röntgen filmleri
röntgen filmleri
röntgen filmleri
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RÖNTGEN FİLMLERİ<br />
Işınlama sonrası organizmanın incelenen<br />
bölgesi hakkında elde edilebilen bilgileri taşıyan<br />
belgedir.<br />
Tanısal radyolojide <strong>röntgen</strong> filmine<br />
”radyogram”,<br />
Röntgen filmi elde etmek için yapılan işleme de<br />
“radyografi” denir.
Röntgen Filmi<br />
• Polyester saydam zeminin iki yüzünde fotografik<br />
emülsiyon yer alır ve yaklaşık 0,25 mm<br />
kalınlığında bir tabakadır. Emülsiyon, ışığın bilgileri<br />
taşıdığı ve etkilediği<br />
katmandır.<br />
• Emülsiyon, gümüş halid(gümüş bromür-AgBr,<br />
gümüş iyodür-AgI) kristallerinden oluşur.<br />
• Banyo edilmemiş film elma yeşili rengindedir.<br />
• Polyester zemin filmin kurutulmasından sonra<br />
sertlik kazandırır.
Gümüş halid kristali ve içindeki atomların dizilişi<br />
Çift emülsiyonlu bir <strong>röntgen</strong> filminin tabakaları
Röntgen <strong>filmleri</strong> 4 tabakadan oluşur;<br />
1- Destek tabakası (Base, Saydam Zemin); Işığa duyarlı<br />
emülsiyonun sürüldüğü homojen kısımdır. Filmin en kalın<br />
tabakası olup ışınları geçirebilen selüloz asetat veya<br />
polyesterden yapılmıştır.<br />
2- Emülsiyon tabakası; İçinde jelatin ve gümüş halid (AgBr,<br />
AgI) kristalleri içeren tabakadır.<br />
3- Yapıştırıcı tabaka; Üzerine sürülen emülsiyonun<br />
yapışmasını sağlayan, destek tabakasının her iki yüzünde de<br />
bulunan ince tabakadır.<br />
4- Koruyucu tabaka; Emülsiyon tabakasının korunmasını<br />
sağlayan saf jelatinden oluşan koruyucu bir tabakadır.
FİLM ÇEŞİTLERİ<br />
A) RADYOGRAFİ FİLMLERİ<br />
B) DİJİTAL GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİNDE<br />
KULLANILAN FİLMLER<br />
C) MAMMOGRAFİ FİLMLERİ<br />
D) ÖZEL AMAÇLI FİLMLER<br />
E) DİŞ FİLMLERİ<br />
F) SİNERADYOGRAFİ FİLMLERİ
A) RADYOGRAFİ FİLMLERİ<br />
1-) Doğrudan Işınlanan Filmler (Direkt Ekspojur Film)<br />
2-) Screen Film (Çift Emülsiyonlu Film)<br />
1-) Doğrudan Işınlanan Filmler;<br />
Ranforsatör olmadan kullanılmak üzere geliştirilmiştir.<br />
Bunlar “zarflı film” olarak da bilinir. Işık geçirmeyen özel<br />
zarflar içinde imal edilir ve bu şekilde ışınlanır.<br />
Yoğunlaştırıcı yüzeyleri yoktur. Bu nedenle emülsiyon<br />
tabakası, screen filmlere oranla daha kalın ve<br />
emülsiyondaki gümüş daha fazladır. Ranforsatörlerin ve<br />
screen <strong>filmleri</strong>n geliştirilmesiyle hastaya verilen radyasyon<br />
dozu oldukça düşürülmüştür.<br />
Bu filmler, hastaların yüksek doz almasına neden oldukları<br />
için artık kullanılmamaktadır.
2-) Screen Film (Çift Emülsiyonlu Film);<br />
Bu filmler, ranforsatörlü film kasetleri ile birlikte<br />
kullanılır.<br />
Günümüzde tanısal radyografide yaygın olarak<br />
kullanılmaktadır.<br />
Filmin her iki tarafında da emülsiyon vardır.<br />
X ışınları, ranforsatörler tarafından tutulur, daha<br />
uzun dalga boylu ışınlar halinde ve daha uzun<br />
sürede emülsiyon tabakasına aktarılır. Bu<br />
nedenle emülsiyonun kalın olmasına gerek<br />
yoktur.
B) DİGİTAL GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİNDE<br />
KULLANILAN FİLMLER<br />
1-) Video Kayıt Filmi<br />
Dijital görüntü oluşturan radyolojik cihazlarda (BT, US, MRG,<br />
dijital <strong>röntgen</strong> gibi) elde edilen görüntülerin aktarıldığı<br />
filmlerdir. Bu filmlere görüntü almak için, multiformat kamera<br />
denilen cihazlar kullanılır. Film x-ışınıyla değil, kameranın<br />
monitöründen gelen ışıkla görüntü oluşturur.<br />
2-) Lazer Kamera Filmi<br />
Tek emülsiyonludurlar. Filmin, laser kamerada kullanılan laser<br />
ile uyumlu olması gerekir.<br />
3-) Dry (Kuru) Film<br />
Banyo işlemine gerek olmaksızın görüntü kaydedilmektedir.
C) MAMMOGRAFİ FİLMLERİ<br />
Mamografi tetkikinde kullanılan tek emülsiyonlu filmlerdir.<br />
D) ÖZEL AMAÇLI FİLMLER<br />
1-) Dublikasyon filmi<br />
Bir radyogramın kopyasının alınması için kullanılır.<br />
Bu işlem sayesinde gereksiz radyografi tekrarı önlenir.<br />
2-) Subtraksiyon (Çıkarma) Filmi<br />
Günümüzde kullanılmamaktadır.<br />
E) DİŞ FİLMLERİ<br />
1-) İntraoral Filmler: Birkaç dişi görüntüleyebilen küçük boyutlu filmlerdir.<br />
2-) Panoramil Filmler: Tüm alt ve üst çene dişlerini bir planda gösterebilen<br />
filmlerdir.<br />
F) SİNERADYOGRAFİ FİLMLERİ<br />
Bu <strong>filmleri</strong>n, sinema <strong>filmleri</strong>nden farkları yoktur.
Film Kalitesi<br />
1. Filmin Hızı<br />
Film hızı emülsiyon kalınlığı ile orantılıdır. Yüksek hızlı filmlerde<br />
daha az ışınla görüntü oluşturulabilir. Tanısal radyolojide<br />
kullanılan filmler hızlarına göre 3 şekilde satışa sunulmuştur;<br />
a. Standart<br />
b. Hızlı<br />
c. Ultra Hızlı<br />
2. Filmin Kontrastı<br />
Siyahtan beyaza kadar olan tonların belirginleşmesi ile ilgilidir.<br />
Kontrast; AgBr(gümüş bromür) kristallerinin boyutu ile ilgilidir.<br />
Boyutları küçüldükçe kontrast artar.<br />
3. Filmin Işığı Absorbe Etme Özelliği<br />
• Monokromatik Filmler: Tek renge duyarlıdır.<br />
• Ortokromatik Filmler: Hem mavi, hem yeşil ışığa duyarlıdır.<br />
• Pankromatik Filmler: Tüm renklere duyarlıdır.
Karanlık Oda Nasıl Olmalı ?<br />
• Yaklaşık 5 metrekarelik alan olmalı<br />
• Nemli ve çok sıcak olmamalı<br />
• Havalandırma olmalı<br />
• Kaset ve film kutularının konabileceği raf olmalı<br />
• Elektrik ve su olmalı<br />
• Emniyet ışığı bulunmalı<br />
• Işık sızmamalı<br />
• Oda gerektiğinde ışık alabilecek konumda olmalı<br />
• Direk girişte kapı mutlaka içerden kilitlenebilmeli<br />
• Grafi odasına yakın, mümkünse bitişik olması gerekir<br />
• Odaya girişte bir ara bölmenin olması faydalıdır
Röntgen filminin kutusundan çıkartılarak kasete yerleştirilmesi<br />
ya da ışınlama sonrası kasetten çıkartılarak banyo edilmesi<br />
aşamasında ışık görmemesi gerekir. Bu amaçla karanlık odada<br />
şu özellikler bulunmalıdır:<br />
* KURU TEZGAH<br />
Kasetlerin boşaltıldığı, yeni film takıldığı yerdir. Banyodan buraya<br />
su sıçratılmamalıdır.<br />
* ISLAK TEZGAH<br />
Film banyosunun yapıldığı yerdir, burada developman banyosu,<br />
ön yıkama, tespit banyosu ve daha geniş yıkama tankı vardır.<br />
* FİLM ÇERÇEVELERİ<br />
Işınlanma sonrası kaset, karanlık odada emniyet ışığı altında<br />
açılarak film çıkarılır. Paslanmaz çelikten yapılmış ve film<br />
boyutuna uygun çerçeveye yerleştirilir.
* YIKAMA TANKI<br />
Developman tankından en az 4 kat geniş olmalıdır . Genel olarak<br />
paslanmaz çelik, bakalit, plastik gibi kimyasal maddelere<br />
dayanıklı materyallerden yapılmalıdır .<br />
* ISITICI ve TERMOSTAT<br />
Developman banyosunun ısısını devamlı olarak 20 C⁰de tutmak<br />
için kullanılır.<br />
* EMNİYET IŞIĞI<br />
Işık kaynağına filtre takılarak sağlanabilir . Bu amaçla en sık<br />
olarak kırmızı filtreler kullanılır. Emniyet ışığı tezgaha en az<br />
130cm uzaklıkta olmalı, 15-25W (watt) gücünde olmalıdır.<br />
* FİLM KURUTMA DOLABI<br />
Dolapta sıcak hava bir vantilatör ile <strong>filmleri</strong>n üzerine gönderilerek<br />
kurumaları sağlanır.
KARANLIK ODA İLE İLGİLİ PRENSİPLER<br />
• Karanlık oda çalışmaları bitince developman banyosu<br />
tankının üzeri kapatılır.<br />
• İstirahat halinde karanlık odada oturulmaz.<br />
• Karanlık odada normal aydınlatmaya geçmeden önce<br />
film kutularının kapalı olmasına ve açıkta film<br />
olmamasına dikkat edilmelidir.<br />
• Periyodik olarak karanlık odanın temizliği yapılmalıdır.<br />
• Eskiyen banyolar değiştirilmelidir.