türkiye'de çocukların durumu raporu

Diğer kurumlar ve eşgüdüm: SHÇEK’in verdiği kimi hizmetler, gönüllü katkılar ve/veya
gönüllülerle; kamu kurum ve kuruluşlarıyla, üniversitelerle ve hükümet dışı kuruluşlarla
imzalanan işbirliği protokolleriyle sağlanmaktadır. Böylece, kurumlarda bulunan çocuklar
fazladan bakım görebilir, aileleriyle zaman geçirebilir, özel kreşlere veya okullara devam
edebilir ya da rehabilitasyon ihtiyacı olan çocuklar ihtiyaç duydukları özel bakımı alabilirler.
Ne var ki, gönüllüler ve STK’lar sistemin entegre bir parçası değillerdir. Sayıları ve
kapasiteleri sınırlı olduğu gibi daha fazla eğitime ve yardıma ihtiyaç duyabilirler. Daha genel
olarak alındığında, çocuk koruma, muhtaç durumdaki çocukların belirlenmesi ve bu
çocukların gerekli hizmetler için ilgili hizmet sunuculara etkili biçimde yönlendirilip
sonuçların izlenmesini sağlama açısından yargı organlarından eğitim ve sağlık sektörlerine
kadar birçok kurum arasında işbirliği ve anlayış gerektirmektedir. Halen AB finansmanlı bir
proje çerçevesinde çocuk koruma sistemleri yerel ölçekte modellenmektedir. Burada bir
Adalet Bakanlığı’nın öncülük ettiği bir eşgüdüm sistemi, bir de SHÇEK’in öncülük ettiği bir
erken uyarı sistemi vardır. Bu arada birçok belediye çocuklara yönelik olanlar dahil çeşitli
sosyal hizmetler sunmaktadır. Belediyelerin sosyal hizmetler ve yardımlar alanında genel,
kadın ve çocuk merkezleri açmak alanında da özel sorumlulukları vardır. 156
Belediyeler, yerel ihtiyaçları tespit ve yerel kaynakları harekete geçirme bakımından avantajlı
bir konumdadırlar; ancak kaynakları yetersiz kalabildiği gibi öncelikleri de siyasal
duyarlılıklara göre belirlenebilmektedir. Belediye yönetimleri bağımsız olarak seçilmektedir
ve etkinliklerini her durumda merkezi hükümet kuruluşlarıyla koordine etme gibi bir
zorunlulukları yoktur. Pratikte ise belediyelerce sunulan hizmetler bir yerden diğerine
değişkenlik göstermektedir.
Stratejik plan: 2010-14 dönemini kapsayan Stratejik Planında SHÇEK sosyal hizmet
politikalarının belirlenip uygulanmasında ve kurumlar arası eşgüdümün sağlanmasında
kendini merkezi aktör olarak gören bir görüşe sahiptir. Aile birliğinin korunmasına öncelik
tanıyan SHÇEK kendine bunlara ihtiyacı olan herkese sosyal hizmet ulaştırma görevini
biçmiştir. SHÇEK, bakıma muhtaç kişilerin mümkün olduğu kadar kendi ortamlarında kendi
kendilerine bakacak duruma getirilmelerine, koruyucu ve önleyici hizmetlerin arttırılmasına
büyük önem vermektedir. SHÇEK bu ara kurumsal bakımda olan kişilerin uluslararası
standartlar doğrultusunda başkaları gibi sosyalleşip gelişebilmeleri sağlanmayı da taahhüt
etmektedir.SHÇEK aynı zamanda rehberlik ve izleme işlevlerini güçlendirmeyi, uluslararası
işbirliğini artırmayı ve sürekli bilgi akışıyla süreçlere toplumu da katmayı planlamaktadır.
Kurum, başlıca ilkeleri arasında saydamlığı, tarafsızlığı ve işbirliğine hazır oluşu saymaktadır.
Genel Müdürlük tarafından yapılan tahminlere göre kurumdan hizmet alanların sayısı beş yıl
içinde üç kat artarak 1,2 milyona ulaşacaktır. Buna karşılık kurumlarda kalan kişi sayısı
(gerek çocuklar, gerekse yetişkinler ve yaşlılar) yüzde 20 azalarak 20 bin civarına inecektir.
SHÇEK, 2009 ile 2014 yılları arasında bütçesinin iki kat artarak 3 milyar TL’ye (yaklaşık 2
milyar dolar) ulaşmasını öngörmektedir. Buna paralel olarak hizmetlerinden yararlananlar
arasında engelliler ön plana çıkacak, dönemin başında engellilere ayrılan bütçe payı yüzde 21
iken bu pay dönem sonunda yüzde 72’ye yükselecektir.
Önde gelen konular: Çocuk bakım sisteminde, izleme ve değerlendirme dahil olmak üzere
kurumsal kapasiteyi ve etkinliği, özellikle insan kaynaklarına yapılan yatırımları artırma
gerekliliği konusunda mutabakat vardır. Daha fazla uzmana gerek duyulmaktadır ve bu
o zaman için SHÇEK tarafından çocuklara sağlanan hizmetlerin kalitesiyle ilgili dengeli bir görünüm
sunmaktadır. Dile getirilen sorunlardan biri moral düşüklüğüdür. Hızla değişen ve gelişen durumlar karşısında
bu tür değerlendirmeler düzenli aralıklarla sürdürülebilir.
156 Belediyeler Yasası, Madde 14