dıyarbakır zındanı

50
çok et ki le miş ve tep ki mi uyan dır mış tır. Bu ya pım la oku mak için
Si ve rek’e git ti ğim de, ora da ki ya şa ma ayak uy dur ma da çok zor lan -
dım. Ki, ora da da aşi ret çi fe o dal iliş ki ler bü yük bir tas fi ye ye uğ ra -
ma mış tı. Bu na rağ men zor lan dım. Ama tüm iliş ki le re olan tep ki ci -
li ğim ora da da sür dü. Bu tep ki le rin so nu cu ola rak çev rem de oluş -
tur du ğum iliş ki ağı, yok sul çev re den ge len ar ka daş gru buy la şe kil -
len di. Ya ni ar ka daş çev rem ba şın dan be ri hep yok sul ke sim ler den
ge len in san lar la sı nır lı ol du. Çün kü, Si ve rek’in yoz, fe o dal, yay gın
lüm pen iliş ki le ri ben de de rin le şen bir tep ki yi ve uzak laş ma yı ge tir -
miş ti. İş te bu sı nır lı ar ka daş gru bun da ilk tep ki le ri miz ya vaş ya vaş
açı ğa çık ma ya baş la dı. Ara mız da ko nuş ma lar, tar tış ma lar, ga ze te
ve bel li dev rim ci ya zar la rın ro man la rı nı oku ma lar, gi de rek mark -
sist kla sik le re yö nel me ler şek lin de iler le yen bir sü re ce doğ ru ev ril -
di; ki bun lar da ha çok li se yıl la rı na rast lar. Ar tık Kürt ol ma nın bi -
lin ci ne var ma, Kürt lük ten utan ma ma, onu sa vun ma aşa ma sın da -
yız… Ve li se yıl la rın da ho ca la rın Kürt lü ğü aşa ğı la ma la rı ya pa bil -
dik le ri bir şey de ğil di. Ya şa nı lan dö nem de ge nel de ile ri ci-dev rim -
ci, sol an la yış lar öne çı kı yor du. Bu, ho ca la rı da et ki li yor du. Ve
Kür dis tan’da ge nel de bir can lan ma ha re ket len me söz ko nu suy du.
1973 son ra sı ve 1976’ya akan yıl lar… Bu ko nu da bir bas kı dan
çok, özel tar tış ma la rı mız olur du. Ba zen ho ca lar la ulu sal kim li ği -
mi zin ger çek li ği ko nu sun da açık tar tış ma la ra gi rer dik. Ama on la -
rın esas bas kı la rı nın ilk okul da ya şan dı ğı nı söy le me li yim. Anım sı -
yo rum; öğ ret men ler sı nıf ta, sı nıf dı şın da ara mız da Kürt çe ko nuş -
ma ya lım di ye ba zı öğ ren ci le ri gö rev len di rir di. Eğer Kürt çe ko nu -
şur ken yak la nır sak ce za lan dı rı lır dık. Dö vü lür dük. Bu de di ğim bo -
yut en yo ğun bi çi miy le Si ve rek’te ki ya tı lı böl ge oku lun da ya şa nı -
yor du. Tam bir as ke ri kış la… Ger çek bir be yin yı ka ma mer ke zi…
Okul da öğ ren ci le rin Kürt çe ko nuş ma sı ke sin lik le ya sak lan mış tı.
- Giz li de ol sa ko nu şur du nuz de ğil mi?
- Ta bii… Ço ğu muz köy den ye ni gel miş ço cuk lar dık. O za ma na
ka dar hep Kürt çe ko nuş mu şuz. An ne le ri mi zin nin ni le rin den, ba ba -
la rı mı zın sev gi söz cük le ri ne ka dar kar şı laş tı ğı mız, ko nuş tu ğu muz
ana di li miz di, ama onu ko nuş ma ma mız is te ni yor, “Türk çe ko nu -