türkiye'de çocukların durumu raporu

çocuklarını etkilemekte özellikle güçlük çekebilirler. Kimi ebeveynler aşırı koruyucu, aşırı
hoşgörülüdür. Çocuklarına ilişkin gerçekçi olmayan ve aşırı beklentiler içindeki ebeveynler,
çocuklarının okul başarısızlıklarını, itaatsizlik veya sorumsuzluk olarak gördükleri
davranışları kavramada özellikle güçlük çekebilirler ve karşılığında sözlü saldırıda
bulunabilirler, aşırı disipline yönelebilirler veya çocuğa yönelik ilgilerini tümüyle
yitirebilirler. Ergen yaşlardaki kız ve erkekler ayrıca ana babalarının evlilikle ilgili
endişelerinden de etkilenebilmektedir.
Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı: Yaygın kültürel değerler, ergenlik ve ilk gençlik
dönemlerinde kızlarla erkeklerden beklenen davranışlar arasında büyük bir ayrım
gözetmektedir ve bu durum yalnızca alt gelir gruplarıyla kırsal yörelere özgü değildir.
Örneğin delikanlı kavramı yalnızca genç erkekler için kullanılır. Birçok kıza da ev kızı olma
dışında başka bir seçenek tanınmaz; evinde kalıp iş yapması beklenir. 113 2006 yılındaki Aile
Yapısı Araştırmasına göre, Türkiye’deki gençler ana babalarıyla en fazla şu konularda
sorunlar yaşamaktadır: arkadaş seçimi (yüzde 30,5), tüketim ve harcama alışkanlıkları (28,1
yüzde) ve giyim kuşam tarzı (yüzde 26,1). Buna karşılık okul ve iş tercihleri (yüzde 15,9),
evlilik ve aile yaşamı (yüzde 14,6) ve siyasal görüş (yüzde 7,2) daha az sorun yaratan
konulardır. Ana babaların bu daha ciddi konularda kızlarına ve oğullarına daha hoşgörülü mü
davrandıkları yoksa gençlerin fazla sorgulamadan ana babalarının görüş ve tercihlerini mi
benimsedikleri ise net değildir.
Yapılan araştırmalara göre gençlerin üreme sağlığı bilgileri alarm verecek kadar yetersizdir ve çok sayıda genç de riskli
cinsel davranışlar sergilemektedir.
Ergen sağlığı: 2007 Gençlerde Cinsel Sağlık Araştırmasına göre gençlerin yüzde 65’i sağlık
durumlarını “çok iyi” veya “genel olarak iyi” şeklinde tanımlarken, yüzde 46’sı sağlıklarına
“çok ama çok” veya “çok” dikkat ettiklerini belirtmiştir. 114 Gençliğin insan yaşamının en
sağlıklı dönemi olduğu dikkate alınırsa, ilk oranın artırılabileceğini de görmek gerekir.
Fiziksel ve zihinsel olmak üzere ergen sağlığına ilişkin objektif verilere ise, yetersiz tarama,
izleme ve kayıt yüzünden zor erişilmektedir. Uçta bir örnek vermek gerekirse, Türkiye’de
ergenler arası intihar olaylarının yaygınlığı ve özellikleri konusunda pek az şey bilinmektedir.
Erken çocukluk sağlığında olduğu gibi, aile hekimliği sistemine geçilmesi ergen sağlığının
daha yakından izlenmesi için fırsatlar yaratabilir. Bir başka kaygı kaynağı da, geleceğin sağlık
görevlilerinin yetiştiği yüksek öğretim kurumlarında ergenlik döneminin özel ihtiyaçlarına ve
sorunlarına pek az önem verilmesidir. Bugünki insan kaynaklarının ergenlere, özel koşullarını
da dikkate aldığımızda, hizmet verme kapasitesi sınırlıdır. Bu da kamu kurumlarının
ergenlerin sorunlarıyla ilgilenme ve bu sorunların çözümüne yardımcı olma yeteneğini önemli
ölçüde azaltmaktadır. 115
Üreme sağlığı ve cinsellik eğitimi: İstanbul’da 10. Sınıf öğrencileri (16 yaş civarı) yapılan
bir araştırmaya göre erkek çocukların yüzde 35’i ve kızların yüzde 5’i cinsel ilişkide
bulunduklarını ifade etmiştir. İlişkide bulunduğunu söyleyenler arasında erkeklerin yüzde 38’i
ve kızların yüzde 46’sı herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmadıklarını veya yeterince
113
UNDP Türkiye Ofisi, Ulusal İnsani Kalkınma Raporu: Türkiye’de Gençlik, 2008, sayfa 13.
114
Nüfusbilim Derneği /UNDP: 2007 Türkiye Gençlik Cinsel ve Üreme Sağlığı Araştırması Özet Raporu, 2007.
115
Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği, Bilgilendirme Dosyası-7: Gençlik ve Cinsellik , (tarihsiz), sayfa
30.