Demanslı Yıllara Değer katan Aktiviteler - İstanbul Büyükşehir ...

D E M A N S L I Y I L L A R A D E Ð E R K A T A N A K T Ý V Ý T E L E R
SOLUNUM REHABÝLÝTASYONU AKTÝVÝTELERÝ
Fizyoterapist Emine UZDU
Yaþlanma yaþamýn bir parçasý olduðu gibi demans da yaþlanmanýn bir parçasýdýr.
Kademeli olarak geliþir ve tüm organ sistemlerinde olduðu gibi akciðer
fonksiyonlarýnda da ilerleyici bir azalma meydana gelir. Solunum fonksiyonlarýnda
meydana gelen bu azalmalar, organ sistemlerinde meydana gelen yaþlanmayla
oluþan deðiþiklerden kaynaklanýr (3).
Solunum fonksiyon testi (SFT) parametrelerinden özellikle akciðer kapasitesi,
maksimum istemli ventilasyon, peak ekspiratuar akým hýzý, zorlu ekspiratuar
volüm deðerlerinde azalmalar meydana gelir.
Ýlerleyen yaþla birlikte azalmýþ kardiyak outputdan dolayý maksimum oksijen alýmý
azalýr, göðüs duvarýnýn ön-arka çapý artar. Kostokondral kýkýrdaðýn kalsifikasyonu
ve interkostal, karýn kaslarýn zayýflamasý, daha az esneyen ve daha rijit olan bir
göðüs duvarýna neden olur (4).
Özellikle kaslardaki tip 2 ve tip 1 fibrillerde zamanla sayýca ve miktarca azalmaya
baðlý olarak solunum kaslarýnda atrofi meydana gelir. Osteoporoz (kemik erimesi)
nedeniyle oluþan kifozun da solunum kapasitesinin azalmasýnda etkisi mevcuttur.
Sonuçta akciðer ve göðüs duvarý fonksiyonlarýndaki bu yaþla iliþkin azalmalar,
solunum iþleminde soluk verme ve soluk alma kaslarýnda daha fazla efora ihtiyaç
duyar. Azalmýþ olan solunum kas enduransý terapötik egzersizlerle kuvvetlendirilebilir
(5).
Pulmoner rehabilitasyonda multidisipliner olarak amaç;
• Ventilasyonu düzenli þekilde saðlamak ve devamlýlýðýný korumak
• Vital kapasiteyi korumak, saðlýklý difüzyonu saðlamak
• Mevcut fonksiyonel yeteneði artýrmak.
• Kiþinin solunum sýkýntýlarýný gidermek için solunum kontrolünü öðretmek,
gevþemeyi saðlayarak solunumu kolaylaþtýrmak
• Sekresyonlarýn azaltýlmasýna yönelik yardýmcý teknikleri uygulayarak kiþinin
fiziksel kapasite ve kondisyonlarýný arttýrmak
• Postüral düzgünlük ve mobiliteyi saðlamak (özellikle dik postürde yapýlan
aktiviteler ve egzersizler ile akciðerdeki gaz deðiþimi daha iyi yapýlýr).
Solunum sistemini lokomotor sistemden baðýmsýz olarak düþünmek mümkün
deðildir. Çünkü istenilen kalitede bir hareketin elde edilebilmesi ve eforun
sürdürülebilmesi için yeterli performans ve saðlam bir lokomotor sisteme ihtiyaç
duyulur.
303