You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ehabilitasyonuna elverişli yapılar olacaktır. Okullar kaza ve yaralanmaların önüne geçilmesini, gıda hijyenine<br />
yönelik tehditlerin bertaraf edilmesini, sağlıklı okul ortamlarını ve trafik güvenliğini hedefleyecektir.<br />
Çocukların okullarında düzenli sağlık taramalarından geçirilmesini ve gelişimlerinin izlenmesini<br />
sağlamak üzere birtakım yasal değişiklikler gerekmektedir. Böylece çocuk sağlığını korumak ve geliştirmek<br />
üzere zamanında müdahalelerde bulunulabilecek, sağlık sorunları ve riskli davranışlar erken aşamada tespit<br />
edilebilecektir.<br />
Çevre sağlığı açısından ise, eğitim standartları temel olarak okulun fiziksel çevresine odaklanmaktadır.<br />
Toplumsal çevreye ilişkin bir gönderme yoktur. Yapılan düzenlemelerin kapsamı ve derecesi eğitim kurumunun<br />
türüne göre önemli farklılıklar göstermektedir. Ülkedeki yasal düzenlemeler okulun fiziksel yapısına ve sosyal<br />
çevreye ilişkin kimi hükümler içermekteyse de, yeni riskler ve çevre sağlığı ile ilgili yasal düzenlemeler<br />
bulunmamaktadır.<br />
Kaynak: Hilal Özcebe, Okullarda Sağlık Hakkı, 2009.<br />
Eğitimde bütçe 82 : Kamu kesimi eğitim harcamaları son yıllarda reel olarak artmış, ancak bu<br />
harcamaların GSYH’ye oranı yüzde 3-4 gibi sınırlı bir düzeyde kalmıştır. 2008 yılında kamu<br />
kesiminin eğitim harcamaları GSYH içinde yüzde 3,36’lık paya sahipti. GSYH’nin yaklaşık<br />
yüzde 1,41’i ilkokul öncesi ve ilköğretim, yüzde 0.68’i orta ortaöğretim, yüzde 0,66’sı üçüncü<br />
kademe eğitim, geri kalanı da yan hizmetler, kademe olarak ifade edilemeyecek eğitim,<br />
araştırma ve diğer yan kalemler için harcanmıştır. 83 Devlet Planlama Teşkilatı 2010 Yıllık<br />
Programında eğitim harcamalarının 2009 yılında GSYH’nin yüzde 3,8’ine çıktığını, 2010<br />
yılında ise bu oranın yüzde 4 olacağını tahmin etmektedir. Bununla birlikte, OECD ortalaması<br />
ile karşılaştırıldığında (yüzde 5,8 civarı) ve UNESCO’nun gelişmekte olan ülkelere yaptığı<br />
tavsiye (yüzde 6) dikkate alındığında kamu eğitim harcamaları bugün düşük düzeyde<br />
kalmaktadır. Ayrıca, OECD ülkelerinin çoğuyla karşılaştırıldığında, Türkiye nüfusunun<br />
görece daha büyük bir bölümünün örgün eğitim çağında olduğu da dikkate alınmalıdır.<br />
Kamu sektörü eğitim harcamalarının ortaya koyduğu bu açık kısmen özel yollardan, cepten<br />
yapılan harcamalarla kapatılmaktadır. Bu konuda elde<br />
güncel veriler olmasa bile, Devlet Planlama<br />
Teşkilatı’nın 2002 yılında Dünya Bankası Eğitim<br />
Sektörü Çalışması için yaptığı bir araştırma, eğitim<br />
için kullanılan kaynakların yüzde 35-37’sinin<br />
hanelerden geldiğini göstermektedir. 84 Oysa<br />
OECD’de bu özel harcamaların ortalaması yaklaşık<br />
yüzde 12’dir. Bu harcamalarla, maddi gücü yerinde<br />
olanlar ek veya daha gelişkin eğitim hizmetleri –<br />
hazırlık kursları ve okula ek faaliyetler-<br />
alabilmektedir. Böylece, ana babaların<br />
sosyoekonomik statüsü ile çocuğun eğitimdeki<br />
başarısı arasındaki bağlantı daha da güçlenmektedir.<br />
Kamu kesimi eğitim harcamaları<br />
reel anlamda artmakta olsa bile bu<br />
harcamaların GSYH içindeki payı<br />
halen yüzde 4’ün altındadır<br />
(üniversiteler dahil). Bu da OECD<br />
ortalamasının hayli altındadır Bu<br />
açığın bir bölümü özel kesimin<br />
cebinden yaptığı harcamalarla<br />
kapanmaktadır ve bu da<br />
sosyoekonomik durum ile okulda<br />
başarı arasındaki bağlantıyı daha<br />
da güç<br />
Seçilmiş ülkelerde 5-24 yaş grubu nüfusu ve eğitim alanındaki kamu harcamalarının GSYH’deki payı<br />
82<br />
Eğitim sistemine genel bakış, Eğitim Bakanlığının teşkilatlanması ve <strong>çocukların</strong> eğitiminde rol oynayan diğer<br />
aktörler için Ek 1’e bakınız.<br />
83<br />
Türkiye’de Sosyal Koruma Sistemi ve Çocuk Bütçesi ile ilgili sürmekte olan araştırma; Ankara Üniversitesi<br />
Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Ferhat Emil ve Hakan Yılmaz tarafından UNICEF için yapılmaktadır.<br />
84<br />
Dünya Bankası (2005). Eğitim Sektörü Araştırması – Türkiye.
Change language