08.06.2013 Views

türkiye'de çocukların durumu raporu

türkiye'de çocukların durumu raporu

türkiye'de çocukların durumu raporu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Bunların arasında göçmen ve iltica talebinde bulunan ve, insan ticareti mağduru çocuklar da<br />

yer almaktadır.<br />

Çocuk koruma hizmetleri: Çocuk koruma alanındaki sorumlulukların büyük bölümü Sosyal<br />

Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun (SHÇEK) üzerindedir. SHÇEK, ana babası<br />

olmayan veya olup da bunlardan gerekli bakımı alma imkânı olmayan çocuklara kurumsal<br />

bakım hizmetleri sağlamaktadır. Türkiye’nin bulunduğu bölgedeki başka ülkelerle<br />

karşılaştırıldığında kurumsal bakım altındaki çocuk sayısı düşüktür. SHÇEK son dönemde<br />

ailelere destek verip, bakıcı aile dahil <strong>çocukların</strong> ailelerle kalmalarını sağlayıcı birtakım<br />

girişimler sonucunda kurumsal bakım altındaki çocuk sayısını üçte birden fazla azaltarak<br />

yaklaşık 13 bine düşürmüştür. Ancak, bu programlara ilişkin bir değerlendirme henüz<br />

bulunmamaktadır. SHÇEK ayrıca şu hizmetleri de sağlamaktadır: istismara maruz kalan,<br />

sokakta yaşayan veya suça itilen çocuklara yönelik rehabilitasyon hizmetleri; çalışan<br />

çocuklara yönelik eğitim, destek ve diğer etkinlikler; aile danışmanlık hizmetleri ve ayni ve<br />

maddi sosyal yardımlar. SHÇEK gelecekte engellilere yönelik hizmetlerinde önemli bir açılım<br />

planlamaktadır. SHÇEK’in yanı sıra sağlık sektörü, yerel idareler, Sivil Toplum Kuruluşları<br />

(STK) ve başka kuruluşlar da olumsuz deneyimleri olan çocuklara yönelik tesislere sahiptir ve<br />

çeşitli hizmetler vermektedir. İhtiyacı olan tüm <strong>çocukların</strong> ve ailelerin hizmet alabilmesi için<br />

kapasitenin genişletilmesi ve iyileştirilmesi gerekmektedir. İlgili tüm sektörler arasında<br />

işbirliğininsağlanmasına yönelik bir model geliştirilmiştir. Özellikle güç durumdaki çocuklar<br />

için, sağlıktan eğitime, adaletten güvenliğe kadar tüm sektörleri içine alan bir erken tanı sevk<br />

ve destek sistemi öngörülmektedir.<br />

Çocuklar için adalet: Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Stratejisi, bu alandaki uluslararası<br />

belgeler, çocuğun yararı ve hapse son çare olarak başvurma ilkesi doğrultusunda çocuk adaleti<br />

sistemini iyileştirmeye yönelik sürekli çabalar öngörmektedir. Çeşitli girişimlere karşın, bu<br />

amaca ulaşmak için daha ileri düzeyde duyarlılık ve kapasite, kuruluşlar arası daha gelişkin<br />

bir eşgüdüm gerekmektedir. Çocuk mahkemeleri henüz 81 ilin yalnızca 30’unda<br />

bulunduğundan çocuk zanlıların önemli bir bölümü bugün de yetişkin mahkemelerinde<br />

yargılanmaktadır. 2008 yılında çocuklar için ortalama yargılama süresi 414 gün, ağır ceza söz<br />

konusu olduğunda ise 502 gündü. Oysa bu süre yetişkinler için ortalama 258 gündür.<br />

Yargıçların destek ve izleme sistemlerinin etkililiğine fazla güvenleri olmadığından gözaltına<br />

alınmaya alternatif yollar fazla denenmemektedir. Bu da çok uzun tutukluluk sürelerine yol<br />

açmaktadır. Haziran 2009 itibarıyla tüm ülkede büyük çoğunluğu erkekler olmak üzere<br />

toplam 2.721 çocuk özgürlüklerinden yoksundur. Bu <strong>çocukların</strong> yaklaşık yüzde 90’ının<br />

davaları hala sürmektedir. Gözalt koşulları farklılık göstermekte ve çocuklar çoğu kez<br />

yetişkin hapishanelerinin çocuk bölümlerinde tutulmaktadır. Gözaltı veya tutukluluk<br />

durumları sona erdikten sonra bu <strong>çocukların</strong> toplumla yeniden bütünleşmelerini sağlayacak<br />

mekanizmalarda iyileştirmeler yapılması gerekmektedir. Haziran 2009’da denetim altında<br />

bulunan <strong>çocukların</strong> sayısı 6.207’dir. Bu arada, suç mağduru çocuklar bugün de uzun ve pek<br />

hoş olmayan hukuksal ve adli tıpla ilgili işlemlere maruz kalmaktadır. Çocuk yoksulluğunu<br />

azaltarak ve ezel olarak güç durumdaki çocukları belirleyip destekleyerek, <strong>çocukların</strong> suç<br />

işlemelerinin önlenmesi için daha çok çaba gösterilmesi gerekmektedir.<br />

Çocuk işçiliği: Çalışan çocuk sayısı toplumsal eğilimlere, zorunlu okul çağının uzamasına ve<br />

mücadele programlarına bağlı olarak önemli bir azalma göstermiştir. Böyle olsa da, 2006<br />

yılında 6-14 yaş grubunda 320.000, 15-17 yaş grubunda da 638.000 çalışan çocuk<br />

bulunmaktaydı. Başta kızlar olmak üzere yoğun ev işleri yapan çocuklar bu sayıya dahil<br />

değildir. Dahası, sokaklarda çalışma ve mevsimlik tarım işçiliği gibi çocuk işçiliğinin en kötü<br />

biçimleri halen sürmektedir. Bu işlerde çalışan çocuklar okullarından geri kalabilmekte, boş

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!