Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
oran Türkiye’de yüzde 17 civarında olup, AB ülkelerine göre hayli düşük kalmaktadır.<br />
Fransa ve İsveç gibi kimi Avrupa ülkelerinde bu oran yüzde 30’a yakındır ve OECD ülkeleri<br />
ortalaması da yüzde 20.5’tir 24 . Hükümetin 2010 Yıllık Programına göre geniş anlamda sosyal<br />
harcamaların – eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik harcamaları dahil- GSYH’ye oranı 2002<br />
yılından bu yana artmaktadır 25 . Asıl artış sağlık harcamalarında olmuştur, ancak sosyal<br />
güvenlik harcamaları da artmıştır. Kamunun sosyal güvelik harcamaları - eğitim ve sağlık<br />
ayrı- Türkiye’de GSYH’nin yaklaşık yüzde 8’idir. Bununla birlikte, bu harcamaların çok<br />
büyük bölümü, gelişmiş ülkelerin çoğunda olduğu gibi (ancak onlardan daha fazla olmamak<br />
üzere) emeklilik ve diğer ödemelere gitmektedir. Bu, halen görece genç bir nüfusa sahip ve<br />
nüfusun yüzde 31’ini <strong>çocukların</strong> oluşturduğu bir ülke için çarpıcı bir durumdur.<br />
Kamu Sosyal Harcamaları<br />
(GSYH’ya oran, yüzde)<br />
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
tah.<br />
2010<br />
hedef<br />
EĞİTİM 3.5 3.3 3.3 3.2 3.1 3.2 3,4 3.8 4.0<br />
SAĞLIK 3.7 3.8 4.0 4.0 4.1 4.1 4.5 5.0 5.0<br />
SOSYAL GÜVENLİK 6.3 7.2 7.0 7.3 7.1 7.4 7.2 8.3 8.6<br />
Emeklilik ve Diğer Harcamalar 5.6 6.4 6.3 6.5 6.4 6.7 6.5 7.5 7.7<br />
Sosyal Yardımlar ve Ödemeler 0.2 0.3 0.3 0.4 0.4 0.4 0.5 0.7 0.8<br />
Doğrudan Gelir Desteği Ödemeleri 0.4 0.5 0.4 0.4 0.4 0.3 0.2 0.1 0.2<br />
TOPLAM 13.5 14.3 14.3 14.5 14.3 14.6 15.1 17.1 17.6<br />
Kaynak: Yıllık Program, 2010<br />
Refaha ve yoksullukla mücadeleye yönelik kamu harcamaları son yıllarda artmıştır. Ancak,<br />
yukarıda özetlenen kurum ve yardım biçimi çokluğuna karşın, genel olarak alındığında bütün<br />
bu harcamaların miktarı sınırlı kalmaktadır. Bunun nedeni, her birim yardımın ve desteğin<br />
miktarının düşük olmasıdır. 2010 yıllık programı “toplam kamusal sosyal yardım<br />
ödemelerinin” GSYH’ye soranını 2008 yılı için yüzde 0.94 olarak vermektedir. Bu oran<br />
2007’de yüzde 0.96, 2006’da ise yüzde 0.83 yüzde idi 2006 26 . Program şu hususu kabul<br />
etmektedir: “Sosyal koruma harcamalarının artmış olmasına karşın, yoksulluk, toplumsal<br />
dışlanmışlık ve gelir dağılımındaki eşitsizlik gibi sorunlar sürmektedir.” Programa göre<br />
sosyal hizmetlere ve yardımlara olan ihtiyaç, göç, kentleşme, aile yapısındaki değişiklikler,<br />
nüfus artışı ve işsizlik gibi nedenlerden dolayı artmaktadır.<br />
Ulusal kurumlarca yapılan sosyal yardım harcamaları (milyon lira)<br />
2006 2007 2008<br />
Kişi milyon TL Kişi milyon TL Kişi milyon TL<br />
SSK Yaşlı, malul,<br />
engelli yardımları<br />
1,243,878 1,284,823 1,244,174 1,758,304 1,266,174 2,018,629<br />
SHÇEK Ayni ve nakdi<br />
27,319 41,000 28,681 48,255 30,909 59,300<br />
Vakıflar<br />
Gen.Md.<br />
yardımlar<br />
Yetim ve<br />
Engelliler<br />
3,642 7,770 4,287 11,617 4,433 13,728<br />
Yiyecek 81,850 61,442 149,130 98,261 149,530 98,005<br />
Vakıf Gureba<br />
Hastanesinde<br />
4,055 491 6,020 568 5,268 726<br />
24 OECD Sosyal Harcama İstatistikleri<br />
25 Sosyal koruma harcamalarının GSYH içindeki payı 2007’ye göre 2008’de azalmıştır. Ancak, buna yol açan,<br />
aktif prim ödeyenlerle ilgili yeniden yapılanmadan gelen bir seferlik gelirlerdir.<br />
26 Bu gösterge, yaklaşık olarak, prim ödemeleri için sosyal sigortalar sistemine yapılan katkılar dışında, sosyal<br />
koruma için harcanan kamu kaynakları miktarına tekabül etmektedir. Bu toplama aynı zamanda sağlık harcaması<br />
sayılabilecek “yeşil kart” sistemi girmekte, ancak belediye harcamaları girmemektedir.
Change language