Demanslı Yıllara Değer katan Aktiviteler - İstanbul Büyükşehir ...

D E M A N S L I Y I L L A R A D E Ð E R K A T A N A K T Ý V Ý T E L E R
da gözle görülür bir biçimde daraltýr. Uygun olmayan bir çevre ve mimari,
demans hastalarýnýn yaþam kalitesini bariz bir þekilde kýsýtlar ve hastalýk semptomlarý
ile birleþerek büyük çapta davranýþ problemleri oluþturur.
Bir bakým alaný olarak demans profili sakin özellikleri gereðince mimari ve
rehabilitasyonun birbirini belirlediði ve etkilediði bir alan olarak karþýmýza çýkar.
Hastalýðýn karakteri sebebiyle demanslýlarýn bir meskende ikamet etmelerini ve
yaþamalarýný mimari açýdan kolaylaþtýrabilecek çözümler saðlamak ciddi bir önem
arz etmektedir.
Bu çalýþmanýn amacý; gereksiz mimari kýsýtlamalardan uzak, sosyal baðlarý
güçlendirici, güven veren, özel alaný koruyan, insancýl bir yaþam alanýnýn yaþlýlar
ve özellikle de demanslý yaþlýlar için nasýl olabileceðinin ortaya konmasýdýr.
Çalýþmanýn yönünü belirleyen sorular ise; “Mimari bakýþ demans hastalarýnýn
problemlerinin çözümüne nasýl katkýda bulunur?”, “Makro düzlemde çevre ve
mahallenin kullanýmý, meso düzlemde apartman/site gibi daha dar çevrenin
kullanýmý, mikro düzlemde ise bireysel yaþam alanýnýn kullanýmý noktasýnda
mimari düzenlemelerin ne derece katkýsý olur?”, “Hangi problemler bu yolla
çözülebilir?” sorularýdýr.
DEMANSLI YAÞLI VE MÝMARÝ TASARIM KRÝTERLERÝ
Demans ve mimari üzerine pek çok farklý konsept geliþtirilmiþtir. Burada ele
alýnacak temel konsept Alman Mimar Sibylle Heeg’in, Powell LAWTON’un
Gerontoloji ve Çevre Psikolojisi alanýnda yapmýþ olduðu çalýþmalarý referans aldýðý
ve mimari düzenlemelerle demanslý yaþlýnýn makro, meso ve mikro düzlemlerinin
iliþkisini ortaya koyduðu çalýþmadýr.
Heeg bu çalýþmayý “Çevresel Terapi”- “Milieu Theraphie” ismi ile literatüre
kazandýrmýþtýr. Bu çalýþmanýn temelinde; demanslý bireyin algý ve oryantasyonunun
kolaylaþtýrýlmasý, yitirilmeyen yeteneklerin korunmasý, güven ortamýnýn oluþturulmasý,
duyularý uyaran bir çevrenin oluþturulmasý, demanslýnýn özel yaþamýna saygý
duyan bir ortamýn oluþturulmasý, demanslý bireye karar verebilme ve çevresini
kontrol edebilme imkânlarýnýn saðlanmasý ve demans hastalarýnýn hayat
alýþkanlýklarýnýn devamlýlýðýnýn saðlanmasý vardýr.
Çalýþmanýn bu kýsmýnda “Çevresel Terapi”nin temelinde yer alan baþlýklar baz
alýnarak demanslýlara hizmet verilen mekânlarýn temel mimari hatlarýnýn, iç
dizaynýn nasýl olmasý gerektiðine yer verilecektir. Sonraki bölümde ise mimarinin
tamamlayýcý öðeleri olarak, dýþ mekânlarýn kullanýmý ve malzeme seçiminin
demanslý yaþlýnýn rehabilitasyonuna etkisi üzerine durulacaktýr.
148