Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Giriş ve yönetici özeti<br />
Son güncellenme tarihi: 5 Nisan 2010<br />
Toplumda çocuklar<br />
Raporun amacı: Bu <strong>raporu</strong>n amacı, Türkiye’deki <strong>çocukların</strong> esenlik <strong>durumu</strong>nu ortaya<br />
koymak, BM Çocuk Haklarına dair Sözleşme’de tanınan haklardan ne ölçüde<br />
yararlanabildiklerini analiz etmek ve gelecekte <strong>çocukların</strong> esenliğini artıracak politika ve<br />
uygulamaların belirlenmesine katkıda bulunmaktır.<br />
“Büyük resim”: Çocuklar, kendi ayrı dünyaları olan, orada yaşayan kişiler değildir. Büyüyüp<br />
gelişmeleri, önlerindeki fırsatlar ve karşılaştıkları riskler, ana-babaları, aileleri ve toplum<br />
kendilerine bakım ve eğitim sağlayan kurumlar ve profesyoneller, reklamlar, televizyon ve<br />
internet tarafından belirlenir. Tüm bu sayılanlar ise tarihin, kültürün, siyasetin, hükümetlerin,<br />
demografinin, ekonominin ve teknolojinin etkileriyle şekillenir. Rapor, sayılan bu “makro”<br />
konular ışığında <strong>çocukların</strong> “mikro” <strong>durumu</strong>nu incelemeyi hedeflemektedir.<br />
Çocuklar ve toplumsal değişim: Toplumsal ortam, gerek küresel eğilimlerin gerekse iç<br />
dinamiklerin etkisi altında hızla değişmektedir. Düşen doğum hızına karşın nüfus artmaya<br />
devam etmektedir ve ergenlerle genç yetişkinler giderek nüfusun en önemli kesimini<br />
oluşturmaktadır. Kırsaldan kente göç ileri aşamalarına ulaşmış olmakla birlikte henüz süreç<br />
tam olarak tamamlanmamıştır. 2002 ile 2007 yılları arasında önemli bir gelişim sergileyen<br />
ekonomi iş imkânları yaratmış, özel tüketimde ve kamu hizmetlerinde genel bir artışa olanak<br />
sağlamıştır. Buna karşın 2008-9 yıllarında küresel kriz ülke ekonomisini de etkilemiş, milli<br />
hasıla ve refah artışında bir kesintiye neden olmuş ve işsizlik sorununu ön plana çıkarmıştır.<br />
Suç oranlarında artış görülmektedir. Bu genel değişim sürecinde kimi olumlu koşullar da<br />
varlığını sürdürmektedir. Toplumsal istikrar, pozitif aile değerleri ve çocuklar için en iyisini<br />
yapma isteği, bu olumluluklar arasındadır. Ancak gene de, gündemde olan kimi siyasal ve<br />
toplumsal gerilimler, zararlı gelenekler ve büyük boyutlara varan sosyoekonomik eşitsizlikler<br />
söz konusudur.<br />
Çocuk yoksulluğu: Türkiye orta-üst gelir düzeyinde bir ülkedir ve küresel standartlar<br />
ışığında mutlak yoksulluk olgusu son derece sınırlıdır. Nüfusun yalnızca %0,5’lik bir kesimi<br />
günde 2.15 dolardan az gelirle yaşamaktadır. Ekonomik krizin ardından ülke kendini<br />
toparladıkça bu yüzdenin daha da düşmesi beklenmektedir. Daha uzun bir zaman<br />
perspektifinden bakıldığında, bugünkü kuşağın eski kuşaklara göre daha yüksek yaşam<br />
standartlarından yararlandığı görülür. Ancak yine de, halkın Türkiye’deki ekonomik<br />
kalkınmaya ilişkin deneyimleri çeşitlilik göstermektedir. Kayıt dışı istihdam, küçük tarım<br />
işletmelerinde çalışma, mevsimlik işçilik, ücretsiz aile işçiliği ve istikrarlı olmayan kendi<br />
hesabına çalışma biçimleri yaygındır. Toplumsal cinsiyet rolleri katı olabilmektedir ve<br />
kadınların dörtte üçü işgücü dışındadır. Yoksulluk, gelir düzeyi ve tüketim harcamaları<br />
temelinde daha kapsamlı biçimde ölçüldüğünde önemli eşitsizliklere işaret etmektedir.<br />
Nüfusun altıda biri ülke ölçeğinde belirlenen yoksulluk sınırının altındadır. Kırsal nüfusun ise<br />
üçte biri bu sınırın altında bulunmaktadır. Yoksulluk, düzensiz işlerde çalışma ve düşük<br />
eğitim düzeyi ile yakından ilişkilidir.<br />
Yoksulluk, büyütmekte olan çocuklar için özellikle zararlı olabilmektedir: yoksulluk<br />
yüzünden kötü beslenme ve hastalık durumları ortaya çıkabilmekte, eğitim yarıda<br />
kesilebilmekte ve çocuklar şiddetin, sömürünün ve ihmalin tüm biçimlerine maruz<br />
kalabilmektedir. Yoksul <strong>çocukların</strong> ileride yoksul yetişkinler olma olasılığı yüksektir.
Change language