07.06.2013 Views

Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

Prof. Dr. BEKİR ONUR GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Yetişkinlik - Yaşlılık ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Generated by ABC Amber LIT Converter, http://www.processtext.com/abclit.html<br />

skills, bileşimli beceriler = synthesized skills, akıcı yetenekler<br />

= fluid abilities karşılığıdır (B.O.).<br />

Perlmutter'e göre Kat İ (işleme), dikkat, algı hızı, bellek ve akılyürütme<br />

gibi temel bilişsel süreçlerden oluşur (Baltes'in mekanik zekası);<br />

bunlar aynı zamanda akıcı zekayı yaratan yeteneklerdir. Bu katta<br />

bebeklikte ve ilk çocuklukta gelişim olur, daha sonra bilişsel süreçlerde<br />

kararlılık görülür. Kat İİ (bilme) dünyaya ilişkin bilginin birikmesinden<br />

oluşur (Baltes'in pragmatik zekası). Bilme dış deneyimlerle<br />

gelişir ve uyum göstermeye olanak veren temel bilgiyi sağlar; bunlar<br />

aynı zamanda birikimli zekayı yaratan yeteneklerdir. Bu kat dışsal<br />

deneyimlere bağlı olarak yaşam boyunca gelişir (kimi yazarlar, orta ve<br />

ileri yetişkinlikte yavaşlamasına karşın, bu kattaki gelişimi yetişkin<br />

zekasının başat özelliği sayarlar). Kat İİİ (düşünme) yalnızca üstbilişin<br />

ortaya çıkmasından sonra gelişir. Bu kat bilgiyle uğraşma stratejilerinden<br />

ve yüksek düzeyde uyum göstermeye olanak veren yüksek<br />

zihinsel işlevlerden oluşur. Bu kat Piaget'in soyut işlemlerinin özelliği<br />

olan mantıksal-matematiksel düşünceyi, aynı zamanda G. Labouvie-Viefin<br />

önerdiği soyut-sonrası düşünceyi içerir (Perlmutter ve Hall, 1992).<br />

Piaget'in bilişsel gelişim evreleri soyut düşünce ile son bulmaktadır:<br />

Soyut işlem evresinde kişi varsayımlı-tümdengelimli akıl yürütmeyi<br />

başarabilmektedir. Ancak bu evreye ulaşabilmesi için ergenin olgunlaşması<br />

ve eğitim deneyimini tamamlaması gerekmektedir. Soyut<br />

düşünme yeteneği ortaya çıktıktan sonra kişi mantıksal kanıtlar üzerinde<br />

düşünebilir ve mantık süreçlerini çeşitli sorunlara (özellikle matematik

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!