07.06.2013 Views

Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Generated by ABC Amber LIT Converter, http://www.processtext.com/abclit.html<br />

olduğu için çoğu zaman birincil yaşlanmayla karıştırılırlar. Söz gelimi,<br />

ciltteki buruşukluklar geçmişte birincil yaşlanmanın belirtisi sayılırken,<br />

günümüzde (güneş ışınlarından gelen radyasyonun birikmesi<br />

ile) ikincil yaşlanmanın sonucu olarak değerlendirilmektedir. Birçok<br />

hastalık yaşlanmanın sonucu değildir; normal yaşlanma bile hastalığa<br />

yol açmadığı halde yaşlanan bedenin azalan direnci yaşlıları hastalığa<br />

daha yatkın yapmaktadır. Hastalık yaşla gitgide daha bağlantılı hale<br />

geldiği için genellikle yaşla ilişkili sayılan değişimlere katkıda<br />

bulunmaktadır. Kullanımı bırakma da bütün beden sistemlerinde ikincil<br />

yaşlanmaya neden olabilir. Örneğin, egzersiz yokluğu kaslarda zayıflamaya<br />

(atrofi) ve mafsallarda sertleşmeye yol açabilir. Birçok yaşlı<br />

insan sırf artık yeteneği olmadığına ya da kendisine iyi gelmeyeceğine<br />

inandığı için egzersizi bırakmaktadır. Gerçekte ise bedenlerini<br />

kullanmadıkları için ikincil yaşlanmanın etkilerini çabuklaştırmaktadırlar.<br />

İkincil yaşlanmanın bir başka nedeni olan kötü kullanımın en açık<br />

örnekleri sigara, alkol, aşırı şişmanlık ve kötü beslenmedir. Kötü kullanımın<br />

bu derece açık olmayan biçimleri de vardır. Örneğin, belirli<br />

bir derece işitme yitimi birincil yaşlanmayla birlikte görülür; ama<br />

çalışırken ya da müzik dinlerkenki yüksek sesler de işitmeyi sınırlayabilir.<br />

Birincil yaşlanmanın etkileri konusunda bugünkü koşullarda<br />

hiçbir şey yapılamamaktadır; ama ikincil yaşlanmanın etkileri<br />

geciktirilebilir, yavaşlatılabilir, hatta durdurulabilir. Üçüncül yaşlanma<br />

yaşamın sonunu haber veren hızlı, sonul bozulmadır. Sağlıkta, toplumsal<br />

yaşamda, bilişsel işleyişte yaygın değişimlerle kendini belli eder; bu<br />

değişimler normal yaşlanmadaki değişimlerden hem nicelik hem nitelik

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!