dıyarbakır zındanı

52
yor du. Dev rim ye ri ne dü zen için de çö züm ler ara nı yor du.
- Bu da so ru nu ge çiş tir me, gör mek is te me me an la mı na ge lir…
- Ta bii… Bu, so ru nun bir yö nü… Bu gün res mi söy lem de ay nı
ede bi ya tı ya pı yor. So run la ra ne den li ge ri dü zey ler de yak la şıl dı ğı nı
gös ter me ye ye ter… Ge çiş tir me, üze ri ne yat ma tu tu mu nun ya nın da
bir de Kür dis tan’ın ül ke ve halk ger çek li ği nin ye te rin ce bi lin ce çı -
ka rıl ma ma sı, bu nun ide o lo ji ve po li ti ka la rı nın üre til me yi şi nin ek -
sik li ği de söz ko nu suy du. Bir di ğer de yiş le, o gün ler de Kür dis tan’ın
en bü yük ek sik li ği for mü le edil miş tu tar lı bir dev rim prog ra mı nın
ol ma ma sıy dı. Bu alan da bir şey ler oluş tur ma yı ba şa ran lar da he nüz
ül ke de ye te rin ce ta şı ra ma mış lar dı… So ru nu sığ ve ka ba yak la şım -
lar la ele alıp in ce le mek, üre ti le cek po li ti ka la rın da sığ ve ka ba ol -
ma sı nı be ra be rin de ge ti rir… Kür dis tan’da dü ğüm na sıl çö zü le bi lir -
di? Ege men gö rüş o za man lar şuy du: “Oku yup ay dın ol mak ge re kir.
Ay dın la rı mız ço ğa lın ca hal kı ay dın la tır lar. Okur ya zar ora nı ar tın -
ca il kel lik ve ge ri kal mış lık da gi de rek or ta dan kal kar.” Ta bii bu ra -
da ki “okur ya zar lık, ay dın ve uy gar in san ol mak” iyi Türk çe ko nuş -
mak, Türk kül tü rüy le da ha çok do nan mak ve Kürt lü ğe ya ban cı laş -
mak tı. “Ca hil köy lü ve yok sul ayak ta kı mı”, “ay dın lar” eliy le “uy -
gar in san” ya pı la cak tı!. Uy gar, çağ daş ol ma nın öl çü tü, Türk leş mek
ve onun dev let ka pı la rı nın bi rin de me mur luk yap mak ve ya yük sek
okul da oku yup dip lo ma lı ol mak tı. Ay rı ca “uy gar” ol mak da ola nak
so ru nuy du. Yük sek okul da oku mak ay rı ca lı ğı zen gin, fe o dal ke si -
min di. Öy le ki, TC’nin okul la rın da kış la kül tü rüy le do na tı lan “ay -
dın la rı mız”ın bir kıs mı ana ba ba sın dan bi le uta nır dı. İçin den çık tı ğı
ai le si ni, top lum sal iliş ki le ri ni il kel lik ve ya ba ni lik ola rak de ğer len -
dir mek, uy gar laş ma yı, ça ğın in sa nı ol ma yı Türk leş me de gör mek
yay gın bir an la yış tı… Kı sa ca sı bir ta raf tan dev rim ci fi kir ler ve ger -
çek ler o za ma nın ha va sın da ma ya la nır ken, bir ta raf tan da ge nel bir
can lan ma nın ze mi ni var dı. Biz ler de ay rım nok ta sın day dık… 1965
son ra sı TİP’in Si ve rek’te et kin li ği ol muş tu. Kür dis tan ger çek li ği ne
otur ma dı ğı için ka lı cı ol ma dı, sa man ale vi gi bi ya nıp sön dü…
- O za man lar na sıl bir tep ki ve ri yor dun? Bu tür yak la şım la ra
kar şı mı çı kı yor dun?