MEХANİKA

Demek (28.7) formuladan
255
v = −gt
baylanısın alamız ha’m qulawdın’ da’slepki da’wirlerinde a’dettegi erkin tu’siwdin’ orın
alatug’ınlıg’ın ko’remiz. Demek bunday jag’dayda hawanın’ qarsılıg’ı hesh qanday a’hmiyetke
iye bolmaydı eken.
Tezliktin’ artıwı menen hawanın’ qarsılıq ku’shinin’ ma’nisi o’sedi ha’m tezliktin’ sheklek
ma’nislerine jaqın tezliklerde bul ku’sh anıqlawshı ku’shke aylanadı. Bunday jag’daylarda
2gt / vshek
>> 1 ha’m sonlıqtan (28.7)-formulanın’ bo’limindegi eksponentanı esapqa almawg’a
boladı. Sonlıqtan (28.7)-formula mına tu’ske enedi:
v
v
shek
− v ⎛ 2gt
⎞
= exp ⎜
⎜−
⎟ .
⎝ vshek
⎠
shek
(28.9)
Solay etip t = 10 sekundta tezlik tezliktin’ sheklik ma’nisinen shama menen e 1 50
4 −
≈ /
shamasına, yag’nıy 1 m/s qa parıq qıladı eken. Sonlıqtan parashyutshı sekirgen momentten 10
sekund o’tkennen keyin sheklik tezlikke jetedi dep esaplawg’a boladı. Parashyutshının’
tezliginin’ waqıttan g’a’rezliligi 28-5 su’wrette keltirilgen.
28-5 su’wret.
Parashyutshının’ erkin tu’siwindegi tezliktin’
waqıttan g’a’rezliligi.
(28.7)-an’latpanın’ eki bo’limin de waqıt boyınsha integrallap parashyutshının’ qulap
tu’siwdin’ barısında o’tken jolın tabamız:
Endi
ì
∫
0
v dt = −v
= −v
t
∫
shek
0
( 2gt
/ v )
( 2gt
/ v )
t
∫
shek
0
1−
exp
1+
exp
⎛ 2exp
⎜
⎜1−
⎝ 1+
exp
( − 2gt
/ vshek
)
( − 2gt
/ vshek
)
( 2gt
/ v ) ⎞ shek
( ) ⎟
⎟dt
2gt
/ v
2exp
v
− [ 1+
exp(
2gt
/ ) ] ha’m v dt = dx
1+
exp
ekenligin esapqa alıp (28.10) an’latpasınan
shek
⎠
dt
shek shek = d ln
vshek
shek 2g
.
=
(28.10)