türkiye'de çocukların durumu raporu

Veri bulunabilirliği ve kullanımı
Son güncellenme tarihi: 5 Nisan 2010
Bu raporun kaçınılmaz sınırlılıklarından biri de mevcut verilere dayanıyor oluşudur.
Yönetimin başka alanlarında olduğu gibi çocuk haklarını güvence altına alan politikaların
benimsenmesi ve değerlendirilmesi de gerekli istatistiklerin bulunabilirliğine ve doğru
yorumlanmasına bağlıdır.
Resmi veriler: Bir OECD üyesi ve IMF’nin Özel Veri Yaygınlaştırma Standartlarına tabi bir
ülke olarak Türkiye, temel verileri, özellikle ekonomi alanında zamanında yayınlamaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu (Türkstat) bu alanda sorumlu başlıca resmi kurumdur. 3.000
çalışanıyla Türkstat yarı bağımsız bir kurumdur ve gerek akademik gerekse uluslararası
alanda pek çok çalışma yapmaktadır. Türkstat tarafından toplanan ve yayınlanan veriler
arasında şunlar da bulunmaktadır: ulusal hesaplar ve ekonomik veriler; sanayiye ve iş
yaşamına ilişkin istatistikler; tarım ve çevre istatistikleri; sosyal istatistikler. Sosyal
istatistikler nüfusu, demografiyi, eğitimi, kültürü, turizmi, sağlığı, sporu, konut durumunu,
yargıyı ve siyaseti kapsamakta, hanehalkı işgücü, gelir ve tüketim araştırmalarına da yer
vermektedir. Türkstat, topladığı ve yayınladığı veri dizilerine sürekli yenilerini eklemektedir.
2007-2011 dönemini kapsayan stratejik planında başka girişimlerin yanı sıra şunlara da yer
vermeyi öngörmektedir: gelir dağılımı istatistikleri, 2008 gelir ve yaşam koşulları
araştırmalarından hareketle göreli yoksulluk ve yaşam koşulları; 2009 yılı itibarıyla sağlık
harcamaları ve ölüm nedenlerine ilişkin AB’ye uyumlu istatistikler ve 2009 yılı itibarıyla
yıllık sosyal güvenlik istatistikleri (Gelir dağılımı hesaplamaları 2005 yılından bu yana
yapılmamıştır).
Türkstat dışında Merkez Bankası, Hazine, Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sosyal
Sigortalar Kurumu gibi kurum ve kuruluşlar da kendi alanlarında düzenli veri
yayınlamaktadır.
Diğer veriler ve araştırmalar: Hükümet kuruluşları, üniversiteler, düşünce merkezleri,
uluslararası finans kuruluşları ve HDK’lar da kendilerini ilgilendiren, nicel veya nitel verilerin
bulunmadığı veya yeterli olmadığı alanlarda araştırma yapmakta veya yaptırmakta, kendi
başlarına veya başkalarıyla birlikte zaman zaman veri toplayıp işlemekte ve yayınlamaktadır.
Bu çalışmalar sayesinde aile içi şiddet, riskli davranışlar, aile yaşamı ve diğer konularda
değerli veriler toplanmıştır. Bununla birlikte, çocuklar açısından önem taşıyan birçok konu –
boş zamanlarında neler yaptıkları, ne kadar cep harçlığı aldıkları, nelerden korktukları veya
kendilerini nasıl hissettikleri gibi- henüz yeterince araştırılmamıştır. Dahası, bu gibi
çalışmalar düzenli de yapılmamaktadır.
Düzenli aralıklarla yapılan önemli bir araştırma, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri
Enstitüsü’nün beş yılda bir gerçekleştirdiği Demografi ve Sağlık Araştırması’dır (DSA). Bu
araştırma, doğurganlık, anne bakımı, bebek ve küçük çocuk yaşatma, sağlık ve beslenme gibi
alanlarda Türkiye’nin temel göstergelerini sunmaktadır.
Uluslararası karşılaştırmalar: Türkiye’nin verileri ile diğer ülkelerin verileri arasında
karşılaştırmalar, OECD yayınlarıyla ve BM kuruluşlarının UNICEF’in “Dünya Çocuklarının
Durumu” dahil yıllık temel raporlarıyla yapılabilir – zamansal gecikmelereve tam bir
karşılaştırma için yeterli veri olmamasına rağmen . Ancak, kimi durumlarda Türkiye’ ile ilgili
belirli veriler bulunmamaktadır ve bu da diğer ülkelerde toplanan tüm verilerin henüz
Türkiye’de toplanmadığına işaret etmektedir. Bunların arasında, UNICEF’in diğer ülkelerde
Çok Göstergeli Kümelem Araştırmaları (ÇGKA) ile elde ettiği, ancak DSA’nın kapsamadığı