Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

More documents

Recommendations

Info

Generated by ABC Amber LIT Converter, http://www.processtext.com/abclit.html test edince sorunun kesitsel araştırma yaklaşımından kaynaklandığını ortaya çıkarmıştır. Ancak boylamsal yöntemin de bu haliyle birtakım sakıncalar içerdiği görülmüştür. Bunlardan biri, hep aynı testi birçok kez almanın kişinin başarısını yükseltebileceği gerçeğidir. Schaie bu sakıncayı aşabilmek için daha önce sözünü ettiğimiz "sırasal düzen" yaklaşımını geliştirmiştir. Kesitsel ve boylamsal verilerin birlikte kullanılması kuşak farklılıkları engelini aşmayı sağlamaktadır. Konuyla ilgili bütün araştırmalar bize yetişkinlikteki bilişsel gelişim için iki genel sonuç vermektedir: - Değişik yaşlardaki yetişkinleri karşılaştıran kesitsel araştırmalar zihinsel yeteneklerde derece derece ortaya çıkan bir düşüş gösterdiği halde boylamsal araştırmalar ilk yetişkinlik ve genellikle orta yaşlarda pek çok yetenekte bir artış göstermektedir. - Kuşak farklılıkları test sonuçlarını yaklaşık 60 yaşına kadar yaş farklılıklarından daha güçlü biçimde etkilemektedir. John Horn, Cattell'in daha önce sözünü ettiğimiz iki tür zeka anlayışını yeniden ele almıştır. Akıcı zeka her yöne doğru hareket edebilir. Kısa süreli bellek, soyut düşünce, işlem hızı gibi temel zihinsel yetenekleri içeren bu zeka türünde kişi sözcük, sayı, bilmece gibi konularda hızlı ve yaratıcıdır. Birikimli zeka daha sağlamdır; eğitimle ve deneyimle gelen olgu, bilgi, öğrenme stratejisi birikimiyle oluşmuştur. Uzun süreli bellek, sözcük dağarcığı genişliği bu zeka türünün
Generated by ABC Amber LIT Converter, http://www.processtext.com/abclit.html özellikleridir. Akıcı zekanın temelde genetik; birikimli zekanın ise temelde öğrenilmiş olduğu kabul edilmiştir önceleri. Ancak John Horn bugün bu doğa-kazanım ayırımının geçersiz olduğunu düşünmektedir. Çünkü birikimli zekanın kazanılması kısmen akıcı zekanın niteliğinden etkilenmektedir. Örneğin, bir kişinin sözcük dağarcığının gücü, kısmen okuma hızının ve sözcükler arasında mantıksal çağrışımlar kurma yeteneğinin sonucudur; bu ikisi de akıcı zekayla ilgilidir. Horn yetişkinlikte akıcı zekanın önemli ölçüde azaldığına inanmaktadır. Bu düşüş birikimli zekadaki artışla geçici olarak gizlenmektedir. Düşünme hızı akıcı zekanın önemli bir ögesidir. Standart zeka testlerinin çoğunun tepki hızına önem verdiği de bilinmektedir. Yetişkin gelişimi uzmanları zeka testlerinin bu yönünü hakça bulmamaktadırlar. Yetişkinler hemen her şeyde gençlerden daha yavaştırlar. 20 yaş ile 60 yaş arasında tepki zamanında ortalama % 20'lik bir yavaşlama söz konusudur. Karmaşık etkinliklerde bu yavaşlama daha da fazladır. Örneğin elyazısı 60 yaşında 30 yaşındakinin iki katı zaman almaktadır. Ancak düşünme hızını düşünme kalitesi ile karıştırmamak gerekmektedir. Hatta yavaş düşünmenin daha derin ve daha iyi bir düşünme olduğunu ileri sürenler vardır. Buna karşılık, yavaş düşünmenin etkisiz bir düşünme olduğunu ileri sürenler de vardır. Sonuçta, zihinsel süreçlerin yavaşlığının düşünmenin kalitesini nasıl etkilediği konusunda görüş birliğine varılabilmiş değildir. Ancak, gelişim psikologlarının çoğu Schaie'nin hedefe Horn'dan daha fazla ulaştığını düşünmektedir. Yetişkin zekasında en azından orta yıllarda ılımlı bir
Page 1 and 2:
Generated by ABC Amber LIT Converte
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198: Generated by ABC Amber LIT Converte
Page 247: Generated by ABC Amber LIT Converte
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 371 and 372:
Page 373 and 374:
Page 375 and 376:
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 385 and 386:
Page 387 and 388:
Page 389 and 390:
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403:
show all

Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?