlarında Yaban 

Domuzu Avcılığı

Martı 

Kayası Ormanlı 

Burnu 

Turanköy 

Narlı 

Ocaklar 


Ormanlı 

Harita.1. Kapıdağ Yarımadası’nda uygulanabilecek olan turizm amaçlı sportif faaliyetler 

Kum 

Burnu 

Çakıl 

Kerne Burnu 

494


SONUÇ 

Ekonomik yönden gelişmiş ülkelerde spor, halk sağlığını koruyucu bir 

unsur olarak kullanılmaktadır. Günümüzde hemen hemen tüm ülkelerde sağlık 

için spor, hem kitlelere ulaştırılmakta hem de devletin kendi toplumları için sporu 

yaygınlaştırıp gelişmesini sağlamaktadırlar. Ancak sağlık için sporu, fonksiyonel 

anlamda kullanan bazı ülkeler, turizmi de kullanarak ekonomik anlamda büyük 

atılımlar yapmışlardır (Boztepe 1996). 

Spor gerek yarışma, rekreasyon, sağlık bazında, gerekse izleyici bazında 

dünya kültürünün bir parçasıdır. Spor bugün iletişim araçlarının yaygınlaşmasının 

da ciddi oranda etkisiyle birçok kişi tarafından doğrudan ya da dolaylı olarak ilgi 

görmektedir 

Herhangi bir spor disiplininin veya birden fazla spor disiplininin 

kurallarının tamamen veya kısmen uygulanması ile turiste yaptırılan, turistle 

birlikte yapılan veya turistler için organize edilen sportif faaliyetler olarak 

tanımlanan turizm amaçlı sportif faaliyetler turizm çeşitlendirmesinde önemli rol 

oynamaktadır. 

1960 yıllarda başlayan iç turizm hareketlerinin önemli çekim gücüne sahip 

bir destinasyon olan Kapıdağ Yarımadası hem turizm alanına yapılan yatırımların 

başka bölgelere kayması, hem de var olan potansiyelini turistik arza 

dönüştürememesi son yıllarda değişen turistik talep ihtiyaçlarına cevap veremez 

hale gelmiştir. 

Kapıdağ Yarımadası’nın özellikleri dikkate alındığında bu bölgede turizm 

amaçlı sportif faaliyetleri gerçekleştirebilmek için bazı tedbirlerin alınması ve 

uygulanmaya konulması gerekmektedir.Bu konudaki önerilerimizi aşağıdaki 

maddeler altında toplayabiliriz: 

1.Deniz turizmi dışında turizm hareketlerine katılıma isteğinde bulunan 

potansiyel turistlerin beklentilerinin neler olduğunun tespit edilmesi önemlidir. 

2. Turizm amaçlı sportif faaliyetler içerisindeki ürünler tespit edildikten 

sonra, bu konudaki potansiyel,çeşitli tanıtım araçları yardımı ile ilgili kitlelere 

iletilmelidir. 

495


3. Turistik yöre belediyelerinin,spor hizmetlerini yerine getirmede daha 

aktif olması ve spor alanlarını planlamada turizm amacını göz önünde tutması 

gerekmektedir. 

4. Çeşitli spor dallarının bağlı oldukları federasyonlarla bağlantı kurularak 

var olan potansiyelin değerlendirilmesi yönünde işbirliği sağlanmalıdır. Özellikle 

su sporları ve faaliyetleri açısından son derece önemli bir potansiyele sahip olan 

Kapıdağ Yarımadası’nda ulusal ve uluslararası su sporları organizasyonları 

düzenlenebilir. 

KAYNAKLAR 

Akat, Ö. (1997). Pazarlama ağırlıklı Turizm İşletmeciliği. Bursa : Ekin Kitabevi. 

Anonim (2003) Denizlerde ve İç sularda Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını 

Düzenleyen 35/2 Numaralı Sirkülerde Değişiklik Yapılmasına Dair Ek Sirküler . (Resmi 

Gazete: 22 Ağustos 2003-25207) Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Koruma Ve Kontrol Genel 

Müdürlüğü. 

Azaklı, S. ve Özgür, H. (2004). Belediyelerin Turizme Yönelik ve Turizmi Etkileyen Hizmetleri. 

Editörlü Kitap: Turizm;İlkeler ve Yönetim. (Ed: Atila Yüksel, Murat Hançer). 

Bakar, İ. (1996). Turizm Sözlüğü. İstanbul: Turizm Geliştirme ve eğitim Vakfı Yayınları, 0:(114). 

Bakır, M. (1990). Rekreasyon ve Turizm İlişkisinin Turizm Politikalarının Oluşturulmasındaki 

Önemi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. 

Boztepe, H. (1996). “Turizm Spor İlişkisi ve Sporun Etkisi ile Turizm de 

Değişimler”,(Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 

İstanbul. 

Demirhan, G. (1992). “Dağcılıkta Spor-Turizm-Çevre İlişkisi”. Anatolıa :Turizm Araştırmaları 

Dergisi (Türkçe), 3 (33-34): 25-29. 

Erdoğan, H.( 1995). Ekonomik Sosyal Kültürel Çevresel Yönleri ile Uluslararası Turizm. Bursa: 

Uysal Form Ofset.Yayın No: 18-003-0275, 36-38. 

Erkal, M.E. (1986). “Sosyolojik Açıdan Spor”, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Yayın No:30: 

Ankara. 

Erkan, N. (1995). “Boş Zamanı Değerlendirme”, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Akademisi Ders 

Notları, Ankara. 

Ertüzün, R.M. (1964). Kapıdağ Yarımadası ve Çevresindeki Adalar.Ankara:Türkiye Ticaret 

Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Matbaası. 

Gammon, S. ve Robinson, T. (1997). Sport And Tourism: A Conceptual Framework. Journal of 

Sport Tourism 4 (3) ,1-6. 

496


Glyptıs, S. (1982). Sport And Tourism in Western Europe, London: British Travel Education 

Trust. 

Güçlü,M.(1999).“Kapıdağ Yarımadasının Tarih-i Coğrafyası Üzerine Bir Araştırma”,(Basılmamış 

Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 

Gülez, S. (1986). Doğa Koruma ve Turizm: Uzlaşması Gereken İki Zıt Olgu, Turizm Yıllığı 1986, 

Ankara: Turizm Bankası Araştırma ve Eğitim Başkanlığı. 

Hacıoğlu, N. (2000). Turizm Pazarlaması. Balıkesir: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı 

Yayın No: 160,VİPAŞ A.Ş. Yayın Sıra No:36,10-11. 

Karaküçük, S. (1999). Rekreasyon: Boş Zamanları Değerlendirme, Üçüncü Bası. Ankara: 

Bağırgan Yayımevi. 

Koruç, Z. (1997). Yeni Bir Alan: Spor Psikolojisi. Türk Psikoloji Bülteni. 3, (4), 43-52. 

Kozak, N. Akoğlan Kozak, M.ve Kozak, M. (2000). Genel Turizm İlkeler Kavramlar. Ankara: 

Turhan Kitabevi 

Öztaş, K. (2002). Turizm Ekonomisi Genel Turizm Bilgileri. Akara: Nobel Yayın. 

Ritchie, B. & D. Adair (2002). The Growing Recognition of Sport Tourism Current Issues in 

Tourism. Vol. 5 no.1, 1-6 

Ross, S.D (2001). Developıng Sports Tourısm, National Laboratory For Tourism And 

Ecommerce 

Sanderson, K., Harris, F., Russell. S., Chase.,S (2000). The Economic Benefits of Sport A 

Review Report to the Hong Kong Sports Development Board.(15-20) 

website:www.hksdb.org.hk 

Serarslan, M.Z. ve Bakır, M. (1988). Turizm Pazarlamasında Sporun Yeri Ve Türkiye Açısından 

Değerlemesi. Pazarlama Dünyası. Mayıs–Haziran, Yıl:2, Sayı:9, 28-30. 

Serengil, M. (2001). Ekolojik Turizm Ve Kapıdağ. Orman Mühendisleri Odası Dergisi. Eylül 

2001.Yıl:38,Sayı :9 ,11-17 

Stanveden, J., ve DeKnop, P. (1999). Sport tourism. Champaign, IL: Human Kinetics. 

Sunay, H. (2000). “Türkiye’de Sporun Yaygınlaştırılması”, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Sayı 

147: Ankara 

Şahin, H. (1997). “Sporcuların Performans Sporunu bıraktıktan Sonraki Yaşamlarında Boş Zaman 

Değerlendirme İlgilerinin Araştırılması”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova 

Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana. 

Toskay, T. (1989). Turizm; Turizm Olayına Genel Yaklaşım. İstanbul: Der Yayınları. 

Ulu A. Çavuş, Ş. , Tanrısevdi, A., Güçlü, H ve Öncüer M. (1998). 2000’li Yıllarda Uluslararası 

Turizm Piyasasındaki Değişme Ve Bu Eğilimlere Uygun Alternatif Turistik Ürün 

Çeşitlendirme Stratejileri.Hafta Sonu Seminerleri Kayseri: Erciyes Üniversitesi Matbaası 

(63-100). 

Usal, A.ve Oral, S. ( 2001). Turizm Pazarlaması. İzmir: Kanyılmaz Maatbaası. 

497


Zorba, E., Tekin, A., İkizler, C., Zorba, E. Miçooğulları , O.(2004) Spor Turizmi. 

Editörlü Kitap: Turizm;İlkeler ve Yönetim. (Ed: Atila Yüksel, Murat Hançer). 

Notlar: 

- Anonim, Rekreasyon ve Spor, (01.12.2003) 

http://www.sporbilim.com/spor.html 

- Anonim, Boş Zaman faaliyeti Olarak Spor. (01.12.2003). 

http://www.terakki.org.tr/beden/ana_sayfa_bos_zaman_faaliyeti_olarak_spor.html 

-Tuohino, A. Environmental Awareness And Environmentally Friendly Behaviour - Case Sulkava 

Rowing Event (04.12.2003), 

http://www.matkailu.org/jarvimatkailu/pdf/anja_ATLASsoutu.pdf 

- Douvis, J., Yusof, A., Douvis,S. (1998) An Examination of Demographic and Psychographic 

Profiles of the Sport Tourist (12.12.2003), 

http://www.ausport.gov.au/fulltext/1998/cjsm/v2n4/douvisyusof24.htm 

- Karacehennem, M. Windsurf nedir? (14.12.2003) 

http://www.webpost.net/wi/windsurf/ 

- Anonim, What is scuba, (03.12.2003) 

http://www.bookinturkey.com/html/scuba/what_is_scuba.asp 

- Anonim, Türkiye’de Turizm, (04.12.2003) 

http://www.voyagerbook.com/tr/t_turizm/hava1.asp 

- Anonim, Turizm Çeşitleri, (04.12.2003) http://www.kulturturizm.gov.tr ). 

- Yücer, A. Yamaç paraşütü nedir? (14.12.2003), http://www.yamacparasutu.net 

- http://www.istanbulyelken.org.tr/tekneler.htm 

- http://www.2000.com.tr/hobi/rafting/nasil.htm 

- http://www.bisikletdunyası.com/bisikletturizmi.htm 

- (http://www.hotel-berkeranch.com/tr/İndex.htm 

- http://www.kampcılık.com/Kampçılık.htm 

- http://www.gizlicennetler.com/ 

- http://www.kirkit/turkce/Kapadokya.htm 

- http://www.onlineavcilik.com/turkay.htm 

- http://www.kkgm.gov.tr/Mevzuat/1380/ 

- http://members.Iycos.co.uk/izdak/dogasporlari-triatlon.html 

498

1. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16 Nisan 2004 SPOR ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?