MEХANİKA

ası O arqalı o’tedi dep esaplaymız. Koordinatalardı x , y,
z yamasa x 1,
x 2,
x3
dep belgileymiz
(eki tu’rli bolıp belgilew sebebi keyinirek ma’lim boladı). Sonlıqtan
81
x1 ≡ x,
x12
≡ y,
x3
≡ z
dm massalı denenin’ radius-vektorı eki qurawshıg’a jikleymiz. Sonda
İnertsiya momentinin’ anıqlaması boyınsha
∫
| |
9-10 su’wret.
Qattı denenin’ inertsiya momentin esaplawg’a
arnalg’an su’wret.
r = r⊥
+ r . (9.19)
∫
2 2
I = r⊥
dm = ( r − r ) dm.
OA bag’ıtındag’ı birlik vektordı s arqalı belgilesek, onda
Bunnan basqa
r|| = (r s) = xsx + ysy + zsz.
r +
2 2 2 2
= x + y z .
Bul jag’daydı ha’m xsx 2 + ysy 2 + zsz 2 = 1 ekenligin esapqa alıp
2
xx x
2
yy y
2
zz z
xy
x
y
||
xz
x
z
yz
y
z
(9.20)
I = I s + I s + I s + 2I
s s + 2I
s s + 2I
s s . (9.21)
Bul jerde I xx , I yy , I zz , Ixy ≡ I yx , Ixz ≡ Izx
, yz Izy
I
I
I
xx
yy
zz
2 2
= ( y + z ) dm,
2 2
= ( z + x ) dm,
2 2
= ( x + y ) dm,
Ixy yx
∫
∫
∫
≡ I = xy dm,
Iyz zy
≡ I = yz dm,
Izx xz
≡ I = xz dm.
I ≡ turaqlı shamalar bolıp
(9.22)