dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
471 di yan eli ne marş def te ri ni alır, hüc re hüc re ge zer. Her han gi bir say fa yı açar, tu tuk lu ya, “şu mar şı söy le” der. Bu nu der ken de mar - şa baş tan baş la ma sı nı is te mi yor. “Son kı ta nın son mıs ra sın dan, ilk mıs ra sı na doğ ru gel…” vb. di yor. - Ta bii bu da epey bir ye te nek ge rek ti ri yor… - Evet… Oku ma ya ya da ez ber le me ye baş tan baş la nır. Bu ez - ber le me yön te miy le onun is te di ği bi çim de oku man ye te nek işi dir. Ko şul la rın böy le si ne ağır git ti ği ve uy gu la ma la rın ola bil di ğin ce in - sa nı bu nalt tı ğı bir ze min… Her şe yi da ha da çe kil mez ha le ge tir - mek için sö zünü et ti ği miz o ya ra tı cı lık ko nuş tu ru lu yor. İn san lar la ke di nin fa rey le oy na dı ğı gi bi oy na nı yor. Eği tim sü re sin de tu tuk lu - la rın zor la bir bi ri ni döv me si nok ta sı na ka dar gi di yor… - Bu tür den olay lar 35. ko ğuş ta da olu yor muy du? - Bi şar ola yı nı an lat mış tık. İn sa nın üze ri ne te ne key le in san pis - li ği dök tü re bi li yor lar sa, döv dür me işi ne den ol ma sın? Hem de böy le sa yı sız olay ol du. Gö zal tın dan ge len le re 36’da bu iş ler da ha çok yap tı rı lı yor du. He men her tür den iş ken ce, bir bi ri ni döv dür mek de da hil ye ni ge len le re bu ra da ya pı lı yor, yap tı rı lı yor, yap tı rı lı yor - du. Ko ğuş lar da da za man za man bun lar ol muş. Ama 35’e hiç yap - tı ra ma dı lar. Ken di ar ka da şı nı as ke rin is te ğiy le döv me vb. hiç ya - şan ma dı, çünkü yap tı ra mı yor lar dı. Ko ğuş lar da eği tim anın da, gar - di yan tu tuk lu lar dan bi ri si ne; “sen bun la ra eği tim yap tır” der ve ken di si sey re der. Eğer eği tim ho şu na git mi yor sa, o tu tuk lu ya, “bun la rın hep si ne bir sı ra da ya ğı çek” ya da “şu ada mı da ha iyi eği tim yap ma sı için döv!” der. Bun la rı ya par ken de tu tuk lu la rı bir - bi ri ne kar şı kış kırt ma ya ça lı şır, “ba kın iş te siz, ca nı nı zı di şi ni ze tak mış eği tim ya pı yor su nuz, ama gör dü ğü nüz gi bi o yap mı yor” der. Hüc re ler de bu nu hiç yap tı ra ma dı lar, ama bi le şi mi za yıf ko ğuş - lar da, za yıf un sur la ra böy le şey ler çok yap tı rıl dı. - Pe ki bi raz yer siz bir so ru ola cak, ama ar ka daş la rı nı dö ver ken hiç ağ la yan in san la ra ta nık olun du mu? Duy du nuz mu böy le şey ler? - Var mış. 35’te ol ma dı ğın dan böy le bir du ru mu da do ğal ki ya - şa ma dık ve ta nık ol ma dık, ama ko ğuş lar da olu yor muş. Ağ la yan da, son ra ge lip özür di le yen de, gi dip vur du ğu ar ka da şın gön lünü
472 alan lar da var mış. “Ku su ra bak ma sa na vur mak zo run da kal dım, kar şı çık ma gü cünü ken dim de gö re me dim, ken di mi o de re ce güçlü his se de me dim.” di yor lar mış.. - 35’te ki le re yap tı ra ma dık la rı şey ler den bi ri de tu tuk lu la rın hay van se si çı kar ma sıy dı. Bir olay dan da kı sa ca sö zet miş tin, o ola yı bu ra da ge niş çe ele al sak na sıl olur? - Tes li mi ye tin iyi ce yol al dı ğı dö nem de, in san la rı da ha da dü - şür mek için peş pe şe ye ni uy gu la ma lar da ya tıl dı. An cak 35’in ko - nu mu bi lin di ğin den, ko ğuş lar da ol du ğu gi bi üze ri mi ze gel mi yor - lar dı. Ön ce bir na bız yok la ma sı ya par, tep ki yi ölç me ye ça lı şır lar dı. Eğer bi ri le ri ne uy gu la ta bi lir ler se da ha faz la da ya tı cı olur, di ğer le - ri ne de yap tır ma ya ça lı şır lar dı. Bir gün ‘Ka ra’ de di ği miz gar di yan “2. kat, 3. hüc re de ki ler eşek gi bi anı rın” di ye ses len di. (Bu hüc re - ye de iyi ce ka fa yı tak mış, sık sık iş ken ce edi yor lar dı. 3. hüc re de Meh met Yal çın ka ya, İr fan Gü ler, Yıl maz Dağ lum ve 40-45 yaş la - rın da köylü bir ta raf ta rı mız olan Cu ma Be nek’le bir ar ka daş da ha ka lı yor du.) Ka ra’nın em ri ne kar şı lık ve ri len ya nıt ses siz lik ti. Ses - siz lik ba zı za man lar o ka dar çok şey di le ge ti rir ki, sa at ler ce ko nu - şa cak la rın dan da ha et ki li olur. Bu ses siz lik “biz yap mı yo ruz” de - mek ti. Ka ra bir da ha ba ğır dı, yi ne ses siz lik… Öf key le ge lip ar ka - daş la ra yo ru la na ka dar vur du. Hır sı nı ala ma dı, “ba ka lım, ba ğır - ma ya cak mı sı nız? Gö re ce ğiz, bu hüc re ye eşek gi bi anı ra na ka dar ye mek yok” de di. Ve bir ay sü rey le her ye mek da ğıl dı ğın da ge lip hüc re de ki le re anı rıp anır ma ya cak la rı nı sor du. Ar ka daş la rın ya nı tı hep ay nı ol du. Yan hüc re ler ba zen giz li ce yi ye cek bir şey ler ver - mek is te di ler se de al ma dı lar. “Bu nun bir za yıf lık ol du ğu nu dü şü - nü yor lar sa ye me ğe kar şı za a fı mı zın ol ma dı ğı nı gös te re lim” de di - ler. Ve bu sü re için de de gi dip ge lip bu hüc re ye iş ken ce yap tı lar. İl - ginç gö rün tü ler, ge liş me ler de ya şan dı. “Hiç eşek anır ma sı nı bil - mi yor sa nız ben söy le ye yim siz tek rar la yın” de di ve ken di si eşek gi bi anır dı! Ko ğuş gü lün ce so pa la rı alıp her ke se gi riş ti ler. 3. hüc - re den gö rü şe çı kan ol du ğun da mer di ven ara lı ğın da “ya vaş ça söy - le yin, ar ka daş la rı nız dan uta nı yor sa nız bu ra da, ol maz sa si zi 36’ya gö tü re lim ora da anı rın, kim se duy maz” de di ler. Ar ka daş la rın ya nı -
- Page 422 and 423: 421 ge lip gi den ler, te sa dü fe
- Page 424 and 425: 423 yaz ak şam la rı bir den Kür
- Page 426 and 427: 425 yen ke sim, po lis te, ce za ev
- Page 428 and 429: 427 yar ba kır As ke ri Ce za e vi
- Page 430 and 431: 429 ka sı nın uy gu lan ma sı d
- Page 432 and 433: 431 me si ni kul la nı yor lar…
- Page 434 and 435: 433 bir bü tün ola rak dev le ti
- Page 436 and 437: 435 Ve so nu na ka dar meş ru bir
- Page 438 and 439: 437 lar dır. ABD, Vi et nam hal k
- Page 440 and 441: 439 ra uyu yor, ya ni sa vaş esi r
- Page 442 and 443: 441 pa ra lel ola rak sa vaş esi r
- Page 444 and 445: 443 dı rıl ma sı, ba zı gü ven
- Page 446 and 447: 445 - “Eği tim” ola rak ele al
- Page 448 and 449: 447 bu na rağ men iş ken ce ler,
- Page 450 and 451: 449 Se si gü zel bir ar ka daş va
- Page 452 and 453: 451 lüm oku tu lu yor du. O bö l
- Page 454 and 455: 453 ma dın? Hem bir de ayak ayak
- Page 456 and 457: 455 on lar ye ri ne düş ma nın d
- Page 458 and 459: 457 de. Maz gal ka pa ğı açıl d
- Page 460 and 461: 459 sin! “Ben bit tim” di ye ce
- Page 462 and 463: 461 del dir”, “ne mut lu Tür k
- Page 464 and 465: 463 kır in sa nı nın ge ce le ri
- Page 466 and 467: 465 - Jop sok ma mı?.. Na sıl olu
- Page 468 and 469: 467 ha li ne de dö ne mi yor, ke k
- Page 470 and 471: 469 ge lir di. Ce mal’in ya nın
- Page 474 and 475: 473 tı yi ne ay nı ol du. So nun
- Page 476 and 477: 475 şey de ğil. Çünkü böy le
- Page 478 and 479: 477 lar sa, Ce la let tin’e “T
- Page 480 and 481: 479 Ar ka daş lar da piş man ol m
- Page 482 and 483: 481 - Ağ lı yor gi bi miy din? He
- Page 484 and 485: 483 ye ba ğı rır. Ve sa yım eki
- Page 486 and 487: 485 ka dar sa yı mı alır dı. 1.
- Page 488 and 489: 487 rı na rast ge le vur ma ya ba
- Page 490 and 491: 489 ezi yet et ti ril me si ni ka b
- Page 492 and 493: 491 in di ril di ğin de ha re ke t
- Page 494 and 495: 493 iç ti ma la rın da ırk çı,
- Page 496 and 497: 495 - Ya öğ re ne cek sin, ya da
- Page 498 and 499: 497 III. Bö lüm Mah ke me ler Sü
- Page 500 and 501: 499 açık tır. PKK, ta rih sel ge
- Page 502 and 503: 501 Di yar ba kır’ın or ta sın
- Page 504 and 505: 503 olu yor du. Ba zen in zi bat la
- Page 506 and 507: 505 vin de dö vü lür sün… Kim
- Page 508 and 509: 507 - Çok ça söy len di. Ay rı
- Page 510 and 511: 509 ca, rin gin için de ayak ta be
- Page 512 and 513: 511 de sön dü rüp; “acı duy d
- Page 514 and 515: 513 kul la nıl maz ha le gel miş,
- Page 516 and 517: 515 ayak ta, esas du ruş ta bek le
- Page 518 and 519: 517 mek is ti yo rum, bı rak gi de
- Page 520 and 521: 519 muz iş ken ce den ye re ba sa
472<br />
alan lar da var mış. “Ku su ra bak ma sa na vur mak zo run da kal dım,<br />
kar şı çık ma gü cünü ken dim de gö re me dim, ken di mi o de re ce güçlü<br />
his se de me dim.” di yor lar mış..<br />
- 35’te ki le re yap tı ra ma dık la rı şey ler den bi ri de tu tuk lu la rın<br />
hay van se si çı kar ma sıy dı. Bir olay dan da kı sa ca sö zet miş tin, o<br />
ola yı bu ra da ge niş çe ele al sak na sıl olur?<br />
- Tes li mi ye tin iyi ce yol al dı ğı dö nem de, in san la rı da ha da dü -<br />
şür mek için peş pe şe ye ni uy gu la ma lar da ya tıl dı. An cak 35’in ko -<br />
nu mu bi lin di ğin den, ko ğuş lar da ol du ğu gi bi üze ri mi ze gel mi yor -<br />
lar dı. Ön ce bir na bız yok la ma sı ya par, tep ki yi ölç me ye ça lı şır lar dı.<br />
Eğer bi ri le ri ne uy gu la ta bi lir ler se da ha faz la da ya tı cı olur, di ğer le -<br />
ri ne de yap tır ma ya ça lı şır lar dı. Bir gün ‘Ka ra’ de di ği miz gar di yan<br />
“2. kat, 3. hüc re de ki ler eşek gi bi anı rın” di ye ses len di. (Bu hüc re -<br />
ye de iyi ce ka fa yı tak mış, sık sık iş ken ce edi yor lar dı. 3. hüc re de<br />
Meh met Yal çın ka ya, İr fan Gü ler, Yıl maz Dağ lum ve 40-45 yaş la -<br />
rın da köylü bir ta raf ta rı mız olan Cu ma Be nek’le bir ar ka daş da ha<br />
ka lı yor du.) Ka ra’nın em ri ne kar şı lık ve ri len ya nıt ses siz lik ti. Ses -<br />
siz lik ba zı za man lar o ka dar çok şey di le ge ti rir ki, sa at ler ce ko nu -<br />
şa cak la rın dan da ha et ki li olur. Bu ses siz lik “biz yap mı yo ruz” de -<br />
mek ti. Ka ra bir da ha ba ğır dı, yi ne ses siz lik… Öf key le ge lip ar ka -<br />
daş la ra yo ru la na ka dar vur du. Hır sı nı ala ma dı, “ba ka lım, ba ğır -<br />
ma ya cak mı sı nız? Gö re ce ğiz, bu hüc re ye eşek gi bi anı ra na ka dar<br />
ye mek yok” de di. Ve bir ay sü rey le her ye mek da ğıl dı ğın da ge lip<br />
hüc re de ki le re anı rıp anır ma ya cak la rı nı sor du. Ar ka daş la rın ya nı tı<br />
hep ay nı ol du. Yan hüc re ler ba zen giz li ce yi ye cek bir şey ler ver -<br />
mek is te di ler se de al ma dı lar. “Bu nun bir za yıf lık ol du ğu nu dü şü -<br />
nü yor lar sa ye me ğe kar şı za a fı mı zın ol ma dı ğı nı gös te re lim” de di -<br />
ler. Ve bu sü re için de de gi dip ge lip bu hüc re ye iş ken ce yap tı lar. İl -<br />
ginç gö rün tü ler, ge liş me ler de ya şan dı. “Hiç eşek anır ma sı nı bil -<br />
mi yor sa nız ben söy le ye yim siz tek rar la yın” de di ve ken di si eşek<br />
gi bi anır dı! Ko ğuş gü lün ce so pa la rı alıp her ke se gi riş ti ler. 3. hüc -<br />
re den gö rü şe çı kan ol du ğun da mer di ven ara lı ğın da “ya vaş ça söy -<br />
le yin, ar ka daş la rı nız dan uta nı yor sa nız bu ra da, ol maz sa si zi 36’ya<br />
gö tü re lim ora da anı rın, kim se duy maz” de di ler. Ar ka daş la rın ya nı -