02.06.2013 Views

MEХANİKA

MEХANİKA

MEХANİKA

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Qosındı terbelistin’ amplitudası qurawshı terbelislerdin’ fazalar ayırmasına baylanıslı<br />

boladı, al fazalar ayırması nolge ten’ yamasa 2 π ge pu’tin san eseli ma’niske iye bolsa, onda<br />

amplituda qurawshı terbelisler amplitudalarının’ qosındısına ten’ maksimum ma’nisine jetedi.<br />

Eger fazalar ayırması π ge yamasa taq san eselengen π ge ten’ bolsa, onda amplituda qurawshı<br />

amplitudalardın’ ayırmasına ten’, yag’nıy minimum ma’niske iye boladı. Sonlıqtan eki<br />

terbelistin’ A noqatına kelip jetken momentte Δ α fazalar ayırmasının’ qanday bolatug’ınlıg’ına<br />

baylanıslı A noqatında ya maksimum, ya minimum terbelis baqlanadı. Usı aytılg’anlar boyınsha<br />

A noqatında amplitudanın’ ma’nisinin’ maksimum bolıw sha’rti mınaday boladı:<br />

Bul jerde k = 0,<br />

1,<br />

2,<br />

K Demek<br />

280<br />

r − r1<br />

Δα = 2π<br />

= ± 2kπ<br />

λ<br />

r2 1<br />

2 .<br />

− r = kλ<br />

bolg’anda terbelisler maksimumı baqlanadı. Demek tolqınlar ju’risleri ayırması nolge yamasa<br />

tolqın uzınlag’ının’ pu’tin san eselengen ma’nisine ten’ bolatug’ın noqatlarda amplituda<br />

maksimum ma’nisine jetedi.<br />

A noqatında amplituda ma’nisinin’ minimumg’a ten’ bolıw sha’rti to’mendegidey boladı:<br />

r − r1<br />

Δα = 2π<br />

= ± ( 2k<br />

+ 1)π<br />

λ<br />

2 .<br />

Bul an’latpada da k = 0,<br />

1,<br />

2,<br />

K Demek usı jag’dayda ju’risler ayırması<br />

r2 − r1<br />

=<br />

λ<br />

( 2k<br />

+ 1)<br />

2<br />

ge ten’. Demek tolqınlar arasındag’ı ju’risler ayırması yarım tolqınlardın’ taq sanına ten’<br />

bolatug’ın noqatlarda amplituda minimum ma’nisine ten’ boladı.<br />

Fazalar ayırması ± 2πk<br />

menen ± ( 2 k + 1)π<br />

aralıg’ında ma’nislerge ten’ bolsa terbelislerdin’<br />

ku’sheyiw yamasa ha’lsirewinin’ ortasha ma’nisleri baqlanadı.<br />

Usı aytılg’anlar menen birge bir ortalıqta eki tolqınnın’ betlesiwi na’tiyjesinde ha’r qıylı<br />

noqatlarda amplitudaları ha’r tu’rli bolatug’ın terbelisler payda boladı. Bul jag’dayda ortalıqtın’<br />

ha’r bir noqatında (noqattın’ kogerentli dereginen qashıqlıqlarının’ ayırmasının’ ma’nisine<br />

baylanıslı) amplitudanın’ maksimum yamasa minimum yamasa olardın’ aralıq ma’nisi<br />

baqlanadı.<br />

Turg’ın tolqınlar. Turg’ın tolqınlar dep atalatug’ın tolqınlar eki tolqınnın’<br />

interferentsiyasının’ na’tiyjesinde alınadı. Turg’ın tolqınlar amplitudaları birdey, qarama-qarsı<br />

bag’ıtlarda tarqalatug’ın eki tegis tolqınnın’ betlesiwinin’ na’tiyjesinde payda boladı.<br />

Amplitudaları birdey bolg’an eki tegis tolqınnın’ birewi y ko’sherinin’ on’ bag’ıtında,<br />

ekinshisi y tin’ teris bag’ıtında tarqaladı dep esaplayıq. Qarama-qarsı tarqalatug’ın tolqınlardın’<br />

fazaları birdey bolıp keletug’ın noqattı koordinatalar bası dep alıp ha’m waqıttı da’slepki fazaları<br />

nolge ten’ bolatug’ın waqıt momentinen esaplaytug’ın bolsaq usı eki tegis tolqınnın’

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!