You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
hakimlerce destek ve izleme sistemlerinin etkinliğine güven duyulmaması nedeniyle<br />
tutuklama dışındaki alternatifler mümkün olduğu ölçüde kullanılmamaktadır. Ayrıca,<br />
duruşma öncesi tutukluk süreleri kabul edilemeyecek ölçüde uzun olup üç yıla kadar<br />
uzayabilmektedir. 2008 yılında çocuklar için ortalama mahkeme süresi ceza mahkemelerinde<br />
258 gün iken çocuk mahkemelerinde 414 gün ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 502 gün<br />
olarak gerçekleşti. Temyiz işlemleri de sürüncemede kalmaktadır. 163 Haziran 2009 itibariyle<br />
toplam, büyük çoğunluğu erkek olan 2.721 çocuk, ülke çapında özgürlüklerinden yoksun<br />
bırakılmıştır. Bunlardan yaklaşık yüzde 90’ı duruşma öncesi tutukevlerinde tutulmaktadır.<br />
Şartlı salıverilmiş 6.207 çocuk bulunmaktadır. Temyiz sonucunu bekleyenlerle birlikte,<br />
mahkeme bekleyen çocuklar – bulundukları yerlerdeki tesis mevcudiyetine bağlı olarak –<br />
çocuk veya çocuk-ve-genç tutukevlerinde veya cezaevlerinin çocuk koğuşlarında (veya kız<br />
çocukları söz konusu olduğunda kadın cezaevlerinde) tutulmaktadır. Bu da yüzlerce çocuğun<br />
Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin gerektirdiği şekilde yetişkinlerden ayrı yerlerde<br />
tutulmadığı anlamına gelmektedir. Kaydedilen gelişmelere karşın söz konusu kurumlar,<br />
fiziksel barınma koşulları, 164 yeterli personel düzeyi, personelin eğitim derecesi, şiddet ve<br />
istismar riski ve dinlenme veya eğitim tesisleri/faaliyetleri, rehabilitasyon programları<br />
itibariyle çok büyük farklılıklar göstermektedir. Hükümleri onaylanan çocuklar,<br />
rehabilitasyon amaçlı açık kurumlar olan Eğitim Yuvaları’na yerleştirilmekle birlikte bu tür<br />
yuvaların sayısı yalnızca üçtür ve çocuklar genellikle ebeveynlerinden uzak kalmaktadırlar.<br />
Her halükârda, duruşma öncesi alıkoyma sürelerinin uzun olması veya çocuk yaşta suç işlemiş<br />
olmalarına karşın mahkeme sürecinde 18 yaşına ulaşmaları nedeniyle yasalarla karşı karşıya<br />
gelen <strong>çocukların</strong> yalnızca ufak bir azınlığı Eğitim Yuvalarına erişebilmektedir. Gözetim<br />
altından çıktıktan sonra <strong>çocukların</strong> toplumla yeniden bütünleşmelerini sağlayacak<br />
mekanizmalar da yetersizdir. Yeniden suç işleme oranlarına ilişkin veriler sınırlıdır. 165<br />
Çocukların alıkonulmasının pahalıya mal olduğu da eklenmelidir: 2006-7 yıllarında çocuklar<br />
ve gençler arasındaki şiddet eğilimleri ile okul içinde ve çevresindeki şiddet üzerine<br />
gerçekleştirilen bir parlamento araştırması, 166 tutuklu veya hükümlü başına düşen maliyetin<br />
aylık 960 lira olduğunu göstermektedir.<br />
Değişim kararlılığı: Hükümet, kanunla ihtilafa düşen çocukları, genel olarak, cezaya değil<br />
yardıma veya rehabilitasyona muhtaç çocuklar olarak görmektedir. 167 Hükümetin 2010 yılına<br />
yönelik Yıllık Programı, 168 kanunla ihtilafa düşen çocuklara ve gençlere yönelik hizmetleri<br />
geliştirme, çocuk tutukluların rehabilitasyonuna ve topluma yeniden kazandırılmalarına<br />
yönelik mevcut programları geliştirme ve bunlara yenilerini ekleme ve çocuk mahkemelerinin<br />
ve bu mahkemelerdeki personelin sayısını artırma taahhüdünde bulunmaktadır. Bununla<br />
birlikte, öyle görünmektedir ki, yaşamlarının gelişme çağındayken yargılanmak üzere<br />
alıkonulan <strong>çocukların</strong> sayısının fazlalığı resmi makamları, siyasetçileri veya kamuoyunu<br />
ayağa kaldırmamaktadır. Bu koşulların <strong>çocukların</strong> esenliği ve gelecek beklentileri üzerindeki<br />
etkisi tam olarak anlaşılamıyor olabilir. Çocuk adaletinde yüksek standartların<br />
tutturulabilmesi daha fazla farkındalık yaratmayı, mevzuatta ve kurumsal kültürde değişim<br />
gerçekleştirmeyi, altyapıda, personel yapısında ve eğitimde iyileştirme yapmayı, daha iyi veri<br />
yönetim ve yayımını, suç işlenmesinin ve yeniden suç işlenmesinin önlenmesini ve her türlü<br />
163<br />
2007 yılında Temyiz Mahkemesinde ortalama bekleme süresi (hem çocuklar hem yetişkinler için) 391 gündü.<br />
164<br />
Örneğin bakınız, Türk Tabipler Birliği (TTB): Diyarbakır E-tipi Kapalı Ceza ve İnfaz Kurumunda Alıkonulan<br />
Çocukları İzleme Raporu, Haziran 2009<br />
165<br />
Türkiye’nin BM Çocuk Hakları Komitesine sunduğu ikinci periyodik raporda Adalet Bakanlığı verilerine<br />
dayanılarak verilen bilgilere göre 12-15 yaş grubundan olup hüküm giyen 218 çocuktan 15’i 2005 yılında<br />
yeniden suç işlemiştir; aynı durum 26-18 yaş grubundan çocuklar için 2.113’te 268’dir.<br />
166<br />
Türkçe olarak:<br />
http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/arastirma_onergesi_gd.onerge_bilgileri?kanunlar_sira_no=491<br />
167<br />
Say Yes – UNICEF Türkiye ofisi tarafından yayınlanan üç aylık bülten, Kış 2008<br />
168 Öncelik 84 – Önlem 209
Change language