Demanslı Yıllara Değer katan Aktiviteler - İstanbul Büyükşehir ...

More documents

Recommendations

Info

D E M A N S L I Y I L L A R A D E Ð E R K A T A N A K T Ý V Ý T E L E R YAÞLANMA SÜRECÝNDE DEMANS ve SOLUNUM EGZERSÝZLERÝ Prof. Dr. Hasan DURSUN Solunum sisteminin temel görevi kan ve dýþ ortam arasýnda gaz deðiþimini saðlamaktýr. Yeterli gaz deðiþimi için akciðerlerin havalanmasý (ventilasyon), kanlanmasý (perfüzyon) ve alveollerdeki gaz deðiþimi (difüzyon) yeterli olmalýdýr. Kanlanma kalp ve damarlarla, gaz deðiþimi ise hava kesecikleri (alveol) ile ilgilidir. Havalanma ise mekanik bir olaydýr. Solunum, hava yollarý (bronþlar) açýk olmak koþulu ile kas gücüne ve göðüs kafesinin elastikiyetine baðlýdýr. Havalanma nefes alma (inspirasyon) ve nefes verme (ekspirasyon) döngüsü þeklinde seyreder. Sakin solunum esnasýnda nefes alma diafragma tarafýndan karþýlanýr. Diafragma göðüs kafesi ile karýn boþluðunu ayýran kubbe þeklinde bir kastýr ve kasýldýðýnda aþaðý doðru kayarak göðüs kafesini geniþletir. Nefes verme (ekspirasyon) ise pasif bir olaydýr; diafragma gevþediðinde alýnan nefes geri verilir. Zorlu solunumda dýþ interkostal (kaburgalar arasý) kaslar ile omuz ve boyun çevresindeki yardýmcý solunum kaslarý nefes almaya, iç interkostal kaslar ve karýn kaslarý öksürmeye ve nefes vermeye yardýmcý olur. Yaþlýlarda bir kalp ve/veya akciðer hastalýðý yoksa akciðerlerdeki yaþlanmaya baðlý deðiþiklikler sadece rezerv kapasiteleri etkiler. Kiþinin fonksiyonlarýný pek etkilemez. Yaþlýlarda göðüs kafesindeki uyum güçlüðü nedeniyle dakika solunum sayýsý yükselir. Hava yollarýnýn temizlenme yeteneði (muko-silier aktivite) azalýr ve bronþit, zatürre gibi enfeksiyonlar sýk görülür. Hava yollarýnda bir týkanma (obstrüksiyon) veya kas gücünde ve göðüs kafesinin elastikiyetinde azalma (restriksiyon) varsa solunum bozulur. Bronþit, astým, amfizem gibi týkayýcý akciðer hastalýklarý yaþlýlarda sýk görülür. Bu hastalýklara “Kronik Obstüktif Akciðer Hastalýðý (KOAH) adý verilir. Kas hastalýklarý, omurilik felçleri, kemik erimesi, romatizma, kireçlenme gibi omurga hareketlerini kýsýtlayan durumlarda “Restriktif Akciðer Hastalýðý ortaya çýkar. Solunum sýklýðý normalde dakikada 14-20 arasýnda deðiþir. Artmasý veya azalmasý (uyku dýþýnda) normal deðildir. Nefes darlýðý (dispne) varsa, hasta solunum sýkýntýsý çeker ve yardýmcý solunum kaslarý solunuma katýlýr. Akciðer hastalýklarýnda sað ve sol göðüs kafesleri solunuma eþit katýlmayabilir, öksürük ve aþýrý balgam çýkarma gözlenebilir ve nefes alýp verirken normal olmayan sesler duyulabilir (1). 301
D E M A N S L I Y I L L A R A D E Ð E R K A T A N A K T Ý V Ý T E L E R A- Restriktif Akciðer Hastalýklarýnda Rehabilitasyon Restriktif hastalýklarda akciðerlerin geniþleme kapasitesi sýnýrlanýr. Zorlu solunumla alýnan hava (vital kapasite) miktarý olmasý gereken deðerin %80’inden daha düþüktür. Bu nedenle dakikadaki solunum sayýsý sýk (taþipne) ve solunum yüzeyeldir. Nefes vermedeki sýkýntýdan dolayý öksürük yetersizdir. Hava yollarý iyi temizlenemez ve oluþan mukus týkaçlar (balgam) bronþlarý týkayabilir. Bu nedenle mukus týkaçlarý engellenmeli, oluþmuþsa derhal temizlenmeli veya entübe edilerek pnömoni (zatürre) riski azaltýlmalýdýr. Solunum kapasitesi çok azalýrsa kan oksijen seviyesi düþer (hipoksi) ve baþaðrýsý, yorgunluk, uyku bozukluðu, konsantrasyon güçlüðü ve bilinç bulanýklýðý gibi bulgular ortaya çýkar. Vital kapasitesi düþük yaþlýlarda aþýrý beslenme ve þiþmanlýk, fazla sýcak ve nemli ortam, þiddetli yorgunluk, enfeksiyon ve sedatif kullanýmý varsa dikkatli olunmalý, yeterli sývý alýmýna ve dengeli beslenmeye dikkat edilmelidir. Bu hastalar için en iyi rehabilitasyon yöntemi solunum egzersizleridir. Kýsa süreli zorlu (rezistif) soðurma ve üfleme þeklindeki egzersizler solunum kaslarýnýn güç ve enduransýný artýrýr. Diðer yandan esneme þeklinde sýk sýk akciðerlerin þiþirilmesi veya derin derin soluma, kýsýtlý dokular için yapýlan ROM egzersizlerine benzer. Göðüs kafesinin esnekliðini artýrýr. Yetersiz öksürme (öksürememe) nedeniyle enfeksiyon sonrasý hava yollarý týkanabilir. Bu durumda ilaç tedavisine ilave olarak yardýmlý öksürme, göðüs kafesinin perküsyonu ve yer çekimi etkisine dayanan postüral drenaj yöntemlerine baþvurmak gerekir. Bu amaçla eðitimli bir yaþlý bakým personelinden veya bir fizyoterapistten destek alýnmalýdýr. B- Obstrüktif Akciðer Hastalýklarýnda Rehabilitasyon Normalde nefes verirken akciðerlerdeki havanýn %80’i ilk 1 sn’de verilir. KOAH’lý hastalarda vital kapasite normaldir. Ancak solunum yolu týkandýðý için nefes vermek zorlaþýr ve ilk 1 sn’de verilen hava miktarý azalýr (FEV1.0
Page 2 and 3:
DEMANSLI YILLARA DEÐER KATAN AKTÝ
Page 4:
DEMANSLI YILLARA DEÐER KATAN AKTÝ
Page 7 and 8:
Ýstanbul Darülaceze Müdürlüð
Page 10 and 11:
D E M A N S L I Y I L L A R A D E
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16:
1. BÖLÜM ZÝHÝNSEL AKTÝVÝTELER
Page 20:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 48:
11. BÖLÜM PSÝKOMOTOR AKTÝVÝTEL
Page 52:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 80:
I11. BÖLÜM SANAT AKTÝVÝTELERÝ
Page 84:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176:
Page 180 and 181:
Page 182:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190:
Page 194:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210:
VI11. BÖLÜM OYUN AKTÝVÝTELERÝ
Page 213 and 214:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228:
Page 232 and 233:
Page 234:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 250 and 251: D E M A N S L I Y I L L A R A D E
Page 258: D E M A N S L I Y I L L A R A D E
Page 300: X11. BÖLÜM S O L U N U M REHABÝL
Page 326: XIII. BÖLÜM DEMANSLI YAÞLILARIN
show all

Demanslı Yıllara Değer katan Aktiviteler - İstanbul Büyükşehir ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?