Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Sakatlara Emekli-Yaşlılık Aylığı ...

Kamu-Đş; C: 6, S: 4/2002
Öte yandan sakatlara erken emekli olma olanağı tanıyan bu düzenleme
13.11.1981 tarih ve 2559 sayılı Kanunla getirilmiştir. Ancak o tarihe kadar, sakat
olmasına rağmen sakatlara ilişkin mevzuattan yararlanmaksızın atanmış ve
çalışmakta olanlar için anılan düzenlemenin doğrudan uygulanması pek çok
haksızlığa sebebiyet verecek nitelikte olduğundan bir ek geçici madde çıkarılmıştır.
Buna göre, "Sakat olup sakatlarla ilgili mevzuattan yararlanmaksızın 25.8.1971
tarihli ve 1475 sayılı Đş Kanununun 25'inci maddesine göre tescili yapılmaksızın
T.C. Emekli Sandığına tabi görevlere giren ve bedensel ve zihinsel yeteneklerindeki
eksiklik nedeniyle çalışma güçlerinin en az %40 oranında yitirdiği sağlık
kurulu raporu ile belgelenen ve 15 yıl ve daha fazla hizmeti olanlar da 5434 sayılı
T.C. Emekli Sandığı Kanununun 39'uncu maddesine 13.11.1981 tarih ve 2559
sayılı Kanunla eklenen (j) bendi hükümlerinden yararlanırlar" (Em. San.K. ek geçici
m.22. ). Her ne kadar Kanun ek geçici madde olarak düzenlenmiş bulunsa da,
Kanun metninde herhangi bir sınırlayıcı ifade bulunmadığı için, madde metni 53.
maddeye göre ataması yapılmayan iştirakçilere de erken emekli olma olanağı
sağlayacak niteliktedir.
Gerçekten, bu düzenlemenin kimlere uygulanacağına ilişkin olarak madde
metninde "şu tarihten önce çalışmaya başlamış bulunanlardan" ya da "şu tarihe
kadar başvurmuş olanlardan" gibi bir ifade bulunmamaktadır. Dolayısıyla,
kanımızca, maddede zaman olarak herhangi bir sınırlama olmadığı için, ataması
sakatlara ilişkin mevzuat uyarınca yapılmayan, ancak atama sırasında Yönetmeliğin
aradığı oranda sakatlığı bulunduğunu belgeleyebilen iştirakçilerin bu maddeden
yararlanmasını engelleyen bir durum yoktur. Bizce Kanun maddesinin sözünden
bu anlaşılmaktadır. Gerçi, anılan düzenlemenin ek geçici madde olması
nedeniyle bu hükmün uygulamasının bir süre sonra ortadan kalkmasının gerektiği
ileri sürülebilir. Ancak madem ki madde kötü kaleme alınmıştır, bundan bize göre
yararlanması gerekenler Emekli sandığı değil, esas itibariyle korunmaya muhtaç
olan iştirakçiler olmalıdırlar.
Ayrıca belirtmek gerekir ki, iştirakçinin erken emekli olma olanağına
kavuşması için iştirakçinin atamasının ilgili mevzuat uyarınca yapılmasına ilişkin
düzenleme bize göre haksızlık yaratabilecek niteliktedir. Memuriyete başlama
sırasında zaten Yönetmeliğin aradığı oranda sakatlığı olan ve bunu belgeleyen bir
iştirakçinin, sırf atamasının 53. maddeye göre değil de 54. maddeye göre yapılmış
olması sonucu emekli olma hakkına kavuşamaması haklı görülemez. Atama
sırasında iştirakçinin amacı sadece bir an önce işe başlamaktır. Atandığı madde ve
usul onun için çok önem taşımaz. Hatta pek çok durumda kişinin hangi maddeye
göre atamasının yapıldığını bilmesi de mümkün olmayabilir. Ancak, bu atamaya
erken emeklilik hakkına sahip olup olmama gibi çok önemli bir sonuç bağlandığında,
aynı durumdaki kişiler arasında çok büyük bir uçurum yaratılmış olmaktadır.
Đştirakçinin sakatlığının malul sayılmayı gerektirmeyecek, ancak erken emekli