röntgen filmleri

RÖNTGEN FİLMLERİ
Işınlama sonrası organizmanın incelenen
bölgesi hakkında elde edilebilen bilgileri taşıyan
belgedir.
Tanısal radyolojide röntgen filmine
”radyogram”,
Röntgen filmi elde etmek için yapılan işleme de
“radyografi” denir.

Röntgen Filmi
• Polyester saydam zeminin iki yüzünde fotografik
emülsiyon yer alır ve yaklaşık 0,25 mm
kalınlığında bir tabakadır. Emülsiyon, ışığın bilgileri
taşıdığı ve etkilediği
katmandır.
• Emülsiyon, gümüş halid(gümüş bromür-AgBr,
gümüş iyodür-AgI) kristallerinden oluşur.
• Banyo edilmemiş film elma yeşili rengindedir.
• Polyester zemin filmin kurutulmasından sonra
sertlik kazandırır.

Gümüş halid kristali ve içindeki atomların dizilişi
Çift emülsiyonlu bir röntgen filminin tabakaları

Röntgen filmleri 4 tabakadan oluşur;
1- Destek tabakası (Base, Saydam Zemin); Işığa duyarlı
emülsiyonun sürüldüğü homojen kısımdır. Filmin en kalın
tabakası olup ışınları geçirebilen selüloz asetat veya
polyesterden yapılmıştır.
2- Emülsiyon tabakası; İçinde jelatin ve gümüş halid (AgBr,
AgI) kristalleri içeren tabakadır.
3- Yapıştırıcı tabaka; Üzerine sürülen emülsiyonun
yapışmasını sağlayan, destek tabakasının her iki yüzünde de
bulunan ince tabakadır.
4- Koruyucu tabaka; Emülsiyon tabakasının korunmasını
sağlayan saf jelatinden oluşan koruyucu bir tabakadır.

FİLM ÇEŞİTLERİ
A) RADYOGRAFİ FİLMLERİ
B) DİJİTAL GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİNDE
KULLANILAN FİLMLER
C) MAMMOGRAFİ FİLMLERİ
D) ÖZEL AMAÇLI FİLMLER
E) DİŞ FİLMLERİ
F) SİNERADYOGRAFİ FİLMLERİ

A) RADYOGRAFİ FİLMLERİ
1-) Doğrudan Işınlanan Filmler (Direkt Ekspojur Film)
2-) Screen Film (Çift Emülsiyonlu Film)
1-) Doğrudan Işınlanan Filmler;
Ranforsatör olmadan kullanılmak üzere geliştirilmiştir.
Bunlar “zarflı film” olarak da bilinir. Işık geçirmeyen özel
zarflar içinde imal edilir ve bu şekilde ışınlanır.
Yoğunlaştırıcı yüzeyleri yoktur. Bu nedenle emülsiyon
tabakası, screen filmlere oranla daha kalın ve
emülsiyondaki gümüş daha fazladır. Ranforsatörlerin ve
screen filmlerin geliştirilmesiyle hastaya verilen radyasyon
dozu oldukça düşürülmüştür.
Bu filmler, hastaların yüksek doz almasına neden oldukları
için artık kullanılmamaktadır.

2-) Screen Film (Çift Emülsiyonlu Film);
Bu filmler, ranforsatörlü film kasetleri ile birlikte
kullanılır.
Günümüzde tanısal radyografide yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Filmin her iki tarafında da emülsiyon vardır.
X ışınları, ranforsatörler tarafından tutulur, daha
uzun dalga boylu ışınlar halinde ve daha uzun
sürede emülsiyon tabakasına aktarılır. Bu
nedenle emülsiyonun kalın olmasına gerek
yoktur.

B) DİGİTAL GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİNDE
KULLANILAN FİLMLER
1-) Video Kayıt Filmi
Dijital görüntü oluşturan radyolojik cihazlarda (BT, US, MRG,
dijital röntgen gibi) elde edilen görüntülerin aktarıldığı
filmlerdir. Bu filmlere görüntü almak için, multiformat kamera
denilen cihazlar kullanılır. Film x-ışınıyla değil, kameranın
monitöründen gelen ışıkla görüntü oluşturur.
2-) Lazer Kamera Filmi
Tek emülsiyonludurlar. Filmin, laser kamerada kullanılan laser
ile uyumlu olması gerekir.
3-) Dry (Kuru) Film
Banyo işlemine gerek olmaksızın görüntü kaydedilmektedir.

C) MAMMOGRAFİ FİLMLERİ
Mamografi tetkikinde kullanılan tek emülsiyonlu filmlerdir.
D) ÖZEL AMAÇLI FİLMLER
1-) Dublikasyon filmi
Bir radyogramın kopyasının alınması için kullanılır.
Bu işlem sayesinde gereksiz radyografi tekrarı önlenir.
2-) Subtraksiyon (Çıkarma) Filmi
Günümüzde kullanılmamaktadır.
E) DİŞ FİLMLERİ
1-) İntraoral Filmler: Birkaç dişi görüntüleyebilen küçük boyutlu filmlerdir.
2-) Panoramil Filmler: Tüm alt ve üst çene dişlerini bir planda gösterebilen
filmlerdir.
F) SİNERADYOGRAFİ FİLMLERİ
Bu filmlerin, sinema filmlerinden farkları yoktur.

Film Kalitesi
1. Filmin Hızı
Film hızı emülsiyon kalınlığı ile orantılıdır. Yüksek hızlı filmlerde
daha az ışınla görüntü oluşturulabilir. Tanısal radyolojide
kullanılan filmler hızlarına göre 3 şekilde satışa sunulmuştur;
a. Standart
b. Hızlı
c. Ultra Hızlı
2. Filmin Kontrastı
Siyahtan beyaza kadar olan tonların belirginleşmesi ile ilgilidir.
Kontrast; AgBr(gümüş bromür) kristallerinin boyutu ile ilgilidir.
Boyutları küçüldükçe kontrast artar.
3. Filmin Işığı Absorbe Etme Özelliği
• Monokromatik Filmler: Tek renge duyarlıdır.
• Ortokromatik Filmler: Hem mavi, hem yeşil ışığa duyarlıdır.
• Pankromatik Filmler: Tüm renklere duyarlıdır.

Karanlık Oda Nasıl Olmalı ?
• Yaklaşık 5 metrekarelik alan olmalı
• Nemli ve çok sıcak olmamalı
• Havalandırma olmalı
• Kaset ve film kutularının konabileceği raf olmalı
• Elektrik ve su olmalı
• Emniyet ışığı bulunmalı
• Işık sızmamalı
• Oda gerektiğinde ışık alabilecek konumda olmalı
• Direk girişte kapı mutlaka içerden kilitlenebilmeli
• Grafi odasına yakın, mümkünse bitişik olması gerekir
• Odaya girişte bir ara bölmenin olması faydalıdır

Röntgen filminin kutusundan çıkartılarak kasete yerleştirilmesi
ya da ışınlama sonrası kasetten çıkartılarak banyo edilmesi
aşamasında ışık görmemesi gerekir. Bu amaçla karanlık odada
şu özellikler bulunmalıdır:
* KURU TEZGAH
Kasetlerin boşaltıldığı, yeni film takıldığı yerdir. Banyodan buraya
su sıçratılmamalıdır.
* ISLAK TEZGAH
Film banyosunun yapıldığı yerdir, burada developman banyosu,
ön yıkama, tespit banyosu ve daha geniş yıkama tankı vardır.
* FİLM ÇERÇEVELERİ
Işınlanma sonrası kaset, karanlık odada emniyet ışığı altında
açılarak film çıkarılır. Paslanmaz çelikten yapılmış ve film
boyutuna uygun çerçeveye yerleştirilir.

* YIKAMA TANKI
Developman tankından en az 4 kat geniş olmalıdır . Genel olarak
paslanmaz çelik, bakalit, plastik gibi kimyasal maddelere
dayanıklı materyallerden yapılmalıdır .
* ISITICI ve TERMOSTAT
Developman banyosunun ısısını devamlı olarak 20 C⁰de tutmak
için kullanılır.
* EMNİYET IŞIĞI
Işık kaynağına filtre takılarak sağlanabilir . Bu amaçla en sık
olarak kırmızı filtreler kullanılır. Emniyet ışığı tezgaha en az
130cm uzaklıkta olmalı, 15-25W (watt) gücünde olmalıdır.
* FİLM KURUTMA DOLABI
Dolapta sıcak hava bir vantilatör ile filmlerin üzerine gönderilerek
kurumaları sağlanır.

KARANLIK ODA İLE İLGİLİ PRENSİPLER
• Karanlık oda çalışmaları bitince developman banyosu
tankının üzeri kapatılır.
• İstirahat halinde karanlık odada oturulmaz.
• Karanlık odada normal aydınlatmaya geçmeden önce
film kutularının kapalı olmasına ve açıkta film
olmamasına dikkat edilmelidir.
• Periyodik olarak karanlık odanın temizliği yapılmalıdır.
• Eskiyen banyolar değiştirilmelidir.