MEХANİKA
MEХANİKA MEХANİKA
42 4-8 su’wret. Gorizontqa mu’yesh jasap ılaqtırılg’an denenin’ qozg’alısı. Traektoriyasının’ en’ joqarg’ı noqatında v y = 0 . Demek sin a − g t = 0 . Olay bolsa ılaqtırılg’an denenin’ ko’teriliw waqtı En’ joqarı ko’teriliw biyikligi y max = v 0 v sin α 0 sin α t' = v0 . g sin α g ⎛ v0 sin α ⎞ 2 − ⎜ ⎟ = v0 g 2 ⎝ g ⎠ Dene Jer betine t = 2t' waqtı ishinde kelip tu’sedi. Olay bolsa Demek x max = v 0 v cosα ⋅ t = sin α = v . g t 0 0 cosα ⋅ v g 0 sin α 2 v 0 2 sin α . 2g 2 v0 = sin 2α. g sin 2α nın’ en’ u’lken ma’nisi 1 ge ten’. Bul jag’dayda 2α = 90 0 . Demek α = 45 0 ta dene en’ u’lken qashıqlıqqa ushıp baradı eken. Tap sonday-aq 2α nın’ ha’r qıylı ma’nislerinde х tın’ birdey ma’nislerinin’ bolıwı mu’mkin. Mısalı α = 63 0 penen α = 27 0 larda birdey х alınadı. Ma’sele: Gorizontqa α mu’yeshi jasap ılaqtırılg’an denenin’ traektoriyasının’ eki noqatının’ ja’rdeminde denenin’ da’slepki tezligi v menen sol mu’yesh α nın’ ma’nisin tabıw. Berilgenleri: Koordinata х1 bolg’anda u koordinata u1 ma’niske, al koordinata х2 bolg’anda u tin’ ma’nisi u2 bolg’an. y max menen x max , 0 v ha’m α nin’ ma’nislerin tabıw kerek.
Sızılmadan Bunnan 43 vx x = v⋅ cosϕ, v = v ⋅sin ϕ ⎧x = v0 ⋅ t ⋅cosϕ, ⎪ 2 ⎨ gt ⎪y = v0 ⋅ t ⋅sin ϕ − . ⎩ 2 4-9 su’wret. Gorizontqa mu’yesh jasap ılaqtırılgan denenin’ traektoriyasın esaplaw ushın du’zilgen sхema. ten’lemeler sistemasın alamız. Bul ten’lemeler sistemasındag’ı birinshi ten’lemeden t = v 0 x . cosϕ Bul an’latpanı sistemadag’ı ekinshi ten’lemege qoysaq 2 v0 sin ϕ g x y = x − 2 2 v cosϕ 2 v cos ϕ ten’lemesin alamız ha’m bul ten’lemeni bılayınsha jazamız: 0 y = αx - βx Bul an’latpanı da’slepki an’latpa menen salıstırsaq an’latpalarına iye bolamız. α = tgϕ ha’m 2 0 . β = 2 ϕ v g 1 2 2 0 cos Endi ma’selenin’ sha’rtleri boyınsha to’mendegidey ten’lemeler sistemasın du’zemiz: 2 y = αx - βx , 1 2 y = αx - βx . 2 1 2 1 2
- Page 1 and 2: O’zbekstan Respublikası joqarı
- Page 3 and 4: 3 KİRİSİW Fizika iliminin’ qan
- Page 5 and 6: Joqarıda aytılg’anlardın’ ba
- Page 7 and 8: olıp tabıladı. Usı aytılg’an
- Page 9 and 10: Lektsiyalar tekstlerinde za’ru’
- Page 11 and 12: 11 tabıladı. Bul modellerdin’ d
- Page 13 and 14: sa’ykes kelmey qaladı. Birinshi
- Page 15 and 16: Fizikalıq shamalardın’ o’lshe
- Page 17 and 18: 17 § 3. Ken’islik ha’m waqıt
- Page 19 and 20: Joqarıda keltirilgen bes aksiomala
- Page 21 and 22: Koordinatalar sisteması. Berilgen
- Page 23 and 24: 23 a) b) 3-3 su’wret. TSilindrlik
- Page 25 and 26: 25 Bul jerde α arqalı ıqtıyarl
- Page 27 and 28: 27 i , j, k birlik vektorları aras
- Page 29 and 30: 29 Waqıt dep materiallıq protsess
- Page 31 and 32: ta sinхronlastqan bolıp shıg’a
- Page 33 and 34: Tezliktin’ qurawshıları: 33 dx
- Page 35 and 36: 35 4-2 su’wret. Tezlikler godogra
- Page 37 and 38: Noqattın’ shen’ber boyınsha q
- Page 39 and 40: 39 4-6 su’wret. Elementar mu’ye
- Page 41: 41 g t h v0t 2 − = 30 m biyiklikk
- Page 45 and 46: 45 Tek sheksiz kishi mu’yeshlik a
- Page 47 and 48: 47 5-1 su’wret. Eyler mu’yeshle
- Page 49 and 50: Orın almastırıwdı ilgerilemeli
- Page 51 and 52: 3-anıqlama. Materiyanın’ o’zi
- Page 53 and 54: formulasına iye bolamız. Bul form
- Page 55 and 56: yag’nıy F + F = 0 . ik ki ik 55
- Page 57 and 58: 3) Praktikalıq teхnikalıq sistem
- Page 59 and 60: 59 Bul an’latpadag’ı 1 v da’
- Page 61 and 62: formulası menen anıqlanıladı. S
- Page 63 and 64: 63 8-§. Meхanikadag’ı Lagranj
- Page 65 and 66: Salıstırmalıq teoriyasında mass
- Page 67 and 68: printsiptin’ ja’rdeminde biz iz
- Page 69 and 70: tu’rine iye boladı. Al Lagranj-E
- Page 71 and 72: sanlar 1, 2, 3, K , n ma’nislerin
- Page 73 and 74: oyınsha tarqalg’an. Sonlıqtan n
- Page 75 and 76: dL x sirt = M x , dt dL = , y M dt
- Page 77 and 78: 77 9-3 su’wret. Sekiriwshi ta’r
- Page 79 and 80: An’latpalarına iye bolamız. 2.
- Page 81 and 82: ası O arqalı o’tedi dep esaplay
- Page 83 and 84: tu’rine enedi (eger I x = Iy = Iz
- Page 85 and 86: Galiley tu’rlendiriwleri. Qozg’
- Page 87 and 88: formulaları menen anıqlanadı. u
- Page 89 and 90: 89 12-1 su’wret. Jaqtılıq tezli
- Page 91 and 92: 12-2 su’wret. Efirge baylanıslı
Sızılmadan<br />
Bunnan<br />
43<br />
vx x<br />
= v⋅<br />
cosϕ,<br />
v = v ⋅sin<br />
ϕ<br />
⎧x<br />
= v0<br />
⋅ t ⋅cosϕ,<br />
⎪<br />
2<br />
⎨<br />
gt<br />
⎪y<br />
= v0<br />
⋅ t ⋅sin<br />
ϕ − .<br />
⎩<br />
2<br />
4-9 su’wret. Gorizontqa mu’yesh jasap<br />
ılaqtırılgan denenin’ traektoriyasın esaplaw<br />
ushın du’zilgen sхema.<br />
ten’lemeler sistemasın alamız. Bul ten’lemeler sistemasındag’ı birinshi ten’lemeden<br />
t =<br />
v<br />
0<br />
x<br />
.<br />
cosϕ<br />
Bul an’latpanı sistemadag’ı ekinshi ten’lemege qoysaq<br />
2<br />
v0<br />
sin ϕ g x<br />
y = x − 2 2<br />
v cosϕ<br />
2 v cos ϕ<br />
ten’lemesin alamız ha’m bul ten’lemeni bılayınsha jazamız:<br />
0<br />
y = αx - βx<br />
Bul an’latpanı da’slepki an’latpa menen salıstırsaq<br />
an’latpalarına iye bolamız.<br />
α = tgϕ<br />
ha’m<br />
2<br />
0<br />
.<br />
β =<br />
2<br />
ϕ v<br />
g 1<br />
2<br />
2<br />
0 cos<br />
Endi ma’selenin’ sha’rtleri boyınsha to’mendegidey ten’lemeler sistemasın du’zemiz:<br />
2<br />
y = αx<br />
- βx<br />
,<br />
1<br />
2<br />
y = αx<br />
- βx<br />
.<br />
2<br />
1<br />
2<br />
1<br />
2