Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
konusunda farklı görüşler mevcuttur. Emniyet kuvvetleri bu tür durumlarda güç kullanmakta<br />
ve <strong>çocukların</strong> herhangi bir özel işlem görmeleri güvence altına alınmamaktadır. Çocukların<br />
tutuklanması ve alıkonulması esnasında şiddete veya aşağılayıcı davranışlara tabi<br />
tutuldukları, derhal bir çocuk savcısı tarafından sorgulanmadıkları, ailelerine bilgi<br />
verilmediği veya gerekli süre içinde avukata erişme imkânlarının bulunmadığı yönünde<br />
yaygın iddialar mevcuttur. 23 Nisan 2009 tarihinde televizyon kameraları Hakkâri’de 14<br />
yaşındaki bir çocuğun bir polis tarafından dövülme görüntülerini yakalamış, söz konusu polis<br />
açığa alınmış ve çocuk, yerel jandarma komutanı tarafından hastanede ziyaret edilmiştir.<br />
Bununla birlikte, emniyet mensuplarının insan hakları ihlallerine ilişkin suçlama ve<br />
mahkûmiyet vakasına ender rastlanmaktadır. Her yıl Terörle Mücadele Kanunu, Gösteri ve<br />
Yürüyüş Kanunu veya Ceza Kanunu’nun yasa dışı örgüt ve kamu malına zarar vermekle<br />
ilgili maddeleri kapsamında, “taş atan çocuklar” diye anılan yüzlerce çocuk<br />
suçlanmaktadır. 171 Savcılar 25 yıla varan hapis cezaları talep etmiştir. Çocuklar duruşma<br />
öncesinde özgürlüklerinden genellikle yoksun bırakılmaktadır. 2006 yılında yapılan ve<br />
Çocuk Haklarına dair Sözleşme’ye aykırı olan değişiklikler, Terörle Mücadele Kanunu<br />
kapsamında suçlanan 15-17 yaş arası <strong>çocukların</strong> yetişkin ağır ceza mahkemelerinde<br />
yargılanmalarını öngörmekte ve Çocuk Koruma Kanunu’nda hapis cezasına getirilen<br />
alternatif seçeneklerden faydalanma imkânından çocukları yoksun bırakmaktadır. Bu<br />
çocuklara yönelik davranışlar ulusal STK’ların, medyanın ve kamuoyunun dikkatini üzerine<br />
çekmiş ve Çocuklar için Adalet Girişimi/Çağrısı olarak bilinen bir sivil inisiyatifin<br />
oluşmasına yol açmıştır. Mart 2009’da UNICEF Türkiye ile T.C. Başbakanlık İnsan Hakları<br />
Başkanlığı tarafından Adana, Diyarbakır ve Hakkâri’ye ortak araştırma ziyaretleri<br />
gerçekleştirilmiştir. Bu ziyaretler sırasında, gösterilere katılan bazı <strong>çocukların</strong> kovuşturma ve<br />
cezalandırma süreçlerine ilişkin sorunların nedenlerini tespit etmek ve sorunun çözümüne<br />
yönelik öneriler geliştirmek için çocuklarla, ebeveynlerle ve kamu kurumlarından ve<br />
hükümet dışı kuruluşlardan (HDK) temsilcilerle görüşmeler gerçekleştirmiştir. Mülakatlarda<br />
sunulan öneriler arasında şunlar yer almaktadır: <strong>çocukların</strong> gösteriler sırasında ölmelerinin ve<br />
yaralanmalarının önlenmesi için acil tedbirler alınması, Terörle Mücadele Kanunu’nun<br />
yeniden değiştirilmesi ve çocukları “yasa dışı örgüt üyeliği” gibi suçlamalardan korumak için<br />
muhtemel başka yasa değişikliklerinin yapılması, bütün <strong>çocukların</strong> çocuk mahkemelerinde<br />
yargılanmalarını sağlamak üzere çocuk mahkemelerinin sayısının acilen artırılması, çocuk<br />
adaleti alanında “birden fazla suç için tek sorumluluk” ilkesinin benimsenmesi, gösteriler<br />
sırasında çocuk polislerinin bulundurulması, kamu görevlilerinin yasa ve kurallara uymasını<br />
ve çocuklara yanlış muamelede bulunanların soruşturulmasını sağlamak için daha fazla çaba<br />
harcanması. Ayrıca, yoksulluğun ve şiddet ortamının çocuklar üzerindeki etkisine de dikkat<br />
çekilmiştir. Yoksul mahallelerdeki <strong>çocukların</strong> eğlence, boş zaman, dinlenme ve spor<br />
ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla hizmet ve tesis sağlanması ihtiyacı da vurgulanmıştır.<br />
Parlamento, Terörle Mücadele Kanunu’nu ve başka diğer yasaları Temmuz 2010’da<br />
değiştirmiştir. Buna göre 18 yaşından küçük olanlar artık Çocuk Koruma Kanunu’nun<br />
koruması olmaksızın yetişkin olarak yargılanamayacak, gösterilere katılan çocuklar yasa dışı<br />
örgüt üyeliğinden suçlanamayacak ve daha az ceza alacaklardır. Bu değişiklikler sayesinde<br />
tutuklanan veya hüküm giymiş olan onlarca çocuğun serbest bırakılması beklenmektedir.<br />
Bununla birlikte, yasanın tam olarak uygulanabilmesi için tam ekipmana ve personele sahip<br />
daha fazla çocuk mahkemesinin kurulması ve alternatif tedbirlerin uygulanması yönünde<br />
istek ve kapasitenin yaratılması dahil olmak üzere gerekli altyapının geliştirilmesi ihtiyacı<br />
devam etmektedir.<br />
171<br />
İnsan Hakları Derneği (İHD), 2008 Yılı Kanunla İhtilafa Düşen Çocuklar Raporu; Radikal gazetesi, 13<br />
Nisan 2009
Change language