MEХANİKA

h
0
− x = v
shek
⎡ v
⎢t
−
⎣ g
shek
256
ln
1+
exp
2
⎤
( ) ⎥ − 2gt
/ vshek
⎦
(28.11)
formulasın alamız. Bul formulada h 0 arqalı parashyutshı qulap tu’se baslaytug’ın biyiklik
belgilengen. (28.11) den 10 s waqıt ishinde parashyutshının’ shama menen 300 mektr joldı
o’tetug’ınlıg’ına iye bolamız. Bunnan keyin parashyut ashılaman degenshe parashyutshı
tezliktin’ sheklik ma’nisindey turaqlı tezlik penen ten’ o’lshewli qozg’aladı (28-6 su’wret).
28-6 su’wret.
Parashyutshının’ erkin tu’siwindegi o’tken
joldın’ waqıttan g’a’rezliligi.
Ashıq parashyut penen erkin tu’siwshi parashyutshının’ tezliginin’ sheklik ma’nisi 10 m/s
shamasınan a’dewir kishi. Sonlıqtan parashyut ashılg’anda parashyutshının’ tezligi tezden 50 m/s
shamasınan 10 m/s shamasına shekem kishireyedi. Bul qubılıs (parashyutshının’ tezliginin’
kishireyiwi) u’lken tezleniwdin’ payda bolıwı ha’m usıg’an sa’ykes parashyutshıg’a u’lken
ku’shtin’ ta’sir etiwi menen ju’zege keledi. Bul ku’shlerdin’ ta’sir etiwin dinamikalıq soqqı dep
ataydı.
A’dette u’lken tezlikler menen ushıwshı samolettın’ tezligi sekundına bir neshe ju’zlegen
metrlerge jetedi. Sonlıqtan tınısh turg’ın aerostattan sekirgen parashyutshı haqqında aytılg’anlar
bul jag’dayda bir qansha basqasha boladı.
Sorawlar: Dene qozg’almay turg’anda qurg’aq su’ykelis ku’shi nege ten’ ha’m qalay
qarap bag’ıtlang’an?
Denenin’ tezligi nolge ten’ bolg’anda suyıq su’ykelis ku’shi nege ten’?
Qurg’aq su’ykelis ku’shi tezlikke qalay baylanıslı?
Suyıq su’ykelis ku’shi tezlikke qalay baylanıslı?
Ҳawada qulap tu’skende adamnın’ shama menen alıng’an shekli tezligi nege
ten’?