Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
irçok eşitsizlik ve riskin nedenidir. Dahası, çocuk yoksulluğunun etkileri kuşaklar boyu<br />
aktarılmakta, sürmektedir. Yoksulluk içinde büyüyen <strong>çocukların</strong> karşılaştıkları sorunlar,<br />
özellikle de eğitim alanındakiler, yetişkinlik dönemine yeterince hazırlanamamalarına yol<br />
açmaktadır. Bu çocuklar yetişkin olduklarında düzenli iş bulamamakta, kamu hizmetleri<br />
almak veya <strong>çocukların</strong>a yeterince bakmak için gerekli bilgilerden yoksun olabilmektedir.<br />
Sonuçta, kendi <strong>çocukların</strong>ın da yoksulluk içinde büyüme riski artmaktadır.<br />
Haneler, erkek ve kız çocuklar: Çocuk yoksulluğu ile ilgili ulusal göstergeler, yetişkin<br />
yoksulluğu ile ilgili çalışmalardan derlenmektedir ve hanehalkı tüketim düzeylerini esas<br />
almaktadır. Bu yüzden odak noktası çocuğun ihtiyaçları değil hanehalkı olmakta, yoksul<br />
halelerde yaşan çocuklarla yoksul çocuklar eşleşmesi ortaya çıkmaktadır. Bu, yanıltıcı<br />
olabilir; çünkü <strong>çocukların</strong> ihtiyaçları yetişkinlerin ihtiyaçlarından farklıdır. Politikaları<br />
belirleyenler hane gelirindeki artışların, çocuklar da dahil olmak üzere tüm aile üyelerinin<br />
refahını aynı ölçülerde artıracağını varsayma eğilimindedir. 10 Türkiye’de, genel kamuoyu<br />
çocuk yoksulluğuna genel olarak yoksulluktan farklı özel bir konu olarak bakmamakta, yetkili<br />
merciler ve HDK’lar için bile “çocuk yoksulluğu” yeni bir konu gibi görünmektedir. Oysa<br />
pratikte çocuklar hane tüketiminden yeterince veya eşit ölçüde yararlanamayabilirler. Yoksul<br />
hanelerdeki kız ve erkek <strong>çocukların</strong> ihtiyaçları aynı derecede karşılanmayabilir.<br />
Konut ve diğer değişkenler: Çocuk yoksulluğunu ölçmek için hanehalkı verilerinin<br />
kullanılmasındaki bir başka sakınca hâlihazırdaki hanehalkı gelirinin veya harcamalarının,<br />
<strong>çocukların</strong> birtakım temel ihtiyaçlardan hangi ölçüde yoksun olduklarını tam<br />
yansıtamayabilecek olmasıdır. Örneğin yeterli konut, su ve sanitasyon, yeterli bir beslenme<br />
düzeyi, kamu hizmetleri ve bilgilenme, katılım olanakları gibi ihtiyaçlar. Konut söz konusu<br />
olduğunda, Türkiye’de temiz içme suyu imkânlarına erişimi olan nüfusun oranı yüzde 97<br />
olarak verilmektedir ve sanitasyon imkânlarından yararlananların oranı da yüzde 88’dir. Bu<br />
sayılar, kentsel yerleşimler söz konusu olduğunda sırasıyla yüzde 98 ve 96’dır 11 . Bu<br />
bakımlardan Türkiye orta gelir düzeyindeki birçok ülkeden daha iyi göstergelere sahiptir.<br />
Kent altyapısında yaygınlaşma, kentsel yerleşimlere göç, gecekondu alanlarının modern<br />
yerleşimlere dönüşmesi ve ailelerin küçülmesi gibi eğilimler sayesinde konut koşullarının pek<br />
çok çocuk için iyileşeceği söylenebilir. Bununla birlikte, yoksullar söz konusu olduğunda<br />
tablo bundan farklı olabilir. Kırsal kesimde su ve sanitasyon kalitesi görece düşüktür 12 .<br />
Elektrik kesintili verilebilmektedir. Aşırı yığılma Güneydoğu’da ve diğer kırsal ve kentsel<br />
yerleşimlerde yaygındır. Kentsel alanlarda kira ve elektrik-su gibi hizmetlerin gideri hayli<br />
yüksektir 13 . Gecekondu konutları ile daha eski yapı, onarılmamış kent evlerinin önemli<br />
yapısal sorunları olabilmektedir ve bu halleriyle bu yapılar haşere barındırmakta ve iyi<br />
ısıtılamamaktadır. Yoğun nüfus barındıran kentsel alanlar gürültülü ve kirlidir; çocuklar için<br />
özel mekânlar olmaması ve yoğun trafik kazaları artırmakta ve <strong>çocukların</strong> hareket alanını<br />
sınırlandırmaktadır. Yalnızca mevcut hanehalkı gelir ve tüketim araştırmalarına dayanmak<br />
yerine, çocuk yoksulluğunda payı olan konut ve diğer etmenler konusunda daha fazla<br />
yararlanamamakta, tam potansiyellerine ulaşamamakta ve toplumlarına tam olarak katılamamaktadır.”, BM<br />
Genel Kurulu bildirgesi, 2007(http://www.unicef.org/media/media_38003.html)<br />
10 Save the Children UK: Çocuk Gelişmişliği Endeksi, 2008 (Endeks Türkiye’yi 137 ülke arasında 48. sıraya<br />
yerleştirmektedir).<br />
11 UNICEF: Dünya Çocuklarının Durumu, 2009<br />
12 Bilgiler Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri tarafından beş yılda bir yapılan Demografi ve Sağlık<br />
Araştırmalarından elde edilmiştir.<br />
13 Türkiye İstatistik Kurumu (Türkstat) tüketici fiyatları enflasyon rakamları fiili ev kiralarının genel enflasyon<br />
üzerinde bir artış sergilediğini göstermektedir. Yoksulluk ve elektrik su gibi temel hizmetleri konu alan<br />
“Hizmetlerin Yönetiminde Yoksulluğun Dikkate Alınması” başlıklı bir çalışma Mart 2009’da UNDP ve<br />
Hacettepe Üniversitesi Piyasa Ekonomisi ve Girişimcilik Merkezi (PEGEM) tarafından yayınlanmıştır.
Change language