2- çizgiler
2- çizgiler
2- çizgiler
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2. BÖLÜM<br />
ÇİZGİLER
MHN 113 Mühendislik Çizimi 2<br />
2. ÇİZGİLER<br />
2.1. Çizgi Tipleri ve Uygulamaları<br />
Doğru ve eğri şeklinde, kesik veya sürekli herhangi bir şekildeki bir<br />
başlangıç noktasını bir bitiş (son) noktası ile birleştiren, uzunluğu ise<br />
genişliğinin yarısından fazla olan geometrik şekil elemanına çizgi denir.<br />
Teknik çizimlerde değişik kalınlık ve farklı biçimlerde <strong>çizgiler</strong><br />
kullanılmaktadır. Bu şekilde, çizime açıklık kazandırmak ve çizimin ifade<br />
gücünü artırmak amaçlanmaktadır. Ayrıca; <strong>çizgiler</strong>, dar çizgi, geniş çizgi ve<br />
çok geniş çizgi olmak üzere üç çeşittir. Çizgilerin genişlik oranları ise<br />
yaklaşık 2 olmalıdır. Resmin büyüklüğüne ve çeşidine göre değişen çizgi<br />
kalınlıkları; 0.13–0.18–0.25–0.35–0.50–0.70–1.00–1.40 ve 2.00 mm<br />
olmaktadır. TS88’e ve inşaat mühendisliği uygulamalarına göre aşağıdaki<br />
çizgi tipleri kullanılmaktadır.<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 3<br />
Çizelge 1- Çizgi tipleri ve uygulamaları<br />
Çizgi<br />
No<br />
Adı ve Gösterilişi Uygulama<br />
01.1 Dar (ince) sürekli<br />
çizgi<br />
1 Görünüş ve kesitlerde farklı malzemelerin sınırları<br />
2 Taramalar<br />
3 Boşlukları, delikleri ve kanalları belirten köşegen<br />
<strong>çizgiler</strong>i<br />
4 Merdivenlerin, rampaların ve eğimli yüzeylerin ok<br />
<strong>çizgiler</strong>i<br />
5 Modüler alan bölüntü <strong>çizgiler</strong>i, birinci aşama<br />
(Gereğinde çevre <strong>çizgiler</strong>inden farklı renkte)<br />
6 Kısa merkez <strong>çizgiler</strong>i<br />
7 Bağlama <strong>çizgiler</strong>i<br />
8 Ölçü <strong>çizgiler</strong>i ve sınırlandırılması<br />
9 Kılavuz <strong>çizgiler</strong>i<br />
10 Peyzaj resimlerinde mevcut yükseklik (kot) <strong>çizgiler</strong>i<br />
Dar sürekli<br />
zikzaklı <strong>çizgiler</strong><br />
01.2 Geniş (orta)<br />
sürekli çizgi<br />
01.3 Çok geniş (kalın)<br />
sürekli çizgi<br />
11 Görünüşlerde parçaların görünen çevre <strong>çizgiler</strong>i<br />
12 Kapıların, pencerelerin, merdivenlerin,<br />
donanımların vb. sadeleştirilmiş gösterilişi<br />
13 Ayrıntıların (detayların) çerçevelenmesi<br />
14 Sınırlandırma 04.1 nolu bir çizgi ile<br />
yapılmadığında, kısmî veya koparılmış görünüş ve<br />
kesitlerin sınırlandırılması (Alternatifler için<br />
1<br />
04.1.6’ya bakınız)<br />
Kesit taramalı parçaların görünen çevre <strong>çizgiler</strong>i<br />
2 Farklı malzemelerin kesit görünüşlerinde<br />
(Alternatifler için 01.1.1’e bakınız)<br />
sınırları<br />
3 Parçaların görünüşlerinde<br />
görünen(Alternatifler için<br />
01.1.11’e bakınız)<br />
çevre <strong>çizgiler</strong>i<br />
4 Kapıların, pencerelerin, merdivenlerin,<br />
donanımların vb. sadeleştirilmiş gösterilişi<br />
(Alternatifler için 01.1.11’e bakınız)<br />
5 İkinci aşama modüler alan bölüntü <strong>çizgiler</strong>i<br />
(Gerektiğinde farklı renkte çevre <strong>çizgiler</strong>i olarak)<br />
6 Görünüş ve kesit yönlerini gösteren ok <strong>çizgiler</strong>i<br />
7 Peyzaj resimlerinde önerilen yükseklik <strong>çizgiler</strong>i<br />
1 Taramasız kesitlerde parçaların görünen çevre<br />
<strong>çizgiler</strong>i<br />
2 Donatı çubukları (02.3.1’e bakınız.)<br />
3 Özel önemi olan <strong>çizgiler</strong><br />
02.1 Dar kesik çizgi 1 Peyzaj resimlerinde mevcut yükseklik <strong>çizgiler</strong>i<br />
(Alternatifler için 01.1.10’a bakınız)<br />
2 Çiçek/Çim alanı bölümler<br />
3 Görünmez çevre <strong>çizgiler</strong>i (Alternatifler için 02.2.1’e<br />
bakınız)<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 4<br />
Çizgi<br />
No<br />
Adı ve Gösterilişi Uygulama<br />
02.2 Geniş kesik çizgi 1 Görünmez çevre <strong>çizgiler</strong>i<br />
02.3 Çok geniş kesik<br />
çizgi<br />
04.1 Dar noktalı uzun<br />
kesik çizgi<br />
04.2 Geniş noktalı uzun<br />
kesik çizgi<br />
04.3 Çok geniş noktalı<br />
uzun kesik çizgi<br />
05.1 Dar iki noktalı<br />
uzun kesik çizgi<br />
05.2 Geniş iki noktalı<br />
uzun kesik çizgi<br />
05.3 Çok geniş iki<br />
noktalı uzun kesik<br />
çizgi<br />
07.1 Dar nokta nokta<br />
çizgi<br />
1 Aynı mühendislik çiziminde, altta ve üstte veya<br />
önde ve arkadan donatı çubuklarının konumları<br />
gösterildiğinde, üstten görünüşte alttaki ve<br />
yandan görünüşte arka konumdaki donatı<br />
çubukları<br />
1 Kesit düzlemleri<br />
2 Merkez <strong>çizgiler</strong>i<br />
3 Simetri <strong>çizgiler</strong>i<br />
4 Büyültülmüş ayrıntıların çerçeveleri<br />
5 Referans <strong>çizgiler</strong>i<br />
6 Kısmî veya koparılmış görünüş ve kesitlerin<br />
sınırları<br />
1 Kesit düzlemleri (Uç ve yön değiştirme<br />
yerlerinde; 04.1.1’e bakınız)<br />
2 Kesit düzleminin önünde bulunan görünen<br />
parçaların çevre <strong>çizgiler</strong>i<br />
1 Tanımlanmış bir yere ve herhangi bir referans<br />
çizgisine göre ikincil (tâli) <strong>çizgiler</strong><br />
2 Özel kural uygulamalı <strong>çizgiler</strong>in veya yüzeylerin<br />
gösterilmesi<br />
3 Sözleşmeler, aşamalar, sahalar vb. için sınır<br />
<strong>çizgiler</strong>i<br />
1 Hareketli parçaların alternatif ve sınır konumları<br />
2 Ağırlık merkezi <strong>çizgiler</strong>i<br />
3 Bitişik parçaların çevreleri<br />
1 Kesit düzleminin önünde bulunan görünmeyen<br />
parçaların çevre <strong>çizgiler</strong>i<br />
1 Ön gerilmeli donatı çubukları<br />
1 Proje kapsamında olmayan parçaların çevre<br />
<strong>çizgiler</strong>i<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 5<br />
2.2. Çizgi Genişlikleri<br />
İnşaat mühendisliği çizimlerinde normal olarak dar, geniş ve çok geniş<br />
olmak üzere üç çizgi genişliği uygulanmaktadır. Çizgi genişlikleri arasındaki<br />
oranlar 1:2:4’ tür.<br />
Çizelge 2-Çizgi genişlikleri (mm)<br />
Çizgi grubu<br />
Dar çizgi<br />
(ince)<br />
Geniş çizgi<br />
(orta)<br />
Çok geniş çizgi<br />
(kalın)<br />
0,25 0,13 0,25 0,50<br />
0,35 0,18 0,35 0,70<br />
0,50 0,25 0,50 1,00<br />
0,70 0,35 0,70 1,40<br />
1,00 0,50 1,00 2,00<br />
2.3. İnşaat Mühendisliği Çizimlerinde Kullanılan Çizgilerin Özellikleri<br />
a) Çizgi çeşidi, çizilecek şeklin büyüklüğüne göre seçilmeli ve resmin bütün<br />
kısımları bu çizgi ile tamamlanmalıdır.<br />
b) Çizgi kalınlığı, TS 88'de belirtilen standartlara uygun olmalıdır.<br />
c) Çizgilerin çiziminde standart kurşun kalem uçları kullanılmalı, kalın<br />
<strong>çizgiler</strong> B veya 2B, ince <strong>çizgiler</strong> ise H veya 2H kalemleri ile çizilmelidir.<br />
d) Noktalı kesik <strong>çizgiler</strong>in kesişme noktaları çizginin dolu kısımlarına denk<br />
getirilmelidir.<br />
e) Resmin büyüklüğüne göre boyları 3~6 mm ve aralıkları 0.8~1.5 mm olan<br />
kesik <strong>çizgiler</strong>, mümkün olduğu kadar eşit aralıklı ve aynı kalınlıkta<br />
çizilmelidir.<br />
f ) Sürekli kalın ve ince <strong>çizgiler</strong>in kesişmesi durumunda kesişme köşeleri<br />
fazla taşmamalı ve eksik kalmamalıdır.<br />
g) Doğrular ile daire yaylarının birleşme yerleri, köşe yapmamalı ve birbirinin<br />
devamı gibi görünmelidir.<br />
h) Paralel olarak çizilen iki çizgi arasındaki mesafe, kalın çizgi kalınlığının iki<br />
katından az olmamalıdır.<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 6<br />
2.4. Çizgilerin Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 7<br />
2.5. Çizgi Kullanımı Uygulama Örnekleri<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 8<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 9<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
MHN 113 Mühendislik Çizimi 10<br />
Yrd. Doç. Dr. Şevket ATEŞ 2.Hafta
Change language