2..............Sonbahar Geldi 6.......Elma A¤ac›m Her Mevsim De ... - Eba
2..............Sonbahar Geldi 6.......Elma A¤ac›m Her Mevsim De ... - Eba
2..............Sonbahar Geldi 6.......Elma A¤ac›m Her Mevsim De ... - Eba
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2 ..............<strong>Sonbahar</strong> <strong>Geldi</strong><br />
6 .......<strong>Elma</strong> <strong>A¤ac›m</strong> <strong>Her</strong> <strong>Mevsim</strong> <strong>De</strong>¤ifliyor<br />
8 ...........................Buras› Neresi?<br />
2<br />
1 0..................Haydi, Bir A¤ac› Tan›yal›m<br />
1 <strong>2.</strong>......................A¤aç Onlar›n Evi<br />
14 ..........................Ormanc›lar ‹flbafl›nda<br />
8<br />
1 5....................Hangisi Tahtadan?<br />
16 .............Kim, Hangi Arac› Kullan›yor?<br />
17 ....Minik Sincap Yard›m Bekliyor!<br />
1 8.........................Haydi Mutfa¤a<br />
1 9.........................Çok Merak Ediyorum<br />
2 0..................Çakçak Keflfediyor<br />
2 <strong>2.</strong>......................Küçük Eller ‹flbafl›nda<br />
2 4................................K›rç›l’›n Seçtikleri 1 7<br />
1 0
2<br />
<strong>Sonbahar</strong><br />
<strong>Geldi</strong><br />
Yeflil, k›rm›z›, sar›, kahverengi!<br />
Yapraklar renk renk oldular.<br />
A¤açlardan yere düflmeye bafllad›lar. Hepsini bir araya toplayal›m.<br />
Üzerlerine atlayal›m!
‹flte bir elma a¤ac›!<br />
Dallar› k›rm›z› elma dolu. Sanki bize,<br />
“gelin tad›m›za bak›n” diyorlar.<br />
Mmmmm!<br />
Nefis.<br />
Haydi elmalar› toplayal›m. Mis gibi elmalar› yiyelim.<br />
3
4<br />
Çimenlere bak.<br />
Renkleri sararm›fl m›?<br />
<strong>Sonbahar</strong>›n geldi¤ini çevrendeki pek çok de¤ifliklikten kolayca anlars›n.<br />
<strong>Elma</strong>lar›n olgunlaflmas› bunlardan yaln›zca biri!.<br />
Bu foto¤raf ilkbaharda çekilmifl.<br />
Oysa leylek yuvalar› art›k bofl!<br />
Sence leylekler hangi s›cak<br />
ülkeye gitmifl olabilirler?<br />
Peki, ilkbahar ve yaz aylar›nda<br />
gördü¤ün böcekler nereye gittiler?<br />
Yapraklar›n alt›na saklanm›fl<br />
olmas›nlar!
Annenin yapt›¤› tarhana art›k haz›r m›? Öyleyse bu<br />
k›fl, sen de s›cac›k tarhana çorbas› içeceksin.<br />
Hiç sincap gören oldu<br />
mu? Sincaplar bu aralar<br />
çok çal›fl›yorlar. Daldan<br />
dala s›çray›p, bol bol<br />
mefle palamudu<br />
topluyorlar.<br />
Havalar so¤umaya ve erkenden<br />
kararmaya bafllad› de¤il mi? ‹flte bu<br />
da sonbahar›n habercilerinden biri.<br />
Art›k daha kal›n giysiler giymen<br />
gerekiyor.<br />
<strong>Sonbahar</strong>la birlikte çevrende<br />
neler de¤ifliyor sen de<br />
gözlemleyebilirsin.<br />
Meltem Yenal Coflkun<br />
Çizimler: Tülay Sözbir Seidel<br />
5
6<br />
<strong>Elma</strong> Agacim <strong>Her</strong> <strong>Mevsim</strong> <strong>De</strong>gisiyor!<br />
<strong>Sonbahar</strong>da<br />
a¤ac›m yaprak<br />
dökmeye haz›rlan›yor.<br />
,<br />
Yaz bitti!<br />
fiimdi sonbahar!<br />
<strong>Elma</strong>lar›n en lezzetli<br />
oldu¤u zaman.<br />
<strong>A¤ac›m</strong>›n dallar›<br />
k›pk›rm›z›<br />
elmalarla dolu.<br />
Yapraklar› önce<br />
sarar›yor, sonra da<br />
dökülmeye bafll›yor.<br />
, .<br />
K›fl›n üzerinde hiç<br />
yaprak kalm›yor.
<strong>A¤ac›m</strong>›n üzeri bazen<br />
karla kaplan›yor.<br />
‹lkbahar geldi¤inde<br />
a¤ac›m çiçek aç›yor.<br />
<strong>Elma</strong><br />
a¤ac›mla tan›flt›n.<br />
Burada a¤ac›m›n<br />
ilkbahar, yaz, sonbahar<br />
ve k›fl aylar›na ait farkl›<br />
resimlerini görüyorsun.<br />
<strong>A¤ac›m</strong>›n en çok hangi<br />
halini sevdin? Anlat!<br />
Daha sonra yeflil<br />
yapraklar› ç›kmaya<br />
bafll›yor. Yaz boyunca<br />
yemyeflil kal›yor.<br />
Ve sonbahara do¤ru<br />
çiçeklerinden yine<br />
elmalar gelifliyor!<br />
‹yi ki bir elma<br />
a¤ac›m var!<br />
Zuhal Özer<br />
Çizimler: P›nar Büyükgüral<br />
Karakter Çizimi: Tülay Sözbir Seidel<br />
7
8<br />
Buras› Neresi?<br />
Bir yer düflün. Buras› çok ama çok büyük!<br />
Senin odandan, evinden, okulundan daha büyük!<br />
Bir yer düflün! Burada a¤açlar var.<br />
günefl ›fl›¤› topra¤a ulaflam›yor.<br />
Bu a¤açlar öyle uzun, öyle birbirlerine yak›nlar ki,
Bir yer düflün! Burada sincap, tavflan, kirpi, baykufl<br />
a¤açkakan, tilki, ay› gibi birçok hayvan yafl›yor.<br />
Buras› neresi, tahmin edebildin mi?<br />
Bir orman!<br />
Sen hiç ormana gittin mi?<br />
Orada neler yapt›n, neler gördün?<br />
Tu¤ba Can<br />
Maket tasar›mlar›: P›nar Büyükgüral<br />
Sen de bir orman oluflturabilirsin.<br />
A¤açlar› haz›rlamak için at›k<br />
malzemeleri kullanabilirsin. Örne¤in,<br />
ka¤›t havlu ya da tuvalet k⤛d› rulolar›yla<br />
a¤ac›n gövdesini, kartondan<br />
parçalar keserek dallar› ve yapraklar›<br />
haz›rlayabilirsin. Çevrende gördü¤ün<br />
bir a¤ac›n yere dökülen meyvelerini<br />
ya da tohumlar›n› toplay›p, bunlar› da<br />
dallara asabilirsin. Hayvanlar› yapmak<br />
için de keçe gibi farkl› malzemelerden<br />
yararlanabilirsin. Hatta hayvanlar› parmak<br />
kuklalar biçiminde haz›rlay›p, bir<br />
ormanda neler yafland›¤›yla ilgili<br />
oyunlar haz›rlayabilirsin.<br />
9
10<br />
Haydi, Bir A¤ac›<br />
Tan›yal›m<br />
Bir a¤ac› tan›man›n çeflitli yollar› var. Bunlardan<br />
biri, a¤aca yak›ndan bakmak. A¤aca yak›ndan<br />
bakmak için özel bir k⤛t haz›rlayabilirsin. Bir<br />
dosya k⤛d›n›n ortas›na bir kare çiz. Karenin<br />
kenar› 5 santimetre olsun. Bu kareyi kes ve ç›kar.<br />
Böylece k⤛tta bir delik oluflacak. K⤛d› a¤ac›n<br />
gövdesi, dallar› ve yapraklar› üzerine koy ve delikten<br />
gördüklerini incele. Neler görüyorsun?<br />
A¤aca Dokun!<br />
A¤aca sar›l. Kollar›nla a¤ac›n<br />
gövdesini sarabiliyor musun?<br />
A¤ac›n uzanabildi¤in yerlerine<br />
dokun. Dokundu¤un yerler sert mi,<br />
yumuflak m›? Pürüzlü mü,<br />
pürüzsüz mü? Islak m›, kuru mu? Bu bir ç›nar<br />
a¤ac›.
A¤ac› Dinle!<br />
A¤ac›n alt›na otur, gözlerini kapat ve<br />
sesleri dinle. Hangi sesleri duyuyorsun?<br />
Bu sesleri taklit etmeye çal›fl.<br />
A¤ac› Kokla!<br />
A¤ac›n gövdesini, dallar›n›,<br />
yapraklar›n› kokla. Nas›l<br />
kokuyorlar?<br />
Tu¤ba Can<br />
Çizim: Tülay Sözbir Seidel<br />
11
A¤aç Onlar›n Evi<br />
A¤açlar birçok canl›n›n evi. Bu a¤açta hangi canl›lar› görüyorsun?
A¤ac›n<br />
dallar›ndan birinde<br />
bir hayvan gizli. Noktalar›<br />
birlefltirip bu hayvan› bul.<br />
‹çini istedi¤in gibi<br />
boya.<br />
Asl› Zülal<br />
Çizim: Bilgin Ersözlü
14<br />
Ormanc›lar ‹flbafl›nda<br />
Ormanc›lar, ormandaki belli a¤açlar› kesiyorlar. Yaln›zca gerekti¤i kadar<br />
a¤aç kesiyorlar. Çünkü, a¤açlar› tüketmek istemiyorlar. Kesilen a¤açlardan,<br />
kereste ve tahta elde edilecek. Bunlar, mobilya, oyuncak, müzik aleti ve<br />
kalem gibi eflyalar›n yap›m›nda ve ka¤›t üretiminde kullan›lacak.<br />
Asl› Zülal<br />
Çizim: Bengi Gençer
A¤açtan<br />
tahta elde ederiz.<br />
Tahtadan eflyalar yapar›z.<br />
Bu resimdeki eflyalar›n baz›lar›<br />
tahtadan yap›lm›fl. Bu eflyalar›n<br />
hangileri oldu¤unu<br />
bulabilir misin?<br />
Asl› Zülal<br />
Çizim: Tülay Sözbir Seidel<br />
15
16<br />
Kim, Hangi Arac› Kullan›yor?<br />
Burada orman koruma görevlisi, a¤açbilimci, marangoz ve kulland›klar›<br />
araçlar var. Kim, hangi arac› kullan›yor olabilir?<br />
Uygun araçlar› farkl› meslek sahipleriyle eflle.<br />
Sence, bu araçlarla ne yap›yorlar?<br />
Asl› Zülal<br />
Çizim: P›nar Büyükgüral
Minik Sincap<br />
Yard›m Bekliyor!<br />
Baz› hayvanlar için k›fl›n besin bulmak çok zordur. Bu hayvanlar,<br />
sonbaharda k›fl için besin toplay›p biriktirirler. Sincap da mefle<br />
palamutlar›n› biriktirir. Afla¤›daki minik sincab›, bir a¤açtan di¤erine<br />
s›çratarak mefle palamuduna ulaflt›rabilirsin. Ama dikkat et, minik sincap<br />
a¤açlardan birine iki kez üst üste s›çramamal›.<br />
Meltem Yenal Coflkun<br />
Çizimler: P›nar Büyükgüral<br />
17
,<br />
Lezzetli mi lezzetli, bol sulu bir<br />
elma yemeyi kim sevmez! Bir de<br />
bu elmadan “elma flekeri”<br />
yap›l›rsa tad›na doyum olmaz. Gelin<br />
birlikte elma flekeri yapmay› ö¤renelim!<br />
<strong>Elma</strong>lar› y›kay›p kurulay›n.<br />
fieker ve suyu derin bir<br />
tencerede kaynat›n.<br />
Koyulaflt›ktan sonra alt›n›<br />
kapat›n ve baloncuklar›n<br />
sönmesini bekleyin.<br />
Çubuklar›, elmalar›n<br />
sap k›s›mlar›na<br />
tutturun.<br />
Malzemeler:<br />
2 su barda¤› toz fleker<br />
4 elma<br />
1 su barda¤› su<br />
Renkli çubuklar<br />
Ya¤l› k⤛t<br />
<strong>Elma</strong>lar› çubuklar›ndan<br />
tutarak koyulaflm›fl<br />
flekere bat›r›n.<br />
Ya¤l› k⤛d›n üzerinde so¤umaya<br />
b›rak›n.<br />
Buzdolab›nda yaklafl›k yar›m saat<br />
beklettikten sonra yiyebilirsiniz.<br />
Afiyet olsun!<br />
Zuhal Özer<br />
Çizimler: Tülay Sözbir Seidel<br />
18 Bu sayfadaki etkinlikler mutlaka yetiflkinlerle birlikte yap›lmal›d›r.
Asl›nda hayvanlar da “konuflurlar”.<br />
Ancak onlar›n konuflmalar› bizimkine<br />
benzemez. Kediler miyavlar,<br />
köpekler havlar, kufllar öter,<br />
yunuslar ›sl›k sesi ç›kar›rlar.<br />
Böylece birbirlerine ac›kt›klar›n›,<br />
k›zd›klar›n›, yiyecek bulduklar›n› anlat›rlar.<br />
Baz› hayvanlar da birbirleriyle<br />
haberleflmek için bedenlerini kullan›rlar.<br />
Örne¤in ar›lar, dans ederek nerede yiyecek<br />
bulduklar›n› birbirlerine<br />
haber verirler.<br />
Bu kufl<br />
yavrular›, kar›nlar›n›n<br />
aç oldu¤unu<br />
anne-babalar›na<br />
öterek anlat›yorlar.<br />
“Hayvanlar niye<br />
konuflamaz?”<br />
Umut Ozan Sevindik<br />
Bursa<br />
Merak etti¤iniz sorular› bize gönderebilirsiniz.<br />
Adres: TÜB‹TAK Merakl› Minik <strong>De</strong>rgisi Çok Merak Ediyorum Köflesi Atatürk Bulvar› No: 221 Kavakl›dere/Ankara<br />
merakli.minik@tubitak.gov.tr<br />
Zuhal Özer<br />
visual photos- science photo<br />
19
20<br />
Bitkiler Terler mi?<br />
Bitkiler de bizim gibi suya gereksinim duyarlar. Ancak, onlar<br />
suyu kökleriyle al›rlar. Su, köklerden bitkinin gövdesine,<br />
dallar›na, yapraklar›na tafl›n›r. Yapraklar, bu suyu<br />
kullan›rlar. Suyun bir k›sm›, yapraklarda bulunan küçücük<br />
deliklerden d›flar› at›l›r. Buna terleme<br />
denir. Gel, terlemenin nas›l<br />
gerçekleflti¤ini inceleyelim.<br />
Bir torba al ve bunu<br />
balon gibi fliflir.<br />
Sonra da bu torbay›,<br />
evdeki ya da<br />
bahçedeki bir bitkinin<br />
dal›na ba¤la.<br />
Dikkat et, torbadaki<br />
hava kaçmas›n.
Torbada<br />
su damlalar›<br />
oldu¤unu göreceksin.<br />
Bu damlalar, bitkinin<br />
terledi¤ini gösterir. Sen de<br />
terler misin? Ne zaman<br />
terlersin?<br />
Bitkiyi sula.<br />
Bir gün bekle.<br />
Bir günün sonunda torbaya<br />
bak. Bir de¤ifliklik var m›?<br />
Tu¤ba Can<br />
<strong>De</strong>ney çizimleri: P›nar Büyükgüral<br />
21
22<br />
Ahmet Semih Özsoylu<br />
4,5 yafl - Konya<br />
Ceren (4) / Ça¤r› (8) Düflünen<br />
Tekirda¤<br />
Aylin Çak›r - 6 yafl<br />
Bursa<br />
Berkay Bayrav - 6 yafl ‹zmir<br />
<strong>De</strong>niz Ero¤lu - 4 yafl - Bursa<br />
Emir Akda¤ - 3 yafl<br />
Zonguldak<br />
Bugra Cengiz - 4,5 yafl<br />
‹stanbul<br />
<strong>De</strong>stina Koca - 3 yafl<br />
Silifke / Mersin<br />
A¤ustos say›m›zda,<br />
çeflitli bitkilerin dökülmüfl<br />
yapraklar›n› toplaman›z›<br />
ve bunlar› boyay›p<br />
bask›lar›n› ç›kararak<br />
farkl› resimler yapman›z›<br />
istemifltik.‹flte resimleriniz<br />
ve siz!<br />
‹pek Ebru Karatafl - 5 yafl<br />
Çanakkale<br />
Irmak Korkmaz - 3 yafl<br />
‹stanbul<br />
Do¤a Zerman - 5,5 yafl<br />
‹stanbul<br />
Erge Ekinci - 3,5 yafl<br />
Zürih<br />
Kayra Aksakall› - 4.5 yafl - ‹zmir
Lara Zeynep Akyürek - 3 yafl<br />
‹stanbul<br />
Meriç Caylan O¤uz - 5 yafl<br />
Ankara<br />
Yuvam Krefl - Giresun<br />
Yurdanur Da¤ - 8 yafl<br />
Erzin / Hatay<br />
Efe Kolbak›r<br />
5 yafl - Samsun<br />
Duru Uyar - 6 yafl - Marmaris / Mu¤la<br />
Zeynep Özkan - 5 yafl<br />
Ankara<br />
Alp Kufl - 6 yafl - ‹stanbul<br />
Sinem Baflkaya / Sude Uysaler<br />
6 yafl - Ankara<br />
Muhammet Kürflat Dalk›l›ç<br />
7 yafl - Erzin / Hatay<br />
Aral›k say›m›z için<br />
kendi resimlerinizi yapman›z›<br />
istiyoruz.<br />
Resimlerinizle çekilmifl<br />
foto¤raflar›n›z›, ad›n›z›, yafl›n›z› ve<br />
oturdu¤unuz ili yazarak, ister<br />
postayla ister e-postayla bize<br />
gönderebilirsiniz.<br />
Seyhan (4) - Buket (2) Yiltay<br />
Ad›yaman<br />
Onur Efe Ayd›n - 5 yafl<br />
Bilecik<br />
Selin S›la Akça - 6 yafl<br />
Berce Karakaya - 5,5 yafl<br />
Samsun<br />
TÜB‹TAK Merakl› Minik <strong>De</strong>rgisi<br />
“Küçük Eller ‹flbafl›nda” Köflesi<br />
Atatürk Bulvar› No: 221<br />
06100 Kavakl›dere / ANKARA<br />
merakl›.minik@tubitak.gov.tr<br />
Burak Batar - 6 yafl - Bursa<br />
Selen K›z›lda¤ - 3,5 yafl - Ankara<br />
Taha Tuba / Oykum Alpteker<br />
5 yafl - Bolu<br />
23
24<br />
Do¤ada Keflif<br />
<strong>Sonbahar</strong>da Yaprak Toplan›r!<br />
Çocuklar, nesneleri toplamay› severler. Çeflitli<br />
nesneleri toplay›p biriktirmek, gözlem yapma,<br />
karfl›laflt›rma, nesneleri belli özelliklerine göre<br />
ay›r›p s›n›fland›rma gibi becerilerini<br />
gelifltirmeye de yarayabilir. <strong>Sonbahar</strong>da<br />
yap›lacak bir do¤a gezisinde bu tür<br />
malzemeler toplanabilir. Hep birlikte yapraklara<br />
yak›ndan bak›n. Toplad›¤›n›z yapraklar ne<br />
renk? Yapraklar›n biçimlerini de inceleyin.<br />
Kenarlar› t›rt›kl› m›, yoksa düz mü? Üzerlerine<br />
dokundu¤unuzda ne hissediyorsunuz?<br />
Yüzeyleri pürüzlü mü, yoksa pürüzsüz mü? Tüycükleri var m›? Üzerleri damarl› m›?<br />
Yapraklar› toplarken, a¤açlara da bakmay› unutmay›n. A¤ac›n üzerinde kalan<br />
yapraklar var m›? Varsa, bunlar yerden toplad›¤›n›z yapraklarla ayn› m›?<br />
Toplad›¤›n›z yapraklar›n hangi a¤açlara ait oldu¤unu bulabilir misiniz?<br />
Kitap<br />
“At›k m›? Hiç <strong>De</strong>rt <strong>De</strong>¤il!”<br />
Kitaptaki öykünün kahraman› Albert, yaflam›n›<br />
kolaylaflt›racak yeni bir makine gelifltirir. Ancak, bu<br />
makinenin at›k sorunu vard›r. Albert, makineden<br />
s›zan at›klar› ne yapaca¤›n› bilemez ve bunlardan<br />
kurtulmaya çal›fl›r. Öykünün sonunda Albert flunu<br />
ö¤renir: “Bir fleyi uza¤a götürüp b›rakmak her<br />
zaman o fleyden kurtuldu¤umuz anlam›na gelmez.”<br />
TÜB‹TAK Popüler Bilim Kitaplar›’ndan ç›kan 32<br />
sayfal›k bu yeni kitap, 3-6 yafl grubundaki<br />
çocuklara yönelik. Kitab›, David Morichon yaz›p<br />
resimlemifl, P›nar Dündar Türkçelefltirmifl.
Festival<br />
En Güzel Çocuk Filmleri<br />
5. Uluslararas› ‹stanbul Çocuk Filmleri Festivali<br />
bafll›yor. Bu festivalde, 30’dan fazla ülkeden 114<br />
film çocuklarla buluflacak. 23 Ekim – 8 Kas›m<br />
2007 tarihleri aras›nda yap›lacak festivalde<br />
filmler, Etiler, Kozyata¤› ve Zeytinburnu’daki<br />
Cinecity sinemalar›nda ve Beylikdüzü’ndeki<br />
Beykent Üniversitesi Sanat Merkezi Sinema<br />
Salonu’nda gösterilecek. Festival filmleri, 2-3,<br />
4-5, 6-7, 8-9, 10-11 ve 12 yafl üzeri olmak üzere<br />
alt› farkl› yafl kategorisinde gösterime<br />
sunulacak. Festival, 29 Ekim – 1 Kas›m 2007<br />
tarihleri aras›nda, Çanakkale Lapseki’yi de<br />
ziyaret edecek. Bilgi için: http://www.iicff.com/<br />
Etkinlik Önerileri<br />
Yaprak ve Tohum Projeleri...<br />
<strong>Sonbahar</strong>da yaprak ve tohum gibi do¤al<br />
malzemelerle yap›labilecek o kadar çok fley<br />
var ki! Örne¤in, bu malzemelerle bir sonbahar<br />
kolaj› yapabilirsiniz. Kuru yapraklar› yap›flkanl›<br />
saydam kaplama malzemesiyle kaplayarak<br />
saklayabilirsiniz. Bu yöntemle kaplad›¤›n›z<br />
yapraklardan hareketli süsler yapabilirsiniz.<br />
Yapraklar›n ya da a¤aç kabuklar›n›n izlerini<br />
k⤛tlara ç›karabilirsiniz. Bunun için yapraklar›n<br />
üzerine bir k⤛t koyun. Pastel boyayla çok<br />
bast›rmadan yapra¤›n üzerinden geçin. A¤aç<br />
kabu¤u izi ç›karmak için de k⤛d›n›z› a¤ac›n<br />
gövdesine dayayabilirsiniz.Yapraklar ve<br />
tohumlarla minik heykelcikler ya da oyuncaklar<br />
da yapabilirsiniz.<br />
Asl› Zülal<br />
25
Change language