MEХANİKA

3) Praktikalıq teхnikalıq sistemada jumıs birligi etip 1 kG ku’shtin’ 1 m jol boyında islegen
jumısı alınadı. Jumıstın’ bul birligi kilogrammometr (qısqasha kGm) dep ataladı.
57
7-1 su’wret. Jumıstı ku’shtin’ tek s orın
almastırıw boyı menen bag’ıtlang’an s f
qurawshısı g’ana isleydi.
1 kG = 981000 dina, 1 m = 100 sm, sonlıqtan 1 kGm = 9810009100 erg = 9.81*10 7 erg =
9.81 djoul boladı.
1 djoul = (1/9.81) kGm = 0.102 kGm.
Bir birlik waqıt ishinde islengen jumıs
quwatlılıq dep ataladı.
dA
p =
dt
7-2 su’wret. Grafik ja’rdeminde
ko’rsetkende jumıs OAVS figurası maydanı
menen su’wretlenedi.
SGS sistemasındag’ı quwatlılıq birligi etip l erg jumıstı l s waqıt aralıg’ında isleytug’ın
meхanizmnin’ quwatlılıg’ı alınadı. Quwatlılıqtın’ usı birligi erg/s dep belgilenedi.
Quwatlılıqtın’ erg/s birligi menen qatar vatt dep atalatug’ın irilew quwatlılıq birligi de
qollanıladı:
1 vatt = 10 7 erg/s = 1 djoul/s.
Sonın’ menen birge 1 dj jumıstı 1 s ishinde orınlaytug’ın meхanizmnin’ quwatlılıg’ı 1 vt
boladı.
100 vatt = 1 gektovatt (qısqasha 1 gvt).
1000 vatt = 1 kilovatt (qısqasha 1 kvt).
MKS sistemasında quwatlılıq birligi etip 1 djoul jumıstı 1 s waqtı ishinde isleytug’ın
meхanizmnin’ quwatlılıg’ı, yag’nıy 1 vatt alınadı.
(7.6)