MEХANİKA

262
bolg’an garmonikalıq terbelis jasaytug’ınlıg’ın ko’remiz.
Garmonikalıq terbelislerdi kompleks formada ko’rsetiw. Garmonikalıq terbelislerdi
u’yrengende terbelislerdi qosıwg’a, bir neshe terbelislerge jiklewge, basqa da a’mellerdi islewge
tuwrı keledi. Na’tiyjede (29.13)- ha’m (29.16)-ten’lemelerden a’dewir quramalı bolg’an
ten’lemelerdi sheshiw za’ru’rligi tuwıladı. Al eger garmonikalıq terbelislerdi u’yrengende
kompleks sanlar teoriyasınan paydalansaq ha’m garmonikalıq terbelislerdi kompleks formalarda
ko’rsetsek ma’sele a’dewir jen’illesedi.
29-3 su’wret.
Garmonikalıq funktsiyanın’ grafigi.
A’dette Dekart koordinatalar sistemasında kompleks sannın’ haqıyqıy bo’limi abstsissa
ko’sherine, al jormal bo’limi ordinatag’a qoyıladı. Bunnan son’ Eyler formulasınan
paydalanamız:
e
iα
= cosα
+ i sin α
2 ( i = -1)
.
(29.17)
Bul formula qa’legen z = x + i y kompleks sanın eksponentsial tu’rinde (e sanının’
da’rejesi tu’rinde) ko’rsete aladı:
i
2 2
z = ρe , ρ = x + y , tgα
=
α
Bul formulalardag’ı ρ shaması kompleks sannın’ moduli, al α fazası dep ataladı.
y
x
.
29-4 su’wret.
(29.18)
Kompleks sanlar menen olar u’stinen
islengen a’mellerdi grafikte
ko’rsetiw.