Sekil ve Grafiklerin LATEXile C.izimi ¨Ozet 1 Giris

S¸ekil ve Grafiklerin L ATEXile C . izimi
Ali Filiz 1
Adnan Mendres Üniversitesi
Matematik Bölümü
09010 Aydın
Özet
Bir c.ok bilimsel dergiler ve kitapların basılmasında L ATEX ile yazılmı¸s dosyalar istenmektedir. Özellikle
uluslar arası bilimsel dergiler makalelerin L ATEX ile yazılmasını istemektedirler. E˜ger makalede grafik ve
¸sekiller varsa bu dosyaları ayrıca göndermek zorundayız.
Aslında L ATEX ile grafik ve ¸sekil c.izmek biraz emek istemektedir. Burada grafik ve ¸sekillerin L ATEX ile
c.izilmesine c.e¸sitli örmekler verilecektir.
1 Giri¸s
LATEX ile yazılan dosyanın uzantısı ”*.tex” oldu˜gu zaman elektronik mail ile dosya gönderilmesinde
veri kaybı ya¸sanmamaktadır. Aynı zamanda yazılan tüm yazılar metin tipinde oldu˜gundan tex uzantılı
dosyaların boyutu resim uzantılı dosyalar göre daha az yer tutmaktadır. Bu durum dosyanın gönderilme
süresini kısaltmaktadır.
Bir ”*.tex” uzantılı dosya LATEX ile derlendi˜ginde kendisi ile birlikte duruma göre uzantıları ”*.dvi”,
”*.ps”, ”*.aux”,”*.tex.bak” ”*.pdf” ve ”*.toc” dosyaları üretir. ”*.tex” dosyası kalmak ¸sartı ile
di˜ger dosyalar silindi˜ginde veya bir yere aktarıldı˜gında ”*.tex” dosyası c.alı¸stırıldı˜gında silinen dosyalar
tekrar olu¸sturulur.
Bizim dosyamızın adı ”comu.tex” olsun. Bu dosya üzerinde a¸sa˜gıdaki LATEX’in c.alı¸sma prensibini LATEX komutları ile ¸sekiller ile ifade edelim:
Buradan Ba¸sla
✲
✻
❄
❄
✛
Edit File ❳❳ ❳❳❳❳❳③
✓ ✏
comu.tex
✘
✒✘
✑
✘✘✘
✘✾ ✘✘
LaTeX
❳ ❳❳❳❳
✓ ✏
❳❳③
comu.dvi
✘✘
✒✘
✑
✘✘
✘✾ ✘✘
Önizleme
veya
❄
1 email: filiza@adu.edu.tr
❄
dvips
✓ ❄
Yazıcı
✒
✏
✑
1

Yukarıdaki ¸sekilde verildi˜gi gibi oklar takip edilirse, yazaca˜gımız dosya bir editör programında (not
defteri, emacs, WinEdt vb.) yazılır ve ”comu.tex” dosyası olarak kaydedilir. ”comu.tex” dosyası L ATEX
ile derlenir ve ”comu.dvi” olu¸sur. Bu dosya ya hataları ile birlikte yazıcıya gönderilir veya yazıcıdan
önce bir baskı önizleme yapılıp, varsa hatalara bakılır ve hatalar düzeltilir ve ilk ba¸staki sürec. tekrar edilir.
Hatalar düzeltildikten sonra istersek yazıcıdan bir c.ıktısını alırız.
2 L ATEX’e Dı¸sarıdan S¸ekiller veya Grafiklerin Eklenmesi
Ba¸ska bir programda olu¸sturulan bir grafik veya ¸sekil L ATEX’e eklemek ic.in öncelikle C, C++ programına
benzer bic.imde
• \usepackage{graphicx}
”graphicx.sty” grafik paket dosyası (kütüphanesi) eklenmelidir. Aksi halde program hata mesajı verir
ve istenilen grafik görülmez. Elimizde ”gr24.eps” dosyası bulunsun. Bunu gr24.eps dosyasını orjinal
bic.imde L ATEX ic.ine a¸sa˜gıdaki bic.imde yazarız.
\begin{figure}
\includegraphics{gr24.eps}
\caption{Bir eps grafi~ginin orjinal hali} \label{gr241}
\end{figure}
2

1.3
1.2
1.1
1
0.9
0.8
0.7
0.6
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Figure 1: Bir eps grafi˜ginin orjinal hali
3

Her zaman grafikleri böyle tam sayfa kaplayacak ¸sekillde yerle¸stirmek istenmeyebilir. Dergi editörleri
veya yayın evleri ¸sekil boyutlarında veya sayfa sayısında kısıtlamalar yapabilirler. Bu durumda, grafik
ile ne ifade etmek istedi˜gi tam olarak anla¸sılıyor ve hemen altında ya da kenarında ac.ıklama yapılmak
isteniyor ise ve 4cm yüksekli˜ginde 4cm geni¸sli˜ginde olsun, ortada olsun ve 45 derecelik ac.ı ile dönsün
isteniyorsa a¸sa˜gıdaki ¸sekilde yazarız:
\begin{figure}[thbp]
\centering
\includegraphics[height=4cm,width =4cm,angle=45]{gr24.eps}
\caption{Bir eps grafi~gi. $4\times 4$ cm ve 45 derecelik döndürme
ile} \label{gr242}
\end{figure}
1.3
1.2
1.1
1
0.9
0.8
0.7
0.6
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Figure 2: Bir eps grafi˜gi. 4 × 4 cm ve 45 derecelik döndürme ile
Elimizde dört adet resim dosyası bulunsun.Bunlar jpg, tif veya gif uzantılı olabilir. Bunları önce ps
veya eps uzantılı dosyalara c.evirelim (dosyaları bir birine c.eviren herhangi bir program kullanılabilir).
Bunların orjinal boyutları ne olursa olsun. Biz bunları 4 × 3.5 cm ebatlarda sayfanın en uygun yerine
yazmak istersek Figür (3) gibi olur. Bir c.ok ki¸si harici bir programla c.izim yapıp bunu includegraphics
Figure 3: Dört adet ps dosyasının yan yana dizilmesi
gibi bir paket kullanarak L ATEXin ic.ine almakla bazı dezavantajları kabullenmi¸s oluyor. Birincisi L ATEX
dosyası artık tek bir dosya olmaktan c.ıkıyor ve c.izim dosyaları ile beraber ta¸sınmak zorunda kalınıyor.
ikincisi Herhangi bir c.izim dosyası aktarılamsı unutulursa program hata mesajı vermektedir.
4

S¸imdi de asıl amacımız olan L ATEX’in kendi imkanları ile grafik olu¸sturmaya c.alı¸salım. Bunun ic.in
\begin{picture}......\end{picture} arasına uygun komutlar yazılmalıdır.
Aynı noktadan farklı yönlere do˜gru giden okları c.izelim:
✘✘ ✲
✘✘✘✘✿
✏✏✏✏✏✏✏✶ ✟ ✟✟✟✟✟✟✟✟✯
✁ ✁✁✁✁✁✕
❈❖
❈
❈
❳② ❳ ❈
❳ ❳ ❳ ❳ ❈
❳ ❳ ❳ ❈
✠
✄
✄
✄
✄
✄
✄✎
A¸sa˜gıda y = tanh(x) fonksiyonunun grafi˜gi verilmi¸stir.
β = v/c = tanhχ
✻
✲ χ
Kö¸seleri A(0,0), B(3,0), C(0,2 ve D(3,2) noktalarında bulunan dikdörtgeni c.izelim ve kö¸selerinde noktaların
koornitlarını yazdıralım:
C(0,2)
D(3,2)
A(0,0)
B(3,0)
Tarladan toplanan pamu˜gun ipli˜ge dönü¸stürülüp kumu¸s yapılması ve son olarak ceket yapılması a¸samasını
grafik ile gösterelim:
˙Iplik
✑
✑
✑
✑ ✬✩
✑
❄ ✛
✑
✑✑
Kuma¸s ✲ Ceket
Pamuk
✚
✫✪
✘
✙
A¸sa˜gıda \begin{picture}...\end{picture} komutları ile c.izilmi¸s farklı grafikler ve ¸sekiller verilmi¸stir.
5

✘
✘✘✘
✘✘ ✘✘
❇ ❇▼
❇❇❇❇❇❇❇❇◆
❇
❇
❇
✓❇
✓ ❇
✓ ❇
✓ ❇
✓✓ ❇
✓ ✓✓✓✓✓✓✓✓✓✓✓
✘✘✘✘✘
✘✘✘✘✘✘✘ △
△
Kutu
Kutu
△
✎☞
△
✍✌
✘
✘✘✘
✓
✓
✓
✓
✓
✓
tl [t] tr
bl
kutu kutu
[l] ic)
[b]
Kutu
[r]
br
✎☞
✍✌
A
①
❤
✬✩ ⑥
✛✘
✬✩
⑥ ✫✪
✚✙
♠
✫✪
①
❤
①
①
❤
❤
✔ ✔✔✔✔✔✔
❚
❚❚❚❚❚❚✔ ✔✔✔✔✔✔
①
❚
❤ ❤ ❚❚❚❚❚❚
❤ ❤
① ①α1
❤ ❤ ❤ ❤
α2
✟
v · ∆tL
✟✟✟✟✟✟✟✟✯
❍
❍❍❍❍❍❍❍❍❥
c · ∆tL
❍
❍h
= c · ∆τ
✲ xL
6
①
A
B
h
♠
✟ ✟✟✟✟✟
♠
✓ ✓✓✓✓✓
❙ ❙
❙ ❙❙❙
❙
❙
❙
❙
❙
❙
✓
✓
✓
✓
✓
✓
♠
✁ ✁✁✁✁✁
✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭✭❩
❩
✁ ❩❩
✁ ❩
✁
❩
❩
✁ ❩
✁
❩
✁
❩
❩
✁
❩
✁
✁
✁
✁✁✑ ✑✑✑✑✑✑✑✑ ✉Kütle
merkezi
Yer c.ekimi
❄
☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞ ☞

ctA
✻
E1
✉ ✉
✉ ✒
❅■
❅
❅
❅
A ′′ A ′ A ′′′
E2
ctA
✲ xA
✻
✏
y
y
❇▼
✻
❇ yP
❇
❇
′
✉P ✏
✏
✏
❇
✏
x′
✏
✏
❇ ′
y x P
xP
✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✶ ′ ❇
P
❇
❇
❇
✏
✉
✉
❅■
❅
✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏✏ ❅✉
✲ xA
✒
E3
E2
✂ ✂ ✂ ✂ ✂ ✂ ✂ ✂ ✂ ✂ ✂ ✂ α = α
❅ Do˜gru
Deklemi
′
α
α ′
akı¸s
B ′
✂ ✂ ✂ y
1
θ
✲
+
☎ ☎☎☎☎☎☎
✬
✲
✫
✻
E1
✂
B
✂✂✂✂✂✂✂✂✂✂✂✂✂✂
A B ′′
✂ ✂ ✂ ❇
f(x)
π 2π x
Figure 4: Fourier serisinin grafi˜gi
✲x
Herhangi bir üc.genin alanını veren formül a¸sa˜gıdaki ¸sekilde verelim:
y
✻
7
✲ x
✲

✟ ✟✟✟✟✟✟❍
❍
C
☞
❍
❍a
☞
b☞
B
☞
c
☞
A
☞
Alan = a + b + c
u :=
2
u(u − a)(u − b)(u − c)
3 xymatrix Kullanımı
Fen Bilgisi kitabında hepimizin bildi˜gi ve gördü˜gü ve suyun dola¸sımını ¸sekil ile vermek isteyelim:
\xymatrix{ {\txt{Okyonus}} \ar@/^3pc/[rr]^{\txt{Buharla¸sma}} &
*+++[F-]{H_2O} & {\txt{Atmosfer}}
\ar@/^3pc/[ll]^{\txt{Uzakla¸sması}} }
Yukarıda\txt ifadesi metin ifadesini,\ar@ yay ¸seklinde olaca˜gını,^3pc ifadsinde 3 yerine 5 veya 7 rakamını
yazarsak yayın daha da büyüdü˜günü görece˜giz.
Buharla¸sma
Okyonus
H2O Atmosfer
Okyonuslara dönü¸s
Aydın’dan C. anakkale’ye gelirken u˜gramak zorunda oldu˜gumuz büyük¸sehir ˙ Izmir oldu˜guna göre bunu farklı
bir ¸sekil ile verelim
Aydın
˙IZM ˙ IR
Cebir derslerinde a¸sa˜gıdaki ifadelerden biri gerekli olabilir:
A B
C A × B /A
B
/B
×A
A B × A
B×
U
x
X ×Z Y
y
8
C. anakkale
Y
q
p
g
X
f
Z
h
P
g
X
Y
f
0

−2
A f
B
g g;h
f;g
C
D
h
λω λC
λ2 λP2
λω λPω
λ→ λP
1
1
3
0
1
2
4 pspicture Paketi ile Grafik C . izimi
0
a/0
S
1
b/0
Burada c.izece˜gimiz ifadeler \begin{pspicture}......\end{pspicture} arasına yazılmalıdır. Öncelikle
\begin{pspicture}(-2,-3)(3,4) ile c.izilecek olan grafi˜gin ebatları belirlenmelidir. Di˜ger durumlar istenilen
¸sekilde düzenlenebilir. \pspolygon komutu bir c.okgen c.iziminde kullanılır. \psaxes koordinat
eksenkleri c.izilir. \psline komutu ile iki noktadan gec.en do˜gru c.izilir. \psplot{-1.5}{1.5}{x 2 exp}
komutu ile y = x 2 parabolü −1.5 ≤ x ≤ 1.5 arasında olaca˜gını belirtir. \psplot{-0.2}{2.5}{2 x sub}
ifadesi ile y = 2−x do˜grusunun grafi˜gi c.izilmi¸stir. \psplot{0}{2.0}{x 2 exp 2 div} komutu ile y = x2
2
parabolünün grafi˜gi verilmi¸stir. A¸sa˜gıda c.e¸sitli örnekler verilmi¸stir.
−1
2
1
−1
−2
−1
1 2 3
2
1
−1
−2
1 2
−2
9
2
1
−1
−1
−1
2
1
−1
−2
b/1
2
1 2 3
a/0
1 2 3
a/1

−3
−2
−2
−2
−1
−1
−1
2
1
−1
−2
2
1
−1
−2
y
2
1
(0, 0) p
−1
−2
1 2 3
A(27/4, 27/4)
1 2 3
y = √ 2px
1 2 3
x
−2
−2
−2
10
−1
−1
−1
y
2
1
−1
−2
2
1
−1
−2
y
2
1
−1
−2
O(0, 0)
O(0, 0)
1
A(1,1)
2 3
x
1 2 3
A(1, 1)
1 2
x

−2
−2
−1
−1
y
2
1
−1
y
2
1
−1
(0, 0)
(2, 4)
1 2 3
1 2
(2, 0)
(0, 0) (2, 0)
x
y = x
x
−3
−1
−2
y
2
1
−1
−1
y
2
1
(0, 0)
−1
1 2
y = x2
2
1 2 3
y = x
y = 2 − x
Burada L ATEX ile c.e¸sitli grafiklerin c.izimleri farklı paketler ile nasıl c.izilebilece˜gi verilmi¸stir.
√ E [keV 1/2 ]
5.6
5.4
5.2
5
4.8
4.6
4.4
4.2
4
38 40 42 44 46 48 50 52 54 56
Z − 1
11
x
x

❝
❝
L1
M
References
✙ ❥
L2
❝
❝
[1] M. Goossens, F. Mittelbach, A. Samarin, The LATEX Companion, ISSN 1360-1725,1998.
[2] M. Goossens, S. Rahtz, F. Mittelbach, The LATEX Graphics Companion, 1999.
[3] John D. Hobby, User’s Manual, http://cm.bell-labs.com/who/hobby/
[4] Donald E. Knuth, The METAFONT book, ADDISON-WESLEY, 1992, ISBN 0-201-13445-4und ISBN
0-201-13444-6 (soft).
[5] Leslie Lampert, LATEX - A Document Preparation System, ADDISON-WESLEY, 1994 (13th Printing
November 2001), ISBN 0201529831.
[6] Helmut Kopka, LATEX - Eine Einführung, ADDISON-WESLEY, 1992, ISBN 3-89319-434-7.
[7] Helmut Kopka, Erweiterungsmöglichkeiten, ADDISON-WESLEY, 1992, ISBN 3-89319-434-7.
[8] Keith Reckdahl, Using Imported Graphics in LaTeX2e,
ftp://ftp.dante.de/tex-archive/info/epslatex.ps,
ftp://ftp.dante.de/tex-archive/info/epslatex.pdf.
12